Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
'Orinyasiyen' (Aurignacian), Üst Paleolitik dönem içinde önemli bir arkeolojik dönemi temsil eder. Bu dönem (EEMH) ortaya çıkışıyla yakından ilişkilidir ve yaklaşık 43.000 ila 26.000 yıl öncesine kadar sürdüğü tahmin edilmektedir.
  Chauvet Mağarası'ndan 37.000 ila 33.500 yıllık aslan çizimleri ve Aurignacian bölgelerinin bir haritası. | |
| Çağ | Üst Paleolitik |
|---|---|
| Bölge | Avrasya |
| Öncül | , |
| Ardıl | , Mal'ta-Buret' kültürü |
| Tanımlayan | ve , 1906 |
Avrupa'daki Üst Paleolitik dönem, Emiran ve Ahmarian dönemlerinin Üst Paleolitik dönemin ilk evrelerini işaret ettiği ve Homo sapiens'in Afrika'dan erken dağılmasıyla aynı zamana denk gelen Levant bölgesinden biraz daha geç gelişmiştir. Daha sonra, bu erken insanlar Avrupa'ya göç etmiş ve burada Orinyasiyen olarak bilinen modern insanların ilk belirgin Avrupa kültürünü kurmuşlardır.
Orinyasiyen iki ana evreye ayrılabilir: kabaca 43.000 ila 37.000 yıl önce meydana gelen Proto-Orinyasiyen ve Erken Orinyasiyen ve yaklaşık 37.000 ila 33.000 yıl öncesine kadar uzanan Orinyasiyen. Geç Orinyasiyen olarak adlandırılan daha sonraki bir evre, sonraki Gravettian kültürü ile geçiş özelliklerini paylaşmış ve yaklaşık 33.000 ila 26.000 yıl öncesine tarihlendirilmiştir. Güneybatı Fransa'daki Haute-Garonne'da bulunan Aurignac Mağarası, Orinyasiyen için belirlenmiş tip bölgedir.
Orinyasiyen'dan önce, Avrupa'daki birincil kültürel dönem Neandertallerle ilişkilendirilen Mousterian'dır.
Özellikle, figüratif sanatın en eski örneklerinden biri olan Hohle Fels Venüsü, Orinyasiyen veya Proto-Gravettian'a atfedilmiştir ve yaklaşık 40.000 ila 35.000 yıl öncesine dayandığı tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, daha yeni keşiflerin figüratif sanatın kökenlerini daha da geriye götürebileceğini belirtmek gerekir (bkz. Lubang Jeriji Saléh). Hohle Fels Venüsü Eylül 2008'de Almanya'nın batısındaki Baden-Württemberg eyaletinde bulunan Schelklingen'deki bir mağarada ortaya çıkarılmıştır. Bu döneme ait bir diğer önemli eser de benzer bir tarih aralığını paylaşan Alman Aslan Adam figürüdür.
Avrupa Orinyasiyen'ına ek olarak, Levant bölgesinde bir "Levantine Orinyasiyen" kültürünün var olduğu bilinmektedir. Bu kültür, Avrupa Orinyasiyen'ına çok benzeyen bir bıçak teknolojisi sergilemiştir. Kronolojik olarak, aynı Yakın Doğu bölgesindeki Emiran ve Erken Ahmarian kültürlerini takip ediyordu ve bu öncüllerle yakın bağları vardı. Levanten Orinyasiyen'ın Avrupa Orinyasiyen'ından önce gelmiş olması mümkün olsa da, Avrupa Orinyasiyen'ından ters yönde etkilendiğine dair makul bir argüman da vardır. Bu ikisi arasındaki öncelik sorunu açık bir tartışma konusu olmaya devam etmektedir.
