Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Svante August Arrhenius, (d. 19 Şubat 1859, Uppsala - ö. 2 Ekim 1927, Stokholm), İsveçli kimyacı ve fiziksel kimya biliminin kurucularından.
Svante Arrhenius | |
|---|---|
 Svante Arrhenius, 1923 | |
| Doğum | Svante August Arrhenius 19 Şubat 1859 Wik Kalesi, İsveç |
| Ölüm | 2 Ekim 1927 (68 yaşında) Stockholm, İsveç |
| Milliyet | İsveçli |
| Eğitim | Uppsala Üniversitesi Stockholm Üniversitesi |
| Ödüller | Davy Madalyası (1902),  Nobel Kimya Ödülü (1903), Willard Gibbs Madalyası (1911), (1920) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik, Kimya, Fiziksel kimya |
| Çalıştığı kurumlar | Kraliyet Teknoloji Enstitüsü |
| Doktora danışmanı | |
| Doktora öğrencileri | |
Hayatı
1859 yılında İsveç'in Uppsala kentinde çiftçi ailesinde doğmuştur. Çocuk yaşlarından matematiğe ilgi göstermiş, daha sonra okulda biyoloji ve kimya dalları için de yeteneğini sergiledi. 1876 yılında Uppsala Üniversitesi′sine dahil olmuş, iki yıldan sonra oradan doğal bilimler lisans diploması ile mezun oldu. 1881 yılından itibaren Stokholm′deki İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde, ′un rehberliği ile elektriğin özelliklerini öğrenmek için araştırmalar yapmıştır.
Faaliyetleri
Bu dönemlerde elektriğin özellikleri tamamen açık değildi. Alimlere kuru tuzların ve suyun temiz halde değil, sadece karışımlar şeklinde elektrik geçirdiği biliniyordu. Arrenius çeşitli sıvıların elektrik iletkenliklerini yoklamak kararına gelmiştir. Onun kanaatine göre, bazı maddelerin molekülleri sıvıda çözülmüş olurken iki veya daha çok parçacıklara parçalanır. Bu parçacıkları Arrenius iyon adlandırmıştır. Her bir molekül neytal yüklense de, onun parçacıkları pozitif veya negatif yüklü olur. Örneğin, suda çözülmüş olmuş çorba tuzunun molekülleri pozitif yüklü sodyum ve negatif yüklü klor bölümlerine parçalanır. Bu yüklü atomlar yalnızca sıvıda çözülmüş olan zaman elektrik iletkenliğini sağlarlar. Elektrik enerjisini kendi sırasında ters yüklenmiş parçacıkları harekete geçiriyor. Arrhenius'un açıklamasına göre tuzlar, çözelti oluşturduklarında, yüklü parçacıklara parçalanıyorlardı. Yıllar önce Faraday bunlara iyon adını vermişti. Faraday, iyonların elektroliz prosesi sonucu ortaya çıkacaklarını düşünmesine rağmen, Arrhenius, elektrik akımı olmadan da tuz çözeltilerinin iyon içerebileceğini öneriyordu. Bu nedenle, çözeltilerdeki kimyasal reaksiyonların, iyonlar arasındaki reaksiyonlar olduğunu ileri sürüyordu. Bu teori, zayıf elektrolitler için bugün hala geçerlidir, fakat kuvvetli elektrolitlerin davranışlarını da bu teori kapsamına almak için Peter J. W. Debye ve 'in teoride bazı değişiklikler yapması gerekmiştir. Bu araştırmaların sonucunda Arrenius 1884 yılında doktora tezi savunmuştur. Fakat bir takım bilim insanları onun araştırmalarına şüphe ettiklerinden Arreniusa düşük dereceli doktor adı verilmiştir. Bu sertifika ile onun üniversitede ders demek yetkisi yoktu. Fakat Arrenius bundan sarsılmadan araştırmalarını çap ettirerek, Avrupa′nın bir takım ünlü alimlerine göndermiştir. Ünlü Almanyalı kimyacı Wilhelm Ostwald onun araştırmaları ile ilgilenerek, Upsalaya gelmiş ve Arreniusi 'ne davet etmiştir. Alim sonraları İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nden stipendiya alarak, Avrupa'ya bilimsel seyahate yollanmağı üstün tutmuştur. O, Riga, Vürtbursq′da, Qras′da ve Amsterdam'da olmuş, burada yaşanan bilimsel başarılarla tanışarak, çalışmalarda yer almıştır. Bu dönemi onun bilimsel yaratıcılığının zirvesi olarak düşünülebilir. Öyle ki, Arrenius 1887 yılında daha sonra kendi adıyla elektrolit dissosaiya (elektrolitlerin sıvıda çözülmüş olan veya erime halinde iyonlara parçalanması) teorisini hazırlamış, elektrolitlerin sıvı halde Vant-Hoff ve Raul kanunları ile olan uygunsuzluklarını anlatmış, ayrıca tuzların hidrolizi teorisini işlemiştir. Ayrıca birkaç önemli keşfetmiştir. Bunların arasında tepkilerin hızının sıcaklıktan bağımlılığının bulunmasının özel bir yer tutmaktadır. Arrenius 1891 cilde Stokholm'e dönerek, üniversitede fizik üzere leksiya demeye başlamış, dört yıldan sonra profesör, iki yıl sonra ise rektör belirlenmiştir. Bütün bu dönem boyunca, o araştırmaların ara vermeyerek, kendi adı ile adlanmıştır elektrolit dissosasiya teorisini işlemiştir. Alim ayrıca, osmotik basınç (içten dışa olan baskı) hakkında da araştırmalar yapmıştır. Bu konuda tanınmış kimyacı Jacobus Henricus van 't Hoff′un teorisine dayanan Arrenius bu teoriyi derinleştirmiştir.
