Bu sayfanın tamamının ya da bir kısmının Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. Bu sayfanın tamamı ya da bir kısmı Türkçe dışındaki bir dilde yazılmıştır. Madde, alakalı dilin okuyucuları için oluşturulmuşsa o dildeki Vikipedi'ye aktarılmalıdır. İlgili değişiklikler gerçekleşmezse maddenin tamamının ya da çevrilmemiş kısımların silinmesi sözkonusu olabilecektir. İlgili çalışmayı yapmak üzere |
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır.Ekim 2023) () ( |
Arigiba Han (Moğolca :ᠷᠠᠵᠠᠪᠠᠭ; Рагибаха/Ражабаг) Shangdu'da Yuan hanedanının tahtına kısa bir süreliğine oturan Arigiba, Yesün Temür'ün oğluydu. Babası Yesün Temür'den sonra Yuan Hanedanı'nın yedinci imparatoru olması gerekirken bir darbeyle tahta geçen rakibi tarafından tahttan indirilmiştir. Çin İmparatoru olmasının yanında Moğol İmparatorluğu'nun 11. Büyük Hanı olarak kabul edilir, ancak imparatorluğun bölünmesi nedeniyle bu hükümranlığı sadece resmi anlamda kabul edilir. Arigiba, en kısa hüküm süren Yuan imparatorudur.
Arigiba ᠷᠠᠵᠠᠪᠠᠭ ᠬᠠᠭᠠᠨ Çin İmparatoru 元天順帝 | |||||
---|---|---|---|---|---|
11. Moğol Kağanı ve 7. Yuan Hanedanı Çin İmparatoru | |||||
Yuan Hanedanı | |||||
Hüküm süresi | Ekim 1328 – 14 Kasım 1328 | ||||
Taç giymesi | Ekim 1328 | ||||
Önce gelen | |||||
Sonra gelen | |||||
Doğum | Tainshun 1320 | ||||
Ölüm | 14 Kasım 1328 (7-8 yaşında) | ||||
| |||||
Hanedan | |||||
Babası | Yesün Temür | ||||
Annesi | Babukhan Hatun |
Hayatı
Arigiba, 'ün en büyük oğluydu. Annesi Babukhan Hatun, imparatorluk ailesiyle evlilik sayesinde iktidarı elinde tutan Khunggirad klanından geliyordu. Arigiba, 1324'te henüz bebekken veliaht prens oldu. Ağustos 1328'de Shangdu'da Yesün Temür aniden ölümünden bir ay sonra güçlü Müslüman subay Devlet Şah tarafından Shangdu'ya gönderildi.
Ancak Yesün Temür'ün ani ölümü, Yesün Temür'ün, Moğolistan'da Jinong olarak görev yaptığı zamandan beri kendisine hizmet eden Devlet Şah da dahil olmak üzere, iktidarın merkezileştirilmesinden memnun olmayan ana akım karşıtı bir hizbin ayaklanmasını tetikledi. Sekizinci ayda Dadu'da görev yapan Moğollaşmış Kıpçak komutanı El Temür bir darbe yaparak Külüg Han'ın oğlunun göreve getirilmesi çağrısında bulundu. Tugh Temür, Arigiba'nın tahta çıktığı aynı ayda Dadu'ya kabul edildi.
Shangdu ve Dadu arasında yaşanan ve "İki Başkent Savaşı" olarak bilinen iç savaş kısa süre sonra patlak verdi. Arigiba'nın ordusu Çin Seddi'ni birkaç noktada kırdı ve Dadu'ya doğru ilerlemesine rağmen El Temür'ün birlikleri tarafından ciddi bir yenilgiye uğratıldılar. O sırada, Arigiba'nın ordusunun çoğu Çin Seddi cephesinde yer aldı ve Shangdu yanlıları ertesi gün teslim olmaya zorlandı. Arigiba'nın yandaşları olan Devlet Şah ve diğer önde gelen askerlerin çoğu esir alındı ve Dadu grubu tarafından idam edildi; ama Arigiba'nın bu olay sırasında ortadan kaybolduğu ve öldürüldüğü söyleniyor.
Ayrıca bakınız
- Yuan hanedanının imparatorlarının listesi
- Moğol hükümdarlarının listesi
- Çin hükümdarlarının listesi
- İki Başkentin Savaşı
Kaynakça
- ^ Саган сэцэн: « гэжээ.
- ^ Хааны нэрийг хэд хэдэн янзаар бичиж байна. Ч.Содбилэг 2010 онд хэлэхдээ: «Зураач Т.Мандир Ашидхэв гэсэн. Монгол сурвалж бичгүүдэд Рачибаг, Рагибаха гэж бичсэн байдаг. Юань улсын сударт бичсэн (хятад галиг) асужиба-г үндэслэн Асучибу гэж бичвэл зохино» гэжээ.
- ^ Их хаадын хураангуй-http://library.thinkquest.org/04apr/01341/monkingstext.htm
- ^ The Empire of the Steppes, by Rene Grousset, Naomi Walford, p. 321.
- ^ Herbert Franke, Denis Twitchett, John King Fairbank-The Cambridge History of China: Alien regimes and border states, 907–1368, p. 544.
