Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aydos Kalesi veya diğer adıyla Keçi Kalesi,Türkiye'nin İstanbul ilinin Sultanbeyli ilçesindeki Aydos Tepesi'nin 325 metrelik uzantısında bulunan kale. Çevresiyle birlikte birinci derecede arkeolojik sit ilan edilmiştir.
| Aydos Kalesi | |
|---|---|
| Sultanbeyli,İstanbul | |
| Tip | Kale |
| Yapı tarihçesi | |
| İnşa | 11. ve 12. yüzyıl |
| İnşa ettiren | Bizans İmparatorluğu |
| Kullanım tarihi | Bizans İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu |
| Yıkılışı | 1337 |
Tarihi
Kale, Doğu Roma İmparatorluğu döneminde inşa edildi. 11 ve 12. yüzyılda inşa edildiği tahmin ediliyor. O zamanki adı olan "Aetos" (Αετός), Yunancada "kartal" anlamına gelmekteydi. Bu isim, günümüze kadar çok ufak değişiklikle korunmuştur. 11. yüzyılda Türklerin Konstantinopolis'e (günümüzde İstanbul) yaklaşmaları üzerine kalenin önemi arttı; ancak Haçlı Seferleri'nin başlamasıyla Türkler bölgeden ayrıldılar. 13. yüzyılın sonlarında bölgede, yeniden mücadeleler baş göstermeye başladı. 1326-1328 yıllarında Kocaeli Yarımadası'nın büyük bir kısmı Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girmişti. Bu dönemde iki devlet arasındaki sınır, Aetos-Pentikion (günümüzde Pendik) hattı üzerindeydi.
Âşıkpaşazâde Tarihi'nde yer alan bilgilere göre Osmanlı Padişahı Orhan Gazi, kalenin alınması için Abdurrahman Gazi, Akça Koca ve Konur Alp'i görevlendirmişti. Önce 'ni (günümüzde Samandıra) ele geçiren Osmanlı kuvvetleri, daha sonra Aydos Kalesi'ni kuşattı. Âşıkpaşazâde'ye göre, kale tekfurunun kızı kuşatmadan önce rüyasında, yakışıklı bir kahraman gördü, sonrasında ise kendini bir çukurda buldu. Bu kahraman onu kurtardı, giysilerini çıkardı yıkadı ve kıza yeni giysiler giydirdi. Kız, kısa süre sonra kaleyi kuşatan Osmanlıların arasında gördüğü Abdurrahman Gazi'yi rüyasındaki kahraman olarak tanıdı ve kaleyi ona teslim edeceğini yazdığı notu bir taşa sarıp askerlere fırlattı. Notta, Türklerin geri çekiliyormuş gibi yapmaları, gece geri gelmeleri ve kendisinin onları kaleye alacağı yazılıydı. Gece olunca kız, kale bedeninden bir kement attı ve Abdurrahman Gazi buna tutunarak kalenin içine girdi. Kapıyı içeriden açmasının ardından içeri giren Osmanlı askerleriyle birlikte kale, Osmanlı egemenliğine girdi. Bu hikâye daha sonraları, başka yazarlar tarafından farklı biçemlerde dile getirildi. Neşrî'nın kaleminde yaşananlar bir aşk öyküsüne, Hoca Sâdeddin Efendi'nin anlatımında dinî bir öyküye dönüştü. Bir versiyonda tekfur kızı, rüyasında İslam peygamberi Muhammed'i görüyordu. Sonraki yıllarda kızın rüyası; , İbn-i Kemal, Katip Çelebi, Solakzade Mehmet Hemdemi Efendi gibi isimler tarafından, farklı şekillerde anlatılırken, Joseph von Hammer-Purgstall ve Alphonse de Lamartine de olayı kendi kitaplarına taşıdı. 1558 tarihli Osmannâme'de yer alan, Arifî'nin bir minyatüründe tekfur kızı, Abdurrahman Gazi'yi uzun saç örgüsünü kaleden sarkıtarak kaleye çıkardığı tasvir edilmiştir.
Fetihten sonra kaleye yerleşen Abdurrahman Gazi önderliğinde Scutari (günümüzde Üsküdar) taraflarına akınlar düzenlendi. Ancak bir müddet sonra kale önemini kaybetti. Hoca Sâdeddin Efendi'nin Tâcü't-Tevârîh adlı eserinde İzmit'in 1337 yılındaki fethinden sonra Orhan Gazi'nin şehri çok beğendiği ve buranın yakınlarındaki Aydos Kalesi'ne artık ihtiyaç olmadığından kaleyi yıktırdığı, muhafızları ve kalenin içinde yaşayanları İzmit'e getirdiği ifade edilmektedir.
