Atatürk Orman Çiftliği, 1925 yılında Ankara'nın batısında Yenimahalle'de bulunan, Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından parça parça ve farklı bireylerden satın alınan arazi üstünde onun talimatı ile kurulan ve Türk tarımına öncülük eden çiftliktir (Çiftlik alım kayıtlarına Atatürk'ün Türkiye İş Bankası'ndaki 00000002 no.lu hesap detaylarından ulaşılabilir).
Atatürk Orman Çiftliği Orman Çiftliği (1925-1938) Gazi Orman Çiftliği (1938-1950) | |
---|---|
Sloganlar: Kılınç ve saban; bu iki fatihten birincisi, ikincisine daima yenildi. | |
Şehir, ülke | Ankara, Türkiye |
Kısımlar | Atatürk Evi Devlet Mezarlığı Hayvanat Bahçesi Piknik Alanı |
Yapılar | Bkz. Çiftlikteki yapılar |
Bağlı olduğu | Mustafa Kemal Atatürk (1925-1937) Hazine (1937-1938) Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu (1938-1950) Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğü (1950) Tarım ve Orman Bakanlığı |
Denetleyen | Türkiye Cumhuriyeti Sayıştay Başkanlığı |
Statü | Tüzel |
Kuruluş | 1925, Orman Çiftliği |
Kurucu | Mustafa Kemal Atatürk |
Resmî site aoc.gov.tr |
1937'de Atatürk tarafından Hazine'ye bağışlanan çiftlik, günümüzde Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı tüzel kişiliği haiz bir kuruluş olarak faaliyetlerini sürdürür. 1992’de birinci derecede tarihî ve doğal sit alanı olarak tescil edilmiştir.
Ankara'nın en büyük yeşil alanı olan çiftlik arazisi içinde ülkenin en büyük hayvanat bahçesi, Atatürk’ün doğduğu Selanik'teki evin bir benzeri, tarihî (Karadeniz Havuzu) ve Devlet Mezarlığı gibi ziyaret alanları bulunur.
Tarihçe ve yasal statü
Kurtuluş Savaşı öncesi Ankara Belediye Reisliği yapan Hacı Ziya Bey'in mülkiyetinde bulunan Orman Çiftliği arazisi, Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra istimlak edilerek Mustafa Kemal Paşa'ya armağan edilmişti. O yıllarda büyük ölçüde bataklık ve sazlıklarla kaplı olan 52.000 dekarlık alanda Mustafa Kemal Paşa'nın talimatı ile gerçekleştirilen başarılı çalışmalar; fidan yetiştirme, bahçecilik, bağcılık ve hayvancılık alanlarında çiftçilere örnek ve yol gösterici oldu. Çiftlikteki tarım ve hayvancılık faaliyetleri doğrultusunda bünyesinde endüstriyel tesisler de kuruldu. Mustafa Kemal'in Ankara'da bir çiftlik kurma arzusunda bozkır ortasına kurulmuş olan yeni başkent Ankara’nın halkı için bir doğa güzelliği ve sosyal yaşam alanı yaratma isteği de önemlidir.
İlk adı “Orman Çiftliği” olan arazi, 1937 yılında Atatürk tarafından Hazine’ye bağışlandı. Çiftliğin yönetilmesi için 13 Ocak 1938’de yürürlüğe giren kanunla “Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu” kuruldu. Çiftlik içindeki bira fabrikası bu dönemde Tekel Müdürlüğüne devredildi. Orman Çiftliği, “Gazi Orman Çiftliği” adını alarak faaliyetlerini sürdürdü.
1 Nisan 1950’de yürürlüğe giren 5659 sayılı Kanun ile “Atatürk Orman Çiftliği” adını almış olan çiftlik, aynı kanunla Tarım ve Köy İşleri Bakanlığına bağlı, tüzel kişiliğe sahip bir kuruluş statüsünü aldı. Çiftliğin faaliyetleri her yıl Türkiye Cumhuriyeti Sayıştay Başkanlığı tarafından incelenmekte ve rapora bağlanmakta; bu raporlar Türkiye Büyük Millet Meclisi KİT Komisyonu tarafından görüşülerek onaylanmaktadır.
Arazi, 1950'li yıllardan başlanarak Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu'na, Çimento Fabrikaları’na, kömür depolarına, trafolara, çeşitli fabrikalara, spor tesislerine, konut kooperatiflerine, hal yeri yapımına, üniversitelere, Ankaray depolama tesislerine, Ankara Şehirlerarası Otobüs Terminali'ne, Ordu Evi'ne, turistik tesislere yerler; tahsis edilerek, satılarak Çiftlik arazisi, amaçları dışında parça parça yok edilmiştir.
