Artdişyuvasıl ünsüzler veya post-alveolar ünsüzler, dilin diş yuvası sırtının arkasına yakın bir şekilde durarak veya ona dokunarak çıkardığı ünsüzlerdir. Mafsal yeri, sırtın kendisinde bulunan dişyuvasıl ünsüzlerden daha geridedir, ancak mafsal yeri olan sert damak kadar geride değildir. Türkçedeki örnekleri: ç , c , ş , j , l .
Özellikle arasında pek çok artdişyuvasıl ses türü vardır. Üç ana tür ise şunlardır: damaksıl-dişyuvasıl ( gibi, zayıf damaksıllar) dişyuvasıl-damaksıl ( gibi, güçlü dudaksıllar) ve üstdamaksıl ünsüzler ( gibi, damaksıl olmayanlar). Bunlardan ilk ikisi ve alt tipleri, gerçek damak ünsüzleriyle nadiren zıt olduklarından, fonolojide yaygın olarak damaksıl olarak sayılır.
Artdişyuvasıl ıslıklılar
Dili içeren çoğu ses için, (örneğin, damak ünsüzleri yumuşak damakta teması içerir ve diş ünsüzleri dişleri içerir). palatalizasyon (dil gövdesinin kaldırılması) veya labializasyon (dudak yuvarlama) gibi herhangi bir ikincil artikülasyon ile.
Çoğu dilsel ses için, damaksıllaşma (dil gövdesinin kaldırılması) veya dudaksıllaştırma (dudak yuvarlama) gibi herhangi bir ikincil artikülasyon ile ağzın üst kısmındaki temas noktası belirtilerek mafsal yeri yeterince tanımlanabilir (örneğin, artdamaksıl ünsüzler yumuşak damakla teması, dişsil ünsüzler diş içerir)
Bununla birlikte, ıslıklılar arasında, özellikle postalveolar ıslıklılar, dilin şeklinde ve dilin kendi üzerindeki temas noktasında, ortaya çıkan seste büyük farklılıklara karşılık gelen küçük farklılıklar vardır. Örneğin, dişyvasıl sürtünmeli ve artdişyuvasıl sürtünmelilere hem perde hem de keskinlik açısından belirgin şekilde farklılık gösterir; sırası, giderek daha düşük perdeli ve daha mat (daha az "tıslayan" veya delici) seslere karşılık gelir. ( en tiz ve en keskin olanıdır, bu nedenle "Sssst!" veya "Psssst!" gibi tıslama seslerinin genellikle birinin dikkatini çekmek için kullanılmasının nedeni budur). Sonuç olarak, birçok ek alt türü belirtmek gerekir.
Örnekler
Birkaç dil, patlamalı sürtünmeliler arasında böyle bir ayrım yapan (ancak sürtünmeliler arasında sadece iki yönlü bir ayrım var) Çin-Tibet Kuzey Qiang ve Güney Qiang ve Kuzeybatı Kafkas dilleri olan Ubıhça ve Abhazca gibi diller üç farklı artdilyuvasıl ıslıklı dil şeklini ayırt eder. Daha yaygın olan Mandarin Çincesi ve Lehçe gibi iki artdişyuvasıl ıslıklıyı birbirinden ayıran dillerdir, tipik olarak /ʂ/ /ɕ/, çünkü bunlar azami düzeyde farklıdır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Artdisyuvasil unsuzler veya post alveolar unsuzler dilin dis yuvasi sirtinin arkasina yakin bir sekilde durarak veya ona dokunarak cikardigi unsuzlerdir Mafsal yeri sirtin kendisinde bulunan disyuvasil unsuzlerden daha geridedir ancak mafsal yeri olan sert damak kadar geride degildir Turkcedeki ornekleri c t ʃ c d ʒ s ʃ j ʒ l l Ozellikle arasinda pek cok artdisyuvasil ses turu vardir Uc ana tur ise sunlardir damaksil disyuvasil ʃ ʒ gibi zayif damaksillar disyuvasil damaksil ɕ ʑ gibi guclu dudaksillar ve ustdamaksil unsuzler ʂ ʐ gibi damaksil olmayanlar Bunlardan ilk ikisi ve alt tipleri gercek damak unsuzleriyle nadiren zit olduklarindan fonolojide yaygin olarak damaksil olarak sayilir Artdisyuvasil isliklilarDili iceren cogu ses icin ornegin damak unsuzleri yumusak damakta temasi icerir ve dis unsuzleri disleri icerir palatalizasyon dil govdesinin kaldirilmasi veya labializasyon dudak yuvarlama gibi herhangi bir ikincil artikulasyon ile Cogu dilsel ses icin damaksillasma dil govdesinin kaldirilmasi veya dudaksillastirma dudak yuvarlama gibi herhangi bir ikincil artikulasyon ile agzin ust kismindaki temas noktasi belirtilerek mafsal yeri yeterince tanimlanabilir ornegin artdamaksil unsuzler yumusak damakla temasi dissil unsuzler dis icerir Bununla birlikte isliklilar arasinda ozellikle postalveolar isliklilar dilin seklinde ve dilin kendi uzerindeki temas noktasinda ortaya cikan seste buyuk farkliliklara karsilik gelen kucuk farkliliklar vardir Ornegin disyvasil surtunmeli s ve artdisyuvasil surtunmelilere ɕ ʃ ʂ hem perde hem de keskinlik acisindan belirgin sekilde farklilik gosterir s ɕ ʃ ʂ sirasi giderek daha dusuk perdeli ve daha mat daha az tislayan veya delici seslere karsilik gelir s en tiz ve en keskin olanidir bu nedenle Sssst veya Psssst gibi tislama seslerinin genellikle birinin dikkatini cekmek icin kullanilmasinin nedeni budur Sonuc olarak bircok ek alt turu belirtmek gerekir Ornekler Birkac dil patlamali surtunmeliler arasinda boyle bir ayrim yapan ancak surtunmeliler arasinda sadece iki yonlu bir ayrim var Cin Tibet Kuzey Qiang ve Guney Qiang ve Kuzeybati Kafkas dilleri olan Ubihca ve Abhazca gibi diller uc farkli artdilyuvasil islikli dil seklini ayirt eder Daha yaygin olan Mandarin Cincesi ve Lehce gibi iki artdisyuvasil islikliyi birbirinden ayiran dillerdir tipik olarak ʂ ɕ cunku bunlar azami duzeyde farklidir