Şöhret kazanması
Arreniusun araştırmaları kendi döneminin bir takım tanınmış bilim insanları, aynı zamanda ünlü kimyacı Dimitri Mendeleyev tarafından eleştirilmiştir. Ona göre, çözüm olunana ve evet çözen maddeler arasındaki kimyasal meseleleri dikkate almadan sırf fiziksel kurallar temelinde teori çalışmak olmazdı. Arreniusun ve Mendeleyevin fikirleri sonradan asitlerin proton teorisinde birleştirilmişti.
Nobel Ödülü
1903 yılında Svante Arrenius "hazırladığı elektrolit dissosasiya teorisinin kimya bilimine önemli hizmet gösterdiğine göre" kimya Nobel ödülüne layık görülmüştü. İsveç Bilimler Akademisi adına konuşan akademik Terneblad onun araştırmalarının elektrokimyanın temelini koyduğunu belirtmiş, ayrıca Arreniusa ilk Nobel kimya laueratı Vant-Hoff′un teorisini bitirdiğine göre teşekkür etmiştir. Svante Arrenius fiziğin birçok alanında araştırmalar yapmış, güneş radyasyonunun atmosfere etkisini, biosfer′deki ısı değişikliklerinin nedenini, volkan aktifleşmelerini öğrenmiş, ayrıca immmun kimyası bilimi ile ilgili araştırmalar yapmıştır. O, 1925 yılında Stokholm Üniversitesi'nden gitmiş ve Fizik-Kimya Nobel Enstitüsü Direktör edinmişti. Arrenius burada ömrünün sonuna kadar çalışmıştır. Alim bir takım ödüllerle, Amerikan Kimya Derneği'nin Hibbs, Londra Kraliyet Cemiyeti'nin Devi, Britanya Kimya Cemiyeti'nin Faraday madalyaları ile taltif edilmiş, bir takım bilimsel toplum ve üniversitelerin onursal üyesi seçilmiştir.
Ölümü
1927 yılında Stokholm′de öldü.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Svante August Arrhenius d 19 Subat 1859 Uppsala o 2 Ekim 1927 Stokholm Isvecli kimyaci ve fiziksel kimya biliminin kurucularindan Svante ArrheniusSvante Arrhenius 1923DogumSvante August Arrhenius 19 Subat 1859 Wik Kalesi IsvecOlum2 Ekim 1927 68 yasinda Stockholm IsvecMilliyetIsvecliEgitimUppsala Universitesi Stockholm UniversitesiOdullerDavy Madalyasi 1902 Nobel Kimya Odulu 1903 Willard Gibbs Madalyasi 1911 1920 KariyeriDaliFizik Kimya Fiziksel kimyaCalistigi kurumlarKraliyet Teknoloji EnstitusuDoktora danismaniDoktora ogrencileriHayati1859 yilinda Isvec in Uppsala kentinde ciftci ailesinde dogmustur Cocuk yaslarindan matematige ilgi gostermis daha sonra okulda biyoloji ve kimya dallari icin de yetenegini sergiledi 1876 yilinda Uppsala Universitesi sine dahil olmus iki yildan sonra oradan dogal bilimler lisans diplomasi ile mezun oldu 1881 yilindan itibaren Stokholm deki Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi nde un rehberligi ile elektrigin ozelliklerini ogrenmek icin arastirmalar yapmistir FaaliyetleriBu donemlerde elektrigin ozellikleri tamamen acik degildi Alimlere kuru tuzlarin ve suyun temiz halde degil sadece karisimlar seklinde elektrik gecirdigi biliniyordu Arrenius cesitli sivilarin elektrik iletkenliklerini yoklamak kararina gelmistir Onun kanaatine gore bazi maddelerin molekulleri sivida cozulmus olurken iki veya daha cok parcaciklara parcalanir Bu parcaciklari Arrenius iyon adlandirmistir Her bir molekul neytal yuklense de onun parcaciklari pozitif veya negatif yuklu olur Ornegin suda cozulmus olmus corba tuzunun molekulleri pozitif yuklu sodyum ve negatif yuklu klor bolumlerine parcalanir Bu yuklu atomlar yalnizca sivida cozulmus olan zaman elektrik iletkenligini saglarlar Elektrik enerjisini kendi sirasinda ters yuklenmis parcaciklari harekete geciriyor Arrhenius un aciklamasina gore tuzlar cozelti olusturduklarinda yuklu parcaciklara parcalaniyorlardi Yillar once Faraday bunlara iyon adini vermisti Faraday iyonlarin elektroliz prosesi sonucu ortaya cikacaklarini dusunmesine ragmen Arrhenius elektrik akimi olmadan da tuz cozeltilerinin