Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atatürk Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa illeri arasında, enerji ve sulama amaçlı bir barajdır. GAP Projesi içinde, Karakaya Barajının 180 km mansabında, Adıyaman iline 51 km uzaklıkta, Şanlıurfa ilinin Bozova ilçesine ise 24 km uzaklıkta olup, Fırat Nehri üzerinde kurulmuştur. Barajın tamamlanmasıyla Türkiye'nin en büyük üçüncü gölü olan Atatürk Baraj Gölü oluşmuştur.
| Atatürk Barajı | |
|---|---|
 | |
 | |
| Resmî adı | Atatürk Barajı |
| Havza | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Şehir(ler) | Adıyaman, Şanlıurfa |
| İlçe(ler) | Adıyaman Merkez, Bozova |
| Koordinatlar | 37°28′54″K 38°19′03″D / 37.48167°K 38.31750°D |
| Genel bilgiler | |
| Amaç | Enerji, sulama |
| Durum | Kullanımda |
| Yapım süresi | 1983-1992 |
| Açılış | 1992) |
| İşletme | Devlet Su İşleri |
| (Tür) | Dolgu baraj |
| Gövde dolgu tipi | Beton · Kaya |
| Uzunluk | 1.644 m (5.394 ft) |
| Yükseklik | 169 m (554 ft) |
| Oluşturduğu Göl | Atatürk Baraj Gölü |
| Akarsu (gelen) | Fırat nehri |
| Akarsu (giden) | Fırat nehri |
| Su hacmi | 48.700 km3 (11.700 cu mi) |
| Göl alanı | 817 km2 (315 sq mi) |
| Sulama alanı | 874.200 ha (2.160.000 akre) |
| Kurulu güç | ± 2.400 MW (2,4 GW) |
| Yıllık enerji üretimi | ± 8.900 GWh (32.000 TJ) |
| Türbin | 8 x 300 MW Francis türbini |
| Wikimedia Commons | |
İnşası ve Baraj Yapısı
1983 yılında inşaatı başlamış olan baraj 1992 yılında işletmeye açıldı. 8 türbine sahip barajın yüksekliği 169 metredir. Kaya dolgu tipinde bir barajdır. Gövde hacmi 84,5 milyon m³'tür. Dış yüzeyi kaya içi kil ve topraktır. Baraj gölünün baskısı ile ilk inşasındaki yüksekliği 10 metre kısalmıştır.
İnşaatına 4 Kasım 1983 tarihinde başlandı. 1994 senesinde bitirilmesi planlanan baraj sulama ve enerji elde etmek maksadıyla yapılmıştır. 84.4 milyon m³ kaya ve toprak dolgu ile dolgu hacmi bakımından bugüne kadar dünyada inşa edilen barajlar arasında beşinci sıradadır. Meydana gelen göl alanı 817 km².
Temelden yüksekliği 169 metredir. Nehir seviyesinden yükseklik bakımından minimum su kotu 513, ideal su kotu 526, maksimum su kotu ise 542 metreye ulaşır. Barajda elektrik üretimi için derinliğin en az 133 metre olması gerekir. Baraj duvarının uzunluğu 1644, eni ise 15 metredir. Dolusavak (fazla su tahliye kanalları) 6 adet olup, her biri 16x17 metre boyutlarında radyal kapaklarla kontrol edilir. Maksiimum su deşarj hızı 544 metre su düzeyinde, saniyede 16.800 metreküptür. Her biri 850 m3/s su boşaltma kapasitesine sahip üç derivasyon tüneli nehrin -akış yönüne göre sol yakasında bulunur.
Atatürk Hidroelektrik Santrali
Santral her biri 300 MW güce sahip olan 8 Francis tipi ünite ile donatılmıştır. Toplam 2400 MW gücüyle yıllık 8900 GWh elektrik enerjisi üretim kapasitesine sahiptir. Santralin devreye alındığı 1992 yılından 2012 yılına kadar 144 milyar KWh enerji üretmiştir. Bu değerin ekonomik karşılığı 15 milyar $'dır. Atatürk Barajı, Türkiye'deki hidroelektrik santrallerinde üretilen enerjinin yüzde 20'sini tek başına karşılayacak seviyededir.
Yıllara Göre Santralin Elektrik Üretimi
| Atatürk Hidroelektrik Santrali Elektrik Üretimi | |
|---|---|
| Yıllar | Elektrik Üretimi (GW Saat) |
| 2000 | 6.363 |
| 2001 | 4.897 |
| 2002 | 5.047 |
| 2003 | 5.767 |
| 2004 | 9.164 |
| 2005 | 7.486 |
| 2006 | 8.881 |
| 2007 | 7.967 |
| 2008 | 6.610 |
| 2009 | 4.525 |
| 2010 | 6.193 |
| 2011 | 6.752 |
| 2012 | 8.174 |
| 2013 | 6.621 |
| 2014 | 4.835 |
| 2015 | 4.651 |
| 2016 | 6.038 |
| 2017 | 4.405 |
| 2018 | 3.522 |
| 2019 | 8.226 |
| 2020 | 7.289 |
Baraj Büyüklüğü
Atatürk Barajı, dolgu hacmi bakımından dünyanın en büyük 6. barajı durumundadır. Hidroelektrik Santrali de, dünyada hâlen yapımı sürenler arasında 3., inşa edilmiş olanlar arasında da 5. en büyük santraldir. Aynı zamanda Avrupa'nın ve Türkiye'nin en büyük barajıdır. İstanbul'un yıllık su ihtiyacını 5 günde sağlayabilecek seviyededir.
Sulama
Yıllık ortalama su akışı 26.654 milyar metreküptür. Toplam su depolama hacmi 48.7 milyar metreküptür. Her bir grupta; gücü 300 Megawatt olan 8 adet türbin jeneratör bulunmaktadır. 25 Temmuz 1992'de bu 8 üniteden ikisi hizmete açılmıştır. Sulama tünelleriyle de Şanlıurfa, Harran, Mardin, Ceylanpınar, Siverek-Hilvan ovaları, Samsat ovası ile beraber 1.43 milyon dönüm arazi sulanır hale gelmiştir. Atatürk Barajı'ndan toplam 874 bin 200 hektar alanın sulanmasının planlanmaktadır. 207 bin hektarının sulamaya açıktır. Ülke ekonomisine bu haliyle katkısı toplam 5.5 milyar $ olmuştur. Tüm alanın sulamaya açılması halinde, yıllık getirisi 2,5 milyar $ olacaktır.
Bölgedeki İşsizliğe Etkisi
Şu an 400.000 kişiye istihdam sağlamaktadır. Planlanan alan sulanmaya başladığında 1 milyon 750 bin kişiye istihdam sağlaması planlanmaktadır.
50 Yılda 50 Eser
İnşaat Mühendisleri Odası odanın kuruluşundan itibaren 50 yıl içerisinde ülkede gerçekleştirilmiş 50 büyük inşaat projesini bir juri tarafından saptayarak bu projeleri 50 Yılda 50 Eser adı altında ilan etmiştir. Liste bölgesel kalkınma, binalar, ulaşım, hidroloji ve endüstri alt başlıklarını taşımaktadır. Bu proje de o liste içerisinde yer almaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "ATATÜRK BARAJI". dsi.gov.tr. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2015.
- ^ a b c "Atatürk Barajı". dsi.gov.tr. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2015.
- ^ Büyükakpınar, P., Cesca, S., Hainzl, S., Jamalreyhani, M., Heimann, S., Dahm, T., 2021. Reservoir-Triggered Earthquakes Around the Atatürk Dam (Southeastern Turkey). Front. Earth Sci. 9. https://doi.org/10.3389/feart.2021.663385
- ^ a b Türkiye'deki Barajlar - Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- ^ a b "Cari Açığa Baraj Kuruldu". Habertürk Gazetesi, haberturk.com. 2012. 25 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2012.