Arkeolojik çalışmalar
Kale için yapılması hedeflenen rölöve, restitüsyon ve restorasyon çalışmalarının ilk ayağı olan arkeoloji kazılar 13 Eylül 2010'da, Sultanbeyli Belediyesi tarafından, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü Zeynep Kızıltan'ın başkanlığında başlatıldı. Alan sorumlusu Müze Müdür Yardımcısı Gülbahar Baran Çelik tarafından yapılan kazıların ilk aşaması ise 17 Şubat 2011'de tamamlandı. Birkaç yıl sonra 2. aşaması başlayan kazılar Aralık 2022'de sona erdi ve sivil halka açıldı.
Konumu ve mimari özellikleri
Dış duvarlarından itibaren 26.000 m2lik bir alanı kaplayan kale, Aydos Tepesi'nin 325 m yüksekliğindeki uzantısında yer almaktadır. Kalenin imarının ilk evresinin 11.-12. yüzyılda olduğu düşünülmektedir. İç ve dış olmak üzere iki suru; iç savunma duvarında altı, dıştakinde ise yedi burcu bulunmaktadır.
Popüler kültüre etkileri
Kalede yapılan arkeolojik çalışmalar, danışmanlığını Halil İnalcık'ın, yönetmenliğini ise Emine Çaykara'nın yaptığı İstanbul'a Açılan Kapı: Aydos adlı belgesele konu oldu.
Kaynakça
- Yılmaz, Hayri Fehmi (Eylül 2012). "Aşka teslim olan kale: İstanbul'daki Rapunzel efsanesi". NTV Tarih, 44. ISSN 1308-7878.
- ^ a b c d e f g h i j Yılmaz, Hayri Fehmi; sf. 68
- ^ . Anadolu Ajansı. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2021.
- ^ a b c d Yılmaz, Hayri Fehmi; sf. 69
- ^ İnalcık, Halil. İstanbul'a Açılan Kapı: Aydos-I. 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2013.
- ^ a b c d e Yılmaz, Hayri Fehmi; sf. 70
- ^ . İstanbul Arkeoloji Müzeleri. 15 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2013.
- ^ "Aydos Kalesi'nin tarihi anlatılıyor". 26 Ocak 2012. 21 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2013.
Konuyla ilgili yayınlar
- Demir, Uğur; Mazak, Mehmet, (Ed.) (2011). Aydos Kalesi ve İstanbul'un Fethi. İstanbul: Sultanbeyli Belediyesi. ISBN .
- Öztürk, Necdet (2018). "Kocaeli'nin fethinde stratejik değeri olan ve fethi aşk rüyası ile renklendirilen kale: Aydos". Selvi, Haluk; Şirin, İbrahim; Çelik, M. Bilal; Yeşildal, Ali; Narin, Resül (Ed.). Uluslararası Orhan Gazi ve Kocaeli Tarihi-Kültürü Sempozyumu-V bildirileri (PDF). 1. İzmit: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Yayınları. ss. 315-322. ISBN . 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aydos Kalesi veya diger adiyla Keci Kalesi Turkiye nin Istanbul ilinin Sultanbeyli ilcesindeki Aydos Tepesi nin 325 metrelik uzantisinda bulunan kale Cevresiyle birlikte birinci derecede arkeolojik sit ilan edilmistir Aydos KalesiSultanbeyli IstanbulTipKaleYapi tarihcesiInsa11 ve 12 yuzyilInsa ettirenBizans ImparatorluguKullanim tarihiBizans Imparatorlugu ve Osmanli ImparatorluguYikilisi1337Aydos KalesiTarihiArkeolojik kazilar gerceklestirilmeden once kalenin bulundugu Aydos Tepesi 2005 Kale Dogu Roma Imparatorlugu doneminde insa edildi 11 ve 12 yuzyilda insa edildigi tahmin ediliyor O zamanki adi olan Aetos Aetos Yunancada kartal anlamina gelmekteydi Bu isim gunumuze kadar cok ufak degisiklikle korunmustur 11 yuzyilda Turklerin Konstantinopolis e gunumuzde Istanbul yaklasmalari uzerine kalenin onemi artti ancak Hacli Seferleri nin baslamasiyla Turkler bolgeden ayrildilar 13 yuzyilin sonlarinda bolgede yeniden mucadeleler bas gostermeye basladi 1326 1328 yillarinda Kocaeli Yarimadasi nin buyuk bir kismi Osmanli Imparatorlugu egemenligine girmisti Bu donemde iki devlet arasindaki sinir Aetos Pentikion gunumuzde Pendik hatti uzerindeydi Asikpasazade Tarihi nde yer alan bilgilere gore Osmanli Padisahi Orhan Gazi kalenin alinmasi icin Abdurrahman Gazi Akca Koca ve Konur Alp i gorevlendirmisti Once ni gunumuzde Samandira ele geciren Osmanli kuvvetleri daha sonra Aydos Kalesi ni kusatti Asikpasazade ye gore kale tekfurunun kizi kusatmadan once ruyasinda yakisikli bir kahraman gordu sonrasinda ise kendini bir cukurda buldu Bu kahraman onu kurtardi giysilerini cikardi yikadi ve kiza yeni giysiler giydirdi Kiz kisa sure sonra kaleyi kusatan Osmanlilarin arasinda gordugu Abdurrahman Gazi yi ruyasindaki kahraman olarak tanidi ve kaleyi ona teslim edecegini yazdigi notu bir tasa sarip askerlere firlatti Notta Turklerin geri cekiliyormus gibi yapmalari gece geri gelmeleri ve kendisinin onlari kaleye alacagi yaziliydi Gece olunca kiz kale bedeninden bir kement atti ve Abdurrahman Gazi buna tutunarak kalenin icine girdi Kapiyi iceriden acmasinin ardindan iceri giren Osmanli askerleriyle birlikte kale Osmanli egemenligine girdi Bu hikaye daha sonralari baska yazarlar tarafindan farkli bicemlerde dile getirildi Nesri nin kaleminde yasananlar bir ask oykusune Hoca Sadeddin Efendi nin anlatiminda dini bir oykuye donustu Bir versiyonda tekfur kizi ruyasinda Islam peygamberi Muhammed i goruyordu Sonraki yillarda kizin ruyasi Ibn i Kemal Katip Celebi Solakzade Mehmet Hemdemi Efendi gibi isimler tarafindan farkli sekillerde anlatilirken Joseph von Hammer Purgstall ve Alphonse de Lamartine de olayi kendi kitaplarina tasidi 1558 tarihli Osmanname de yer alan Arifi nin bir minyaturunde tekfur kizi Abdurrahman Gazi yi uzun sac orgusunu kaleden sarkitarak kaleye cikardigi tasvir edilmistir Fetihten sonra kaleye yerlesen Abdurrahman Gazi onderliginde Scutari gunumuzde Uskudar taraflarina akinlar duzenlendi Ancak bir muddet sonra kale onemini kaybetti Hoca Sadeddin Efendi nin Tacu t Tevarih adli eserinde Izmit in 1337 yilindaki fethinden sonra Orhan Gazi nin sehri cok begendigi ve buranin yakinlarindaki Aydos Kalesi ne artik ihtiyac olmadigindan kaleyi yiktirdigi muhafizlari ve kalenin icinde yasayanlari Izmit e getirdigi ifade edilmektedir Arkeolojik calismalarKale icin yapilmasi hedeflenen rolove restitusyon ve restorasyon calismalarinin ilk ayagi olan arkeoloji kazilar 13 Eylul 2010 da Sultanbeyli Belediyesi tarafindan Istanbul Arkeoloji Muzeleri Muduru Zeynep Kiziltan in baskanliginda baslatildi Alan sorumlusu Muze Mudur Yardimcisi Gulbahar Baran Celik tarafindan yapilan kazilarin ilk asamasi ise 17 Subat 2011 de tamamlandi Birkac yil sonra 2 asamasi baslayan kazilar Aralik 2022 de sona erdi ve sivil halka acildi Konumu ve mimari ozellikleriDis duvarlarindan itibaren 26 000 m2lik bir alani kaplayan kale Aydos Tepesi nin 325 m yuksekligindeki uzantisinda yer almaktadir Kalenin imarinin ilk evresinin 11 12 yuzyilda oldugu dusunulmektedir Ic ve dis olmak uzere iki suru ic savunma duvarinda alti distakinde ise yedi burcu bulunmaktadir Populer kulture etkileriKalede yapilan arkeolojik calismalar danismanligini Halil Inalcik in yonetmenligini ise Emine Caykara nin yaptigi Istanbul a Acilan Kapi Aydos adli belgesele konu oldu KaynakcaYilmaz Hayri Fehmi Eylul 2012 Aska teslim olan kale Istanbul daki Rapunzel efsanesi NTV Tarih 44 ISSN 1308 7878 a b c d e f g h i j Yilmaz Hayri Fehmi sf 68 Anadolu Ajansi 22 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2021 a b c d Yilmaz Hayri Fehmi sf 69 Inalcik Halil Istanbul a Acilan Kapi Aydos I 12 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2013 a b c d e Yilmaz Hayri Fehmi sf 70 Istanbul Arkeoloji Muzeleri 15 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2013 Aydos Kalesi nin tarihi anlatiliyor 26 Ocak 2012 21 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2013 Konuyla ilgili yayinlarDemir Ugur Mazak Mehmet Ed 2011 Aydos Kalesi ve Istanbul un Fethi Istanbul Sultanbeyli Belediyesi ISBN 6054052330 Ozturk Necdet 2018 Kocaeli nin fethinde stratejik degeri olan ve fethi ask ruyasi ile renklendirilen kale Aydos Selvi Haluk Sirin Ibrahim Celik M Bilal Yesildal Ali Narin Resul Ed Uluslararasi Orhan Gazi ve Kocaeli Tarihi Kulturu Sempozyumu V bildirileri PDF 1 Izmit Kocaeli Buyuksehir Belediyesi Kultur ve Sosyal Isler Dairesi Baskanligi Yayinlari ss 315 322 ISBN 9786055116705 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Mayis 2021