- ^ Frederick W. Mote- Imperial China 900–1800, p. 471.
Arigiba Han Doğumu: 1320 Ölümü: 14 Kasım 1328 | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen {{{before}}} | (Nominal due to the ) | Sonra gelen {{{after}}} |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfanin tamaminin ya da bir kisminin Turkceye cevrilmesi gerekmektedir Bu sayfanin tamami ya da bir kismi Turkce disindaki bir dilde yazilmistir Madde alakali dilin okuyuculari icin olusturulmussa o dildeki Vikipedi ye aktarilmalidir Ilgili degisiklikler gerceklesmezse maddenin tamaminin ya da cevrilmemis kisimlarin silinmesi sozkonusu olabilecektir Ilgili calismayi yapmak uzere bu sayfadan destek alabilirsinizBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Ekim 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Arigiba Han Mogolca ᠷᠠᠵᠠᠪᠠᠭ Ragibaha Razhabag Shangdu da Yuan hanedaninin tahtina kisa bir sureligine oturan Arigiba Yesun Temur un ogluydu Babasi Yesun Temur den sonra Yuan Hanedani nin yedinci imparatoru olmasi gerekirken bir darbeyle tahta gecen rakibi tarafindan tahttan indirilmistir Cin Imparatoru olmasinin yaninda Mogol Imparatorlugu nun 11 Buyuk Hani olarak kabul edilir ancak imparatorlugun bolunmesi nedeniyle bu hukumranligi sadece resmi anlamda kabul edilir Arigiba en kisa hukum suren Yuan imparatorudur Arigiba ᠷᠠᠵᠠᠪᠠᠭ ᠬᠠᠭᠠᠨ Cin Imparatoru 元天順帝11 Mogol Kagani ve 7 Yuan Hanedani Cin ImparatoruYuan HanedaniHukum suresiEkim 1328 14 Kasim 1328Tac giymesiEkim 1328Once gelenSonra gelenDogumTainshun 1320Olum14 Kasim 1328 7 8 yasinda Tam adiMogolca ᠷᠠᠵᠠᠪᠠᠭ Cince 阿剌 里 吉八 ArigibaHanedanBabasiYesun TemurAnnesiBabukhan HatunHayatiArigiba un en buyuk ogluydu Annesi Babukhan Hatun imparatorluk ailesiyle evlilik sayesinde iktidari elinde tutan Khunggirad klanindan geliyordu Arigiba 1324 te henuz bebekken veliaht prens oldu Agustos 1328 de Shangdu da Yesun Temur aniden olumunden bir ay sonra guclu Musluman subay Devlet Sah tarafindan Shangdu ya gonderildi Ancak Yesun Temur un ani olumu Yesun Temur un Mogolistan da Jinong olarak gorev yaptigi zamandan beri kendisine hizmet eden Devlet Sah da dahil olmak uzere iktidarin merkezilestirilmesinden memnun olmayan ana akim karsiti bir hizbin ayaklanmasini tetikledi Sekizinci ayda Dadu da gorev yapan Mogollasmis Kipcak komutani El Temur bir darbe yaparak Kulug Han in oglunun goreve getirilmesi cagrisinda bulundu Tugh Temur Arigiba nin tahta ciktigi ayni ayda Dadu ya kabul edildi Shangdu ve Dadu arasinda yasanan ve Iki Baskent Savasi olarak bilinen ic savas kisa sure sonra patlak verdi Arigiba nin ordusu Cin Seddi ni birkac noktada kirdi ve Dadu ya dogru ilerlemesine ragmen El Temur un birlikleri tarafindan ciddi bir yenilgiye ugratildilar O sirada Arigiba nin ordusunun cogu Cin Seddi cephesinde yer aldi ve Shangdu yanlilari ertesi gun teslim olmaya zorlandi Arigiba nin yandaslari olan Devlet Sah ve diger onde gelen askerlerin cogu esir alindi ve Dadu grubu tarafindan idam edildi ama Arigiba nin bu olay sirasinda ortadan kayboldugu ve olduruldugu soyleniyor Ayrica bakinizYuan hanedaninin imparatorlarinin listesi Mogol hukumdarlarinin listesi Cin hukumdarlarinin listesi Iki Baskentin SavasiKaynakca Sagan secen gezhee Haany nerijg hed heden yanzaar bichizh bajna Ch Sodbileg 2010 ond helehdee Zuraach T Mandir Ashidhev gesen Mongol survalzh bichgүүded Rachibag Ragibaha gezh bichsen bajdag Yuan ulsyn sudart bichsen hyatad galig asuzhiba g үndeslen Asuchibu gezh bichvel zohino gezhee Ih haadyn huraanguj http library thinkquest org 04apr 01341 monkingstext htm The Empire of the Steppes by Rene Grousset Naomi Walford p 321 Herbert Franke Denis Twitchett John King Fairbank The Cambridge History of China Alien regimes and border states 907 1368 p 544 Frederick W Mote Imperial China 900 1800 p 471 Arigiba HanYuan HanedaniDogumu 1320 Olumu 14 Kasim 1328Resmi unvanlarOnce gelen before Nominal due to the Sonra gelen after