- ^ Türkiye'deki Barajlar - Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- ^ "Cari Açığa Baraj Kuruldu". Habertürk Gazetesi, haberturk.com. 2012. 25 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2012.
Dış bağlantılar
- Elektrik Üretim A.Ş. 30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü3 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Atatürk Barajı Elektrik Üretim Bilgileri 20 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ataturk Baraji Adiyaman ve Sanliurfa illeri arasinda enerji ve sulama amacli bir barajdir GAP Projesi icinde Karakaya Barajinin 180 km mansabinda Adiyaman iline 51 km uzaklikta Sanliurfa ilinin Bozova ilcesine ise 24 km uzaklikta olup Firat Nehri uzerinde kurulmustur Barajin tamamlanmasiyla Turkiye nin en buyuk ucuncu golu olan Ataturk Baraj Golu olusmustur Ataturk BarajiResmi adiAtaturk BarajiHavzaUlke ler TurkiyeSehir ler Adiyaman SanliurfaIlce ler Adiyaman Merkez BozovaKoordinatlar37 28 54 K 38 19 03 D 37 48167 K 38 31750 D 37 48167 38 31750Genel bilgilerAmacEnerji sulamaDurumKullanimdaYapim suresi1983 1992Acilis1992 32 yil once 1992 IsletmeDevlet Su IsleriTurDolgu barajGovde dolgu tipiBeton KayaUzunluk1 644 m 5 394 ft Yukseklik169 m 554 ft Olusturdugu GolAtaturk Baraj GoluAkarsu gelen Firat nehriAkarsu giden Firat nehriSu hacmi48 700 km3 11 700 cu mi Gol alani817 km2 315 sq mi Sulama alani874 200 ha 2 160 000 akre Kurulu guc 2 400 MW 2 4 GW Yillik enerji uretimi 8 900 GWh 32 000 TJ Turbin8 x 300 MW Francis turbiniWikimedia CommonsInsasi ve Baraj Yapisi1983 yilinda insaati baslamis olan baraj 1992 yilinda isletmeye acildi 8 turbine sahip barajin yuksekligi 169 metredir Kaya dolgu tipinde bir barajdir Govde hacmi 84 5 milyon m tur Dis yuzeyi kaya ici kil ve topraktir Baraj golunun baskisi ile ilk insasindaki yuksekligi 10 metre kisalmistir Insaatina 4 Kasim 1983 tarihinde baslandi 1994 senesinde bitirilmesi planlanan baraj sulama ve enerji elde etmek maksadiyla yapilmistir 84 4 milyon m kaya ve toprak dolgu ile dolgu hacmi bakimindan bugune kadar dunyada insa edilen barajlar arasinda besinci siradadir Meydana gelen gol alani 817 km 1 000 000 TL nin arka yuzundeki Ataturk Baraji resmi1 YTL nin arka yuzundeki Ataturk Baraji resmi Temelden yuksekligi 169 metredir Nehir seviyesinden yukseklik bakimindan minimum su kotu 513 ideal su kotu 526 maksimum su kotu ise 542 metreye ulasir Barajda elektrik uretimi icin derinligin en az 133 metre olmasi gerekir Baraj duvarinin uzunlugu 1644 eni ise 15 metredir Dolusavak fazla su tahliye kanallari 6 adet olup her biri 16x17 metre boyutlarinda radyal kapaklarla kontrol edilir Maksiimum su desarj hizi 544 metre su duzeyinde saniyede 16 800 metrekuptur Her biri 850 m3 s su bosaltma kapasitesine sahip uc derivasyon tuneli nehrin akis yonune gore sol yakasinda bulunur Ataturk Hidroelektrik SantraliSantral her biri 300 MW guce sahip olan 8 Francis tipi unite ile donatilmistir Toplam 2400 MW gucuyle yillik 8900 GWh elektrik enerjisi uretim kapasitesine sahiptir Santralin devreye alindigi 1992 yilindan 2012 yilina kadar 144 milyar KWh enerji uretmistir Bu degerin ekonomik karsiligi 15 milyar dir Ataturk