iyon icerebilecegini oneriyordu Bu nedenle cozeltilerdeki kimyasal reaksiyonlarin iyonlar arasindaki reaksiyonlar oldugunu ileri suruyordu Bu teori zayif elektrolitler icin bugun hala gecerlidir fakat kuvvetli elektrolitlerin davranislarini da bu teori kapsamina almak icin Peter J W Debye ve in teoride bazi degisiklikler yapmasi gerekmistir Bu arastirmalarin sonucunda Arrenius 1884 yilinda doktora tezi savunmustur Fakat bir takim bilim insanlari onun arastirmalarina suphe ettiklerinden Arreniusa dusuk dereceli doktor adi verilmistir Bu sertifika ile onun universitede ders demek yetkisi yoktu Fakat Arrenius bundan sarsilmadan arastirmalarini cap ettirerek Avrupa nin bir takim unlu alimlerine gondermistir Unlu Almanyali kimyaci Wilhelm Ostwald onun arastirmalari ile ilgilenerek Upsalaya gelmis ve Arreniusi ne davet etmistir Alim sonralari Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi nden stipendiya alarak Avrupa ya bilimsel seyahate yollanmagi ustun tutmustur O Riga Vurtbursq da Qras da ve Amsterdam da olmus burada yasanan bilimsel basarilarla tanisarak calismalarda yer almistir Bu donemi onun bilimsel yaraticiliginin zirvesi olarak dusunulebilir Oyle ki Arrenius 1887 yilinda daha sonra kendi adiyla elektrolit dissosaiya elektrolitlerin sivida cozulmus olan veya erime halinde iyonlara parcalanmasi teorisini hazirlamis elektrolitlerin sivi halde Vant Hoff ve Raul kanunlari ile olan uygunsuzluklarini anlatmis ayrica tuzlarin hidrolizi teorisini islemistir Ayrica birkac onemli kesfetmistir Bunlarin arasinda tepkilerin hizinin sicakliktan bagimliliginin bulunmasinin ozel bir yer tutmaktadir Arrenius 1891 cilde Stokholm e donerek universitede fizik uzere leksiya demeye baslamis dort yildan sonra profesor iki yil sonra ise rektor belirlenmistir Butun bu donem boyunca o arastirmalarin ara vermeyerek kendi adi ile adlanmistir elektrolit dissosasiya teorisini islemistir Alim ayrica osmotik basinc icten disa olan baski hakkinda da arastirmalar yapmistir Bu konuda taninmis kimyaci Jacobus Henricus van t Hoff un teorisine dayanan Arrenius bu teoriyi derinlestirmistir Sohret kazanmasiArreniusun arastirmalari kendi doneminin bir takim taninmis bilim insanlari ayni zamanda unlu kimyaci Dimitri Mendeleyev tarafindan elestirilmistir Ona gore cozum olunana ve evet cozen maddeler arasindaki kimyasal meseleleri dikkate almadan sirf fiziksel kurallar temelinde teori calismak olmazdi Arreniusun ve Mendeleyevin fikirleri sonradan asitlerin proton teorisinde birlestirilmisti Nobel Odulu1903 yilinda Svante Arrenius hazirladigi elektrolit dissosasiya teorisinin kimya bilimine onemli hizmet gosterdigine gore kimya Nobel odulune layik gorulmustu Isvec Bilimler Akademisi adina konusan akademik Terneblad onun arastirmalarinin elektrokimyanin temelini koydugunu belirtmis ayrica Arreniusa ilk Nobel kimya lauerati Vant Hoff un teorisini bitirdigine gore tesekkur etmistir Svante Arrenius fizigin bircok alaninda arastirmalar yapmis gunes radyasyonunun atmosfere etkisini biosfer deki isi degisikliklerinin nedenini volkan aktiflesmelerini ogrenmis ayrica immmun kimyasi bilimi ile ilgili arastirmalar yapmistir O 1925 yilinda Stokholm Universitesi nden gitmis ve Fizik Kimya Nobel Enstitusu Direktor edinmisti Arrenius burada omrunun sonuna kadar calismistir Alim bir takim odullerle Amerikan Kimya Dernegi nin Hibbs Londra Kraliyet Cemiyeti nin Devi Britanya Kimya Cemiyeti nin Faraday madalyalari ile taltif edilmis bir takim bilimsel toplum ve universitelerin onursal uyesi secilmistir Olumu1927 yilinda Stokholm de oldu Kaynakca Arsivlenmis kopya 15 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2013