Atsız bin Uvak el-Harezmi, ayrıca al-Aksis, Atsız ibn Uvak, Atsız ibn Ok ve Atsız ibn Abak olarak da bilinir (ö. 1078 ya da 1079), 1071'de Kudüs'ü Fâtımî Halifeliği'nden ele geçirdikten sonra Filistin ve Güney Suriye'de 'ni kuran Harezmli Türk komutanıdır.
1076'da Şam Kalesi'ni inşa etmeye başlayacağı Şam şehrini ele geçirdi. Ertesi yıl Kahire'ye saldırısı yenilgiyle sonuçlandı ve Suriye'ye doğru devam eden Fâtımî ilerleyişi ile uğraşmak zorunda kaldı. Öte yandan Atsız'ın Mısır seferinde mağlûp olduğunu, hatta öldüğü şayiasını duyan Selçuklu Sultanı I. Melikşah, onun yerine kardeşi Gence Valisi Tutuş'u Suriye ve Filistin Selçuklu melikliğine getirdi. Kumandası altına verilen Selçuklu emîrleri ve ordusuyla birlikte Diyarbakır civarına gelen Tutuş, Atsız’ın Mısır seferinde ölmediğini öğrenince durumu Sultan Melikşah’a bildirdi. Aldığı emir üzerine de Halep önlerine gelip 1079 yılında şehri kuşattı. Bu sıralarda, Nasrüddevle el-Cüyûşî kumandasında Mısır'dan sevkedilen kalabalık bir Fâtımî ordusu önce Filistin'i, daha sonra da Güney Suriye’yi ele geçirip Atsız'ın savunduğu Şam'ı kuşatmakta idi. Fâtımî ordusuna karşı koyamayacağını anlayan Atsız, Tutuş'u yardıma çağırmak zorunda kaldı. Halep kuşatmasını terk ederek Şam'a gelen Tutuş, Fâtımîleri geri çekilmek zorunda bıraktı ve şehre girdi. Emir Atsız itaat ettiyse de Tutuş kendisini karşılamakta geç kaldığını ve kardeşiyle birlikte bir komplo hazırladığını bahane ederek Atsız'ı yayının kirişiyle boğdurdu. Böylece Şam'ı ele geçirerek burada Suriye ve Filistin Selçuklu Devleti'ni kurdu.
Suriye ve Filistin'in büyük bir kısmını fethederek Selçuklu sınırları içine alan ve kendisine "el-melikül-muazzam" lakabı verilen Atsız, Selçuklu hanedanı gibi Oğuzların Kınık boyuna mensuptu.
Popüler kültür
2021'de TRT 1 de yayınlanmaya başlayan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinde Kutay Sungar tarafından canlandırılmaktadır.
Kaynakça
- Özel
- ^ Özer, Bülent (2 Mart 2021). Tarih Dersleri Yardımcı Ders Kitabı. Google Commerce Ltd. ISBN .
- ^ a b Sevim 1991, s. 92-93.
- Genel
- Sevim, Ali (1991). "Atsız b. Uvak". TDV İslâm Ansiklopedisi. 4. Türkiye Diyanet Vakfı.
- Başan, Aziz (2010). The Great Seljuqs: A History. Abingdon: Routledge. ss. 85, 88-89. ISBN . 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2019.
- Burns, Ross (2005). Damascus: A History. Abingdon: Routledge. s. 144. ISBN . 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2019.
- Cahen, Cl. (1960). "Atsiz b. Uvak". The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume I: A-B. Leiden: Koninklijke Brill. ss. 750-751. ISBN .
- Greenstone, Julius H. (Ocak 1906). "The Turkoman Defeat at Cairo, by Solomon ben Joseph Ha-Kohen". The American Journal of Semitic Languages and Literatures. 22 (2). ss. 144-175. JSTOR 527656.
- (1994). Crusader Castles. Cambridge: Cambridge University Press. s. 182. ISBN . 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2019.
- Richards, D. S. (Trans.) (2002). The Annals of the Saljuq Turks: Selections from al-Kamil fi'l-Ta'rikh of 'Izz al-Din Ibn al-Athir. Abingdon: Routledge. ss. 172, 190, 192-193, 197-198. ISBN . 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2019.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: | Şam Emiri 1076-1079 | Sonra gelen: I. Tutuş (Melik olarak) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Atsiz bin Uvak el Harezmi ayrica al Aksis Atsiz ibn Uvak Atsiz ibn Ok ve Atsiz ibn Abak olarak da bilinir o 1078 ya da 1079 1071 de Kudus u Fatimi Halifeligi nden ele gecirdikten sonra Filistin ve Guney Suriye de ni kuran Harezmli Turk komutanidir 1076 da Sam Kalesi ni insa etmeye baslayacagi Sam sehrini ele gecirdi Ertesi yil Kahire ye saldirisi yenilgiyle sonuclandi ve Suriye ye dogru devam eden Fatimi ilerleyisi ile ugrasmak zorunda kaldi Ote yandan Atsiz in Misir seferinde maglup oldugunu hatta oldugu sayiasini duyan Selcuklu Sultani I Meliksah onun yerine kardesi Gence Valisi Tutus u Suriye ve Filistin Selcuklu melikligine getirdi Kumandasi altina verilen Selcuklu emirleri ve ordusuyla birlikte Diyarbakir civarina gelen Tutus Atsiz in Misir seferinde olmedigini ogrenince durumu Sultan Meliksah a bildirdi Aldigi emir uzerine de Halep onlerine gelip 1079 yilinda sehri kusatti Bu siralarda Nasruddevle el Cuyusi kumandasinda Misir dan sevkedilen kalabalik bir Fatimi ordusu once Filistin i daha sonra da Guney Suriye yi ele gecirip Atsiz in savundugu Sam i kusatmakta idi Fatimi ordusuna karsi koyamayacagini anlayan Atsiz Tutus u yardima cagirmak zorunda kaldi Halep kusatmasini terk ederek Sam a gelen Tutus Fatimileri geri cekilmek zorunda birakti ve sehre girdi Emir Atsiz itaat ettiyse de Tutus kendisini karsilamakta gec kaldigini ve kardesiyle birlikte bir komplo hazirladigini bahane ederek Atsiz i yayinin kirisiyle bogdurdu Boylece Sam i ele gecirerek burada Suriye ve Filistin Selcuklu Devleti ni kurdu Suriye ve Filistin in buyuk bir kismini fethederek Selcuklu sinirlari icine alan ve kendisine el melikul muazzam lakabi verilen Atsiz Selcuklu hanedani gibi Oguzlarin Kinik boyuna mensuptu Populer kultur2021 de TRT 1 de yayinlanmaya baslayan Alparslan Buyuk Selcuklu dizisinde Kutay Sungar tarafindan canlandirilmaktadir KaynakcaOzel Ozer Bulent 2 Mart 2021 Tarih Dersleri Yardimci Ders Kitabi Google Commerce Ltd ISBN 978 605 86242 0 7 a b Sevim 1991 s 92 93 GenelSevim Ali 1991 Atsiz b Uvak TDV Islam Ansiklopedisi 4 Turkiye Diyanet Vakfi Basan Aziz 2010 The Great Seljuqs A History Abingdon Routledge ss 85 88 89 ISBN 0 203 84923 X 24 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2019 Burns Ross 2005 Damascus A History Abingdon Routledge s 144 ISBN 0 415 27105 3 21 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2019 Cahen Cl 1960 Atsiz b Uvak The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume I A B Leiden Koninklijke Brill ss 750 751 ISBN 90 04 08114 3 Greenstone Julius H Ocak 1906 The Turkoman Defeat at Cairo by Solomon ben Joseph Ha Kohen The American Journal of Semitic Languages and Literatures 22 2 ss 144 175 JSTOR 527656 1994 Crusader Castles Cambridge Cambridge University Press s 182 ISBN 0 521 42068 7 24 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2019 Richards D S Trans 2002 The Annals of the Saljuq Turks Selections from al Kamil fi l Ta rikh of Izz al Din Ibn al Athir Abingdon Routledge ss 172 190 192 193 197 198 ISBN 0 700 71576 2 20 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2019 Resmi unvanlarOnce gelen Sam Emiri 1076 1079 Sonra gelen I Tutus Melik olarak