Günümüzde de Gazi Banliyö İstasyonu merkez olmak üzere, onun çevresinde yer alan bir alanda Hayvanat Bahçesi, konaklama tesisleri, yüzme havuzu, lokantalar, çocuk bahçeleri ziyaretçilere hizmet verir. Çiftlik bünyesindeki süt fabrikası, şarap ve meyve suyu fabrikasında çeşitli ürünler üretilir.
Çiftlikteki yapılar
Çiftliği gezip görmeye gelen halk için "Gazi İstasyonu" adlı tren istasyonu yapıldı. Mimar Ahmet Burhanettin Bey’in (Tamcı) tasarladığı yapı, Birinci Ulusal Mimarlık Akımının ilk anıtsal gar yapılarındandır; 1 Şubat 1926'da törenle hizmete giren yapı, günümüzde lokanta olarak hizmet verir.
1936-1937 yılları arasında mimar Ernst Arnold Egli tarafından, Atatürk’ün isteği ile çiftlik arazisinde bazı yapılar inşa edildi. Çiftlik arazisi üzerindeki bira fabrikası, bira fabrikası hamamı, memur ve işçiler için konutlar, Atatürk’ün manevi kızı Ülkü için bir ev ve çiftlik müdürü için yapılan villa, Egli’nin inşa ettiği yapılardandır.
1933 yılında çiftlikte kurt, tilki, çakal, ayı, domuz, süne, kımıl gibi tarıma ve insana zarar veren hayvanların teşhiri amacıyla bir hayvanat bahçesi kurulmuştu. Bu minyatür hayvanat bahçesinin çok ilgi çekmesi üzerine projesini Necdet Pençe’nin çizdiği modern bir hayvanat bahçesi oluşturuldu ve 1940 yılında hizmete girdi. 32 hektarlık bir alanda Türkiye’nin en büyük hayvanat bahçesi olarak kuruldu.
Ankara Ticaret Odası tarafından Atatürk'ün Selanik'te doğduğu evin bire bir kopyası çiftlik arazisi üstüne yaptırılarak 1981’de "Atatürk Orman Çiftliği Atatürk Evi Müzesi" adıyla ziyarete açılmıştır.
1988 yılında anıt park niteliğindeki Devlet Mezarlığı, Atatürk Orman Çiftliği içinde hizmete girdi.
Saat kulesi
Müdüriyet binasının girişinde yer alan kulevari saatin 1926 yılında çalışanların mesaiye uymaları adına yapıldığı düşünülmektedir. Kare planlı saat köşkünün üzerine yerleştirilmiş kare planlı kadrana sahip saat hâlen çalışmaktadır.
Sit alanı
Atatürk Orman Çiftliği, 1992’de birinci derecede sit alanı olarak tescil edildi. Çiftlik içinde “Gazi Tesisleri” olarak bilinen 46 hektarlık alan, 2011 yılında üçüncü derecede doğal sit alanı olarak yeniden düzenlendi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b . 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ . 12 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ (PDF). Sayıştay Resmî Sayfası. Ankara: T.C. Sayıştay Bakanlığı. 3 Aralık 2010. ss. I/157 (6/169). 4 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (Yıllık Rapor) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2015.
- ^ a b c d . 5 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2012.
- ^ "Eser Atak, Zafer Şahin, Atatürk Orman Çiftliği'nin 79 Yılı ve Çiftliğin Korunmasına Yönelik Politika Arayışları, Planlama, Sayı 2004/03, Yıl: 2004" (PDF). 17 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2012.
- ^ a b "İdari Yapı, Atatürk Orman Çiftliği web sitesi, Erişim tarihi:25.06.2012". 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "Pınar Koyuncu, Geçmişin Modern Mimarlığı-9 Ankara-2, Arkitera.com sitesi, 01.09.2010". 21 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2012.
- ^ "Oya Atalay Franck, Atatürk Orman Çiftliği, Goethe Enstitüsü Bir Başkentin Oluşumu projesi web sitesi, Erişim tarihi:08.06.2012". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2012.
- ^ . 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2012.
- ^ Acun, Hakkı (2011), Osmanlı İmparatorluğu Saat Kuleleri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 17, ISBN
- ^ "Başbakanın sarayı için 6 günde Sit Değişikliği! Solportal sitesi, 01.06.2012". 4 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2012.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Atatürk Orman Çiftliği ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmî site
- AOÇ Satış Mağazası
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ataturk Orman Ciftligi 1925 yilinda Ankara nin batisinda Yenimahalle de bulunan Gazi Mustafa Kemal Ataturk tarafindan parca parca ve farkli bireylerden satin alinan arazi ustunde onun talimati ile kurulan ve Turk tarimina onculuk eden ciftliktir Ciftlik alim kayitlarina Ataturk un Turkiye Is Bankasi ndaki 00000002 no lu hesap detaylarindan ulasilabilir Ataturk Orman Ciftligi Orman Ciftligi 1925 1938 Gazi Orman Ciftligi 1938 1950 Sloganlar Kilinc ve saban bu iki fatihten birincisi ikincisine daima yenildi Sehir ulkeAnkara TurkiyeKisimlarAtaturk Evi Devlet Mezarligi Hayvanat Bahcesi Piknik AlaniYapilarBkz Ciftlikteki yapilarBagli olduguMustafa Kemal Ataturk 1925 1937 Hazine 1937 1938 Devlet Ziraat Isletmeleri Kurumu 1938 1950 Devlet Uretme Ciftlikleri Genel Mudurlugu 1950 Tarim ve Orman BakanligiDenetleyenTurkiye Cumhuriyeti Sayistay BaskanligiStatuTuzelKurulus1925 Orman CiftligiKurucuMustafa Kemal AtaturkResmi site aoc gov tr7 Mayis 1929 tarihli Milliyet gazetesinde Mustafa Kemal Pasa Ismet Pasa ve Kazim Pasalari Gazi Ciftligi nde gosteren bir fotograf Gazi Orman Ciftligi Pastorize Sut Fabrikasi 1939Gazi Orman Ciftligi nde Karadeniz Havuzu 1939Ataturk Orman Ciftligi markali yogurt 1937 de Ataturk tarafindan Hazine ye bagislanan ciftlik gunumuzde Tarim ve Orman Bakanligina bagli tuzel kisiligi haiz bir kurulus olarak faaliyetlerini surdurur 1992 de birinci derecede tarihi ve dogal sit alani olarak tescil edilmistir Ankara nin en buyuk yesil alani olan ciftlik arazisi icinde ulkenin en buyuk hayvanat bahcesi Ataturk un dogdugu Selanik teki evin bir benzeri tarihi Karadeniz Havuzu ve Devlet Mezarligi gibi ziyaret alanlari bulunur Tarihce ve yasal statuKurtulus Savasi oncesi Ankara Belediye Reisligi yapan Haci Ziya Bey in mulkiyetinde bulunan Orman Ciftligi arazisi Cumhuriyet in kurulusundan sonra istimlak edilerek Mustafa Kemal Pasa ya armagan edilmisti O yillarda buyuk olcude bataklik ve sazliklarla kapli olan 52 000 dekarlik alanda Mustafa Kemal Pasa nin talimati ile gerceklestirilen basarili calismalar fidan yetistirme bahcecilik bagcilik ve hayvancilik alanlarinda ciftcilere ornek ve yol gosterici oldu Ciftlikteki tarim ve hayvancilik faaliyetleri dogrultusunda bunyesinde endustriyel tesisler de kuruldu Mustafa Kemal in Ankara da bir ciftlik kurma arzusunda bozkir ortasina kurulmus olan yeni baskent Ankara nin halki icin bir doga guzelligi ve sosyal yasam alani yaratma istegi de onemlidir Ilk adi Orman Ciftligi olan arazi 1937 yilinda Ataturk tarafindan Hazine ye bagislandi Ciftligin yonetilmesi icin 13 Ocak 1938 de yururluge giren kanunla Devlet Ziraat Isletmeleri Kurumu kuruldu Ciftlik icindeki bira fabrikasi bu donemde Tekel Mudurlugune devredildi Orman Ciftligi Gazi Orman Ciftligi adini alarak faaliyetlerini surdurdu 1 Nisan 1950 de yururluge giren 5659 sayili Kanun ile Ataturk Orman Ciftligi adini almis olan ciftlik ayni kanunla Tarim ve Koy Isleri Bakanligina bagli tuzel kisilige sahip bir kurulus statusunu aldi Ciftligin faaliyetleri her yil Turkiye Cumhuriyeti Sayistay Baskanligi tarafindan incelenmekte ve rapora baglanmakta bu raporlar Turkiye Buyuk Millet Meclisi KIT Komisyonu tarafindan gorusulerek onaylanmaktadir Arazi 1950 li yillardan baslanarak Makina ve Kimya Endustrisi Kurumu na Cimento Fabrikalari na komur depolarina trafolara cesitli fabrikalara spor tesislerine konut kooperatiflerine hal yeri yapimina universitelere Ankaray depolama tesislerine Ankara Sehirlerarasi Otobus Terminali ne Ordu Evi ne turistik tesislere