Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azerbaycan'ın posta tarihi ve posta pulları, Azerbaycan'daki posta sistemini ve posta pullarını tanımlar. Rusya İmparatorluğu (Çarlık Rusyası) posta damgası ve posta pulları 1858 yılından itibaren Azerbaycan'da kullanılıyordu. İlk posta damgaları farklı biçimlerdeki noktalardan oluşturuldu. Şehir isimli tarihli posta damgaları kısa süre sonra oluştu.
Azerbaycan kendi ulusu adına, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, 28 Mayıs 1918 tarihinde bağımsız bir ülke olunca, ilk defa kendi posta pullarını basmaya başladı. Azerbaycan, 18 Ekim 1992 tarihinde tekrar bağımsız bir ülke olarak, posta pullarını basmaya başladı.
Genel bilgi
Azerbaycan'da mektupların ulaklar vasıtasıyla aktarımı eski zamanlardan beri mevcuttur. Fakat postacılığın düzenli dönemi 1501 yılında, Azerbaycan'ın selefi olduğu Safevî Devleti'nin kurulmasıyla başlar. Aynı yılda Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükûmdarı Şah I. İsmail, ülkesini ekonomik yönden geliştirmek, onun topraklarını yabancı işgalcilerden korumak, aynı zamanda sıkı bir devlet yönetim sistemini kurmak amacıyla ülkenin ücra eyaletlerinden ve yabancı ülkelerden bilgiler toplamak için sürekli faaliyet gösteren posta iletişimi yaratmıştı.
Rusya İmparatorluğu
Azerbaycan'da modern anlamda bir posta sisteminin oluşturulması 19. yüzyılın birinci çeyreğine rastlar, yani Rus İmparatorluğu hakimiyetinin başlamasıyla. 1 Haziran 1818 yılında Gence'de ilk posta şubesi açıldı ve böylece 1818 yılından itibaren Azerbaycan topraklarında ilk posta iletişimi sağlanmış oldu. 1826 yılında Bakü'de ilk posta şubesi ve 12 Mart 1828 yılında ise Nahçıvan'da ilk posta şubesi açıldı ve posta şebekesi ülke çapında yayılmış oldu.
Rusya ile Transkafkasya bölgesi ile ticaret ilişkilerini geliştirmek amacıyla 15 Haziran 1830 yılında Şamahı ve Şuşa kentlerinde 1. sınıf posta şubeleri kuruldu. Böylece 1830 yılında Azerbaycan topraklarında Şuşa, Şamahı, Bakü ve Nahçıvan'da 1. sınıf posta şubeleri, Gence ve Kuba'da ise 2. sınıf posta şubeleri kurulmuş oldu.
Çarlık Rusyası'nın posta damgası ve posta pulları 1858 yılından itibaren Azerbaycan'da kullanılmaya başlandı.
1861 yılında ilk defa Hazar Denizi üzerinden İran'ın Reşt ve Astarâbâd limanları arasında deniz yoluyla posta taşımacılığı oluşturuldu. 1863-1872 yılları arasında İran transit ticaretinin korunması amacıyla Tiflis ve arasında posta iletişimi sağlandı. Culfa'da posta şubesi kurarak, İran ve Osmanlı İmparatorluğu ile ilk uluslararası posta servisi kurulmuş oldu.
Azerbaycan'da postanın demiryolu ulaşımı ile taşınması 9 Mayıs 1883 yılında Bakü-Tiflis arasında ve 1900 yılında ise Bakü-Derbent arasında başladı.
Azerbaycan'da postacılığın düzenli gelişimi 1917 Rus Devrimi kadar sürdü. 1917 Rus Devrimiyle Rusya İmparatorluğu yıkılınca, postacılık kaosa sürüklendi ve o dönemde rejim değişikliği sonucu pulculuk açısından da karışıklığa neden oldu ve ülkedeki belirli bölgeler ve postaneler kendi hallerine terkedilmişlerdi. Bu ani rejim değişikliği nedeniyle, yeni düzene yeterince hızlı adapte olunamadı ve hem ve onu deviren Bolşevikler ile bağımsızlığını ilan eden yeni devletler de (Azerbaycan da dahil), eski Çarlık posta pullarını bir süreliğine kullanmaya devam etti.
