Râuf Yektâ Bey, (d. 26 Mart 1871, Aksaray, İstanbul - ö. 8 Ocak 1935, İstanbul), Türk bestekâr, müzikolog ve neyzen. Asıl adı Mehmet Rauf'tur. Hat hocası Nasûhî Efendi tarafından kendisine yekta unvanı verildi. 1917 yılında Dârülelhan'ın kuruluşunda yer alan isimlerden biri oldu. Araştırma ve çalışmalarıyla Türk müziğinin temelini oluşturdu. Mevlevî tarikatına girerek önemli mevlevihanelerde baş neyzenlik yaptı. Tifo nedeniyle hayatını kaybetmesi sonrasında Cemal Reşit Rey tarafından "musikî şehidi" olarak nitelendirildiği yönünde söylentiler de mevcuttur.
Rauf Yekta | |
---|---|
Doğum | 26 Mart 1871 Aksaray, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 8 Ocak 1935 (63 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Ölüm sebebi | Tifo |
Defin yeri | Nakkaş Baba Mezarlığı |
Eğitim | (Fransızca) |
Meslek | Bestekâr |
Din | İslam |
Evlilik | |
Akraba(lar) | (babası) Güzin Duran (yeğeni) |
Hayatı
26 Mart 1871'de İstanbul Aksaray'da doğdu. Babası Harbiye Nezareti Mektubî Seraskeri Kalemi birinci mümeyyizlerinden Ahmed Arif Bey, annesi ise İkbal Hanım'dır. Rauf Yekta'nın asıl adı Mehmed Rauf'tur ve Relsülküttabzadeler olarak bilinen bir sülâleden gelmektedir. Küçük yaşta anne ve babasını kaybetti ve kendisinin bakımını İstanbul'un tanınmış ailelerindenAltunizadeler üstlendi. Simkeşhane İptidâî Mektebi'ni ve Mahmudiyye Rüşdiyesi'ni bitirdikten sonra Dîvân-ı Hümâyun Kalemi'nde katip yardımcılığı görevine başladı. Nisan 1895'te kayıtlar odasına tayin edildi. Fransızca öğrenmek için Lisan Mekte-î Âlîsi'ne girdi ve dört yıl sonra mezun oldu. Kısa bir süre Halep vilayetine görev yaptı. Dönüşünde kâtip yardımcılığı görevine tekrar başladı. Burada hat derslerine de devam etti ve icazet aldı. Hocası Nasuhî Efendi tarafından kendisine yektâ unvanı verildi. Bu yıllarında özel ders alarak Arapça ve Farsçasını geliştirdi. 13 Mart 1895 tarihinde sâlise rütbesini aldı, ardından 29 Kasım 1897 başmüsevvidliğe; bir ay sonra da sâniye sınıf-ı sânisine yükseldi. Bu terfileri ilerleyen yıllarında da devam etti. 1922'de Dîvân-ı Hümâyun'dan emekli edildi. 1913 yılında Istılâhât-ı İlmiyye Encümeni üyeliğinde bulunan Rauf Yekta 1917 yılına gelindiğinde Dârülelhan'ın kurucıları arasında yer aldı. Buranın Alaturka Bölümünün kapatılmasına kadar geçen süreçte Türk ve Şark müsikisi üzerine dersler verdi. Medresetü'l-eimme ve'l-hutaba'da da görev alan isimlerden biri oldu. 1926'dan ölüm yılı 1935'e kadar İstanbul Konservatuvarı Tarihi Türk Müsikisi Eserlerini Tasnif ve Tesbit Heyeti başkanlığını yürüttü. Mısır'ın başkenti Kahire'de toplanan Arap Müsikisi Kongresi'ne Mesut Cemil ile beraber katıldı. 8 Ocak 1935 tarihinde yakalandığı tifo hastalığı nedeniyle hayatını kaybetti ve Kuzguncuk'taki Nakkaştepe Mezarlığı'na defnedildi. Ölümü sonrasında Bakırköy'ün Zuhuratbaba semtinde bir sokağa adı verildi. Bazı söylentiler 1934 yılı sonlarında radyolardan Türk müsikisinin kaldırılmasına çok üzüldüğünü ve bu sebepten hastalığının şiddetlendiği, defini sırasında ise Cemal Reşit Rey tarafından "müsikî şehidi" olarak nitelendirildiği yönündedir. Kendisi aynı zamanda ünlü Türk ressam Feyhaman Duran'ın eşi ve ilk Türk kadın ressamlarından biri olan Güzin Hanım'ın dayısıydı.
Çalışmaları ve etkisi
Rauf Yekta Bey yaptığı araştırma ve çalışmalarıyla Türk müzikolojisi ve günümüz Türk müziğinin temellerini atmıştır. Müzikolog, bestekâr ve neyzen sıfatlarıyla Türk müziğinde en öne çıkan isimlerden biridir. Eğitimine 1885'te Zekai Dede Efendi'nin yanında başladı ve yedi yıl gibi bir süre onun öğrencisi oldu. Beylerbeyi Camii başmüezzini olan Osman Efendi'den dini eserler ve na'tlar neşretti. Batı notası üzerine eğitim verdiği Zekaizade Hafız Ahmed ve 'den aldığı derslerle beraber repertuvarını zenginleştirdi. Müsiki nazariyatı eğitimine ise 1889'da Galata Mevlevihanesi şeyhi , Yenikapı Mevlevihanesi şeyhi ve Bahariye Mevlevihanesi şeyhlerinden 'den aldı. Akkustik konusunda ise Salih Zeki Bey'den faydalandı ve Şeyh Celaleddin Dede'den tambur öğrendi. Sonraki yıllarında Hüseyin Sadeddin Arel ve Mehmet Suphi Ezgi ile beraber çalışmalarını genişleterek yayımladı. Bu çalışmalar Türk müsiki sisteminin ilk yapı taşları oldu.
Rauf Yekta Bey 10. yüzyıldan beri İslam dünyasında ve 15. yüzyıldan sonra klasik Türk müziğine dair verilmiş eserlerini ve Batı müziği literatürlerini inceleyip ele aldı. Günümüzde Türk müziğinde kullanılan 8'li içerisinde 24 eşit olmayan aralığın bulunduğu 25 perdeli sistemin ilk teorik çalışmalarını gerçekleşti. 1886'da Mevleviyye tarikatına intisap etti. Daha sonra Mehmed Ataullah Dede'den ikinci sikkesini giydi. Uzun süre mevlevihanelerde neyzenlik yaptı. 1922'de Hilmi Dede'nin vefatı sonrasında Yenikapı Mevlevihanesi'nde baş neyzen oldu ve Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılmasına kadar bu görevinde kaldı. Rauf Yekta, müziğin farklı konularında ele aldığı 400'e yakın makalesi ile kendisini müzik dünyasında kabul ettirdi. 6 Nisan 1898 tarihli İkdam gazetesinde yayımlanan Osmanlı Müsikisi Hakkında Birkaç Söz başlıklı makalesi ile müzik yazarlığına başladı ve akademik üslubunu geliştirdi. Ahmed Midhat Efendi, Zati Arca, Nuri Şeyda Bey ve Mahmut Ragıp Gazimihal gibi isimlerle girdiği kalem kavgaları dönemin ciddi polemikleri arasında yer aldı.
- Repertuar çalışmaları
- Darülelhan Külliyatı
- Türk Mûsikîsi Klasiklerinden İlahiler
- Türk Mûsikîsi Klasiklerinden Bektaşî Nefesleri
- Türk Mûsikîsi Klasiklerinden Mevlevî Âyinleri
Eserleri
- Esâtiz-i Elhân: Üç cilt halinde yazılmış olup sırasıyla; Zekâî Dede, Abdülkadir Merağî ve İsmail Efendi'nin biyografilerini ele alır.
- Risâle-i Mûsikî: Abdurrahman Camî'nin Farsça eserinin tercümesidir.
- Türk Notası ile Kıraat-i Mûsikîyye Dersleri: Medrese-i el-Himme ve Hutabâ'da verdiği derslerin notlarıdır. İçerisinde ebced sistemi ile oluşturduğu kendi nota sistemini anlatır.
- La Musique Turque: Türkçe kaleme alınıp daha sonra kendisi tarafından Fransızcaya çevrilen eserde, Türk. Mûsikîsinin nazarî ve amelî konuları ele alınır.
- Türk Mûsikîsi Nazariyatı: Darü'l-Elhân'da verdiği derslere ait notlardır. 152 sayfası neşredilebilmiştir.
- Şark Mûsikîsi Tarihi: Mûsikî Tarihinin konu edildiği eserdir, 64 sayfası yayınlanabilmiştir.
- Muta'âlat ve Erâ'e Havle Mu'temeri'l Mûsikîyyi'l-Arabiyye: 1932'de Kahire'de düzenlenen Arap Mûsikî Kongresi'nde sunulan ve o günlerde Muhâgene gazetesinde yayınlanan otuz makalesinin kitap haline getirilmiş halidir. Aynı kongredeki rapor ve görüşleri de içermektedir.
Kaynakça
- ^ "Efsane Aileler". Milliyet. 17 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
- ^ a b (PDF). TDVİA. 17 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
- ^ Toros, Taha (1988). İlk Kadın Ressamlarımız. Akbank. s. 53-56. ISBN .
- ^ Erguner, Süleyman (1997). . 81130. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
- ^ Vardemir, Kenan (1998). . 72162. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
- ^ Yüksel, Halil İbrahim (2001). . 108570. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
- ^ Karaduman, İrfan. (PDF). Tarih Okulu Dergisi. 17 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
- ^ Türk Mûsikîsi Nazariyatı Tarihi. Mehmet Tıraşçı. 2017. s. 193.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rauf Yekta Bey d 26 Mart 1871 Aksaray Istanbul o 8 Ocak 1935 Istanbul Turk bestekar muzikolog ve neyzen Asil adi Mehmet Rauf tur Hat hocasi Nasuhi Efendi tarafindan kendisine yekta unvani verildi 1917 yilinda Darulelhan in kurulusunda yer alan isimlerden biri oldu Arastirma ve calismalariyla Turk muziginin temelini olusturdu Mevlevi tarikatina girerek onemli mevlevihanelerde bas neyzenlik yapti Tifo nedeniyle hayatini kaybetmesi sonrasinda Cemal Resit Rey tarafindan musiki sehidi olarak nitelendirildigi yonunde soylentiler de mevcuttur Rauf YektaDogum26 Mart 1871 1871 03 26 Aksaray Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum8 Ocak 1935 63 yasinda Istanbul TurkiyeOlum sebebiTifoDefin yeriNakkas Baba MezarligiEgitim Fransizca MeslekBestekarDinIslamEvlilikAkraba lar babasi Guzin Duran yegeni Hayati26 Mart 1871 de Istanbul Aksaray da dogdu Babasi Harbiye Nezareti Mektubi Seraskeri Kalemi birinci mumeyyizlerinden Ahmed Arif Bey annesi ise Ikbal Hanim dir Rauf Yekta nin asil adi Mehmed Rauf tur ve Relsulkuttabzadeler olarak bilinen bir sulaleden gelmektedir Kucuk yasta anne ve babasini kaybetti ve kendisinin bakimini Istanbul un taninmis ailelerindenAltunizadeler ustlendi Simkeshane Iptidai Mektebi ni ve Mahmudiyye Rusdiyesi ni bitirdikten sonra Divan i Humayun Kalemi nde katip yardimciligi gorevine basladi Nisan 1895 te kayitlar odasina tayin edildi Fransizca ogrenmek icin Lisan Mekte i Alisi ne girdi ve dort yil sonra mezun oldu Kisa bir sure Halep vilayetine gorev yapti Donusunde katip yardimciligi gorevine tekrar basladi Burada hat derslerine de devam etti ve icazet aldi Hocasi Nasuhi Efendi tarafindan kendisine yekta unvani verildi Bu yillarinda ozel ders alarak Arapca ve Farscasini gelistirdi 13 Mart 1895 tarihinde salise rutbesini aldi ardindan 29 Kasim 1897 basmusevvidlige bir ay sonra da saniye sinif i sanisine yukseldi Bu terfileri ilerleyen yillarinda da devam etti 1922 de Divan i Humayun dan emekli edildi 1913 yilinda Istilahat i Ilmiyye Encumeni uyeliginde bulunan Rauf Yekta 1917 yilina gelindiginde Darulelhan in kurucilari arasinda yer aldi Buranin Alaturka Bolumunun kapatilmasina kadar gecen surecte Turk ve Sark musikisi uzerine dersler verdi Medresetu l eimme ve l hutaba da da gorev alan isimlerden biri oldu 1926 dan olum yili 1935 e kadar Istanbul Konservatuvari Tarihi Turk Musikisi Eserlerini Tasnif ve Tesbit Heyeti baskanligini yuruttu Misir in baskenti Kahire de toplanan Arap Musikisi Kongresi ne Mesut Cemil ile beraber katildi 8 Ocak 1935 tarihinde yakalandigi tifo hastaligi nedeniyle hayatini kaybetti ve Kuzguncuk taki Nakkastepe Mezarligi na defnedildi Olumu sonrasinda Bakirkoy un Zuhuratbaba semtinde bir sokaga adi verildi Bazi soylentiler 1934 yili sonlarinda radyolardan Turk musikisinin kaldirilmasina cok uzuldugunu ve bu sebepten hastaliginin siddetlendigi defini sirasinda ise Cemal Resit Rey tarafindan musiki sehidi olarak nitelendirildigi yonundedir Kendisi ayni zamanda unlu Turk ressam Feyhaman Duran in esi ve ilk Turk kadin ressamlarindan biri olan Guzin Hanim in dayisiydi Calismalari ve etkisiRauf Yekta Bey in Nakkas Baba Mezarligi ndaki mezari Istanbul Rauf Yekta Bey yaptigi arastirma ve calismalariyla Turk muzikolojisi ve gunumuz Turk muziginin temellerini atmistir Muzikolog bestekar ve neyzen sifatlariyla Turk muziginde en one cikan isimlerden biridir Egitimine 1885 te Zekai Dede Efendi nin yaninda basladi ve yedi yil gibi bir sure onun ogrencisi oldu Beylerbeyi Camii basmuezzini olan Osman Efendi den dini eserler ve na tlar nesretti Bati notasi uzerine egitim verdigi Zekaizade Hafiz Ahmed ve den aldigi derslerle beraber repertuvarini zenginlestirdi Musiki nazariyati egitimine ise 1889 da Galata Mevlevihanesi seyhi Yenikapi Mevlevihanesi seyhi ve Bahariye Mevlevihanesi seyhlerinden den aldi Akkustik konusunda ise Salih Zeki Bey den faydalandi ve Seyh Celaleddin Dede den tambur ogrendi Sonraki yillarinda Huseyin Sadeddin Arel ve Mehmet Suphi Ezgi ile beraber calismalarini genisleterek yayimladi Bu calismalar Turk musiki sisteminin ilk yapi taslari oldu Rauf Yekta Bey 10 yuzyildan beri Islam dunyasinda ve 15 yuzyildan sonra klasik Turk muzigine dair verilmis eserlerini ve Bati muzigi literaturlerini inceleyip ele aldi Gunumuzde Turk muziginde kullanilan 8 li icerisinde 24 esit olmayan araligin bulundugu 25 perdeli sistemin ilk teorik calismalarini gerceklesti 1886 da Mevleviyye tarikatina intisap etti Daha sonra Mehmed Ataullah Dede den ikinci sikkesini giydi Uzun sure mevlevihanelerde neyzenlik yapti 1922 de Hilmi Dede nin vefati sonrasinda Yenikapi Mevlevihanesi nde bas neyzen oldu ve Tekke zaviye ve turbelerin kapatilmasina kadar bu gorevinde kaldi Rauf Yekta muzigin farkli konularinda ele aldigi 400 e yakin makalesi ile kendisini muzik dunyasinda kabul ettirdi 6 Nisan 1898 tarihli Ikdam gazetesinde yayimlanan Osmanli Musikisi Hakkinda Birkac Soz baslikli makalesi ile muzik yazarligina basladi ve akademik uslubunu gelistirdi Ahmed Midhat Efendi Zati Arca Nuri Seyda Bey ve Mahmut Ragip Gazimihal gibi isimlerle girdigi kalem kavgalari donemin ciddi polemikleri arasinda yer aldi Repertuar calismalariDarulelhan Kulliyati Turk Musikisi Klasiklerinden Ilahiler Turk Musikisi Klasiklerinden Bektasi Nefesleri Turk Musikisi Klasiklerinden Mevlevi AyinleriEserleriRauf Yekta BeyEsatiz i Elhan Uc cilt halinde yazilmis olup sirasiyla Zekai Dede Abdulkadir Meragi ve Ismail Efendi nin biyografilerini ele alir Risale i Musiki Abdurrahman Cami nin Farsca eserinin tercumesidir Turk Notasi ile Kiraat i Musikiyye Dersleri Medrese i el Himme ve Hutaba da verdigi derslerin notlaridir Icerisinde ebced sistemi ile olusturdugu kendi nota sistemini anlatir La Musique Turque Turkce kaleme alinip daha sonra kendisi tarafindan Fransizcaya cevrilen eserde Turk Musikisinin nazari ve ameli konulari ele alinir Turk Musikisi Nazariyati Daru l Elhan da verdigi derslere ait notlardir 152 sayfasi nesredilebilmistir Sark Musikisi Tarihi Musiki Tarihinin konu edildigi eserdir 64 sayfasi yayinlanabilmistir Muta alat ve Era e Havle Mu temeri l Musikiyyi l Arabiyye 1932 de Kahire de duzenlenen Arap Musiki Kongresi nde sunulan ve o gunlerde Muhagene gazetesinde yayinlanan otuz makalesinin kitap haline getirilmis halidir Ayni kongredeki rapor ve gorusleri de icermektedir Kaynakca Efsane Aileler Milliyet 17 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2017 a b PDF TDVIA 17 Subat 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2017 Toros Taha 1988 Ilk Kadin Ressamlarimiz Akbank s 53 56 ISBN 9757630004 Erguner Suleyman 1997 81130 13 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2017 Vardemir Kenan 1998 72162 13 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2017 Yuksel Halil Ibrahim 2001 108570 13 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2017 Karaduman Irfan PDF Tarih Okulu Dergisi 17 Subat 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2017 Turk Musikisi Nazariyati Tarihi Mehmet Tirasci 2017 s 193