yerler tahsis edilerek satilarak Ciftlik arazisi amaclari disinda parca parca yok edilmistir Gunumuzde de Gazi Banliyo Istasyonu merkez olmak uzere onun cevresinde yer alan bir alanda Hayvanat Bahcesi konaklama tesisleri yuzme havuzu lokantalar cocuk bahceleri ziyaretcilere hizmet verir Ciftlik bunyesindeki sut fabrikasi sarap ve meyve suyu fabrikasinda cesitli urunler uretilir Ciftlikteki yapilarCiftligi gezip gormeye gelen halk icin Gazi Istasyonu adli tren istasyonu yapildi Mimar Ahmet Burhanettin Bey in Tamci tasarladigi yapi Birinci Ulusal Mimarlik Akiminin ilk anitsal gar yapilarindandir 1 Subat 1926 da torenle hizmete giren yapi gunumuzde lokanta olarak hizmet verir 1936 1937 yillari arasinda mimar Ernst Arnold Egli tarafindan Ataturk un istegi ile ciftlik arazisinde bazi yapilar insa edildi Ciftlik arazisi uzerindeki bira fabrikasi bira fabrikasi hamami memur ve isciler icin konutlar Ataturk un manevi kizi Ulku icin bir ev ve ciftlik muduru icin yapilan villa Egli nin insa ettigi yapilardandir 1933 yilinda ciftlikte kurt tilki cakal ayi domuz sune kimil gibi tarima ve insana zarar veren hayvanlarin teshiri amaciyla bir hayvanat bahcesi kurulmustu Bu minyatur hayvanat bahcesinin cok ilgi cekmesi uzerine projesini Necdet Pence nin cizdigi modern bir hayvanat bahcesi olusturuldu ve 1940 yilinda hizmete girdi 32 hektarlik bir alanda Turkiye nin en buyuk hayvanat bahcesi olarak kuruldu Ankara Ticaret Odasi tarafindan Ataturk un Selanik te dogdugu evin bire bir kopyasi ciftlik arazisi ustune yaptirilarak 1981 de Ataturk Orman Ciftligi Ataturk Evi Muzesi adiyla ziyarete acilmistir 1988 yilinda anit park niteligindeki Devlet Mezarligi Ataturk Orman Ciftligi icinde hizmete girdi Saat kulesi Muduriyet binasinin girisinde yer alan kulevari saatin 1926 yilinda calisanlarin mesaiye uymalari adina yapildigi dusunulmektedir Kare planli saat koskunun uzerine yerlestirilmis kare planli kadrana sahip saat halen calismaktadir Sit alaniAtaturk Orman Ciftligi 1992 de birinci derecede sit alani olarak tescil edildi Ciftlik icinde Gazi Tesisleri olarak bilinen 46 hektarlik alan 2011 yilinda ucuncu derecede dogal sit alani olarak yeniden duzenlendi Ayrica bakinizAtaturk Orman Ciftligi Hayvanat Bahcesi Devlet mezarligiKaynakca a b 14 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2022 12 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 18 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2022 PDF Sayistay Resmi Sayfasi Ankara T C Sayistay Bakanligi 3 Aralik 2010 ss I 157 6 169 4 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Yillik Rapor arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 2 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 2 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2015 a b c d 5 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mayis 2012 Eser Atak Zafer Sahin Ataturk Orman Ciftligi nin 79 Yili ve Ciftligin Korunmasina Yonelik Politika Arayislari Planlama Sayi 2004 03 Yil 2004 PDF 17 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Mayis 2012 a b Idari Yapi Ataturk Orman Ciftligi web sitesi Erisim tarihi 25 06 2012 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2022 Pinar Koyuncu Gecmisin Modern Mimarligi 9 Ankara 2 Arkitera com sitesi 01 09 2010 21 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2012 Oya Atalay Franck Ataturk Orman Ciftligi Goethe Enstitusu Bir Baskentin Olusumu projesi web sitesi Erisim tarihi 08 06 2012 27 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2012 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2012 Acun Hakki 2011 Osmanli Imparatorlugu Saat Kuleleri Ankara Ataturk Kultur Merkezi Yayinlari s 17 ISBN 9789751623706 Basbakanin sarayi icin 6 gunde Sit Degisikligi Solportal sitesi 01 06 2012 4 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2012 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ataturk Orman Ciftligi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi site AOC Satis Magazasi