Ayaz Ğıylecev (17 Ocak 1928; Sarman, Tataristan - 13 Mart 2002 Kazan, Tataristan),Tatar yazar, dramaturg, eleştirmen, fıkra yazarı ve fikir adamıdır.
Ayaz Ğıylecev | |
---|---|
Doğum | 17 Ocak 1928 Tataristan |
Ölüm | 13 Mart 2002 (74 yaşında) Kazan, Tataristan |
Meslek | Yazar |
Dil | Tatarca |
Vatandaşlık | SSCB |
Dönem | Çağdaş Tatar Edebiyatı |
Tür | Yazar |
Önemli eser | Bir Avuç Toprak |
Modern Tatar edebiyatının önemli yazarlarından biridir.Stalin döneminde beş yıl kadar cezaevi ve çalışma kamplarında geçiren yazar, serbest kaldıktan sonra köy edebiyatı akımını temsil eden eserler verdi. Özellikle roman ve uzun hikâye türünde eserleri ile tanınmıştır. Bir Avuç Toprak (1962), en önemli eseri kabul edilir.
Hayatı
1928 yılında Tataristan Cumhuriyeti’nin Sarman İlçesi'nin Çukmalı Köyü’nde doğdu. Babası bir öğretmendi. 1945 yılında üniversiteyi kazandı fakat dönemin politik olayları ve kaotik ortam nedeniyle ilk yılında bırakıp köyüne döndü. Bir süre Sovyetler Birliği gençlik yapılanmasında (komsomol) bölüm şefliği yaptı.
1948 yılında Kazan Devlet Üniversitesi'nin Tatar Dili ve Edebiyatı Fakültesini kazandı. Edebiyata öğrencilik yıllarında başladı. Ancak üniversite eğitimi sırasında iken Sovyet iktidarına karşı propaganda yürütmekle suçlandı ve 22 Mart 1950'de tutuklandı. Sovyet kamplarında yedi yıl cezaya çarptırıldı; 1951 başlarından 1955 Ağustos'una kadar Kazakistan'ın türlü kamplarında, kerpiç fabrikasında çamur karıcı, inşaatlarda taşçı, beton dökücü ve usta olarak çalıştı. 1997 yılında yayımlanan “Haydi, Dua Edelim!” adlı romanında, hapishane yıllarını bir “okul” olarak değerlendirdi.Stalin’in ölümünden sonra çıkarılan af sayesinde serbest kaldı ve 1955 sonbaharında Kazan'a döndü, üniversite eğitimini tamamladı.
Üniversite eğitiminin ardından çeşitli yayınlarda çalışan Ğıylecev, 1962 yılında Bir Avuç Toprak adlı romanını yayımladı. 1964 yılında Bir Avuç Toprak Rusça olarak SSCB genelinde yayımlandı. Her ne kadar hayat öyküleri örtüşmese de yazar, kendisin tanıyanlara bu romanının kahramanı olan Bibinur adlı köylü kadın için " Bibinur benim" demiştir.
Ğıylecev, hayatı boyunca üç düzineye yakın piyesin yanı sıra hikaye ve romanlar yazdı; daha çok romancılığı ile tanındı. Eserlerini Tatar kültürü, tarihi ve folkloru ile besleyen yazar, millet bilincini canlı tutmak için tutmak için köy romanları yazdı. Çünkü köyler, homojen Tatar nüfusun yaşadığı, kendi kültürlerinin yaşattıkları mekanlardı.
Yazar, birçok ödüle değer görüldü. 1979 yılında yayımlanan "Comga Kön, Kiç Bilen" (Cuma Günü, Akşam) romanından ötürü Abdullah Tukay Devlet Ödülü'nü kazandı. Geçmişi ile yüzleşmek üzere gençlik yıllarını çalışma kamplarında geçirdiği Kazakistan'a 1989 yılında yeniden gitti. Stalin Dönemi’nde yaşanan zulmü unutturmamak üzere yaşanmışlıkları kitaplarına taşıdı. 2002 yılında öldü.