Ana özellikler
Orinyasiyenlar, Afrika'dan Yakın Doğu yoluyla 'ya yayıldığı düşünülen ve veya Cro-Magnonlar olarak bilinen dalgasının bir parçasıdır. Anatomik olarak modern insanlardan oluşan bu dalga, Son Buzul Maksimum (LGM) boyunca uzanan ve yaklaşık 48.000 ila 15.000 yıl öncesini kapsayan , , Orinyasiyen, , ve kültürlerine ait fosilleri içermektedir. Nüfus açısından Orinyasiyen kültür kompleksi kronolojik olarak Goyet Q116-1'deki insan kalıntılarıyla ilişkilendirilirken, bunu takip eden ile ilişkilendirilmektedir.
Orinyasiyen alet endüstrisi, işlenmiş kemik veya boynuz uçları ile karakterize edilir. Çakmaktaşı aletleri arasında ince ve kaba kullanmak yerine hazırlanmış 'lerden vurulmuş dilgiler bulunmaktadır. Bu kültürün insanları aynı zamanda 'deki hayvan gravürleri ve güney Fransa'daki Chauvet mağarası'ndaki resimler gibi bilinen en eski 'ndan bazılarını da üretmiştir. Ayrıca kolye, bilezik ve fildişi boncukların yanı sıra üç boyutlu figürinler de yapmışlardır. Mızrak atıcı ya da mil anahtarı olduğu düşünülen da yerleşim yerlerinde bulunmuştur.
Nüfus
2019 yılında yapılan bir demografik analiz, Orinyasiyen döneminde (~42.000 ila 33.000 y cal MÖ) batı ve orta Avrupa için ortalama 1.500 kişilik bir nüfus (üst sınır: 3.300; alt sınır: 800) tahmin etmektedir.
2005 yılında yapılan bir çalışmada, Üst Paleolitik Avrupa'nın 40-30 bin yıl önceki nüfusunun 1.738-28.359 (ortalama 4.424) olduğu tahmin edilmiştir.
Modern insanlarla ilişki
Çalışmalarda sergilenen gelişmişlik ve öz farkındalık, arkeologların Orinyasiyen eser üreticilerini Avrupa'daki ilk olarak görmelerine yol açmıştır. Yan yana bulunan insan kalıntıları ve Geç Orinyasiyen eserleri bu çıkarımı desteklemektedir. Avrupa'da Proto-Orinyasiyen teknolojileriyle doğrudan ilişkili insan iskeleti kalıntılarına dair buluntular az olsa da, mevcut az sayıdaki kalıntı da muhtemelen modern insana aittir. Orinyasiyen endüstrileri ve insan kalıntıları arasındaki en iyi tarihli ilişki, Çekya'daki Mladeč mağaraları'nda bulunan ve iskelet kalıntılarının doğrudan radyokarbon ölçümleriyle en az 31.000-32.000 yıl öncesine tarihlenen en az beş bireye ait olanlardır.
Romanya'daki Peștera cu Oase mağarasında bulunan en az üç sağlam, ancak tipik olarak anatomik açıdan modern birey, doğrudan kemiklerinden yaklaşık 35.000-36.000 MÖ yıllarına tarihlendirilmiştir. Doğrudan arkeolojik malzemeyle ilişkilendirilmese de, bu buluntular güneydoğu Avrupa'daki Erken Orinyasiyen'ın kronolojik ve coğrafi aralığı içindedir. Genetik kanıtlara dayanarak, hem Orinyasiyen hem de Kuzey Afrika'daki Dabba kültürünün daha eski bir kültüründen geldiği ileri sürülmüştür.
Aletler
-
![image]()
Bir kemik noktası -
![image]()
Orinyasiyen (Fransa) bir kazıyıcı -
![image]()
Orinyasiyen bıçakları -
![image]()
Dufour bladelet -
![image]()
Kemik aletler, Hayonim Mağarası, 30000 BP. -
![image]()
Orinyasiyen mikrolitleri
Kaynakça
- ^ Milisauskas, Sarunas (6 Aralık 2012). European Prehistory: A Survey. ISBN .
- ^ Shea, John J. (28 Şubat 2013). Stone Tools in the Paleolithic and Neolithic Near East: A Guide. ISBN . 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2023.
