Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Augusta Boal (16 Mart 1931, Rio de Janerio- 2 Mayıs 2009, Rio de Janerio), Brezilyalı tiyatro insanı.
Seyircinin aktif yer alabildiği, oynayabildiği bir tiyatro anlayışı geliştirmiştir. Yakın dostu filozof Paulo Freire’nin eğitim felsefesinden esinlenerek 1970'lerde Ezilenlerin Tiyatrosu ismini verdiği çalışmalarını başlattı. Freire'nin Ezilenlerin Pedagojisi isimli çalışmasında yer alan ve öğretmen ve öğrenciler arasındaki ezen-ezilen ilişkisini diyalog merkezli olarak öğretmen-öğrenci/öğrenci-öğretmen şeklinde yeniden yapılandıran pedagojik tekniği, seyirci-oyuncu (spect-actor) şeklinde tiyatroya taşıyan Augusto Boal, bu teknik ile seyirci ve oyuncu arasındaki ayrımın kaldırılmasını ve seyircilerin özneleşmesini amaçlamıştır. Çünkü tiyatroda özneleşen ve aktifleşen seyirci yaşamda da özneleşecek, aktifleşecektir. Bu açıdan tiyatro Boal için bir devrim provasıdır. “Belki de tiyatro kendi içinde devrimci değildir; ama hiç kuşku yok ki tiyatro bir devrim provasıdır” (Boal, 2014, 152). "Görünmez Tiyatro", "İmge Tiyatrosu", "Forum Tiyatrosu", "Gazete Tiyatrosu", "Eşzamanlı Dramaturji", "Joker Sistemi", "Söylev Tiyatrosu", "Yasama Tiyatrosu", "Arzu Gökkuşağı" (ya da "Kafadaki Polis") Tiyatrosu, gibi yeni tiyatro teknikleri geliştirdi.
Yaşamı
1931’de Rio de Janeiro’da doğdu. Tiyatro yaşamına 1950'lerde başladı. São Paulo'daki Arena Tiyatrosu'nda eserler sahneledi. Arena Tiyatrosu özenli, detaylı dekorları reddedip dairesel bir sahneyi reddeden, tiyatroyu sosyal ve politik konularla birleştirmeye çalışan bir tiyatrodur. Arena Tiyatrosu'nda sahnelediği ilk oyun, 1957'de John Steinbeck’in Fareler ve İnsanlar adlı eserinden yaptığı uyarlamadır.
1960'ta Güney Amerika’da Devrim adlı oyununu yazdı. Bu oyun, Brezilya tiyatrosunda Brecht etkisinin başlangıcı sayıldı. Boal daha sonra Avrupa ve Kuzey Amerika klasiklerindeki toplumsal, politik meseleleri yerelleştirdiği oyunlar yazdı. Brezilya’daki 1964 Darbesi’nden sonra Arena Zumbi’nin Öyküsünü Anlatıyor ve Arena Tirandentes’in Öyküsünü Anlatıyor adlı iki politik eseri Brecht tiyatrosunu ve Brezilya gösteri geleneklerini birleştirerek meydana getirdi. Bu oyunlarda oyuncular rollerini oyun esnasında da değiştirebilmişlerdi. Boal, Bertolt Brecht'in epik-diyalektik tiyatro kuramından etkilense de ve Ezilenlerin Tiyatrosu adlı kitabında Brecht etkilenimlerini ve eleştirilerini çok büyük oranda bu kuram üzerinden yapsa da onun tiyatro konusunda asıl esin kaynağının Brecht'in öğrenme oyunları (Learning-plays/ Lehrstücke) olduğu iddia edilmektedir. Çünkü tiyatroda seyirci ve oyuncu arasındaki ayrımın ortadan kaldırılması fikri ve oyunlardaki diyalektik form ve içerik, seyircinin aktifleşmesi sonrasında aktif seyirciler ve oyuncular arasındaki kurulan, kurulması umulan diyalektik ilişkiler ilk olarak Brecht'in öğrenme oyunlarında vardır.
Boal, 1968'de izleyicileri oyuna dahil eden oyunlar sahneledi ve güncel olayların politik eleştirilerini sahneye taşıyan Gazete Tiyatrosu'nu oluşturdu.
Darbe sürecinde tutuklanarak işkence gördü. 1971’de Brezilya’dan sınır dışı edildi ve 1976'ya kadar Arjantin'de yaşadı. Arjantin'de de bakıya maruz kaldığı ve tiyatro yapabilmek için Görünmez Tiyatro'yu geliştirdi. Görünmez Tiyatro, pazarlarda, sokaklarda gerçekleştirilen; uncuların sıradan vatandaşlar gibi davranıp politik bir konuyu konuşmaya başladıkları ve çevredekilerin farkında olmadan katıldıkları oyunlardır.
1976'da Peru'ya gitti. Peru'da hükûmetin gerçekleştirdiği ALFIN isimli okuma yazma seferberliği çalışmalara katılan Boal, yakın arkadaşı filozof Paulo Freire’nin eğitim felsefesinden etkilendi. Özellikle Ezilenlerin Pedagojisi adlı çalışması onu etkiledi. Tiyatroyu, dünyayı değiştirmenin bir aracı olarak gören Ezilenlerin Tiyatrosu kavramını ve uygulamalarını geliştirdi. Ezilenlerin Tiyatrosu, tiyatro ve politika ilişkisi bakımından tiyatro dünyası için Brecht’ten sonra yeni bir esin kaynağı oldu.
Boal, 1976-1986 yılları arasında önce Portekiz'de, sonra Fransa'nın başkenti Paris’te yaşadı. Paris’te Ezilenlerin Tiyatrosu Merkezi’ni (Centre d'Etude et Diffusion des Techniques Actives d'Expression - CEDITADE) kurdu. 1981'de ilk Uluslararası Ezilenlerin Tiyatrosu Festivali'ni düzenledi.
1986’da askeri diktatörlüğün devrilmesinin ardından ülkesine döndü. Rio'da da Ezilenlerin Tiyatrosu Merkezi kurdu. Belediye meclis üyesi oldu. "Yasama Tiyatrosu" adlı çalışmasını gerçekleşirdi. İçselleşmiş baskıları ortaya çıkarmak üzere teknik ve alıştırmalar içeren Arzu Gökkuşağı tiyatro ve terapi metodunu geliştirdi.
27 Mart 2009 (Dünya Tiyatrolar Bildirisini) yazan Augusto Boal, 2 Mayıs 2009'da Rio de Janerio'da öldü.
Kaynakça
- ^ a b c d e f Demirdiş, Muharrem (2020). "Augusto Boal ve Ezilenlerin Tiyatrosu: Brecht, Freire ve Boal" (PDF). Eleştirel pedagoji. 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Mart 2023.
- ^ Karabekir, Jale (9 Mayıs 2009). "Mutlu olmak için cesaretli olun". 30 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2023.
3. Boal, Augusto. (2014). Ezilenlerin Tiyatrosu. (4. Baskı). (N. Hasgül, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Augusta Boal 16 Mart 1931 Rio de Janerio 2 Mayis 2009 Rio de Janerio Brezilyali tiyatro insani Seyircinin aktif yer alabildigi oynayabildigi bir tiyatro anlayisi gelistirmistir Yakin dostu filozof Paulo Freire nin egitim felsefesinden esinlenerek 1970 lerde Ezilenlerin Tiyatrosu ismini verdigi calismalarini baslatti Freire nin Ezilenlerin Pedagojisi isimli calismasinda yer alan ve ogretmen ve ogrenciler arasindaki ezen ezilen iliskisini diyalog merkezli olarak ogretmen ogrenci ogrenci ogretmen seklinde yeniden yapilandiran pedagojik teknigi seyirci oyuncu spect actor seklinde tiyatroya tasiyan Augusto Boal bu teknik ile seyirci ve oyuncu arasindaki ayrimin kaldirilmasini ve seyircilerin oznelesmesini amaclamistir Cunku tiyatroda oznelesen ve aktiflesen seyirci yasamda da oznelesecek aktiflesecektir Bu acidan tiyatro Boal icin bir devrim provasidir Belki de tiyatro kendi icinde devrimci degildir ama hic kusku yok ki tiyatro bir devrim provasidir Boal 2014 152 Gorunmez Tiyatro Imge Tiyatrosu Forum Tiyatrosu Gazete Tiyatrosu Eszamanli Dramaturji Joker Sistemi Soylev Tiyatrosu Yasama Tiyatrosu Arzu Gokkusagi ya da Kafadaki Polis Tiyatrosu gibi yeni tiyatro teknikleri gelistirdi Yasami1931 de Rio de Janeiro da dogdu Tiyatro yasamina 1950 lerde basladi Sao Paulo daki Arena Tiyatrosu nda eserler sahneledi Arena Tiyatrosu ozenli detayli dekorlari reddedip dairesel bir sahneyi reddeden tiyatroyu sosyal ve politik konularla birlestirmeye calisan bir tiyatrodur Arena Tiyatrosu nda sahneledigi ilk oyun 1957 de John Steinbeck in Fareler ve Insanlar adli eserinden yaptigi uyarlamadir 1960 ta Guney Amerika da Devrim adli oyununu yazdi Bu oyun Brezilya tiyatrosunda Brecht etkisinin baslangici sayildi Boal daha sonra Avrupa ve Kuzey Amerika klasiklerindeki toplumsal politik meseleleri yerellestirdigi oyunlar yazdi Brezilya daki 1964 Darbesi nden sonra Arena Zumbi nin Oykusunu Anlatiyor ve Arena Tirandentes in Oykusunu Anlatiyor adli iki politik eseri Brecht tiyatrosunu ve Brezilya gosteri geleneklerini birlestirerek meydana getirdi Bu oyunlarda oyuncular rollerini oyun esnasinda da degistirebilmislerdi Boal Bertolt Brecht in epik diyalektik tiyatro kuramindan etkilense de ve Ezilenlerin Tiyatrosu adli kitabinda Brecht etkilenimlerini ve elestirilerini cok buyuk oranda bu kuram uzerinden yapsa da onun tiyatro konusunda asil esin kaynaginin Brecht in ogrenme oyunlari Learning plays Lehrstucke oldugu iddia edilmektedir Cunku tiyatroda seyirci ve oyuncu arasindaki ayrimin ortadan kaldirilmasi fikri ve oyunlardaki diyalektik form ve icerik seyircinin aktiflesmesi sonrasinda aktif seyirciler ve oyuncular arasindaki kurulan kurulmasi umulan diyalektik iliskiler ilk olarak Brecht in ogrenme oyunlarinda vardir Boal 1968 de izleyicileri oyuna dahil eden oyunlar sahneledi ve guncel olaylarin politik elestirilerini sahneye tasiyan Gazete Tiyatrosu nu olusturdu Darbe surecinde tutuklanarak iskence gordu 1971 de Brezilya dan sinir disi edildi ve 1976 ya kadar Arjantin de yasadi Arjantin de de bakiya maruz kaldigi ve tiyatro yapabilmek icin Gorunmez Tiyatro yu gelistirdi Gorunmez Tiyatro pazarlarda sokaklarda gerceklestirilen uncularin siradan vatandaslar gibi davranip politik bir konuyu konusmaya basladiklari ve cevredekilerin farkinda olmadan katildiklari oyunlardir 1976 da Peru ya gitti Peru da hukumetin gerceklestirdigi ALFIN isimli okuma yazma seferberligi calismalara katilan Boal yakin arkadasi filozof Paulo Freire nin egitim felsefesinden etkilendi Ozellikle Ezilenlerin Pedagojisi adli calismasi onu etkiledi Tiyatroyu dunyayi degistirmenin bir araci olarak goren Ezilenlerin Tiyatrosu kavramini ve uygulamalarini gelistirdi Ezilenlerin Tiyatrosu tiyatro ve politika iliskisi bakimindan tiyatro dunyasi icin Brecht ten sonra yeni bir esin kaynagi oldu Boal 1976 1986 yillari arasinda once Portekiz de sonra Fransa nin baskenti Paris te yasadi Paris te Ezilenlerin Tiyatrosu Merkezi ni Centre d Etude et Diffusion des Techniques Actives d Expression CEDITADE kurdu 1981 de ilk Uluslararasi Ezilenlerin Tiyatrosu Festivali ni duzenledi 1986 da askeri diktatorlugun devrilmesinin ardindan ulkesine dondu Rio da da Ezilenlerin Tiyatrosu Merkezi kurdu Belediye meclis uyesi oldu Yasama Tiyatrosu adli calismasini gerceklesirdi Icsellesmis baskilari ortaya cikarmak uzere teknik ve alistirmalar iceren Arzu Gokkusagi tiyatro ve terapi metodunu gelistirdi 27 Mart 2009 Dunya Tiyatrolar Bildirisini yazan Augusto Boal 2 Mayis 2009 da Rio de Janerio da oldu Kaynakca a b c d e f Demirdis Muharrem 2020 Augusto Boal ve Ezilenlerin Tiyatrosu Brecht Freire ve Boal PDF Elestirel pedagoji 9 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Mart 2023 Karabekir Jale 9 Mayis 2009 Mutlu olmak icin cesaretli olun 30 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2023 3 Boal Augusto 2014 Ezilenlerin Tiyatrosu 4 Baski N Hasgul Cev Istanbul Bogazici Universitesi Yayinlari