Sir Mark Sykes (16 Mart 1879 - 16 Şubat 1919, Paris); İngiliz yazar, diplomat, asker ve gezgin. Varsıl bir ailenin oğluydu. Üç yaşındayken annesi Katolikliğe geçince o da Katolik oldu. Daha yedi yaşındayken babası onu Doğu' ya bir seyahate götürmüştü. Katoliklik ve Doğu' ya yaptığı yolculuklar yaşamına yön verecekti.
Sir Mark Sykes | |
---|---|
1918'de çekildiği zannedilen fotoğraf | |
Doğum | Tatton Benvenuto Mark Sykes 16 Mart 1879 İngiltere |
Ölüm | 16 Şubat 1919 (39 yaşında) Paris, Fransa |
Ölüm sebebi | İspanyol gribi |
Defin yeri | St Mary's Kilisesi, Sledmere |
Milliyet | İngiliz |
Vatandaşlık | Birleşik Krallık |
Eğitim | Üniversite terk |
Meslek | Siyasetçi, yazar, seyyah |
Tanınma nedeni | Sykes-Picot Anlaşması |
Siyasi parti | Muhafazakâr Parti |
Din | Hristiyan (Katolik) |
Evlilik | Edith Gorst |
İmza | |
Cambridge' de Jesus College 'de iki yıl okumuş ama mezun olamamıştı. Doğu'da uzun yolculuklara çıkmış, dört yıl İstanbul'da elçilikte çalışmıştı. Anadolu'ya yaptığı seyahatleri yolculuk anıları şeklinde yayınlamıştı. 1911 yılında Avam Kamarası'na seçildi. Üyesi olduğu Muhafazakâr Parti'nin Osmanlı uzmanı olduysa da, partisi henüz iktidarda olmadığı için pek tanınmıyordu. I. Dünya Savaşı başladığında Ortadoğu uzmanlığından yararlanabileceği iş aramaya koyuldu. Savaş Bakanı Lord Kitchener'in çevresine dahil oldu. Kitchener 'in Ortadoğu'yu bilen politikacılara ihtiyacı vardı. Sykes, parlamentoda bölgeyi bilen çok az politikacılardan birisiydi. Kitchner onu De Bunsen Komitesi'ne atadı. Komite üyeleri arasında Osmanlı topraklarını gezmiş ve ilk elden bilgiye sahip tek kişiydi. Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarının akıbetiyle ilgili olarak, İngiltere 'nin önündeki alternatifleri açıklayan Sykes oldu:
- Osmanlı topraklarının İtilaf devletlerince ilhakı,
- İlhak yerine, bölgeleri etki alanlarına bölmek,
- Osmanlı İmparatorluğu'nu olduğu gibi bırakmak ama hükûmetini İngiliz yönetimine tabi kılmak.
Belki de en kolayı olduğu için son yöntemin parlamentoya tavsiye edilmesi kararlaştırıldı. De Bunsen Komitesi 30 Haziran 1915 tarihinde, savaş sonrası Ortadoğu konulu raporunu sunduktan sonra, hükûmet Sykes'ı komitenin tavsiyelerini askerlerle ve diğer yetkililerle yerinde görüşmek üzere Doğu'ya yolladı. Balkanlar'a, Mısır'a (iki kere), Mezopotamya ve Hindistan'a gitti. Yolculukları altı ay sürdü. Öğrendiklerini kabine üyelerine anlatmak için Londra'ya döndüğünde 1915 yılının sonuydu.
Sir Mark Sykes, İngiltere´nin Orta Doğu uzmanı olarak 1916 yılında adını Sykes-Picot Antlaşması´na veren İngiliz Muhafazakâr Parti üyesiydi. Bu antlaşma Sevr Antlaşması´nın ön versiyonu olarak bilinmektedir.
Kendisi Arap Yarımadası´nın kuzeyinde ve Türkiye´nin doğusunda geziler yaparak bölgelerin etnik ve dini yapısını, coğrafi bilgilerini öğrenmiştir. Bölgenin ileri gelen mensuplarıyla görüşmeler yaparak bölge ile ilgili izlenimlerini kitaplarına yansıtmıştır. Görüştüğü kişilerden birisi de ´nin o dönemdeki reisi İbrahim Paşa´dır. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Araplık bilinci yaratmak amacıyla, bir Arap İsyanı bayrağı da, Sykes tarafından tasarlanmıştır.
Ölümü ve mezarının açılması
16 Şubat 1919 tarihinde, henüz 39 yaşında iken, Paris'te Tuileries Garden yakınlarında kalmakta olduğu, Hotel Lotti'deki odasında yakalandığı İspanyol gribi hastalığı sebebiyle hayatını kaybetti.
Ölümünden 88 yıl sonra, 2007'de yaşayan tüm akrabaları, virolog yönetimindeki bir ekibe, bilimsel bir araştırma için Sykes'ın mezarından çıkartılıp, bedeninin incelenmesi için izin verdiler. Sykes öldüğünde, kurşun kaplı bir tabutta defnedildiği için, cesedinde bozulmadan kalan ve bilimsel incelemede kullanılabilecek İspanyol gribi virüsü bulunması ümit edilmekteydi. Alınan örnekler gelecekte ortaya çıkacak grip salgınlarında kullanılabilecekti. İspanyol gribi, H1N1 adı verilen ve mutasyona uğrayarak insanlara sirayet etmiş bir kuş gribi virüsüydü. Bilim adamlarının elinde, İspanyol gribi vürüsünden sadece beş adet örnek daha vardı. Profesör Oxford ve ekibi iyi korunmuş bir naaş bulmayı ümit etmişti. Fakat Sykes'ın tabutu, üzerindeki toprağın ağırlığına dayanamayarak kırılmış ve ceset de çürümüştü. Sadece akciğer ve beyin dokusundan örnekler alındı. Ceset olduğu gibi bırakılarak, mezar kapatıldı.
Kitapları
- Beş Türk Vilayetinde, 1900
- Darü´l İslam, 1904
- Halifenin Son Mirası, 1911
- Kıbrıslı Zade Binbaşı Osman Bey´in Hatıraları
Kaynakça
- ^ David Fromkin, Barışa Son Veren Barış' (Sabah Kitapları),sayfa 139
- ^ http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/humber/7617968.stm 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Body exhumed in fight against flu], BBC online, 16 September 2008.
- ^ http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/10832/Mezardan_cikan_tedavi_umudu.html 31 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Mezardan çıkan tedavi umudu Cumhuriyet 18 Eylül 2008 Perşembe
- ^ Michael Hanlon Could digging up a general in a lead-lined coffin save the world? 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Daily Mail 11 April 2007.
- ^ BBC Four documentary. In Search of Spanish Flu
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sir Mark Sykes 16 Mart 1879 16 Subat 1919 Paris Ingiliz yazar diplomat asker ve gezgin Varsil bir ailenin ogluydu Uc yasindayken annesi Katoliklige gecince o da Katolik oldu Daha yedi yasindayken babasi onu Dogu ya bir seyahate goturmustu Katoliklik ve Dogu ya yaptigi yolculuklar yasamina yon verecekti Sir Mark Sykes1918 de cekildigi zannedilen fotografDogumTatton Benvenuto Mark Sykes 16 Mart 1879 1879 03 16 IngiltereOlum16 Subat 1919 39 yasinda Paris FransaOlum sebebiIspanyol gribiDefin yeriSt Mary s Kilisesi SledmereMilliyetIngilizVatandaslikBirlesik KrallikEgitimUniversite terkMeslekSiyasetci yazar seyyahTaninma nedeniSykes Picot AnlasmasiSiyasi partiMuhafazakar PartiDinHristiyan Katolik EvlilikEdith GorstImza Cambridge de Jesus College de iki yil okumus ama mezun olamamisti Dogu da uzun yolculuklara cikmis dort yil Istanbul da elcilikte calismisti Anadolu ya yaptigi seyahatleri yolculuk anilari seklinde yayinlamisti 1911 yilinda Avam Kamarasi na secildi Uyesi oldugu Muhafazakar Parti nin Osmanli uzmani olduysa da partisi henuz iktidarda olmadigi icin pek taninmiyordu I Dunya Savasi basladiginda Ortadogu uzmanligindan yararlanabilecegi is aramaya koyuldu Savas Bakani Lord Kitchener in cevresine dahil oldu Kitchener in Ortadogu yu bilen politikacilara ihtiyaci vardi Sykes parlamentoda bolgeyi bilen cok az politikacilardan birisiydi Kitchner onu De Bunsen Komitesi ne atadi Komite uyeleri arasinda Osmanli topraklarini gezmis ve ilk elden bilgiye sahip tek kisiydi Osmanli Imparatorlugu nun topraklarinin akibetiyle ilgili olarak Ingiltere nin onundeki alternatifleri aciklayan Sykes oldu Osmanli topraklarinin Itilaf devletlerince ilhaki Ilhak yerine bolgeleri etki alanlarina bolmek Osmanli Imparatorlugu nu oldugu gibi birakmak ama hukumetini Ingiliz yonetimine tabi kilmak Belki de en kolayi oldugu icin son yontemin parlamentoya tavsiye edilmesi kararlastirildi De Bunsen Komitesi 30 Haziran 1915 tarihinde savas sonrasi Ortadogu konulu raporunu sunduktan sonra hukumet Sykes i komitenin tavsiyelerini askerlerle ve diger yetkililerle yerinde gorusmek uzere Dogu ya yolladi Balkanlar a Misir a iki kere Mezopotamya ve Hindistan a gitti Yolculuklari alti ay surdu Ogrendiklerini kabine uyelerine anlatmak icin Londra ya dondugunde 1915 yilinin sonuydu Sir Mark Sykes Ingiltere nin Orta Dogu uzmani olarak 1916 yilinda adini Sykes Picot Antlasmasi na veren Ingiliz Muhafazakar Parti uyesiydi Bu antlasma Sevr Antlasmasi nin on versiyonu olarak bilinmektedir Kendisi Arap Yarimadasi nin kuzeyinde ve Turkiye nin dogusunda geziler yaparak bolgelerin etnik ve dini yapisini cografi bilgilerini ogrenmistir Bolgenin ileri gelen mensuplariyla gorusmeler yaparak bolge ile ilgili izlenimlerini kitaplarina yansitmistir Gorustugu kisilerden birisi de nin o donemdeki reisi Ibrahim Pasa dir Osmanli Imparatorlugu na karsi Araplik bilinci yaratmak amaciyla bir Arap Isyani bayragi da Sykes tarafindan tasarlanmistir Olumu ve mezarinin acilmasi16 Subat 1919 tarihinde henuz 39 yasinda iken Paris te Tuileries Garden yakinlarinda kalmakta oldugu Hotel Lotti deki odasinda yakalandigi Ispanyol gribi hastaligi sebebiyle hayatini kaybetti Olumunden 88 yil sonra 2007 de yasayan tum akrabalari virolog yonetimindeki bir ekibe bilimsel bir arastirma icin Sykes in mezarindan cikartilip bedeninin incelenmesi icin izin verdiler Sykes oldugunde kursun kapli bir tabutta defnedildigi icin cesedinde bozulmadan kalan ve bilimsel incelemede kullanilabilecek Ispanyol gribi virusu bulunmasi umit edilmekteydi Alinan ornekler gelecekte ortaya cikacak grip salginlarinda kullanilabilecekti Ispanyol gribi H1N1 adi verilen ve mutasyona ugrayarak insanlara sirayet etmis bir kus gribi virusuydu Bilim adamlarinin elinde Ispanyol gribi vurusunden sadece bes adet ornek daha vardi Profesor Oxford ve ekibi iyi korunmus bir naas bulmayi umit etmisti Fakat Sykes in tabutu uzerindeki topragin agirligina dayanamayarak kirilmis ve ceset de curumustu Sadece akciger ve beyin dokusundan ornekler alindi Ceset oldugu gibi birakilarak mezar kapatildi KitaplariBes Turk Vilayetinde 1900 Daru l Islam 1904 Halifenin Son Mirasi 1911 Kibrisli Zade Binbasi Osman Bey in HatiralariKaynakca David Fromkin Barisa Son Veren Baris Sabah Kitaplari sayfa 139 http news bbc co uk 2 hi uk news england humber 7617968 stm 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Body exhumed in fight against flu BBC online 16 September 2008 http www cumhuriyet com tr haber diger 10832 Mezardan cikan tedavi umudu html 31 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mezardan cikan tedavi umudu Cumhuriyet 18 Eylul 2008 Persembe Michael Hanlon Could digging up a general in a lead lined coffin save the world 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Daily Mail 11 April 2007 BBC Four documentary In Search of Spanish Flu