Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Aspartam | |
|---|---|
 | |
| Kimyasal ad | N-(L-α-Aspartyl)-L-fenilalanine, 1-metil ester |
| Kimyasal formülü | C14H18N2O5 |
| Moleküler ağırlığı | 294.301 g/mol |
| Cas numarası | [22839-47-0] |
| Erime noktası | 246-247 °C |
Aspartam, kimyasal formülü aspartil-fenilalanin-1-metil ester olan bir tatlandırıcıdır. Kimyasal olarak aspartat ve fenil alanin aminoasitlerinden oluşmuş bir dipeptidin metil esteridir. Çay şekerinden 180 kat daha tatlıdır. İlk kez tarafından 1965 yılında keşfedilmiş, ABD'de 1974'te kullanımının onaylanmasından sonra uzun süre güvenilirliği tartışma konusu olmuştur. Aspartam kullanım güvenliği açısından ciddi tartışmalara neden olmuş, yapılan araştırmalarda bir zararı olduğuna dair bir kanıt bulunamamıştır. Avrupa Birliği'nde gıda katkı maddesi olarak E951 kod adını almıştır.
Fenilketonüri hastaları fenilalanini metabolize edemedikleri için bu amino asitten fazla almamaları gerekir. Aspartam vücutta fenilalanine dönüştüğü için fenilketonüri hastalarının günlük fenilalanin tüketimleri ile aspartam türketimlerini birlikte değerlendirmeleri gerekir. Bu yüzden aspartam içeren gıdaların üzerinde fenilketonuri hastalarına yönelik bir uyarı yazısı olur.
Güvenlik
Dünyanın 90'dan fazla ülkesinde gıda ve sağlık alanındaki yetkili kurumlar aspartam kullanımını onaylamıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde, son 8 yıllık dönemde yapılan geniş kapsamlı tüketim değerlendirmeleri ve diğer ülkelerde yapılan çalışmalar, günlük aspartam tüketiminin ABD Yiyecek ve İlaç Dairesi (FDA) ve diğer yetkililer tarafından belirlenen kabul edilebilir günlük miktarların çok altında olduğunu göstermiştir. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü'nün Gıda Katkı Maddeleri Uzman Komitesi, Avrupa Birliği Yiyecek Bilimsel Komitesi ve FDA tarafından uzun yıllar boyunca incelenmiş ve güvenli olduğu tespit edilmiştir.
Kaynakça
- ^ Merck Index, 11th Edition, 861.
Dış bağlantılar
Aspartam siteleri
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- Aspartame Bilgi Merkezi 13 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- Şeker ürünleri(Amerikan FDA web sitesi)14 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- Aspartam güvenliği hakkında güncelleme; Avrupa Birliği Gıda bilimsel kurulu 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (263 KB PDF) (İngilizce)
- -- American cancer Society (Amerikan Kanser Derneği)12 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- -- Multiple Sclerosis Foundation (MS Vakfı) 20 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- -- American Diabetes Association (Amerikan Diyabet Derneği)30 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Aspartam aleyhtarı siteler
- Aspartam Toksisite Bilgi merkezi 13 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Aspartam -- Dorwaydan keşfe 27 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- Aspartam Güvenliği güncellemesi 14 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
MS Hastalığında'ki Etkisi
Aspartam Maddesi 86 °F ulaşınca aspartam içindeki metil alkol eformaldehite, sonra da formik aside dönüşür, bu da metabolik asidosise yol açar. MS Ölümcül değil fakat Metanol zehirlenmesi öldürüyor. MS Hastaları üzerinde veya Etiketinde Aspartam (Suni tatlandırıcı) yazan bütün gıdalardan uzak durmalılardır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
AspartamKimyasal ad N L a Aspartyl L fenilalanine 1 metil esterKimyasal formulu C14H18N2O5Molekuler agirligi 294 301 g molCas numarasi 22839 47 0 Erime noktasi 246 247 C Aspartam kimyasal formulu aspartil fenilalanin 1 metil ester olan bir tatlandiricidir Kimyasal olarak aspartat ve fenil alanin aminoasitlerinden olusmus bir dipeptidin metil esteridir Cay sekerinden 180 kat daha tatlidir Ilk kez tarafindan 1965 yilinda kesfedilmis ABD de 1974 te kullaniminin onaylanmasindan sonra uzun sure guvenilirligi tartisma konusu olmustur Aspartam kullanim guvenligi acisindan ciddi tartismalara neden olmus yapilan arastirmalarda bir zarari olduguna dair bir kanit bulunamamistir Avrupa Birligi nde gida katki maddesi olarak E951 kod adini almistir Fenilketonuri hastalari fenilalanini metabolize edemedikleri icin bu amino asitten fazla almamalari gerekir Aspartam vucutta fenilalanine donustugu icin fenilketonuri hastalarinin gunluk fenilalanin tuketimleri ile aspartam turketimlerini birlikte degerlendirmeleri gerekir Bu yuzden aspartam iceren gidalarin uzerinde fenilketonuri hastalarina yonelik bir uyari yazisi olur GuvenlikDunyanin 90 dan fazla ulkesinde gida ve saglik alanindaki yetkili kurumlar aspartam kullanimini onaylamistir Amerika Birlesik Devletleri nde son 8 yillik donemde yapilan genis kapsamli tuketim degerlendirmeleri ve diger ulkelerde yapilan calismalar gunluk aspartam tuketiminin ABD Yiyecek ve Ilac Dairesi FDA ve diger yetkililer tarafindan belirlenen kabul edilebilir gunluk miktarlarin cok altinda oldugunu gostermistir Ayrica Dunya Saglik Orgutu nun Gida Katki Maddeleri Uzman Komitesi Avrupa Birligi Yiyecek Bilimsel Komitesi ve FDA tarafindan uzun yillar boyunca incelenmis ve guvenli oldugu tespit edilmistir Kaynakca Merck Index 11th Edition 861 Dis baglantilarAspartam siteleri Ingilizce Ingilizce Ingilizce Ingilizce Ingilizce Aspartame Bilgi Merkezi 13 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Ingilizce Seker urunleri Amerikan FDA web sitesi 14 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Aspartam guvenligi hakkinda guncelleme Avrupa Birligi Gida bilimsel kurulu 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 263 KB PDF Ingilizce American cancer Society Amerikan Kanser Dernegi 12 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Multiple Sclerosis Foundation MS Vakfi 20 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce American Diabetes Association Amerikan Diyabet Dernegi 30 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Aspartam aleyhtari siteler Aspartam Toksisite Bilgi merkezi 13 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Aspartam Dorwaydan kesfe 27 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Ingilizce Aspartam Guvenligi guncellemesi 14 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce MS Hastaliginda ki Etkisi Aspartam Maddesi 86 F ulasinca aspartam icindeki metil alkol eformaldehite sonra da formik aside donusur bu da metabolik asidosise yol acar MS Olumcul degil fakat Metanol zehirlenmesi olduruyor MS Hastalari uzerinde veya Etiketinde Aspartam Suni tatlandirici yazan butun gidalardan uzak durmalilardir