Gümüş, elementlerin periyodik tablosunda simgesi Ag (Ag sembolü Latince argentum kelimesinden gelir) olan, beyaz, parlak, değerli bir metalik element. Atom numarası 47, atom ağırlığı 107,87 gramdır. Erime noktası 961,9 °C, kaynama noktası 1950 °C ve özgül ağırlığı da 10,5 g/cm³'tür. Çoğu bileşiklerinde +1 değerliklidir. Günümüzde Dünya'da 55 yıllık gümüş rezervi kaldığı tahmin ediliyor. Yeni gümüş rezervleri keşfedilmezse 2078 yılında Dünya'daki gümüş rezervlerinin tükenebileceği tahmin ediliyor.[] En çok gümüş üretimi yapan ülkeler Meksika, Çin, Peru Şili ve Avustralya'dır.
Tarihçe
Gümüş çok eski zamanlardan beri bilinmekle birlikte yine de altın ve bakırdan sonra keşfedilmiştir. Altın az olmasına rağmen, dünyanın her yanına yayılması sebebiyle daha önce kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca tabii halde gümüş az olup, çok derinlerde bulunuyordu. Gümüşün MÖ 3100 yıllarında Mısırlılar ve MÖ 2500 yıllarında Çinliler ve Farslar tarafından kullanıldığı belirtilmiştir. Yunan tarihinde Atina'daki gümüş madenlerine rastlanır. MÖ 800 yıllarına doğru gümüş, Nil nehri havalisinde para olarak kullanılmaya başlanmıştır. Gümüşü ilk olarak Romalıların işlemeye başladıkları iddia edilmektedir. Endüstri ilerledikçe daha karışık ve saf olmayan gümüş filizleri üzerinde çalışılmaya başlandı. Bugün gümüş büyük bir nisbette bakır, kurşun ve çinko üretimindeki yan ürünlerden elde edilir.
Bulunuşu
Çok eskiden gümüş, dünyanın birçok yerlerinde az miktarda bulunan doğal gümüş kaynaklarından elde ediliyordu. Doğal gümüş; saf veya daha çok altın, bakır, cıva ve diğer metallerle alaşımlar halinde bulunuyordu. Norveç’te, Güney Peru’da, Colorado’da kazılarda işlenmiş büyük külçeler bulunmuştur. İspanya’da 1860’ta sekiz tonluk bir külçe çıkartılmıştır. Gümüş, daha çok yer kabuğuna dağılmış bileşikler halinde bulunur. En çok rastlanan gümüş filizleri; argentit (Ag2S) ve gümüş klorür (AgCl) olmaktadır. Arsenik veya antimonla karışmış sülfür filizleri de vardır.
Üretimi
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Aralık 2023) () ( |
Gümüş, tarihte çeşitli yöntemlerle cevherlerinden ayrılmıştır. En eski metotlardan biri, kurşunla karıştırma yöntemidir. Bu yöntemde gümüş cevherleri veya saf olmayan gümüş ürünleri kurşun veya kurşun filizleriyle basit bir fırında eritilir ve gümüş-kurşun karışımı elde edilir. Buradan da kolay bir şekilde saf gümüş kazanılır.
Diğer bir yöntem de, amalgama metodudur. Çamur haline getirilen gümüş cevherleri, tuz ve cıvayla muamele edilerek, elementel gümüş elde edilir. Bundan başka, siyanat yöntemi gibi başka gümüş elde etme yöntemleri de geliştirilmiştir. Türkiye'de en fazla gümüş üretimi Kütahya Gümüşköy'de gerçekleştirilmektedir.Kütahya ilinin dışında; Mardin, Gaziantep, Trabzon, Gümüşhane, Ardahan, Antalya, Bursa, Niğde, İzmir, Elazığ, Amasya ve Balıkesir illerinden de gümüş çıkarılmaktadır.[]
Özellikleri
Gümüş, ışığı çok iyi yansıtan, dövülebilen, sünek bir metaldir. Bir gram gümüşten 2 km uzunluğunda ince tel çekilebilir. Elektrik sistemde küp ve altıgen olarak kristallenir. Koordinasyon sayısı altı olduğu hallerde, yaklaşık atom çapı 1,444 angström değerini alır.
Atmosferde oksitlenmeye karşı büyük bir mukavemet gösterir. Bakırdan daha zor, altından ise daha kolay oksitlenir. Standart elektrot potansiyeli 0,7978 V dur. Asitlere ve birkaç organik maddeye karşı dayanıklıdır. Fakat nitrik asit ve derişik sıcak sülfürik asitte kolayca eritilir. Ayrıca kükürt ve birçok kükürt bileşikleriyle hemen birleşir. Gümüş eşya üzerindeki kararmanın sebebi, havadaki hidrojen sülfür ve yumurta gibi bazı yiyeceklerde bulunan kükürttür.
Periyodik tabloda ağır metaller grubu içinde yer alan gümüşün, çoğu özellikleri bakırın özelliklerine benzemekle beraber bakır, çoğu bileşiklerinde iki değerlikli olması ile gümüşten farklıdır.
Alaşımları
Saf gümüş kolay paslanmaz. Elektrik ve ısıyı çok iyi iletir. Fakat, çok yumuşak olup, mekanik kuvvete karşı direnci azdır. Ayrıca atmosferde parlaklığını kaybederek donuklaşır. Bu sebepten daha sert diğer metallerle alaşımları halinde kullanılır.
Gümüşün kadmiyum ve çinko ile yaptığı alaşımlar, parlaklığını çok daha yavaş kaybeder. Buna antimon ve kalay ilave edilirse, bu parlaklık ve dayanıklılık daha da artar. Gümüşün diğer metallerle yaptığı daha birçok alaşımları vardır. Bunlar endüstride saf gümüşten çok daha fazla kullanılır,çok pahalı olması bunun en büyük nedenlerindendir.
Bileşikleri
Gümüş, bileşiklerinde ekseriyetle bir (+1) değerlidir. Bilinen pek çok bileşiğinden önemlileri şunlardır.
Gümüş oksit (Ag2O): Gümüş nitrat çözeltisi, sodyum veya potasyum hidroksit ile muamele edilirse, kahverengi bir çökelti meydana gelir. Dayanıklı değildir ve 300 °C'nin üzerine ısıtılırsa, tamamen gümüşe dönüşür.
Gümüş sülfür (Ag2S): Doğada argentit minerali halinde bulunur. Gümüş tuzunun çözeltisi üzerinden hidrojen sülfür geçirmekle elde edilen kararlı bir bileşiktir.
Gümüş nitrat (AgNO3): En önemli gümüş tuzudur. Renksiz ağır kristaller teşkil eder. Tıpta dağlamak maksadıyla kullanılır. Siğil tedavisinde çok iyidir. Ayrıca deriyi ve organik maddeleri karartmada tercih edilir. Deriyi kararttığından "cehennem taşı" ismini almıştır. Suda ve alkolde kolayca çözündüğünden, birçok gümüş bileşiklerinin elde edilmesinde ilkel madde olarak kullanılır. En çok kullanıldığı yerler; başta fotoğrafçılık olmak üzere, mürekkepler, saç boyası yapımı ve gümüş kaplamacılığıdır.
Gümüş siyanür (AgCN): Gümüş tuzuna sodyum veya potasyum siyanürün ilave edilmesiyle meydana gelen zehirli beyaz bir tuzdur. Alkali siyanürlerle kompleks siyanürler teşkil eder. Bu tuzlar da kaplamacılıkta önemlidir.
Gümüş halojenürler: Gümüş klorür (AgCl), gümüş bromür (AgBr), gümüş iyodür (AgI); gümüş nitrat çözeltisine halojen tuzları ilavesiyle elde edilirler. Hepsi de ışığa karşı hassas olup, fotoğrafçılık endüstrisinde önemli yerleri vardır. Altın atomunun yarıçapı, gümüş atomu yarıçapından daha küçük olduğu için gümüş daha bir iletkendir.