Ödülleri ve unvanları
- 1964 yılında “Bir Avuç Toprak” romanı SSCB genelinde Rusça yayınlandı ve “” dergisinin özel ödülüne layık görüldü.
- 1978 yılında “Tataristan’ın Emektar Sanat Adamı” ödülü
- 1983 yılında “Cuma Günü, Akşam...", "Bir Avuç Toprak", "Horoz Çıkmış Çite" eserleri için Tataristan Cumhuriyeti’nin “Ğabdulla Tukay Devlet Ödülü”
- 1985 yılında “Rusya Federasyonu’nun “Emektar Sanat Adamı” ödülü
- 1987 yılında "Cuma günü, akşam..." eserinin Rusça çevirisi ile SSCB’nin “Maksim Gorki Devlet ödülü”
- 1993 yılında Tataristan Cumhuriyeti’nin ‘Halk Yazarı” unvanı
- 1995 yılında edebiyat ve sanat dalındaki hizmetleri için “Gayaz İshaki Ödülü”
Kitapları
- Bir Avuç Toprak (Öç arşın cir), 1962
- Cuma Günü, Akşam... (Comğa kön, kiç bilen...), 1979
- Yara
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b A.Ş, Kidega Elektronik Tic ve Yayıncılık. . kidega.com. 21 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ . 1000Kitap. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ a b Şener, Ayşe (Kasım 2019). . TÜRK BİTİG Türklük Bilimi Araştırmaları, Kırklareli Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü Yıllığı, 2019. Paradigma Akademi. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021.
- ^ a b Çekiç, Abdülkadir. . TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi. ISSN 1308-8041. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021.
- ^ A.Ş, Kidega Elektronik Tic ve Yayıncılık. . kidega.com. 21 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ a b c d e . teis.yesevi.edu.tr. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 3 Temmuz 2019. 24 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ a b c Mosta, Rafail; Reis Davutov (1997). "Repressiya Kurbanı Tatar Yazarları", 3. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021.
- ^ a b Kurban, Roza (9 Ağustos 2018). . Kırım Haber Ajansı. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayaz Giylecev 17 Ocak 1928 Sarman Tataristan 13 Mart 2002 Kazan Tataristan Tatar yazar dramaturg elestirmen fikra yazari ve fikir adamidir Ayaz GiylecevDogum17 Ocak 1928 TataristanOlum13 Mart 2002 74 yasinda Kazan TataristanMeslekYazarDilTatarcaVatandaslikSSCBDonemCagdas Tatar EdebiyatiTurYazarOnemli eserBir Avuc Toprak Modern Tatar edebiyatinin onemli yazarlarindan biridir Stalin doneminde bes yil kadar cezaevi ve calisma kamplarinda geciren yazar serbest kaldiktan sonra koy edebiyati akimini temsil eden eserler verdi Ozellikle roman ve uzun hikaye turunde eserleri ile taninmistir Bir Avuc Toprak 1962 en onemli eseri kabul edilir Hayati1928 yilinda Tataristan Cumhuriyeti nin Sarman Ilcesi nin Cukmali Koyu nde dogdu Babasi bir ogretmendi 1945 yilinda universiteyi kazandi fakat donemin politik olaylari ve kaotik ortam nedeniyle ilk yilinda birakip koyune dondu Bir sure Sovyetler Birligi genclik yapilanmasinda komsomol bolum sefligi yapti 1948 yilinda Kazan Devlet Universitesi nin Tatar Dili ve Edebiyati Fakultesini kazandi Edebiyata ogrencilik yillarinda basladi Ancak universite egitimi sirasinda iken Sovyet iktidarina karsi propaganda yurutmekle suclandi ve 22 Mart 1950 de tutuklandi Sovyet kamplarinda yedi yil cezaya carptirildi 1951 baslarindan 1955 Agustos una kadar Kazakistan in turlu kamplarinda kerpic fabrikasinda camur karici insaatlarda tasci beton dokucu ve usta olarak calisti 1997 yilinda yayimlanan Haydi Dua Edelim adli romaninda hapishane yillarini bir okul olarak degerlendirdi Stalin in olumunden sonra cikarilan af sayesinde serbest kaldi ve 1955 sonbaharinda Kazan a dondu universite egitimini tamamladi Universite egitiminin ardindan cesitli yayinlarda calisan Giylecev 1962 yilinda Bir Avuc Toprak adli romanini yayimladi 1964 yilinda Bir Avuc Toprak Rusca olarak SSCB genelinde yayimlandi Her ne kadar hayat oykuleri ortusmese de yazar kendisin taniyanlara bu romaninin kahramani olan Bibinur adli koylu kadin icin Bibinur benim demistir Giylecev hayati boyunca uc duzineye yakin piyesin yani sira hikaye ve romanlar yazdi daha cok romanciligi ile tanindi Eserlerini Tatar kulturu tarihi ve folkloru ile besleyen yazar millet bilincini canli tutmak icin tutmak icin koy romanlari yazdi Cunku koyler homojen Tatar nufusun yasadigi kendi kulturlerinin yasattiklari mekanlardi Yazar bircok odule deger goruldu 1979 yilinda yayimlanan Comga Kon Kic Bilen Cuma Gunu Aksam romanindan oturu Abdullah Tukay Devlet Odulu nu kazandi Gecmisi ile yuzlesmek uzere genclik yillarini calisma kamplarinda gecirdigi Kazakistan a 1989 yilinda yeniden gitti Stalin Donemi nde yasanan zulmu unutturmamak uzere yasanmisliklari kitaplarina tasidi 2002 yilinda oldu Odulleri ve unvanlari1964 yilinda Bir Avuc Toprak romani SSCB genelinde Rusca yayinlandi ve dergisinin ozel odulune layik goruldu 1978 yilinda Tataristan in Emektar Sanat Adami odulu 1983 yilinda Cuma Gunu Aksam Bir Avuc Toprak Horoz Cikmis Cite eserleri icin Tataristan Cumhuriyeti nin Gabdulla Tukay Devlet Odulu 1985 yilinda Rusya Federasyonu nun Emektar Sanat Adami odulu 1987 yilinda Cuma gunu aksam eserinin Rusca cevirisi ile SSCB nin Maksim Gorki Devlet odulu 1993 yilinda Tataristan Cumhuriyeti nin Halk Yazari unvani 1995 yilinda edebiyat ve sanat dalindaki hizmetleri icin Gayaz Ishaki Odulu KitaplariBir Avuc Toprak Oc arsin cir 1962 Cuma Gunu Aksam Comga kon kic bilen 1979 YaraAyrica bakinizGalimcan Ibrahimov Ayaz Ishaki Nurihan FettahKaynakca a b A S Kidega Elektronik Tic ve Yayincilik kidega com 21 Ocak 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2021 1000Kitap 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2021 a b Sener Ayse Kasim 2019 TURK BITIG Turkluk Bilimi Arastirmalari Kirklareli Universitesi Cagdas Turk Lehceleri ve Edebiyatlari Bolumu Yilligi 2019 Paradigma Akademi 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2021 a b Cekic Abdulkadir TURAN SAM Uluslararasi Bilimsel Hakemli Dergisi ISSN 1308 8041 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2021 A S Kidega Elektronik Tic ve Yayincilik kidega com 21 Ocak 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2021 a b c d e teis yesevi edu tr Turk Edebiyati Isimler Sozlugu 3 Temmuz 2019 24 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2021 a b c Mosta Rafail Reis Davutov 1997 Repressiya Kurbani Tatar Yazarlari 3 Turk Dunyasi Dil ve Edebiyat Dergisi 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2021 a b Kurban Roza 9 Agustos 2018 Kirim Haber Ajansi 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2021