- ^ H. Martin (1906). "Industrie Moustérienne perfectionnée. Station de La Quina (Charente)". Bulletin de la Société Préhistorique de France (İngilizce). 3 (6): 233-239. doi:10.3406/bspf.1906.7784. JSTOR 27906750.(abonelik gereklidir)
- ^ Klein, Richard G. (22 Nisan 2009). The Human Career: Human Biological and Cultural Origins, Third Edition (İngilizce). University of Chicago Press. ISBN .
- ^ Wood, Bernard (31 Mart 2011). Wiley-Blackwell Encyclopedia of Human Evolution (İngilizce). John Wiley & Sons. ISBN .
- ^ Shea, John J. (28 Şubat 2013). Stone Tools in the Paleolithic and Neolithic Near East: A Guide (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN .
- ^ Fu 2016: "GoyetQ116-1 kronolojik olarak Aurignacian kültür kompleksi ile ilişkilidir. Dolayısıyla, Gravettian kültür kompleksiyle ilişkilendirilen Vestonice Kümesinin daha sonra yayılması, ikinci kültürün yayılmasına en azından kısmen nüfus hareketlerinin aracılık ettiğini göstermektedir."
- ^ Mellars, P. (2006). "Archeology and the Dispersal of Modern Humans in Europe: Deconstructing the Aurignacian". Evolutionary Anthropology. 15 (5): 167-182. doi:10.1002/evan.20103.
- ^ Schmidt, I.; Zimmermann, A. (2019). "Aurignacian'ın nüfus dinamikleri ve sosyo-mekansal organizasyonu: Batı ve Orta Avrupa için ölçeklenebilir nicel demografik veriler". PLOS ONE. 14 (2): e0211562. Bibcode:2019PLoSO..1411562S. doi:10.1371/journal.pone.0211562
![image]()
. (PMC) 6373918 $2. (PMID) 30759115. Aurignacian tekno-kompleksi (~42.000 ila 33.000 y calBP) için demografik tahminler sunulmakta ve avcı-toplayıcı popülasyonların sosyo-mekânsal organizasyonu bağlamında tartışılmaktadır. Uygulanan analitik yaklaşımın sonuçları, Batı ve Orta Avrupa için ortalama 1.500 kişi (üst sınır: 3.300; alt sınır: 800) tahmin etmektedir.
- ^ Bocquet-Appel, J.-P.; Demars, P.- Y.; Noiret, L.; Dobrowsky, D. (2005). "Estimates of Upper Palaeolithic meta-population size in Europe from archaeological data". Journal of Archaeological Science. 32 (11): 1656-1668. doi:10.1016/j.jas.2005.05.006.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;MellarsArcheology2isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Forster, P.; Romano, V.; Olivieri, A.; Achilli, A.; Pala, M.; Battaglia, V.; Fornarino, S.; Al-Zahery, N.; Scozzari, R.; Cruciani, F.; Behar, D. M.; Dugoujon, J.-M.; Coudray, C.; Santachiara-Benerecetti, A. S.; Semino, O.; Bandelt, H.-J.; Torroni first17 = A. (2007). "Timing of a Back-Migration into Africa". Science. 316 (5821): 50-53. doi:10.1126/science.316.5821.50. (PMID) 17412938., "M1 ve U6 haplogruplarına ait 81 insan mitokondriyal DNA'sının (mtDNA) tamamının dizilenmesi, ağırlıklı olarak Kuzey Afrikalı olan bu klonların güneybatı Asya'da ortaya çıktığını ve yaklaşık 40.000 ila 45.000 yıl önce birlikte Afrika'ya taşındığını ortaya koymaktadır. Gelişleri, Avrupa'nın modern insanlar tarafından doldurulmasına yol açan olay(lar)la zamansal olarak örtüşmektedir ve büyük olasılıkla insanların Levant'a girmesine izin veren iklim koşullarındaki aynı değişikliğin sonucudur ve hem Avrupa'nın hem de Kuzey Afrika'nın kolonileşmesinin yolunu açmıştır. Dolayısıyla, M1 ve U6 taşıyan erken Üst Paleolitik nüfus(lar) Afrika'ya "Afrika'dan çıkış "ın güney kıyı rotası üzerinden değil, Akdeniz bölgesinden dönmüştür; Kuzey Afrika Dabban ve Avrupa Aurignacian endüstrileri ortak bir Levanten kaynaktan türemiştir."