Baraji Turkiye deki hidroelektrik santrallerinde uretilen enerjinin yuzde 20 sini tek basina karsilayacak seviyededir Yillara Gore Santralin Elektrik Uretimi Ataturk Hidroelektrik Santrali Elektrik UretimiYillar Elektrik Uretimi GW Saat 2000 6 3632001 4 8972002 5 0472003 5 7672004 9 1642005 7 4862006 8 8812007 7 9672008 6 6102009 4 5252010 6 1932011 6 7522012 8 1742013 6 6212014 4 8352015 4 6512016 6 0382017 4 4052018 3 5222019 8 2262020 7 289Baraj BuyukluguAtaturk Baraji dolgu hacmi bakimindan dunyanin en buyuk 6 baraji durumundadir Hidroelektrik Santrali de dunyada halen yapimi surenler arasinda 3 insa edilmis olanlar arasinda da 5 en buyuk santraldir Ayni zamanda Avrupa nin ve Turkiye nin en buyuk barajidir Istanbul un yillik su ihtiyacini 5 gunde saglayabilecek seviyededir SulamaYillik ortalama su akisi 26 654 milyar metrekuptur Toplam su depolama hacmi 48 7 milyar metrekuptur Her bir grupta gucu 300 Megawatt olan 8 adet turbin jenerator bulunmaktadir 25 Temmuz 1992 de bu 8 uniteden ikisi hizmete acilmistir Sulama tunelleriyle de Sanliurfa Harran Mardin Ceylanpinar Siverek Hilvan ovalari Samsat ovasi ile beraber 1 43 milyon donum arazi sulanir hale gelmistir Ataturk Baraji ndan toplam 874 bin 200 hektar alanin sulanmasinin planlanmaktadir 207 bin hektarinin sulamaya aciktir Ulke ekonomisine bu haliyle katkisi toplam 5 5 milyar olmustur Tum alanin sulamaya acilmasi halinde yillik getirisi 2 5 milyar olacaktir Bolgedeki Issizlige EtkisiSu an 400 000 kisiye istihdam saglamaktadir Planlanan alan sulanmaya basladiginda 1 milyon 750 bin kisiye istihdam saglamasi planlanmaktadir 50 Yilda 50 EserInsaat Muhendisleri Odasi odanin kurulusundan itibaren 50 yil icerisinde ulkede gerceklestirilmis 50 buyuk insaat projesini bir juri tarafindan saptayarak bu projeleri 50 Yilda 50 Eser adi altinda ilan etmistir Liste bolgesel kalkinma binalar ulasim hidroloji ve endustri alt basliklarini tasimaktadir Bu proje de o liste icerisinde yer almaktadir Ayrica bakinizTurkiye deki barajlar listesiKaynakca ATATURK BARAJI dsi gov tr 22 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2015 a b c Ataturk Baraji dsi gov tr 23 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2015 Arsivlenmis kopya 8 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2015 Buyukakpinar P Cesca S Hainzl S Jamalreyhani M Heimann S Dahm T 2021 Reservoir Triggered Earthquakes Around the Ataturk Dam Southeastern Turkey Front Earth Sci 9 https doi org 10 3389 feart 2021 663385 a b Turkiye deki Barajlar Ataturk Baraji ve Hidroelektrik Santrali a b Cari Aciga Baraj Kuruldu Haberturk Gazetesi haberturk com 2012 25 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2012 Turkiye deki Barajlar Ataturk Baraji ve Hidroelektrik Santrali Cari Aciga Baraj Kuruldu Haberturk Gazetesi haberturk com 2012 25 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2012 Dis baglantilarElektrik Uretim A S 30 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Devlet Su Isleri Genel Mudurlugu3 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ataturk Baraji Elektrik Uretim Bilgileri 20 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde