Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Âsaf Hâlet Çelebi (27 Aralık 1907, İstanbul - 15 Ekim 1958, İstanbul), Türk şair.
| Âsaf Hâlet Çelebi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 27 Aralık 1907 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 15 Ekim 1958 (50 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Şair |
| Milliyet | Türk |
| Dönem | 1938 - 1958 |
İlhamını Asya, tasavvuf ve dinler tarihinin ünlü kişilerinden, eski Doğu medeniyet ve masallarından alan egzotik şiirleriyle tanınmış cumhuriyet devri şairidir. Türk şiirinde modern-gelenekçi anlayışın temsilcisi kabul edilir. Kendisinden sonra gelen nesli soyut şiir anlayışının Türk Edebiyatı'ndaki ilk tanımlarını yaparak etkilemiştir. Divan ve Fars edebiyatı ile ilgili inceleme ve çevirileri vardır. Türk sanat müziği konusunda derin bir bilgisi olan sanatçı resim, müzik ve bilimle ilgili makaleler de yayımlamıştır.
Yaşamı
1907’de İstanbul’un Cihangir semtinde dünyaya geldi. Nüfustaki adı “Mehmet Ali Asaf”tır. Babası Dahiliye Nezareti Şifre Kalemi Müdürü Mehmet Sait Halet Bey'dir. Mevlana’ya duyduğu sevgi nedeniyle “Çelebi” soyadını almıştır.
Galatasaray Lisesi'nde 8 yıl eğitim gördü. Dini ve tasavvufi edebiyatla yakından ilgilenen babasından Fransızca ve Farsça, Mevlevi Şeyhi Ahmet Remzi Dede ile Rauf Yekta Bey'den musiki ve nota dersleri aldı. Kısa bir süre kaldığı Fransa'dan dönüşünde, üç yıl Sanayi-i Nefise Mektebi'nde öğrenim gördü. Adliye Meslek Mektebi'nden mezun oldu.
Eğitimini tamamladıktan sonra Üsküdar Adliyesi Ceza Mahkemesi zabıt kâtipliği yaptı. Osmanlı Bankası, 'nde çalıştı. 1945 yılında dayısının kızı Nermin Çelebiler ile evlendi; bu evlilikten Ömer Halet adında bir oğlu oldu. Yaşamını İstanbul’un semtindeki köşkünde sürdürdü.1946 Türkiye genel seçimlerinde İstanbul’dan bağımsız milletvekili adayı oldu ancak seçimi kazanamadı. Uzun süre İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü kitaplığında kütüphane memurluğu yaptı. 15 Ekim 1958’de İstanbul’da yaşamını yitirdi.
Sanatı
Gençlik yıllarında divan edebiyatından etkilendi. On sekiz yaşlarına kadar aruz vezniyle klasik divan şiiri tarzında rubai ve gazeller yazdı; ancak bu şiirlerle o günkü edebiyat anlayışında bir yenilik yapılamayacağını anlayarak bundan vazgeçti. 1937'den sonra serbest ölçü kullanmaya ve Batı şiirinin tekniklerine yönelmeye başladı.
Yeni şiir akımının önde gelen dergilerinden Ses, Hamle, Sokak, Servet-i Fünun-Uyanış'ta ve Gün gazetesinde 1938-1941 yılları arasında ilk şiirleri yayınlandı. Bu şiirlerinde ergenlik çağına ait duygular, çocukluk, masallar ve tekerlemelerin gerçeküstü dünyası gibi temaları kullandı; soyut şiirin o dönemdeki tek temsilcisi oldu. İlk defa 1939 yılından itibaren yayımladığı ve kapalı garip ifadesiyle devrin şiir okuyucusunu yadırgatan yeni şiirleriyle edebiyat çevrelerinin dikkatini çekti. Şair, mensur şiir ya da şiirsel düz yazı olarak adlandırılabilecek bir tarzda da kalem denemelerine girişmiştir. İlk örneğini 1938 yılında yayımlanan "Kasap" ile verdiği bu tarzda sekiz metin yazdı.
Çelebi, 1940'tan sonraki Türk şiirine daha çok ses yankılanmaları yoluyla, İslam tasavvufu ile eski Doğu din ve kültürlerinden aldığı yeni tem ve motiflerle değişik bir söyleyiş getirdi. Bütün bir insanlık tarihinden izler taşıyan ve tadına varmak için ilgili tüm kültürlerden haberdar olmayı gerektiren şiirler yazdı.Hırsız, Trilobit ve Cüneyd adlı şiirlerinin Fransızca çevirileriyle birlikte 45 şiirin bulunduğu He'nin (1942) ardından aynı çizgide on şiirin yer aldığı Lamelif'i (1945) yayımladı.
1940'larda liberal hatta sosyalist kimlikli yayın organlarında yazıları yayımlanan Çelebi, özellikle haftalık Gün gazetesindeki yazılarında, dönemin başlıca tartışma konusu olan eski-yeni meselesini işledi; eski kuşakları oldukça sert ifadelerle yerdi. Doğulu sanatçılara yönelik incelemeleri ve kitap tanıtma yazıları yazdı. 1940-1942 yıllan arasında resim, müzik ve bilimle ilgili yazılar da kaleme aldı. 1942-1949 arasında yazılarına ara veren sanatçı, 1949’dan itibaren muhafazakâr dergilerde adını duyurmaya yöneldi. İlgisi ’na yöneldi ve işlediği konulara İslami cepheden bakmaya başladı.
Bütün şiirlerini topladığı ve daha önceki kitaplarında yer almayan sekiz şiiri içeren Om Mani Padme Hum (1953), 1953’te yayımlandı. Yeditepe (1950), İstanbul (1954-1956) ve Türk sanatı (1958) dergilerinde şiirlerini yayımlamayı sürdüren Asaf Halet, İstanbul dergisinde yayımladığı Benim Gözümle Şiir Davası (Temmuz-Aralık 1954) adlı altı makalede poetikasını açıkladı. Ses, imge, anlam ve düşünce olarak kültürler arası ve metinler arası bir nitelik taşıyan şiirleriyle Asaf Hâlet, Türk şiirinde "modern-gelenekçi" tavrın temsilcisi oldu.
İlk dönem eserlerinin ardından, şiirlerinde dinlerden, ideolojilerden, toplumsal olaylardan çok Anadolu-İran-Hindistan çizgisi üzerinde uzanan bir yaşamın görünümlerini sesler aracılığıyla dile getiren şair, şiirin tıpkı hayatta olduğu gibi soyut araçlarla soyut bir dünya yarattığına inandı. Kendisinden sonra gelen nesli soyut şiir anlayışının Türk Edebiyatı'ndaki ilk tanımlarını yaparak etkiledi. Şiire bakış açısını "Mesela esasen, müşahhas malzeme ile mücerret olan hayali yaşatabilmektir. Yani mücerret şiir, bilakis mücerret mefhumlu kelimelerden mümkün mertebe soyunmuş olan ve toplu bir halde mücerret bir mana anlatan ve bize o ihtisası veren ruh anının ifadesini taşıyan şiirdir." diyerek açıkladı.[]
Şiirlerinin yanı sıra eski edebiyat ile ilgili çalışmalarıyla da tanınan Çelebi, Hint ve Fars Edebiyatları üzerine yaptığı çalışmaları dergilerde ve kitaplarda yayınladı. Bu konuda yazdığı makalelerden biri 1949 tarihli Şadırvan Dergisi'nde bulunabilir. Ayrıca, çeşitli dergilerde yayınlanan düz yazıları ve Hint edebiyatı üzerine makalelerini Semih Güngör, Asaf Halet Çelebi incelemesiyle birlikte yayınladı.
Eserleri
Şiir
Araştırma
|
|
Kaynakça
- ^ . 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2014.
- ^ a b Sevinç Özarslan, Asaf Halet Çelebi’nin ‘saadet yuvası’ yeniden yükselecek, Zaman gazetesi, 30.03.2010[]
- ^ a b "Diba Bahadıroğlu, Asaf Halet Çelebi, Makaleler.com, 02.02.2014, Erişim tarihi:29.12.2014". 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2014.
- ^ a b c d (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2014.
- ^ Ali Çolak, İnsan öyle bir aşkın önünde eğilmez de ne yapar?, Zaman gazetesi, 15.02.2004[]
- ^ a b c d "Abdullah Uçman, Çelebi, Âsaf Hâlet, TDV İslam Ansiklopedisi" (PDF). 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Aralık 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asaf Halet Celebi 27 Aralik 1907 Istanbul 15 Ekim 1958 Istanbul Turk sair Asaf Halet CelebiDogum27 Aralik 1907 1907 12 27 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum15 Ekim 1958 50 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekSairMilliyetTurkDonem1938 1958 Ilhamini Asya tasavvuf ve dinler tarihinin unlu kisilerinden eski Dogu medeniyet ve masallarindan alan egzotik siirleriyle taninmis cumhuriyet devri sairidir Turk siirinde modern gelenekci anlayisin temsilcisi kabul edilir Kendisinden sonra gelen nesli soyut siir anlayisinin Turk Edebiyati ndaki ilk tanimlarini yaparak etkilemistir Divan ve Fars edebiyati ile ilgili inceleme ve cevirileri vardir Turk sanat muzigi konusunda derin bir bilgisi olan sanatci resim muzik ve bilimle ilgili makaleler de yayimlamistir Yasami1907 de Istanbul un Cihangir semtinde dunyaya geldi Nufustaki adi Mehmet Ali Asaf tir Babasi Dahiliye Nezareti Sifre Kalemi Muduru Mehmet Sait Halet Bey dir Mevlana ya duydugu sevgi nedeniyle Celebi soyadini almistir Galatasaray Lisesi nde 8 yil egitim gordu Dini ve tasavvufi edebiyatla yakindan ilgilenen babasindan Fransizca ve Farsca Mevlevi Seyhi Ahmet Remzi Dede ile Rauf Yekta Bey den musiki ve nota dersleri aldi Kisa bir sure kaldigi Fransa dan donusunde uc yil Sanayi i Nefise Mektebi nde ogrenim gordu Adliye Meslek Mektebi nden mezun oldu Egitimini tamamladiktan sonra Uskudar Adliyesi Ceza Mahkemesi zabit katipligi yapti Osmanli Bankasi nde calisti 1945 yilinda dayisinin kizi Nermin Celebiler ile evlendi bu evlilikten Omer Halet adinda bir oglu oldu Yasamini Istanbul un semtindeki koskunde surdurdu 1946 Turkiye genel secimlerinde Istanbul dan bagimsiz milletvekili adayi oldu ancak secimi kazanamadi Uzun sure Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Felsefe Bolumu kitapliginda kutuphane memurlugu yapti 15 Ekim 1958 de Istanbul da yasamini yitirdi SanatiGenclik yillarinda divan edebiyatindan etkilendi On sekiz yaslarina kadar aruz vezniyle klasik divan siiri tarzinda rubai ve gazeller yazdi ancak bu siirlerle o gunku edebiyat anlayisinda bir yenilik yapilamayacagini anlayarak bundan vazgecti 1937 den sonra serbest olcu kullanmaya ve Bati siirinin tekniklerine yonelmeye basladi Yeni siir akiminin onde gelen dergilerinden Ses Hamle Sokak Servet i Funun Uyanis ta ve Gun gazetesinde 1938 1941 yillari arasinda ilk siirleri yayinlandi Bu siirlerinde ergenlik cagina ait duygular cocukluk masallar ve tekerlemelerin gercekustu dunyasi gibi temalari kullandi soyut siirin o donemdeki tek temsilcisi oldu Ilk defa 1939 yilindan itibaren yayimladigi ve kapali garip ifadesiyle devrin siir okuyucusunu yadirgatan yeni siirleriyle edebiyat cevrelerinin dikkatini cekti Sair mensur siir ya da siirsel duz yazi olarak adlandirilabilecek bir tarzda da kalem denemelerine girismistir Ilk ornegini 1938 yilinda yayimlanan Kasap ile verdigi bu tarzda sekiz metin yazdi Celebi 1940 tan sonraki Turk siirine daha cok ses yankilanmalari yoluyla Islam tasavvufu ile eski Dogu din ve kulturlerinden aldigi yeni tem ve motiflerle degisik bir soyleyis getirdi Butun bir insanlik tarihinden izler tasiyan ve tadina varmak icin ilgili tum kulturlerden haberdar olmayi gerektiren siirler yazdi Hirsiz Trilobit ve Cuneyd adli siirlerinin Fransizca cevirileriyle birlikte 45 siirin bulundugu He nin 1942 ardindan ayni cizgide on siirin yer aldigi Lamelif i 1945 yayimladi 1940 larda liberal hatta sosyalist kimlikli yayin organlarinda yazilari yayimlanan Celebi ozellikle haftalik Gun gazetesindeki yazilarinda donemin baslica tartisma konusu olan eski yeni meselesini isledi eski kusaklari oldukca sert ifadelerle yerdi Dogulu sanatcilara yonelik incelemeleri ve kitap tanitma yazilari yazdi 1940 1942 yillan arasinda resim muzik ve bilimle ilgili yazilar da kaleme aldi 1942 1949 arasinda yazilarina ara veren sanatci 1949 dan itibaren muhafazakar dergilerde adini duyurmaya yoneldi Ilgisi na yoneldi ve isledigi konulara Islami cepheden bakmaya basladi Butun siirlerini topladigi ve daha onceki kitaplarinda yer almayan sekiz siiri iceren Om Mani Padme Hum 1953 1953 te yayimlandi Yeditepe 1950 Istanbul 1954 1956 ve Turk sanati 1958 dergilerinde siirlerini yayimlamayi surduren Asaf Halet Istanbul dergisinde yayimladigi Benim Gozumle Siir Davasi Temmuz Aralik 1954 adli alti makalede poetikasini acikladi Ses imge anlam ve dusunce olarak kulturler arasi ve metinler arasi bir nitelik tasiyan siirleriyle Asaf Halet Turk siirinde modern gelenekci tavrin temsilcisi oldu Ilk donem eserlerinin ardindan siirlerinde dinlerden ideolojilerden toplumsal olaylardan cok Anadolu Iran Hindistan cizgisi uzerinde uzanan bir yasamin gorunumlerini sesler araciligiyla dile getiren sair siirin tipki hayatta oldugu gibi soyut araclarla soyut bir dunya yarattigina inandi Kendisinden sonra gelen nesli soyut siir anlayisinin Turk Edebiyati ndaki ilk tanimlarini yaparak etkiledi Siire bakis acisini Mesela esasen musahhas malzeme ile mucerret olan hayali yasatabilmektir Yani mucerret siir bilakis mucerret mefhumlu kelimelerden mumkun mertebe soyunmus olan ve toplu bir halde mucerret bir mana anlatan ve bize o ihtisasi veren ruh aninin ifadesini tasiyan siirdir diyerek acikladi kaynak belirtilmeli Siirlerinin yani sira eski edebiyat ile ilgili calismalariyla da taninan Celebi Hint ve Fars Edebiyatlari uzerine yaptigi calismalari dergilerde ve kitaplarda yayinladi Bu konuda yazdigi makalelerden biri 1949 tarihli Sadirvan Dergisi nde bulunabilir Ayrica cesitli dergilerde yayinlanan duz yazilari ve Hint edebiyati uzerine makalelerini Semih Gungor Asaf Halet Celebi incelemesiyle birlikte yayinladi EserleriSiir He 1942 Lamelif 1945 Om Mani Padme Hum 1953 Butun Siirleri 1998 sagliginda yayinladigi 3 siir kitabina girmemis siirlerini de icerir Arastirma Mevlana nin Rubaileri 1939 Mevlana Hayati Sahsiyeti 1940 Konusulan Fransizca 1940 Molla Cami 1940 Esrefoglu Divani 1945 Secme Rubailer 1945 Pali Metinlerine Gore Golama Buddhac Les Roubaiat de Mevlona d Jelal eddin Roumi 1950 Divan Siirinde Istanbul 1953 Naima monografi 1953 Omer Hayyam 1954 Mevlana ve Mevlevilik 1957 Harikulade Masal Alfred Rizzo dan tercume Kaynakca 10 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2014 a b Sevinc Ozarslan Asaf Halet Celebi nin saadet yuvasi yeniden yukselecek Zaman gazetesi 30 03 2010 olu kirik baglanti a b Diba Bahadiroglu Asaf Halet Celebi Makaleler com 02 02 2014 Erisim tarihi 29 12 2014 26 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2014 a b c d PDF 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2014 Ali Colak Insan oyle bir askin onunde egilmez de ne yapar Zaman gazetesi 15 02 2004 olu kirik baglanti a b c d Abdullah Ucman Celebi Asaf Halet TDV Islam Ansiklopedisi PDF 28 Mart 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Aralik 2014