Dış bağlantılar
- culture17 Şubat 2011 tarihinde Wikiwix sitesinde arşivlendi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orinyasiyen Aurignacian Ust Paleolitik donem icinde onemli bir arkeolojik donemi temsil eder Bu donem EEMH ortaya cikisiyla yakindan iliskilidir ve yaklasik 43 000 ila 26 000 yil oncesine kadar surdugu tahmin edilmektedir Orinyasiyen y 43 000 c 28 000 MO Chauvet Magarasi ndan 37 000 ila 33 500 yillik aslan cizimleri ve Aurignacian bolgelerinin bir haritasi CagUst PaleolitikBolgeAvrasyaOncul Ardil Mal ta Buret kulturuTanimlayanve 1906 Avrupa daki Ust Paleolitik donem Emiran ve Ahmarian donemlerinin Ust Paleolitik donemin ilk evrelerini isaret ettigi ve Homo sapiens in Afrika dan erken dagilmasiyla ayni zamana denk gelen Levant bolgesinden biraz daha gec gelismistir Daha sonra bu erken insanlar Avrupa ya goc etmis ve burada Orinyasiyen olarak bilinen modern insanlarin ilk belirgin Avrupa kulturunu kurmuslardir Orinyasiyen iki ana evreye ayrilabilir kabaca 43 000 ila 37 000 yil once meydana gelen Proto Orinyasiyen ve Erken Orinyasiyen ve yaklasik 37 000 ila 33 000 yil oncesine kadar uzanan Orinyasiyen Gec Orinyasiyen olarak adlandirilan daha sonraki bir evre sonraki Gravettian kulturu ile gecis ozelliklerini paylasmis ve yaklasik 33 000 ila 26 000 yil oncesine tarihlendirilmistir Guneybati Fransa daki Haute Garonne da bulunan Aurignac Magarasi Orinyasiyen icin belirlenmis tip bolgedir Orinyasiyen dan once Avrupa daki birincil kulturel donem Neandertallerle iliskilendirilen Mousterian dir Ozellikle figuratif sanatin en eski orneklerinden biri olan Hohle Fels Venusu Orinyasiyen veya Proto Gravettian a atfedilmistir ve yaklasik 40 000 ila 35 000 yil oncesine dayandigi tahmin edilmektedir Bununla birlikte daha yeni kesiflerin figuratif sanatin kokenlerini daha da geriye goturebilecegini belirtmek gerekir bkz Lubang Jeriji Saleh Hohle Fels Venusu Eylul 2008 de Almanya nin batisindaki Baden Wurttemberg eyaletinde bulunan Schelklingen deki bir magarada ortaya cikarilmistir Bu doneme ait bir diger onemli eser de benzer bir tarih araligini paylasan Alman Aslan Adam figurudur Avrupa Orinyasiyen ina ek olarak Levant bolgesinde bir Levantine Orinyasiyen kulturunun var oldugu bilinmektedir Bu kultur Avrupa Orinyasiyen ina cok benzeyen bir bicak teknolojisi sergilemistir Kronolojik olarak ayni Yakin Dogu bolgesindeki Emiran ve Erken Ahmarian kulturlerini takip ediyordu ve bu oncullerle yakin baglari vardi Levanten Orinyasiyen in Avrupa Orinyasiyen indan once gelmis olmasi mumkun olsa da Avrupa Orinyasiyen indan ters yonde etkilendigine dair makul bir arguman da vardir Bu ikisi arasindaki oncelik sorunu acik bir tartisma konusu olmaya devam etmektedir Hohlenstein Stadel in Aslan Adami Almanya Milattan Once 40 000Ana ozelliklerOrinyasiyenlar Afrika dan Yakin Dogu yoluyla ya yayildigi dusunulen ve veya Cro Magnonlar olarak bilinen dalgasinin bir parcasidir Anatomik olarak modern insanlardan olusan bu dalga Son Buzul Maksimum LGM boyunca uzanan ve yaklasik 48 000 ila 15 000 yil oncesini kapsayan Orinyasiyen ve kulturlerine ait fosilleri icermektedir Nufus acisindan Orinyasiyen kultur kompleksi kronolojik olarak Goyet Q116 1 deki insan kalintilariyla iliskilendirilirken bunu takip eden ile iliskilendirilmektedir Orinyasiyen alet endustrisi islenmis kemik veya boynuz uclari ile karakterize edilir Cakmaktasi aletleri arasinda ince ve kaba kullanmak yerine hazirlanmis lerden vurulmus dilgiler bulunmaktadir Bu kulturun insanlari ayni zamanda deki hayvan gravurleri ve guney Fransa daki Chauvet magarasi ndaki resimler gibi bilinen en eski ndan bazilarini da uretmistir Ayrica kolye bilezik ve fildisi boncuklarin yani sira uc boyutlu figurinler de yapmislardir Mizrak atici ya da mil anahtari oldugu dusunulen da yerlesim yerlerinde bulunmustur Orinyasiyen olarak kabul edilen Kostenki 14 modern insaninin 38 700 36 200 yil once adli rekonstruksiyonu M M Gerasimov Moskova Devlet Arkeoloji MuzesiNufus2019 yilinda yapilan bir demografik analiz Orinyasiyen doneminde 42 000 ila 33 000 y cal MO bati ve orta Avrupa icin ortalama 1 500 kisilik bir nufus ust sinir 3 300 alt sinir 800 tahmin etmektedir 2005 yilinda yapilan bir calismada Ust Paleolitik Avrupa nin 40 30 bin yil onceki nufusunun 1 738 28 359 ortalama 4 424 oldugu tahmin edilmistir Modern insanlarla iliskiCalismalarda sergilenen gelismislik ve oz farkindalik arkeologlarin Orinyasiyen eser ureticilerini Avrupa daki ilk olarak gormelerine yol acmistir Yan yana bulunan insan kalintilari ve Gec Orinyasiyen eserleri bu cikarimi desteklemektedir Avrupa da Proto Orinyasiyen teknolojileriyle dogrudan iliskili insan iskeleti kalintilarina dair buluntular az olsa da mevcut az sayidaki kalinti da muhtemelen modern insana aittir Orinyasiyen endustrileri ve insan kalintilari arasindaki en iyi tarihli iliski Cekya daki Mladec magaralari nda bulunan ve iskelet kalintilarinin dogrudan radyokarbon olcumleriyle en az 31 000 32 000 yil oncesine tarihlenen en az bes bireye ait olanlardir Romanya daki Peștera cu Oase magarasinda bulunan en az uc saglam ancak tipik olarak anatomik acidan modern birey dogrudan kemiklerinden yaklasik 35 000 36 000 MO yillarina tarihlendirilmistir Dogrudan arkeolojik malzemeyle iliskilendirilmese de bu buluntular guneydogu Avrupa daki Erken Orinyasiyen in kronolojik ve cografi araligi icindedir Genetik kanitlara dayanarak hem Orinyasiyen hem de Kuzey Afrika daki Dabba kulturunun daha eski bir kulturunden geldigi ileri surulmustur AletlerBir kemik noktasi Orinyasiyen Fransa bir kaziyici Orinyasiyen bicaklari Dufour bladelet Kemik aletler Hayonim Magarasi 30000 BP Orinyasiyen mikrolitleriKaynakca Milisauskas Sarunas 6 Aralik 2012 European Prehistory A Survey ISBN 9781461507512 Shea John J 28 Subat 2013 Stone Tools in the Paleolithic and Neolithic Near East A Guide ISBN 9781139619387 10 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2023 H Martin 1906 Industrie Mousterienne perfectionnee Station de La Quina Charente Bulletin de la Societe Prehistorique de France Ingilizce 3 6 233 239 doi 10 3406 bspf 1906 7784 JSTOR 27906750 abonelik gereklidir