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti
28 Mayıs 1918 yılında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kuruldu ve 6 Ekim 1918'de hükûmetin bünyesinde Posta ve Telgraf Bakanlığı oluşturuldu. 1919 yılında Azerbaycan bağımsız bir ülke olarak ilk defa kendi posta pullarını basmaya başladı. İlk posta pulları Azerbaycan'ın bağımsızlığına, önemli tarihi kişiliklerine, mimari eserlere, doğal güzelliklerine ve saire adanmıştı.
15 Mart 1919 yılında Azerbaycan ile Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti arasında posta-telgraf bağlantıları kuruldu. 6 Nisan 1920 yılınında ise Azerbaycan ile İran Şahlığı arasında posta-telgraf bağlantıları kuruldu. Özellikle birinci bağımsızlık döneminde Azerbaycan'da postanın ulusal düzeyde organize edilmesi ile dinamik gelişimi başlamış oldu ve 1913 yılına oranla göstergeler hayli artmıştı. Öyle ki, 1913 yılında iletişim tesislerinin sayısı 19 iken ve mektupların sayısı 3 milyon iken, 1920 yılında iletişim tesislerinin sayısı 59 ve mektupların sayısı ise 5 milyona ulaşmıştı.
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
26 Mayıs 1920 tarihinde Sovyetler Birliği, Azerbaycan'ı işgal edip Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ni devirdi ve 28 Mayıs 1920 tarihinde Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ni kurdu. Aralık 1920 tarihinden, Nisan 1921 tarihine kadar Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti posta pulları posta sirkülasyonuna kondu. Bunlar 15 pul olup farklı değerde ve deliksizdi. Bu dönemde ayrıca ek olarak yardım amaçlı iki posta pulu basıldı. İlk posta pulları komünizmin ve Sovyetler Birliği'nin simgesi olan orak ve çekiç ile bezenmiş olup genellikle fakirleri, çiftçileri, işçileri, devrimcileri, emeği, sanayileşmeyi ve saire gösteren Sovyet/komünist ideolojisini yansıtıyordu,
Ekim 1921'den Eylül 1923'e posta tarifesi değişti ve yeni değerler yukarıda bahsi geçen pullara farklı yollarla basıldı. 12 Mart 1922 tarihinden itibaren Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Gürcistan SSR ve Ermenistan SSR ile, Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti çatısı altında birleşti ve bu posta pulları 1923 yılı sonuna kadar kullanımda kaldı. 1936 yılında Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti fesh edilince ve resmen tekrar Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti haline gelince, aynı yıldan itibaren tekrar kendi ülkesi adına düzenli posta pullarını basmaya başladı.
Posta ödemeleri için Cumhuriyet topraklarında bu dönemden 1991 yılına kadar Sovyet posta pullarına müracaat edildi. Orada göze çarpan kişilere, mimarlık ve Azerbaycan'ın bölgesine ait hayvanlara adanmış hemen hemen 60 kadar posta pulu yayımlandı.
Azerbaycan Cumhuriyeti
1991 yılında Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla Azerbaycan'ın 18 Ekim 1991 tarihinde bağısızlığın tekrar elde etmesinden sonra, postacılığın gelişmesinde de yeni aşamaya start verildi. 1992 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti, İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığını kurdu. Aynı yıl İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı, Azerbaycan'da posta sisteminin ve ulsual düzeyde bir postacılık hizmetinin yeniden oluşturulması için, ulusal posta kurumu Azərpoçt'u kurdu. 1 Nisan 1993 tarihinde Azerbaycan Dünya Posta Birliği'nin üyesi oldu. 1999 yılında Azərpoçt yeniden düzenlendi.
