Güney Kafkasya, Transkafkasya veya Kafkasardı (Azerice: Cənubi Qafqaz, Zaqafqaziya, Gürcüce: სამხრეთი კავკასია Samhreti Kavkasia, (Ermenice: Անդրկովկազ Andrkovkaz), bugünkü Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan devletlerini kapsayan, İran, Rusya ve Türkiye arasında, Büyük Kafkas Sıradağlarının güneyinde yer alan coğrafi-siyasi bölge. Doğu Avrupa'da yer alan Azerbaycan'ın Kuzeydoğu kesimi dışında, Güney Kafkasya'nın çoğu coğrafi olarak Güneybatı Asya'da yerleşmektedir. Buna rağmen siyasi açıdan bölge tamamen Doğu Avrupa'nın hissesi olarak tanınmaktadır.
Tarihçe
Güney Kafkasya bölgesi tarihen siyasi, dinî ve medeni mücadelelerin alanı olmuştur. Bölgenin eski devletleri içinde Albanya, Ermenistan ve İberya krallıkları yer almaktadır. Bu krallıklar daha sonra Ahameniş İmparatorluğu, Part İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu'na birleştirilmişler. Sonuçta, önce Zerdüştlük sonra da Hristiyanlık bölgede egemen dinler olmuşlardır.
7. yüzyılda bölgeyi Hilâfet'in ele geçirmesi ile Güney Kafkasya'da İslam yayılmaya başlamıştır. Sonraki yüzyıllar içinde Selçuklu Hanedanının, Moğolların ve Türk hanlıklarının egemenliğinde olan bölge, 1501'de Safevî Devleti'nin yönetimine geçmiştir. 17. yüzyıldaki kısa süreli Osmanlı egemenliği dışında, 18. yüzyılın ortalarına kadar bölge genel olarak Safevî egemenliğinde kalmıştır.
1736'da Safevî Devleti'nin çöküşünden sonra, sembolik olarak İran yönetiminde olan Güney Kafkasya'nın güney kesiminde fiilen bağımsız Türk hanlıkları kurulmuştur. 19. yüzyılın başında gerçekleşen iki Rus-İran savaşının sonucunda, Güney Kafkasya tamamen Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edilmiştir.
Demografik yapısı
Güney Kafkasya birçok kavimin geçiş noktası olduğu için farklı kültür ve etnik kökende kavimler bölgeye yerleşmişlerdir. Bölge halkları, bölgenin dağlık oluşundan ötürü kültürel olarak birbirlerinden izole olmuştur.
Güney Kafkasya'nın Demografik Yapısı | |
---|---|
Azerbaycan | |
Nüfus | 10.000.000(2019) |
Etnik Gruplar | %90 Azerbaycanlı, %2,5 Rus, %2 Ermeni, %3,3 Lezgi ve Dağıstanlı, %2,2 Diğer |
Dini Gruplar | %93 Müslüman, %2,5 Rus Ortodoks, %2,3 Ermeni Ortodoks, %2,2 Diğer |
Gürcistan | |
Nüfus | 4.504.000 (2014) |
Etnik Gruplar | %83,7 Gürcü, %6,5 Azerbaycanlı, %1.5 Rus, %0,8 Oset, %0,4 Rum, %0,2 Ukraynalı |
Dini Gruplar | %65 Gürcü Ortodoks, %11 Müslüman, %10 Rus Ortodoks, %8 Ermeni Ortodoks, %6 Diğerleri |
Ermenistan | |
Nüfus | 3.006.000 (2014) |
Etnik Gruplar | %93 Ermeni, %2 Rus, %2 Yezidi Kürt, %3 Azerbaycanlı |
Dini Gruplar | %94 Ermeni Ortodoks, %4 Diğer Hristiyan, %2 Yezidi |
Tablo.1 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ worldbank.org, 22 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Armenia 4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Georgia 21 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Azerbaijan 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., erişim tarihi: 24.01.2016
- ^ Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, Gürcistan-Rusya Krizi Değerlendirme Raporu, USAK Raporları no:08-03, Ankara, USAK Yayınları, 2008, s. 71
Asya coğrafyası ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guney Kafkasya Transkafkasya veya Kafkasardi Azerice Cenubi Qafqaz Zaqafqaziya Gurcuce სამხრეთი კავკასია Samhreti Kavkasia Ermenice Անդրկովկազ Andrkovkaz bugunku Azerbaycan Ermenistan ve Gurcistan devletlerini kapsayan Iran Rusya ve Turkiye arasinda Buyuk Kafkas Siradaglarinin guneyinde yer alan cografi siyasi bolge Dogu Avrupa da yer alan Azerbaycan in Kuzeydogu kesimi disinda Guney Kafkasya nin cogu cografi olarak Guneybati Asya da yerlesmektedir Buna ragmen siyasi acidan bolge tamamen Dogu Avrupa nin hissesi olarak taninmaktadir ABD Disisleri Bakanliginin 1994 te hazirladigi Kafkasya Bolgesi haritasiTarihceGuney Kafkasya bolgesi tarihen siyasi dini ve medeni mucadelelerin alani olmustur Bolgenin eski devletleri icinde Albanya Ermenistan ve Iberya kralliklari yer almaktadir Bu kralliklar daha sonra Ahamenis Imparatorlugu Part Imparatorlugu ve Sasani Imparatorlugu na birlestirilmisler Sonucta once Zerdustluk sonra da Hristiyanlik bolgede egemen dinler olmuslardir 7 yuzyilda bolgeyi Hilafet in ele gecirmesi ile Guney Kafkasya da Islam yayilmaya baslamistir Sonraki yuzyillar icinde Selcuklu Hanedaninin Mogollarin ve Turk hanliklarinin egemenliginde olan bolge 1501 de Safevi Devleti nin yonetimine gecmistir 17 yuzyildaki kisa sureli Osmanli egemenligi disinda 18 yuzyilin ortalarina kadar bolge genel olarak Safevi egemenliginde kalmistir 1736 da Safevi Devleti nin cokusunden sonra sembolik olarak Iran yonetiminde olan Guney Kafkasya nin guney kesiminde fiilen bagimsiz Turk hanliklari kurulmustur 19 yuzyilin basinda gerceklesen iki Rus Iran savasinin sonucunda Guney Kafkasya tamamen Rus Imparatorlugu tarafindan ilhak edilmistir Demografik yapisiGuney Kafkasya bircok kavimin gecis noktasi oldugu icin farkli kultur ve etnik kokende kavimler bolgeye yerlesmislerdir Bolge halklari bolgenin daglik olusundan oturu kulturel olarak birbirlerinden izole olmustur Guney Kafkasya nin Demografik YapisiAzerbaycanNufus 10 000 000 2019 Etnik Gruplar 90 Azerbaycanli 2 5 Rus 2 Ermeni 3 3 Lezgi ve Dagistanli 2 2 DigerDini Gruplar 93 Musluman 2 5 Rus Ortodoks 2 3 Ermeni Ortodoks 2 2 DigerGurcistanNufus 4 504 000 2014 Etnik Gruplar 83 7 Gurcu 6 5 Azerbaycanli 1 5 Rus 0 8 Oset 0 4 Rum 0 2 UkraynaliDini Gruplar 65 Gurcu Ortodoks 11 Musluman 10 Rus Ortodoks 8 Ermeni Ortodoks 6 DigerleriErmenistanNufus 3 006 000 2014 Etnik Gruplar 93 Ermeni 2 Rus 2 Yezidi Kurt 3 AzerbaycanliDini Gruplar 94 Ermeni Ortodoks 4 Diger Hristiyan 2 YezidiTablo 1Ayrica bakinizKuzey KafkasyaKaynakca worldbank org 22 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Armenia 4 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Georgia 21 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerbaijan 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde erisim tarihi 24 01 2016 Uluslararasi Stratejik Arastirmalar Kurumu Gurcistan Rusya Krizi Degerlendirme Raporu USAK Raporlari no 08 03 Ankara USAK Yayinlari 2008 s 71 Asya cografyasi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz