Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atacama Çölü, Şili'nin kuzeyinde bulunan dünyanın en kurak sıcak çölüdür. Batısında Büyük Okyanus bulunur. Kuzeyde Peru, doğuda ise Bolivya ve Arjantin sınırlarını oluşturur.
| Atacama Çölü | |
|---|---|
 | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Desierto de Atacama |
| Coğrafya | |
| Ülke(ler) | Şili, Peru |
| Konum | Güney Amerika |
| Koordinatlar | 24°30′G 69°15′B / 24.500°G 69.250°B |
| Özellikler | |
| Biyom | Kurak çöl |
| Biyocoğrafik bölge | Neotropikal |
| Yüzölçümü | 104.000 km2 (40.000 sq mi) |
| Wikimedia Commons | |
Atacama; And Dağları'nın yağmur gölgesinde kalır ve doğu rüzgârları kuru olup çok az yağış getirir.
Yakınındaki Büyük Okyanus sahillerinde oluşan bir soğuk su akıntısı olan Humboldt Akıntısı nedeniyle de burada çok az yağmur bulutu oluşur. Bu durum, bölgeyi kuzeyi ve güneyinden farklı kılarak daha az yağmur almasına sebebiyet verir. Soğuk Büyük Okyanus suyu ayrıca bu çölün serin olmasına, özellikle de sahile yakın kesimlerinde sıklıkla sis oluşmasına neden olur. El Niño'nun etkisiyle 6-10 yıl gibi aralıklarla kuvvetli yağış aldığı dönemlerin ardından çölde kısa bir süre için canlanmalar olur.
Atacama Çölü yaklaşık olarak 15 milyon yaşındadır.
Tarihçe
Atacama Çölü su bakımından fakir bir bölge olsa da, tarihin erken zamanlarından beri burada yerleşimler olmuştur. Atacameño, Aymara, , gibi kavimler buralarda yaşamışlardır. Dünyadaki en eski mumya kültürü Chinchorrolara aittir. Bunların 7000 yıldan daha eski bebek mumyaları mevcuttur.
Daha sonraları bölge, İnka Krallığının egemenliğine girmiştir. 1526 yılında Diego de Almagro çöldeki Copiapó şehri yakınlarına gelen ilk İspanyoldur. İnkaların yıkılmasından sonra bölge İspanyol egemenliğine geçmiştir. Güney Amerika devletlerinin bağımsızlık çabalarının sonucunda, Atacama'da Bolivya'ya bırakılmıştır ve bölge bir süre bu ülkenin sınırları içinde kalmıştır.
1832 yılında Copiapó yakınlarında gümüş bulununca, Şili onyıllar boyunca Dünya'nın en büyük gümüş üreticisi olmuştur.
Çöldeki geniş nitrat rezervlerinin ele geçirilmesi için, İngilizler'in teşviki ile Şili Peru ve Bolivya ile 1879-1884 yılları arasında bir savaşa girişmiştir. Bu savaşın neticesinde Şili, topraklarını kuzeyde oldukça genişletir. O günden sonra Atacama Bölgesi Şili'nin kuzey eyaleti olmuştur. Bundan sonra denize ulaşımı engellenen Bolivya ile Şili, bugün bile hâlen bu konuda gerginlik yaşamaktadır.
Bilimsel çalışmalar
Ekstrem derecedeki iklimi yüzünden, birçok rasathane bu bölgenin dağlarında kurulmuştur. Antofagasta şehrinin 120 km güneyinde Avrupa rasathanesi Very Large Telescope'u (Çok büyük teleskop) yerleştirmiştir. Bu bölgedeki diğer teleskoplar ve 'dir.
İlginç olan bir uygulama da isimli ağ sayesinde çöl sisinin neminden su elde edilmesidir.
Ayrıca Şili'nin birçok pilot projesi burada yürütülür.[]
Ekonomi
Buradaki bakır, gümüş ve altın rezervleri Şili ekonomisinin omurgasını oluşturur.
Galeri
-
![image]()
Atacama Çölü'nde Salar de Talar -
![image]()
Atacama Çölü'nde Laguna Verde (Verde Lagünü)
Kaynakça
- SanPedrodeAtacama.Net & Org15 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Atacama'da bisiklet turu 2 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Atacama Colu Sili nin kuzeyinde bulunan dunyanin en kurak sicak coludur Batisinda Buyuk Okyanus bulunur Kuzeyde Peru doguda ise Bolivya ve Arjantin sinirlarini olusturur Atacama ColuDiger ad lar Desierto de AtacamaCografyaUlke ler Sili PeruKonumGuney AmerikaKoordinatlar24 30 G 69 15 B 24 500 G 69 250 B 24 500 69 250OzelliklerBiyomKurak colBiyocografik bolgeNeotropikalYuzolcumu104 000 km2 40 000 sq mi Wikimedia Commons Vikiveri de duzenle Atacama And Daglari nin yagmur golgesinde kalir ve dogu ruzgarlari kuru olup cok az yagis getirir Yakinindaki Buyuk Okyanus sahillerinde olusan bir soguk su akintisi olan Humboldt Akintisi nedeniyle de burada cok az yagmur bulutu olusur Bu durum bolgeyi kuzeyi ve guneyinden farkli kilarak daha az yagmur almasina sebebiyet verir Soguk Buyuk Okyanus suyu ayrica bu colun serin olmasina ozellikle de sahile yakin kesimlerinde siklikla sis olusmasina neden olur El Nino nun etkisiyle 6 10 yil gibi araliklarla kuvvetli yagis aldigi donemlerin ardindan colde kisa bir sure icin canlanmalar olur Atacama Colu yaklasik olarak 15 milyon yasindadir TarihceSan Pedro de Atacama gunes batiminda lamalar Atacama Colu su bakimindan fakir bir bolge olsa da tarihin erken zamanlarindan beri burada yerlesimler olmustur Atacameno Aymara gibi kavimler buralarda yasamislardir Dunyadaki en eski mumya kulturu Chinchorrolara aittir Bunlarin 7000 yildan daha eski bebek mumyalari mevcuttur Daha sonralari bolge Inka Kralliginin egemenligine girmistir 1526 yilinda Diego de Almagro coldeki Copiapo sehri yakinlarina gelen ilk Ispanyoldur Inkalarin yikilmasindan sonra bolge Ispanyol egemenligine gecmistir Guney Amerika devletlerinin bagimsizlik cabalarinin sonucunda Atacama da Bolivya ya birakilmistir ve bolge bir sure bu ulkenin sinirlari icinde kalmistir 1832 yilinda Copiapo yakinlarinda gumus bulununca Sili onyillar boyunca Dunya nin en buyuk gumus ureticisi olmustur Coldeki genis nitrat rezervlerinin ele gecirilmesi icin Ingilizler in tesviki ile Sili Peru ve Bolivya ile 1879 1884 yillari arasinda bir savasa girismistir Bu savasin neticesinde Sili topraklarini kuzeyde oldukca genisletir O gunden sonra Atacama Bolgesi Sili nin kuzey eyaleti olmustur Bundan sonra denize ulasimi engellenen Bolivya ile Sili bugun bile halen bu konuda gerginlik yasamaktadir Bilimsel calismalarEkstrem derecedeki iklimi yuzunden bircok rasathane bu bolgenin daglarinda kurulmustur Antofagasta sehrinin 120 km guneyinde Avrupa rasathanesi Very Large Telescope u Cok buyuk teleskop yerlestirmistir Bu bolgedeki diger teleskoplar ve dir Ilginc olan bir uygulama da isimli ag sayesinde col sisinin neminden su elde edilmesidir Ayrica Sili nin bircok pilot projesi burada yurutulur kaynak belirtilmeli EkonomiBuradaki bakir gumus ve altin rezervleri Sili ekonomisinin omurgasini olusturur GaleriAtacama Colu nde Salar de Talar Atacama Colu nde Laguna Verde Verde Lagunu KaynakcaSanPedrodeAtacama Net amp Org15 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Atacama da bisiklet turu 2 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilar