Azerbaycan'da kaplan avları,1932 yılına kadar ağırlıklı olarak Azerbaycan'ın güneydoğu bölgesinde (Göytepe ve çevresi) yapılıyordu. Bu avlarda Turan kaplanları avlanmaktaydı.
Tarihi
Tarihsel olarak Turan kaplanı Roma İmparatorluğu'nda yapılan gladyatör savaşlarında kullanılmış, Anadolu ve Kafkasya'da avlanmıştır. Bu süreç geçtiğimiz yüzyıllarda da devam etmiş ve Sovyet döneminden 1930'lara kadar çeşitli Sovyet cumhuriyetlerindeki kaplan avcıları ödüllendirilmiştir.
Azerbaycan'da kaplan avcılığı uzun yıllar boyunca süregelen bir avcılık olmuştur. 1846 yılında çıkan Qafqaz gazetesinin 13. sayısında, Talış ormanlarında yapılan kaplan avlarından bahsedilmektedir. Buradaki kaplanların aile formunda (dişi ve çift) olduğu belirtilmektedir. Ayrıca ahırda bir kaplanla karşılaşan ve kocasını kurtarmak için hayvanı baltayla öldüren bir kadının hikâyesi de yazılmıştır. Kaplanı öldüren kadın, kaplanı boğa ya da başka bir hayvan sanarak saldırmıştır. Kaplanı öldüren kadınla ilgili bilgiler Alexandre Dumas'nın "Kafkasya Yolculuğu" adlı eserinde yer alır. Dumas, bu kadının Kafkasya Genel Valisi Prens Voronstov tarafından Tiflis'e davet edildiğini ve kendisine madalya verildiğini söyler. "Qafqaz" gazetesinin iki baskısında ve Dumas'nın "Kafkasya gezisi"nde olayın meydana geldiği yer olarak Goytepe, Privolnoye (Celilabad) ve Jangamiran (Lerik) gibi arklı bölgeler gösterilmektedir. Her ne kadar Duma kadınla doğrudan görüşse de "Qafqaz" gazetesinin olayı ilk haberleştirirken Goytepa adını kullanması, olayın burada yaşanma ihtimalini artırmaktadır. Olayın halk arasında yayılıp değiştiği düşünülmektedir. Ayrıca Dumas, Lenkeran-Astara yolunda bir kaplanla karşılaşan tüccarları ve Shanaka köyünden bir çocukla on dakika boyunca oynayan ve onu öldürmeyen bir kaplandan bahsetmektedir.
Tarihi kaynaklara göre Kafkasya ve Azerbaycan'da en çok kaplanın kayıtlı olduğu bölge, Azerbaycan'ın güneydoğu bölgesi, özellikle Göytepe ve çevresidir. Karabağ'da (1846) ve Tiflis yakınlarında (1922) görülen kaplanlar, Taliş bölgesinden Kura-Araz nehirlerini takip ederek söz konusu bölgelere ulaşmışlardır. Daha sonraki dönemlerde Azerbaycan'da kaplanların görüldüğü kaydedilse de bunların leopar olduğu düşünülür. Çünkü "kaplan" ve "leopar" kelimelerinin Azerbaycan dilindeki anlamı Farsça ve Taliş dillerindeki anlamının tersidir. Diğer bir ihtimal ise bahsi geçen hayvanların gerçekten kaplan olduğu ve İran'dan Azerbaycan'a taşınmış olabileceğidir.
Edebiyatta
1912 yılında Abdulla Shaig, "Göç" adlı eserin bir parçası olan "Gülzar" ders kitabında "Kaplan avı" öyküsünü yayınladı. Hikâye Borçalı ormanlarında ortaya çıkan bir kaplanın hikâyesidir.
Kaynakça
- ^ a b c Fərəcli, Zulfu Farajli Zülfü (17 Ağustos 2023). "Azərbaycanda vaxtilə yaşamış nəhəng pişik – Turan pələngi". Baku Research Institute (Azerice). 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024.
- ^ Baba Babayev. Abdulla Şaiqin nəşr yaradıcılığı (monoqrafiya). Bakı: "Avropa" nəşriyyatı, 2018,- 152 səh. İstinad səhifələri: 27, 33
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan da kaplan avlari 1932 yilina kadar agirlikli olarak Azerbaycan in guneydogu bolgesinde Goytepe ve cevresi yapiliyordu Bu avlarda Turan kaplanlari avlanmaktaydi Turan kaplani tasvirli Azerbaycan posta pulu 1994 TarihiTarihsel olarak Turan kaplani Roma Imparatorlugu nda yapilan gladyator savaslarinda kullanilmis Anadolu ve Kafkasya da avlanmistir Bu surec gectigimiz yuzyillarda da devam etmis ve Sovyet doneminden 1930 lara kadar cesitli Sovyet cumhuriyetlerindeki kaplan avcilari odullendirilmistir Azerbaycan da kaplan avciligi uzun yillar boyunca suregelen bir avcilik olmustur 1846 yilinda cikan Qafqaz gazetesinin 13 sayisinda Talis ormanlarinda yapilan kaplan avlarindan bahsedilmektedir Buradaki kaplanlarin aile formunda disi ve cift oldugu belirtilmektedir Ayrica ahirda bir kaplanla karsilasan ve kocasini kurtarmak icin hayvani baltayla olduren bir kadinin hikayesi de yazilmistir Kaplani olduren kadin kaplani boga ya da baska bir hayvan sanarak saldirmistir Kaplani olduren kadinla ilgili bilgiler Alexandre Dumas nin Kafkasya Yolculugu adli eserinde yer alir Dumas bu kadinin Kafkasya Genel Valisi Prens Voronstov tarafindan Tiflis e davet edildigini ve kendisine madalya verildigini soyler Qafqaz gazetesinin iki baskisinda ve Dumas nin Kafkasya gezisi nde olayin meydana geldigi yer olarak Goytepe Privolnoye Celilabad ve Jangamiran Lerik gibi arkli bolgeler gosterilmektedir Her ne kadar Duma kadinla dogrudan gorusse de Qafqaz gazetesinin olayi ilk haberlestirirken Goytepa adini kullanmasi olayin burada yasanma ihtimalini artirmaktadir Olayin halk arasinda yayilip degistigi dusunulmektedir Ayrica Dumas Lenkeran Astara yolunda bir kaplanla karsilasan tuccarlari ve Shanaka koyunden bir cocukla on dakika boyunca oynayan ve onu oldurmeyen bir kaplandan bahsetmektedir Tarihi kaynaklara gore Kafkasya ve Azerbaycan da en cok kaplanin kayitli oldugu bolge Azerbaycan in guneydogu bolgesi ozellikle Goytepe ve cevresidir Karabag da 1846 ve Tiflis yakinlarinda 1922 gorulen kaplanlar Talis bolgesinden Kura Araz nehirlerini takip ederek soz konusu bolgelere ulasmislardir Daha sonraki donemlerde Azerbaycan da kaplanlarin goruldugu kaydedilse de bunlarin leopar oldugu dusunulur Cunku kaplan ve leopar kelimelerinin Azerbaycan dilindeki anlami Farsca ve Talis dillerindeki anlaminin tersidir Diger bir ihtimal ise bahsi gecen hayvanlarin gercekten kaplan oldugu ve Iran dan Azerbaycan a tasinmis olabilecegidir Edebiyatta1912 yilinda Abdulla Shaig Goc adli eserin bir parcasi olan Gulzar ders kitabinda Kaplan avi oykusunu yayinladi Hikaye Borcali ormanlarinda ortaya cikan bir kaplanin hikayesidir Kaynakca a b c Ferecli Zulfu Farajli Zulfu 17 Agustos 2023 Azerbaycanda vaxtile yasamis neheng pisik Turan pelengi Baku Research Institute Azerice 31 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2024 Baba Babayev Abdulla Saiqin nesr yaradiciligi monoqrafiya Baki Avropa nesriyyati 2018 152 seh Istinad sehifeleri 27 33