1992 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı, Azerbaycan posta pullarının basımı için Azərmarka posta pulu şirketini kurdu ve 1992 yılından günümüze kadar 563 orijinal parselli ve 100 konulu posta pulu basıldı. Azərmarka, Azerbaycan'ın tüm posta pullarını basar.
Azərpoçt ve Azərmarka, Azerbaycan Cumhuriyeti İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı'na bağlı olan ancak birbirinden iki ayrı kurumdur.
Posta pulları devletin bağımsızlık simgesinden biridir ve onların basımı devletçiliğin ve cumhuriyetin etkilerinin genişlemesine hizmet eder.
Pul sergisi
-
![image]()
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti posta pulu, 1919 -
![image]()
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk posta pulları, 1921 -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Ekim Devriminin 40 Yıldönümü, 1957 -
![image]()
Hükûmet Evi, 1960 -
![image]()
Nesimi, 1973 -
![image]()
Nizami Gencevi, 1981 -
![image]()
Köroğlu, 1989 -
![image]()
Azerbaycan Milli Çalgı Aletleri, 1990 -
![image]()
Nevruz Bayramı, 1991 -
![image]()
Azerbaycan'ın ilk posta pulu, 1992 -
![image]()
Azerbaycan'ın Bağımsızlığının İlanı, 1992 -
![image]()
Dağlık-Karabağ savaşında yurtlarından edilen Azeriler, 2001 -
![image]()
Ağdam Camisi, 2002 -
![image]()
Azerbaycan Milli Giysileri, 2004 -
![image]()
Haydar Aliyev, 2005 -
![image]()
Şirvanşahlar Sarayı, 2010 -
![image]()
Hocalı Katliamı'nın 20'ci Yıldönümü, 2012 -
![image]()
Haydar Aliyev Kültür Merkezi, 2012
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Azerbaycan'ın posta tarihi ve posta pulları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Azerpost 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Azermarka Şirketi19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Azerbaycan Posta Pulları[]
- Encyclopaedia of Postal History
Kaynakça
- ^ Azermarka- Bilgi 5 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Azərmarka 1 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan in posta tarihi ve posta pullari Azerbaycan daki posta sistemini ve posta pullarini tanimlar Rusya Imparatorlugu Carlik Rusyasi posta damgasi ve posta pullari 1858 yilindan itibaren Azerbaycan da kullaniliyordu Ilk posta damgalari farkli bicimlerdeki noktalardan olusturuldu Sehir isimli tarihli posta damgalari kisa sure sonra olustu Carlik doneminde Azerbaycan dan Almanya ya posta karti 1896 Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti posta pulu 1919 Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti posta pulu 1921 Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti posta pulu 1923 Azerbaycan posta pullari Azerbaycan kendi ulusu adina Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti 28 Mayis 1918 tarihinde bagimsiz bir ulke olunca ilk defa kendi posta pullarini basmaya basladi Azerbaycan 18 Ekim 1992 tarihinde tekrar bagimsiz bir ulke olarak posta pullarini basmaya basladi Genel bilgiAzerbaycan da mektuplarin ulaklar vasitasiyla aktarimi eski zamanlardan beri mevcuttur Fakat postaciligin duzenli donemi 1501 yilinda Azerbaycan in selefi oldugu Safevi Devleti nin kurulmasiyla baslar Ayni yilda Safevi Devleti nin kurucusu ve ilk hukumdari Sah I Ismail ulkesini ekonomik yonden gelistirmek onun topraklarini yabanci isgalcilerden korumak ayni zamanda siki bir devlet yonetim sistemini kurmak amaciyla ulkenin ucra eyaletlerinden ve yabanci ulkelerden bilgiler toplamak icin surekli faaliyet gosteren posta iletisimi yaratmisti Rusya ImparatorluguAzerbaycan da modern anlamda bir posta sisteminin olusturulmasi 19 yuzyilin birinci ceyregine rastlar yani Rus Imparatorlugu hakimiyetinin baslamasiyla 1 Haziran 1818 yilinda Gence de ilk posta subesi acildi ve boylece 1818 yilindan itibaren Azerbaycan topraklarinda ilk posta iletisimi saglanmis oldu 1826 yilinda Baku de ilk posta subesi ve 12 Mart 1828 yilinda ise Nahcivan da ilk posta subesi acildi ve posta sebekesi ulke capinda yayilmis oldu Rusya ile Transkafkasya bolgesi ile ticaret iliskilerini gelistirmek amaciyla 15 Haziran 1830 yilinda Samahi ve Susa kentlerinde 1 sinif posta subeleri kuruldu Boylece 1830 yilinda Azerbaycan topraklarinda Susa Samahi Baku ve Nahcivan da 1 sinif posta subeleri Gence ve Kuba da ise 2 sinif posta subeleri kurulmus oldu Carlik Rusyasi nin posta damgasi ve posta pullari 1858 yilindan itibaren Azerbaycan da kullanilmaya baslandi 1861 yilinda ilk defa Hazar Denizi uzerinden Iran in Rest ve Astarabad limanlari arasinda deniz yoluyla posta tasimaciligi olusturuldu 1863 1872 yillari arasinda Iran transit ticaretinin korunmasi amaciyla Tiflis ve arasinda posta iletisimi saglandi Culfa da posta subesi kurarak Iran ve Osmanli Imparatorlugu ile ilk uluslararasi posta servisi kurulmus oldu Azerbaycan da postanin demiryolu ulasimi ile tasinmasi 9 Mayis 1883 yilinda Baku Tiflis arasinda ve 1900 yilinda ise Baku Derbent arasinda basladi Azerbaycan da postaciligin duzenli gelisimi 1917 Rus Devrimi kadar surdu 1917 Rus Devrimiyle Rusya Imparatorlugu yikilinca postacilik kaosa suruklendi ve o donemde rejim degisikligi sonucu pulculuk acisindan da karisikliga neden oldu ve ulkedeki belirli bolgeler ve postaneler kendi hallerine terkedilmislerdi Bu ani rejim degisikligi nedeniyle yeni duzene yeterince hizli adapte olunamadi ve hem ve onu deviren Bolsevikler ile bagimsizligini ilan eden yeni devletler de Azerbaycan da dahil eski Carlik posta pullarini bir sureligine kullanmaya devam etti Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti28 Mayis 1918 yilinda Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kuruldu ve 6 Ekim 1918 de hukumetin bunyesinde Posta ve Telgraf Bakanligi olusturuldu 1919 yilinda Azerbaycan bagimsiz bir ulke olarak ilk defa kendi posta pullarini basmaya basladi Ilk posta pullari Azerbaycan in bagimsizligina onemli tarihi kisiliklerine mimari eserlere dogal guzelliklerine ve saire adanmisti 15 Mart 1919 yilinda Azerbaycan ile Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti arasinda posta telgraf baglantilari kuruldu 6 Nisan 1920 yilininda ise Azerbaycan ile Iran Sahligi arasinda posta telgraf baglantilari kuruldu Ozellikle birinci bagimsizlik doneminde Azerbaycan da postanin ulusal duzeyde organize edilmesi ile dinamik gelisimi baslamis oldu ve 1913 yilina oranla gostergeler hayli artmisti Oyle ki 1913 yilinda iletisim tesislerinin sayisi 19 iken ve mektuplarin sayisi 3 milyon iken 1920 yilinda iletisim tesislerinin sayisi 59 ve mektuplarin sayisi ise 5 milyona ulasmisti Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti26 Mayis 1920 tarihinde Sovyetler Birligi Azerbaycan i isgal edip Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ni devirdi ve 28 Mayis 1920 tarihinde Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ni kurdu Aralik 1920 tarihinden Nisan 1921 tarihine kadar Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti posta pullari posta sirkulasyonuna kondu Bunlar 15 pul olup farkli degerde ve deliksizdi Bu donemde ayrica ek olarak yardim amacli iki posta pulu basildi Ilk posta pullari komunizmin ve Sovyetler Birligi nin simgesi olan orak ve cekic ile bezenmis olup genellikle fakirleri ciftcileri iscileri devrimcileri emegi sanayilesmeyi ve saire gosteren Sovyet komunist ideolojisini yansitiyordu Ekim 1921 den Eylul 1923 e posta tarifesi degisti ve yeni degerler yukarida bahsi gecen pullara farkli yollarla basildi 12 Mart 1922 tarihinden itibaren Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Gurcistan SSR ve Ermenistan SSR ile Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti catisi altinda birlesti ve bu posta pullari 1923 yili sonuna kadar kullanimda kaldi 1936 yilinda Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti fesh edilince ve resmen tekrar Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti haline gelince ayni yildan itibaren tekrar kendi ulkesi adina duzenli posta pullarini basmaya basladi Posta odemeleri icin Cumhuriyet topraklarinda bu donemden 1991 yilina kadar Sovyet posta pullarina muracaat edildi Orada goze carpan kisilere mimarlik ve Azerbaycan in bolgesine ait hayvanlara adanmis hemen hemen 60 kadar posta pulu yayimlandi Azerbaycan Cumhuriyeti1919 basimli Azerbaycan pulu 1991 yilinda Sovyetler Birligi nin yikilmasiyla Azerbaycan in 18 Ekim 1991 tarihinde bagisizligin tekrar elde etmesinden sonra postaciligin gelismesinde de yeni asamaya start verildi 1992 yilinda Azerbaycan Cumhuriyeti Iletisim ve Bilgi Teknolojileri Bakanligini kurdu Ayni yil Iletisim ve Bilgi Teknolojileri Bakanligi Azerbaycan da posta sisteminin ve ulsual duzeyde bir postacilik hizmetinin yeniden olusturulmasi icin ulusal posta kurumu Azerpoct u kurdu 1 Nisan 1993 tarihinde Azerbaycan Dunya Posta Birligi nin uyesi oldu 1999 yilinda Azerpoct yeniden duzenlendi 1992 yilinda Azerbaycan Cumhuriyeti Iletisim ve Bilgi Teknolojileri Bakanligi Azerbaycan posta pullarinin basimi icin Azermarka posta pulu sirketini kurdu ve 1992 yilindan gunumuze kadar 563 orijinal parselli ve 100 konulu posta pulu basildi Azermarka Azerbaycan in tum posta pullarini basar Azerpoct ve Azermarka Azerbaycan Cumhuriyeti Iletisim ve Bilgi Teknolojileri Bakanligi na bagli olan ancak birbirinden iki ayri kurumdur Posta pullari devletin bagimsizlik simgesinden biridir ve onlarin basimi devletciligin ve cumhuriyetin etkilerinin genislemesine hizmet eder Pul sergisiAzerbaycan Demokratik Cumhuriyeti posta pulu 1919 Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin ilk posta pullari 1921 Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu 1950 Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi 1950 Ekim Devriminin 40 Yildonumu 1957 Hukumet Evi 1960 Nesimi 1973 Nizami Gencevi 1981 Koroglu 1989 Azerbaycan Milli Calgi Aletleri 1990 Nevruz Bayrami 1991 Azerbaycan in ilk posta pulu 1992 Azerbaycan in Bagimsizliginin Ilani 1992 Daglik Karabag savasinda yurtlarindan edilen Azeriler 2001 Agdam Camisi 2002 Azerbaycan Milli Giysileri 2004 Haydar Aliyev 2005 Sirvansahlar Sarayi 2010 Hocali Katliami nin 20 ci Yildonumu 2012 Haydar Aliyev Kultur Merkezi 2012Dis baglantilarWikimedia Commons ta Azerbaycan in posta tarihi ve posta pullari ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Azerpost 7 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azermarka Sirketi19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerbaycan Posta Pullari olu kirik baglanti Encyclopaedia of Postal HistoryKaynakca Azermarka Bilgi 5 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azermarka 1 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde