Borçalı (Rusça: Борчалы, Борчало, Борчалу, Борчали; Azerice: Borçalı, Gürcüce: ბორჩალო), Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesinde yer alan tarihsel bir yerin adıdır.
Borçalı bölgesinin esas kısmı bugün Rustavi merkezli Kvemo Kartli bölgesine, kalan toprakları da Kaheti bölgesine bağlıdır.[]
Tarih
"Borçalı" terimi, Kartli ve Kaheti krallıklarına karşı yürüttüğü başarılı seferlerin ardından Şah Abbas (1571-1629) tarafından Debed vadisi boyunca iskân edilen ve Gürcü topraklarında birkaç Kızılbaş hanlığının oluşmasına yol açan Türkmen boylarından gelmektedir.
18. yüzyılda Safevilerin yerini alıp Afşar Hanedanını kuran Nadir Şah'ın öldürülmesinden sonra Afşarlar hanlıklara bölünmüştür. Bu sırada 'nin yerine Gence Hanlığı kurulmuştur. Borçalı'da da Gence Hanlığı'na bağımlı Borçalı Sultanlığı[] kurulmuştur. Borçalı Sultanlığı, sık sık Kartli Krallığı'na baş kaldırmış ve İran’ın bölgeye seferleri yapmasına yol açıyordu. 1750'li yıllarda Kartli kralı , Borçalı Sultanlığı’nı kendi yönetimine bağlamıştır. Kartli ve Kaheti krallıklarını birleştirerek Gürcistan’ın doğusunu bütünleştiren II. Erekle (1746-1798), 1765'te hanlığa son vermiştir.
1801'de Rus İmparatorluğu'nun Kartli-Kakheti Krallığı'nı ilhak ettikten sonra 1840'ta Borçalı bölgesi (Грузинская губерния) bağlanmıştır. 1880’de de Tiflis Guberniyası (Тифлисская губерния) içinde Borçalı Uyezdi (Борчалинский уезд) kurulmuştur. Borçalı Uyezdi sınırları içinde yönetim merkezi Büyük Şulaveri[]’nin yanı sıra bugünkü Tsalka, , Tetritskaro, Dmanisi (Başkeçid), Bolnisi (Garatepe) ve Marneuli (Sarvan) ilçelerini, ayrıca Azerbaycan ve Ermenistan sınırları içindeki bazı toprakları kapsıyordu.[]
Sovyetler Birliği döneminde Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir bölgesi olmuştur. Borçalı Uyezd'da Türkler, Almanlar, Urumlar, Ruslar ve Gürcüler yaşıyordu. Gürcistan bağımsız olunca yine Gürcistan sınırları içinde kalmıştır.
Not
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Borcali Rusca Borchaly Borchalo Borchalu Borchali Azerice Borcali Gurcuce ბორჩალო Gurcistan in Kvemo Kartli bolgesinde yer alan tarihsel bir yerin adidir Borcali bolgesinin esas kismi bugun Rustavi merkezli Kvemo Kartli bolgesine kalan topraklari da Kaheti bolgesine baglidir kaynak belirtilmeli Tarih Borcali terimi Kartli ve Kaheti kralliklarina karsi yuruttugu basarili seferlerin ardindan Sah Abbas 1571 1629 tarafindan Debed vadisi boyunca iskan edilen ve Gurcu topraklarinda birkac Kizilbas hanliginin olusmasina yol acan Turkmen boylarindan gelmektedir 18 yuzyilda Safevilerin yerini alip Afsar Hanedanini kuran Nadir Sah in oldurulmesinden sonra Afsarlar hanliklara bolunmustur Bu sirada nin yerine Gence Hanligi kurulmustur Borcali da da Gence Hanligi na bagimli Borcali Sultanligi kaynak belirtilmeli kurulmustur Borcali Sultanligi sik sik Kartli Kralligi na bas kaldirmis ve Iran in bolgeye seferleri yapmasina yol aciyordu 1750 li yillarda Kartli krali Borcali Sultanligi ni kendi yonetimine baglamistir Kartli ve Kaheti kralliklarini birlestirerek Gurcistan in dogusunu butunlestiren II Erekle 1746 1798 1765 te hanliga son vermistir 1801 de Rus Imparatorlugu nun Kartli Kakheti Kralligi ni ilhak ettikten sonra 1840 ta Borcali bolgesi Gruzinskaya guberniya baglanmistir 1880 de de Tiflis Guberniyasi Tiflisskaya guberniya icinde Borcali Uyezdi Borchalinskij uezd kurulmustur Borcali Uyezdi sinirlari icinde yonetim merkezi Buyuk Sulaveri kaynak belirtilmeli nin yani sira bugunku Tsalka Tetritskaro Dmanisi Baskecid Bolnisi Garatepe ve Marneuli Sarvan ilcelerini ayrica Azerbaycan ve Ermenistan sinirlari icindeki bazi topraklari kapsiyordu kaynak belirtilmeli Sovyetler Birligi doneminde Gurcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin bir bolgesi olmustur Borcali Uyezd da Turkler Almanlar Urumlar Ruslar ve Gurculer yasiyordu Gurcistan bagimsiz olunca yine Gurcistan sinirlari icinde kalmistir Not 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2012 Ketevan Nadiradze 2012 Caucasus in georgian sources Foreign States Tribes Historical Figures Encyclopedical Dictionary Tiflis Favorite s 382 ISBN 978 9941 0 3946 1