İdam Sehpası 1958 Fransa yapımı dramatik gerilim filmidir. Özgün adı Ascenseur pour l'échafaud olan bu modern kara filmin uluslararası ismi Elevator to the Gallows dur. Sinemalarda "İdam Sehpası" adıyla vizyona giren film, yıllar sonra TRT televizyonunda Ölüm Asansörü adıyla yayına verilmişti.
Ascenseur pour l'échafaud | |
"İdam Sehpası" (Ascenseur pour l'échafaud) filminin sinema afişi | |
Yönetmen | Louis Malle |
---|---|
Yapımcı | |
Senarist | Louis Malle (roman) |
Oyuncular | Jeanne Moreau Lino Ventura |
Müzik | Miles Davis |
Görüntü yönetmeni | Henri Decaë |
Kurgu | |
Stüdyo | |
Dağıtıcı | (Fransa) (ABD) The Criterion Collection (DVD) |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Polisiye, dram, gerilim |
Renk | Siyah-beyaz |
Yapım yılı | 1958 |
Çıkış tarih(ler)i | 29 Ocak 1958 Fransa |
Süre | 88 dakika |
Ülke | |
Dil | Fransızca |
Diğer adları | İdam Sehpası (Türkiye) Elevator to the Gallows (Uluslararası isim) Frantic (ABD) Lift to the Scaffold (İngiltere) Ascensore per il patibolo (İtalya) Ascensor para el cadalso (İspanya) Fahrstuhl zum Schafott (Almanya Elevator to the Scaffold |
Resmî sitesi |
Bulgar asıllı Fransız yazar 'in aynı adlı romanından senaryosunu 'le birlikte yazan Louis Malle aynı zamanda filmin yönetmenliğini de üstlenmiştir. Başlıca rollerinde Jeanne Moreau, , Lino Ventura, ve oynamışlardır. Filmin özgün müziğini ünlü siyahi Amerikalı Caz trompetçisi Miles Davis (d.1926 - ö.1991) yapmıştır. Görüntü yönetmeni Henri Decaë'nın bolca başvurduğu Paris'in bol siyah-beyaz gece çekimleri ve buna baştan sona eşlik eden Miles Davis'in hüzünlü trompet soloları filmin klasik kara filmler'e özgü atmosferini yaratmayı başarmıştır. Robert Bresson ve Alfred Hitchcock'un tarzlarından izler taşıyan bu film aynı zamanda ufukta gözüken Fransız Yeni Dalga sinema akımının da ilk habercisi sayılabilir.
Bu film Louis Malle (d.1932 - ö.1995)'in 26 yaşındayken çektiği ilk uzun metrajlı filmidir. Bundan önce Malle Robert Bresson'un asistanı idi. Ayrıca Jacques-Yves Cousteau'ya kameramanlık yapmış ve onun () (1956) adlı sualtı filminde yardımcı yönetmenlik yapmıştı. "İdam Sehpası"nda patronunun karısıyla aşk yaşayan bir iş adamının patronunu öldürüp olaya intihar süsü vermesi sırasında yaptığı küçük bir hatanın büyüyerek olayları içinden çıkılmaz bir hale dönüştürmesi anlatılmaktadır. Bu modern Louis Malle'e 'nü kazandırmıştı.
Film hakkında notlar
- Louis Malle yönetmenliğe geçmeden önce Robert Bresson'a asistanlık yaparken ünlü sualtı araştırmacısıJacques-Yves Cousteau tarafından kameraman olarak işe alındı. Araştırma gemisi (Calypso)'da yaptığı başarılı işlerden sonra da Cousteau 1956 yılında çektiği () adlı sualtı belgeselinde Malle'i yönetmen yardımcılığına terfi ettirdi. Yıllar sonra yapılan bir röportajda Jacques Cousteau Louis Malle'in beraber çalıştığı en iyi kameraman olduğunu ifade etmişti.
- Mustafa Altıoklar'ın 1999 tarihinde çektiği Türk filmi Asansör'ün büyük ölçüde "İdam Sehpası" filminden esinlendiği ileri sürülmüştür. Bu filmin başlıca rollerinde Mustafa Uğurlu ve Arzu Yanardağ oynamışlardı.
Oyuncular
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdmRISXZkR2gxYldJdk5pODJOaTlCYzJObGJuTmxkWEpmY0c5MWNsOUZZMmhoWm1GMVpGOXpjeTVxY0djdk1qQXdjSGd0UVhOalpXNXpaWFZ5WDNCdmRYSmZSV05vWVdaaGRXUmZjM011YW5Cbi5qcGc=.jpg)
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Jeanne Moreau | Florence Carala |
Julien Tavernier | |
Louis | |
Lino Ventura | Komiser Cherrier |
Véronique | |
Simon Carala | |
Frieda Bencker | |
Yvonne | |
Geneviève | |
Jacqueline Mauclair | |
Anna |
Müziği
Amerikalı siyahi caz trompetçisi Miles Davis filmin müziğini dört kişiden oluşan bir Fransız grupla birlikte birkaç saat içerisinde doğaçlama olarak yapıp tamamlamıştı. Bir gece saat 11'den sabahın 5'ine kadar çalışan grup bir yandan filmi seyrederek yaparken bir yandan da yönetmen Louis Malle ve aktris Jeanne Moreau ile birlikte şampanyalarını yudumluyorlardı. Trompeti Miles Davis çalarken tenor saksafonda , piyanoda , kontrabasta ve davulda (Kenny Clarke) yer almışlardır.
Filmle aynı yıl Fransa'da Fontana Plaktan (Fontana 660 213) filmin 33 devirlik (LP) formatında bir de soundtrack albümü çıkmıştır. Yine aynı yıl Japonya'da Phonogram ve Hollanda'da Mercury Plak (Mercury 6444 701) uzunçaları yeniden bastılar. Mercury Plak'taki parçalar şunlardır:
A Yüzü
- Générique 2:46
- L'Assassinat De Carala 2:08
- Sur L'Autoroute 2:16
- Julien Dans L'Ascenseur 2:07
- Florence Sur Les Champs-Élysées 2:49
- Dîner Au Motel 3:55
- Évasion De Julien 0:50
- Visite Du Vigile 2:02
- Au Bar Du Petit Bac 2:51
- Chez Le Photographe Du Motel 3:52
B Yüzü
- Générique 2:44
- Pierre Et Béatrice 1:03
- Ne Chuchote Pas 1:25
- Mambo Dans La Voiture 1:17
- Juste Pour Eux Seuls! 2:25
- Blues Pour Marcel 4:19
- Blues Pour Vava 3:29
- Pasquier 1:00
- La Divorcée De Léo Fall 2:10
- Des Femmes Disparaissent 1:02
- Final Pour Pierre Et Béatrice
Soundtrack albümünün Polygram Recordsdan 1989'da tekrar çıkan 74 dakikalık CD'sinde ise 26 parça (track) vardır. Bunlar:
- Générique
- L'Assassinat De Carala
- Sur L'Autoroute
- Julien Dans L'Ascenseur
- Florence Sur Les Champs-Élysées
- Dîner Au Motel
- Évasion De Julien
- Visite Du Vigile
- Au Bar Du Petit Bac
- Chez Le Photographe Du Motel
- Nuit Sur Les Champs-Élysées
- Nuit Sur Les Champs-Élysées
- Nuit Sur Les Champs-Élysées
- Nuit Sur Les Champs-Élysées
- Assassinat
- Assassinat
- Assassinat
- Motel (Diner Au Motel)
- Final
- Final
- Final
- Ascenseur (Evasion De Julien)
- Le Petit Bal
- Le Petit Bal
- Séquence Voiture
- Séquence Voiture
Kaynakça
- ^ http://www.imdb.com/title/tt0051378/releaseinfo 15 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Türkçe isim için referans 1
- ^ Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi s.410 Türkçe isim için referans 2
- ^ Dorsay, Atilla (1988). Yönetmenler, Filmler, Ülkeler-2. Varlık yayınları. ss. sayfa 85.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2008.
- ^ . sabah.com.tr. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de İdam Sehpası
- allmovie.com'da "Ascenseur Pour L'Echafaud" 19 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Roger Ebert'in eleştirisi 31 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Epinions.com'da filmin analizi 21 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar