I. Tutuş veya Tacüddevle Ebu Said Tutuş (ö. 1095) Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan'ın oğlu ve birinci Suriye Selçuklu Devleti hükümdarı.
I. Tutuş | |||||
---|---|---|---|---|---|
(Suriye Selçuklu Dımaşk Meliki) | |||||
Hüküm süresi | 1079-1095 | ||||
Önce gelen | (Emir olarak) | ||||
Sonra gelen | Dukak (Melik olarak) | ||||
(Suriye Selçuklu Haleb Meliki) | |||||
Hüküm süresi | 1094-1095 | ||||
Önce gelen | Aksungur el-Hacib (Emir olarak) | ||||
Sonra gelen | Rıdvan (Melik olarak) | ||||
Ölüm | 1095 | ||||
| |||||
Hanedan | Selçuklu Hanedanı | ||||
Babası | Alp Arslan | ||||
Dini | Sünni İslam |
Hayatı
Babası Büyük Selçuklu Devleti sultanı Alp Arslan'dı. Tutuş kardeşi Melikşah tarafından 1079 yılında Şam kentine Selçuklu emiri olarak tayin edildi. Ancak 1085 yılında Türkiye Selçuklu Devleti'nin kurucusu olan Kutalmışoğlu Süleyman Şah Antakya'yı ele geçirdikten sonra bütün Suriye'ye sahip olmak istedi. Süleyman Şah bu amaçla Halep'i kuşattı. Kentin valisi olan İbn-i Huteyti Tutuş'tan yardım istedi. Tutuş yanına Selçukluların yetenekli kumandanlarından Artuk Bey'i (Artuklu Beyliği'nin kurucusu) alarak 4 Haziran 1086 tarihinde Halep yakınlarında Süleyman Şah'la karşılaştı (Ayn Seylem Savaşı). Süleyman Şah savaşta yaşamını kaybetti. Tutuş Halep'i eline geçirerek kendisini Suriye'nin sultanı ilan etti.
Ancak Melikşah Suriye'ye gelerek bölgeyi tekrar Büyük Selçuklu Devleti'ne bağladı. Tutuş Şam'a geri çekilmek zorunda kaldı.
Tutuş 1094 yılında Büyük Selçuklu Devleti tahtına geçen yeğeni Berkyaruk'la saltanat mücadelesine girdi. 1095 yılında Berkyaruk'un ordularıyla Rey kenti yakınlarında yaptığı savaşı kaybederek öldü. Tutuş’un ölümünden sonra küçük oğlu Dukak Şam’da saltanatını ilan etti. Bu duruma isyan eden büyük oğlu Rıdvan Halep'i ele geçirdi. Böylece Suriye Selçuklu Devleti Halep Melikliği ve Şam Melikliği olmak üzere iki kola ayrıldı.
Günümüzde Çorum ili Dodurga ilçesi sınırları içinde aynı isimde (Tutuş) bir köy vardır. Bu köyün Tutuş tarafından kurulmuş olduğu söylenmektedir.
Kaynakça
- ^ René Grousset, L’Empire des Steppes: Attila, Gengis-khan, Tamerlan
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Atsız bin Abak el-Harezmi (Emir olarak) | (Suriye Selçuklu Şam Meliki) 1079-1095 | Sonra gelen: Dukak (Melik olarak) |
Önce gelen: Aksungur el-Hacib (Emir olarak) | (Suriye Selçuklu Haleb Meliki) 1094-1095 | Sonra gelen: Rıdvan (Melik olarak) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Tutus veya Tacuddevle Ebu Said Tutus o 1095 Buyuk Selcuklu Devleti hukumdari Alp Arslan in oglu ve birinci Suriye Selcuklu Devleti hukumdari I TutusSuriye Selcuklu Dimask MelikiHukum suresi1079 1095Once gelen Emir olarak Sonra gelenDukak Melik olarak Suriye Selcuklu Haleb MelikiHukum suresi1094 1095Once gelenAksungur el Hacib Emir olarak Sonra gelenRidvan Melik olarak Olum1095Tam adiTacuddevle Ebu Said Tutus bin Alp Arslan bin Davud bin Mikail bin SelcukHanedanSelcuklu HanedaniBabasiAlp ArslanDiniSunni IslamHayatiBabasi Buyuk Selcuklu Devleti sultani Alp Arslan di Tutus kardesi Meliksah tarafindan 1079 yilinda Sam kentine Selcuklu emiri olarak tayin edildi Ancak 1085 yilinda Turkiye Selcuklu Devleti nin kurucusu olan Kutalmisoglu Suleyman Sah Antakya yi ele gecirdikten sonra butun Suriye ye sahip olmak istedi Suleyman Sah bu amacla Halep i kusatti Kentin valisi olan Ibn i Huteyti Tutus tan yardim istedi Tutus yanina Selcuklularin yetenekli kumandanlarindan Artuk Bey i Artuklu Beyligi nin kurucusu alarak 4 Haziran 1086 tarihinde Halep yakinlarinda Suleyman Sah la karsilasti Ayn Seylem Savasi Suleyman Sah savasta yasamini kaybetti Tutus Halep i eline gecirerek kendisini Suriye nin sultani ilan etti Ancak Meliksah Suriye ye gelerek bolgeyi tekrar Buyuk Selcuklu Devleti ne bagladi Tutus Sam a geri cekilmek zorunda kaldi Tutus 1094 yilinda Buyuk Selcuklu Devleti tahtina gecen yegeni Berkyaruk la saltanat mucadelesine girdi 1095 yilinda Berkyaruk un ordulariyla Rey kenti yakinlarinda yaptigi savasi kaybederek oldu Tutus un olumunden sonra kucuk oglu Dukak Sam da saltanatini ilan etti Bu duruma isyan eden buyuk oglu Ridvan Halep i ele gecirdi Boylece Suriye Selcuklu Devleti Halep Melikligi ve Sam Melikligi olmak uzere iki kola ayrildi Gunumuzde Corum ili Dodurga ilcesi sinirlari icinde ayni isimde Tutus bir koy vardir Bu koyun Tutus tarafindan kurulmus oldugu soylenmektedir Kaynakca Rene Grousset L Empire des Steppes Attila Gengis khan Tamerlan Resmi unvanlarOnce gelen Atsiz bin Abak el Harezmi Emir olarak Suriye Selcuklu Sam Meliki 1079 1095 Sonra gelen Dukak Melik olarak Once gelen Aksungur el Hacib Emir olarak Suriye Selcuklu Haleb Meliki 1094 1095 Sonra gelen Ridvan Melik olarak