Klein Richard G 22 Nisan 2009 The Human Career Human Biological and Cultural Origins Third Edition Ingilizce University of Chicago Press ISBN 978 0 226 02752 4 Wood Bernard 31 Mart 2011 Wiley Blackwell Encyclopedia of Human Evolution Ingilizce John Wiley amp Sons ISBN 978 1 4443 4247 5 Shea John J 28 Subat 2013 Stone Tools in the Paleolithic and Neolithic Near East A Guide Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 1 107 00698 0 Fu 2016 GoyetQ116 1 kronolojik olarak Aurignacian kultur kompleksi ile iliskilidir Dolayisiyla Gravettian kultur kompleksiyle iliskilendirilen Vestonice Kumesinin daha sonra yayilmasi ikinci kulturun yayilmasina en azindan kismen nufus hareketlerinin aracilik ettigini gostermektedir Mellars P 2006 Archeology and the Dispersal of Modern Humans in Europe Deconstructing the Aurignacian Evolutionary Anthropology 15 5 167 182 doi 10 1002 evan 20103 Schmidt I Zimmermann A 2019 Aurignacian in nufus dinamikleri ve sosyo mekansal organizasyonu Bati ve Orta Avrupa icin olceklenebilir nicel demografik veriler PLOS ONE 14 2 e0211562 Bibcode 2019PLoSO 1411562S doi 10 1371 journal pone 0211562 PMC 6373918 2 PMID 30759115 Aurignacian tekno kompleksi 42 000 ila 33 000 y calBP icin demografik tahminler sunulmakta ve avci toplayici populasyonlarin sosyo mekansal organizasyonu baglaminda tartisilmaktadir Uygulanan analitik yaklasimin sonuclari Bati ve Orta Avrupa icin ortalama 1 500 kisi ust sinir 3 300 alt sinir 800 tahmin etmektedir Bocquet Appel J P Demars P Y Noiret L Dobrowsky D 2005 Estimates of Upper Palaeolithic meta population size in Europe from archaeological data Journal of Archaeological Science 32 11 1656 1668 doi 10 1016 j jas 2005 05 006 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi MellarsArcheology2 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Forster P Romano V Olivieri A Achilli A Pala M Battaglia V Fornarino S Al Zahery N Scozzari R Cruciani F Behar D M Dugoujon J M Coudray C Santachiara Benerecetti A S Semino O Bandelt H J Torroni first17 A 2007 Timing of a Back Migration into Africa Science 316 5821 50 53 doi 10 1126 science 316 5821 50 PMID 17412938 KB1 bakim Dikey cizgi eksik link M1 ve U6 haplogruplarina ait 81 insan mitokondriyal DNA sinin mtDNA tamaminin dizilenmesi agirlikli olarak Kuzey Afrikali olan bu klonlarin guneybati Asya da ortaya ciktigini ve yaklasik 40 000 ila 45 000 yil once birlikte Afrika ya tasindigini ortaya koymaktadir Gelisleri Avrupa nin modern insanlar tarafindan doldurulmasina yol acan olay lar la zamansal olarak ortusmektedir ve buyuk olasilikla insanlarin Levant a girmesine izin veren iklim kosullarindaki ayni degisikligin sonucudur ve hem Avrupa nin hem de Kuzey Afrika nin kolonilesmesinin yolunu acmistir Dolayisiyla M1 ve U6 tasiyan erken Ust Paleolitik nufus lar Afrika ya Afrika dan cikis in guney kiyi rotasi uzerinden degil Akdeniz bolgesinden donmustur Kuzey Afrika Dabban ve Avrupa Aurignacian endustrileri ortak bir Levanten kaynaktan turemistir Dis baglantilarculture17 Subat 2011 tarihinde Wikiwix sitesinde arsivlendi