Kullanıldığı yerler
Gümüş’ ün kullanıldığı alanları sıralayacak olursak; fotoğraf sanayii, elektronik, para imali, süs eşyası ve takı yapımı,alaşımlar, dişçilik ‘tir. Ayrıca, yapay yağmur yağdırmakta, ayna sırlarının yapımında, bilgisayar röle kontaklarında, pil yapımında da kullanılmaktadır.Gümüş elektriği çok iyi geçirdiğinden ve kolayca tel haline geldiğinden, elektrik teli olarak kullanılmaktaydı. Fakat nadir bulunması ve kıymeti dolayısıyla, artık bu amaçla kullanılmamaktadır. Bugün daha ziyade süs eşyası üretiminde, ayna yapımında, fotoğrafçılıkta, bazı ilaçlar ve alaşımların hazırlanmasında kullanılır. Bazı gümüş paralar, %90 gümüş, %10 bakır alaşımından yapılmıştır. Gümüş eşyada (%92,5 gümüş + %7,5 bakır) kullanılır.
Saf gümüş, aynı zamanda asetik asit, boyalar ve fotoğraf maddeleri elde etmede de kullanılır. Keza toz halinde gümüş, cam ve ahşabı elektrik iletkeni yapmak için yeni seramik tipi kaplama işlerinde kullanılmaktadır.
Gümüş zeolitler, acil durumlarda, deniz suyundan içilebilir su elde etmek için kullanılabilmektedir.
Gümüş kaplama
Gümüş kaplanacak parçalar, anodu gümüş olan elektrolitik banyoda katoda bağlanırlar. Banyodaki elektrolit, sodyum arjantisiyanür, NaAg(CN)2 veya benzeri bir kompleks gümüş tuzudur. Bu tür elektrolitler diğerlerine, mesela gümüş nitrata (AgNO3) göre kaplanacak yüzeyin daha düzgün kaplanmasını sağlarlar.
Gümüşten yapılmış nesnelerin temizlenmesi
Gümüş eşya yüzeyinde kararma meydana getiren (Ag2S), çoğu kez bir aşındırıcı toz kullanılarak temizlenir. Bu yöntemle yüzeyden gümüş aşınması, gümüş ve gümüş alaşımı eşya için pek zararlı görülmemekle birlikte, özellikle gümüş kaplamalar için uygun değildir. Temizleme, kimyasal yoldan basitleştirilerek:
3Ag2S + 2Al → Al2S3 + 6Ag
şeklinde ifade edilebilen bir seri tepkimeden istifade edilerek gerçekleştirilebilmektedir. Bunun için şöyle hareket edilir: Suyun bir litresine bir yemek kaşığı çamaşır sodası ve bir kaşık sofra tuzu katılarak, emaye bir kap içinde hazırlanmış çözelti, kaynar sıcaklığa getirilir. Kabın dibine alüminyum bir tabak konulur. Bunun üzerine her tarafının çözelti içinde kalmasına dikkat edilerek gümüş eşya yerleştirilir. Üç dakika kaynatılır. Sonra gümüşler sıcak suda durulanır. Gümüşler temiz ve parlak hale gelir. Burada elektro-kimyasal bir reaksiyon meydana gelmekte, soda-tuz çözeltisi elektrolit görevi yapmaktadır.
Gümüş standardı
Altın standardı gibi, temel para biriminin gümüşle tanımlandığı bir para sistemidir. Bu standarda göre, diğer paralar, istendiğinde, hiçbir kısıtlamaya . Keza gümüş sikke basımı, gümüşün serbestçe ithal ve ihraç edilebilmesi mümkündür. Dünyada gümüş standardı 20.yüzyılın erken dönemlerine kadar Çin, Meksika ve bazı küçük ülkeler tarafından kullanılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Gümüş'ün kullanım yerleri ve özellikleri 17 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gumus Ag H Periyodik tablo HeLi Be B C N O F NeNa Mg Al Si P S Cl ArK Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br KrRb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I XeCs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At RnFr Ra Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Temel ozellikleriAtom numarasi 47Element serisi Gecis metalleriGrup periyot blok 5 dGorunus Parlak beyaz metalKutle numarasi 107 8682 2 g molElektron dizilimi Kr 4d10 5s1Enerji seviyesi basina Elektronlar 2 8 18 18 1CAS kayit numarasi CAS kayit numarasi Fiziksel OzellikleriMaddenin hali katiYogunluk 10 49 g cm Sivi haldeki yogunlugu 9 320 g cm Ergime noktasi 1234 93 K 961 78 CKaynama noktasi 2435 K 2162 CErgime isisi 11 28 kJ molBuharlasma isisi 258 kJ molIsi kapasitesi 25 350 J mol K Atom ozellikleriKristal yapisi Yuzey merkezli kubikYukseltgenme seviyeleri 1 Elektronegatifligi 1 93 Pauling olcegiIyonlasma enerjisi 731 0 kJ molAtom yaricapi 160 pmAtom yaricapi hes 165 pmKovalent yaricapi 153 pmVan der Waals yaricapi 172 pmDiger ozellikleriElektrik direnci 15 87 nW m 20 C de Isil iletkenlik 429 W m K Isil genlesme 18 9 µm m K 25 C de Ses hizi 2680 m s 20 C de Mohs sertligi 2 5Vickers sertligi 251 MPaBrinell sertligi 24 5 MPa Gumus elementlerin periyodik tablosunda simgesi Ag Ag sembolu Latince argentum kelimesinden gelir olan beyaz parlak degerli bir metalik element Atom numarasi 47 atom agirligi 107 87 gramdir Erime noktasi 961 9 C kaynama noktasi 1950 C ve ozgul agirligi da 10 5 g cm tur Cogu bilesiklerinde 1 degerliklidir Gunumuzde Dunya da 55 yillik gumus rezervi kaldigi tahmin ediliyor Yeni gumus rezervleri kesfedilmezse 2078 yilinda Dunya daki gumus rezervlerinin tukenebilecegi tahmin ediliyor kaynak belirtilmeli En cok gumus uretimi yapan ulkeler Meksika Cin Peru Sili ve Avustralya dir TarihceSimyacilarin gumus icin kullandigi sembol Gumus cok eski zamanlardan beri bilinmekle birlikte yine de altin ve bakirdan sonra kesfedilmistir Altin az olmasina ragmen dunyanin her yanina yayilmasi sebebiyle daha once kullanilmaya baslanmistir Ayrica tabii halde gumus az olup cok derinlerde bulunuyordu Gumusun MO 3100 yillarinda Misirlilar ve MO 2500 yillarinda Cinliler ve Farslar tarafindan kullanildigi belirtilmistir Yunan tarihinde Atina daki gumus madenlerine rastlanir MO 800 yillarina dogru gumus Nil nehri havalisinde para olarak kullanilmaya baslanmistir Gumusu ilk olarak Romalilarin islemeye basladiklari iddia edilmektedir Endustri ilerledikce daha karisik ve saf olmayan gumus filizleri uzerinde calisilmaya baslandi Bugun gumus buyuk bir nisbette bakir kursun ve cinko uretimindeki yan urunlerden elde edilir BulunusuCok eskiden gumus dunyanin bircok yerlerinde az miktarda bulunan dogal gumus kaynaklarindan elde ediliyordu Dogal gumus saf veya daha cok altin bakir civa ve diger metallerle alasimlar halinde bulunuyordu Norvec te Guney Peru da Colorado da kazilarda islenmis buyuk kulceler bulunmustur Ispanya da 1860 ta sekiz tonluk bir kulce cikartilmistir Gumus daha cok yer kabuguna dagilmis bilesikler halinde bulunur En cok rastlanan gumus filizleri argentit Ag2S ve gumus klorur AgCl olmaktadir Arsenik veya antimonla karismis sulfur filizleri de vardir UretimiBu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Gumus haber gazete kitap akademik JSTOR Aralik 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Gumus tarihte cesitli yontemlerle cevherlerinden ayrilmistir En eski metotlardan biri kursunla karistirma yontemidir Bu yontemde gumus cevherleri veya saf olmayan gumus urunleri kursun veya kursun filizleriyle basit bir firinda eritilir ve gumus kursun karisimi elde edilir Buradan da kolay bir sekilde saf gumus kazanilir Diger bir yontem de amalgama metodudur Camur haline getirilen gumus cevherleri tuz ve civayla muamele edilerek elementel gumus elde edilir Bundan baska siyanat yontemi gibi baska gumus elde etme yontemleri de gelistirilmistir Turkiye de en fazla gumus uretimi Kutahya Gumuskoy de gerceklestirilmektedir Kutahya ilinin disinda Mardin Gaziantep Trabzon Gumushane Ardahan Antalya Bursa Nigde Izmir Elazig Amasya ve Balikesir illerinden de gumus cikarilmaktadir kaynak belirtilmeli OzellikleriGumus ornegi Gumus isigi cok iyi yansitan dovulebilen sunek bir metaldir Bir gram gumusten 2 km uzunlugunda ince tel cekilebilir Elektrik sistemde kup ve altigen olarak kristallenir Koordinasyon sayisi alti oldugu hallerde yaklasik atom capi 1 444 angstrom degerini alir Atmosferde oksitlenmeye karsi buyuk bir mukavemet gosterir Bakirdan daha zor altindan ise daha kolay oksitlenir Standart elektrot potansiyeli 0 7978 V dur Asitlere ve birkac organik maddeye karsi dayaniklidir Fakat nitrik asit ve derisik sicak sulfurik asitte kolayca eritilir Ayrica kukurt ve bircok kukurt bilesikleriyle hemen birlesir Gumus esya uzerindeki kararmanin sebebi havadaki hidrojen sulfur ve yumurta gibi bazi yiyeceklerde bulunan kukurttur Periyodik tabloda agir metaller grubu icinde yer alan gumusun cogu ozellikleri bakirin ozelliklerine benzemekle beraber bakir cogu bilesiklerinde iki degerlikli olmasi ile gumusten farklidir Alasimlari Periyodik tabloda gumusun yeri Saf gumus kolay paslanmaz Elektrik ve isiyi cok iyi iletir Fakat cok yumusak olup mekanik kuvvete karsi direnci azdir Ayrica atmosferde parlakligini kaybederek donuklasir Bu sebepten daha sert diger metallerle alasimlari halinde kullanilir Gumusun kadmiyum ve cinko ile yaptigi alasimlar parlakligini cok daha yavas kaybeder Buna antimon ve kalay ilave edilirse bu parlaklik ve dayaniklilik daha da artar Gumusun diger metallerle yaptigi daha bircok alasimlari vardir Bunlar endustride saf gumusten cok daha fazla kullanilir cok pahali olmasi bunun en buyuk nedenlerindendir Bilesikleri Gumus bilesiklerinde ekseriyetle bir 1 degerlidir Bilinen pek cok bilesiginden onemlileri sunlardir Gumus oksit Ag2O Gumus nitrat cozeltisi sodyum veya potasyum hidroksit ile muamele edilirse kahverengi bir cokelti meydana gelir Dayanikli degildir ve 300 C nin uzerine isitilirsa tamamen gumuse donusur Gumus sulfur Ag2S Dogada argentit minerali halinde bulunur Gumus tuzunun cozeltisi uzerinden hidrojen sulfur gecirmekle elde edilen kararli bir bilesiktir Gumus nitrat AgNO3 En onemli gumus tuzudur Renksiz agir kristaller teskil eder Tipta daglamak maksadiyla kullanilir Sigil tedavisinde cok iyidir Ayrica deriyi ve organik maddeleri karartmada tercih edilir Deriyi kararttigindan cehennem tasi ismini almistir Suda ve alkolde kolayca cozundugunden bircok gumus bilesiklerinin elde edilmesinde ilkel madde olarak kullanilir En cok kullanildigi yerler basta fotografcilik olmak uzere murekkepler sac boyasi yapimi ve gumus kaplamaciligidir Gumus siyanur AgCN Gumus tuzuna sodyum veya potasyum siyanurun ilave edilmesiyle meydana gelen zehirli beyaz bir tuzdur Alkali siyanurlerle kompleks siyanurler teskil eder Bu tuzlar da kaplamacilikta onemlidir Gumus halojenurler Gumus klorur AgCl gumus bromur AgBr gumus iyodur AgI gumus nitrat cozeltisine halojen tuzlari ilavesiyle elde edilirler Hepsi de isiga karsi hassas olup fotografcilik endustrisinde onemli yerleri vardir Altin atomunun yaricapi gumus atomu yaricapindan daha kucuk oldugu icin gumus daha bir iletkendir Kullanildigi yerlerGumus un kullanildigi alanlari siralayacak olursak fotograf sanayii elektronik para imali sus esyasi ve taki yapimi alasimlar discilik tir Ayrica yapay yagmur yagdirmakta ayna sirlarinin yapiminda bilgisayar role kontaklarinda pil yapiminda da kullanilmaktadir Gumus elektrigi cok iyi gecirdiginden ve kolayca tel haline geldiginden elektrik teli olarak kullanilmaktaydi Fakat nadir bulunmasi ve kiymeti dolayisiyla artik bu amacla kullanilmamaktadir Bugun daha ziyade sus esyasi uretiminde ayna yapiminda fotografcilikta bazi ilaclar ve alasimlarin hazirlanmasinda kullanilir Bazi gumus paralar 90 gumus 10 bakir alasimindan yapilmistir Gumus esyada 92 5 gumus 7 5 bakir kullanilir Saf gumus ayni zamanda asetik asit boyalar ve fotograf maddeleri elde etmede de kullanilir Keza toz halinde gumus cam ve ahsabi elektrik iletkeni yapmak icin yeni seramik tipi kaplama islerinde kullanilmaktadir Gumus zeolitler acil durumlarda deniz suyundan icilebilir su elde etmek icin kullanilabilmektedir Gumus kaplama Gumus kaplanacak parcalar anodu gumus olan elektrolitik banyoda katoda baglanirlar Banyodaki elektrolit sodyum arjantisiyanur NaAg CN 2 veya benzeri bir kompleks gumus tuzudur Bu tur elektrolitler digerlerine mesela gumus nitrata AgNO3 gore kaplanacak yuzeyin daha duzgun kaplanmasini saglarlar Gumusten yapilmis nesnelerin temizlenmesiGumus esya yuzeyinde kararma meydana getiren Ag2S cogu kez bir asindirici toz kullanilarak temizlenir Bu yontemle yuzeyden gumus asinmasi gumus ve gumus alasimi esya icin pek zararli gorulmemekle birlikte ozellikle gumus kaplamalar icin uygun degildir Temizleme kimyasal yoldan basitlestirilerek 3Ag2S 2Al Al2S3 6Ag seklinde ifade edilebilen bir seri tepkimeden istifade edilerek gerceklestirilebilmektedir Bunun icin soyle hareket edilir Suyun bir litresine bir yemek kasigi camasir sodasi ve bir kasik sofra tuzu katilarak emaye bir kap icinde hazirlanmis cozelti kaynar sicakliga getirilir Kabin dibine aluminyum bir tabak konulur Bunun uzerine her tarafinin cozelti icinde kalmasina dikkat edilerek gumus esya yerlestirilir Uc dakika kaynatilir Sonra gumusler sicak suda durulanir Gumusler temiz ve parlak hale gelir Burada elektro kimyasal bir reaksiyon meydana gelmekte soda tuz cozeltisi elektrolit gorevi yapmaktadir Gumus standardiAltin standardi gibi temel para biriminin gumusle tanimlandigi bir para sistemidir Bu standarda gore diger paralar istendiginde hicbir kisitlamaya Keza gumus sikke basimi gumusun serbestce ithal ve ihrac edilebilmesi mumkundur Dunyada gumus standardi 20 yuzyilin erken donemlerine kadar Cin Meksika ve bazi kucuk ulkeler tarafindan kullanilmistir Ayrica bakinizSom gumusKaynakcaGumus un kullanim yerleri ve ozellikleri 17 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yatirimci gozunu Rus gumusune dikti 23 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2023 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi 23 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2023