Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (Azerice: Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti, İngilizce: State Oil Company of Azerbaijan Republic kısaltması SOCAR) - Azerbaycan devletine ait petrol ve doğalgaz şirketidir. Devlet şirketi ve grupuna dahildir. Azerbaycan'ın iki rafinerisi ile tüm petrol ve gaz boru hatlarını işleten SOCAR, aynı zamanda uluslararası konsortiyumların ülkede gerçekleştirdiği petrol ve doğal gaz projelerine de nezaret etmektedir. Merkez binası SOCAR Tower'dir.
Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi | |
---|---|
Kuruluş | 13 Eylül 1992 |
Tür | Holding |
Konum | |
Müşahede Kurulu Başkanı | Rövşen Necef |
Resmî site | socar.az |
Eleştirmenlere göre SOCAR, Azerbaycan'daki otoriter yönetim için önemli bir gelir kaynağıdır. Şirket, karmaşık sözleşme ağları ve aracılar tarafından yönetilmektedir ve bu durum ülkenin yönetici elitlerinin zenginleşmesine yol açmaktadır.
Tarihçe
Sovyetler dönemi
Azneft, Azerbaycan petrol endüstrisini entegre eden bir işletme olup, Bolşevik Devrimi sonrasında Azerbaycan petrol endüstrisinin millileştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Farklı dönemlerde farklı örgütlerin bağlı olduğu Sovyetler Birliği ve Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki örgütlerin özelliklerine bağlı olarak Azerneftkomite, Azerneftkombinat (daha sonra Azerneft, Azerneftzavodlar ve Azerneftmashingayirma sendikalarına bölünmüş), Azerneftchikharma sendikaları gibi isimlerle bilinmektedir. 1954-1959 yılları arasında Azerbaycan SSR Petrol Endüstrisi Bakanlığı ve 1965-1970 yılları arasında Azerbaycan SSR Petrol Üretim Endüstrisi Bakanlığı Azerneft temelinde kurulmuştur. Ağustos 1970'te tekrar Azerneft olarak adlandırılmıştır.[]
1991-günümüz
Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazanmasıyla Azerineft Devlet İdaresi 3 Aralık 1991 tarihinde kurulmuştur. Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR), Azerbaycan'ın iki devlet petrol şirketi olan Azerineft Devlet İdaresi ve Azerneftkimiya Üretim Birliği'nin birleşmesiyle 13 Eylül 1992 tarihinde, o dönemin başkanı Ebulfez Elçibey'in kararnamesiyle kurulmuştur. 1994 yılında, Karada ve Denizde Petrol ve Gaz Üretim Birliği, Devlet Petrol Şirketi'nin bir parçası olarak kurulmuştur. 2003 yılında, Karada ve Denizde Petrol ve Gaz Üretim Birliği, Azneft Üretim Birliği'ni oluşturmak üzere birleştirilmiştir.
21 Temmuz 2022 tarihinde, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Başkanı İlham Aliyev'in yayımladığı kararnameye dayanarak Rovshan Najaf, SOCAR'ın Başkanı olarak atandı. Aralık 2005'te, Bakü Petrol Rafinerisi eski başkanı ve Azerbaycan parlamentosu üyesi olan Rovnag Abdullayev, SOCAR'ın Başkanı olarak atandı. O, Azerbaycan Endüstri ve Enerji Bakanı olarak atanmış olan Natig Aliyev'in yerine geçti. 21 Temmuz 2022 tarihinde, Rovshan Najaf, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR'ın Başkanı olarak atandı.
Azerbaycan hükûmeti, 1990'larda petrol arama faaliyetlerini hızlandırarak mevcut petrol kuyularını tüketme stratejisi benimsedi ve bunun sonucunda anlık ekonomik kazanımlar elde etti. Victor Menaldo, yeni bağımsız Azerbaycan'ın "Ermenistan'a karşı bir savaş, büyük bir bankacılık krizi ve ekonomik çöküş" sonrasında "kırılgan ve çaresiz bir durumda bulunduğunu" ve "petrol keşiflerinin zirve yapmış olmasına rağmen hükümetin başka bir seçeneği kalmadığını ve petrol arama faaliyetlerini hızlandırıp mevcut kuyuların tükenmesini hızlandırmak zorunda kaldığını" yazmaktadır.
Menaldo 2016 yılında şöyle yazmıştır: "Azerbaycan devletinin zayıflığını petrol arama faaliyetleriyle telafi etme günleri sayılıdır... Azerbaycan şimdi daha çeşitlendirilmiş bir ekonomiye geçebilecek mi, bu açık bir sorudur." Thomas de Waal 2018 yılında şöyle yazmıştır: "Azerbaycan ekonomisi, 'Hollanda Hastalığı' olarak bilinen durumun klasik belirtilerini göstermiştir; bu durumda tek bir ürünün -genellikle petrol veya gaz- ihracına aşırı bağımlılık diğer sektörleri zayıflatır." De Waal'a göre, petrol zenginliği Azerbaycan'da siyasi ve ekonomik elitleri zenginleştirmiş ve petrol zenginliklerinin uzun vadeli kalkınma için yetersiz harcandığına işaret etmiştir.
İşlemleri
70.000'den fazla işçisi olan SOCAR 2005'te, günlük 150.000 barrel oranında 14 milyon tondan fazla petrol üretmiştir. Üretilmiş petrol ve gazın çoğu Hazar Denizi'ndeki Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası, Şahdeniz yataklarından çıkarılmıştır. 2006 yılında Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı kullanıma verildi. 1994'ten bugüne kadar SOCAR, yurt dışı yerleşen özel petrol şirketleri ile 25 üretim paylaşımı anlaşması imzalamıştır. Bakü Petrol Rafinerisi Fabrikası, Petrol Taşları, Bakü Yüksek Petrol Okulu şirketin büyük kuruluşlarından biridir.
Ortaklar ve payları
Petkim Petrokimya Holding AŞ'nin yüzde 51'i SOCAR Turcas Petrokimya AŞ'ye ait olup Petkim'in yüzde 38,68 hissesi Borsa İstanbul'da (BİST) işlem görmektedir.
Yolsuzluk iddiaları
SOCAR, Azerbaycan'daki yaygın yolsuzlukla sık sık ilişkilendirilir. 2011 yılında Transparency International tarafından gerçekleştirilen 44 petrol şirketinin yolsuzlukla mücadele uygulamalarını değerlendiren bir ankette SOCAR son sırada yer almıştır. Alman Bundestag üyesi ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi üyesi Frank Schwabe, SOCAR'ı "otoriter Azerbaycan devlet başkanının dış politika ve spor politikası için merkezi bir yönlendirme aracı" olarak görüyor. SOCAR, Almanya'da "iyi ilişkilere sahip" olarak kabul edilir ve Azerbaycan'ın yolsuzluk dosyalarıyla ilgili lobici faaliyetler ve yolsuzluklar ortaya çıktıktan sonra önemli iddialara maruz kalmıştır. Devlete ait şirket, Berlin'deki Azerbaycan Büyükelçiliği ve Alman-Azerbaycan Forumu Derneği (DAF) tarafından düzenlenen yıllık sempozyumlara destek verir.
Rüşvet ve yasa dışı ödemeler
1997-1998 yıllarında Azerbaycan hükûmeti, SOCAR'ı özelleştirme sürecini başlattı. 2009'da, Dooney & Bourke'un kurucusu Frederic Bourke ve Viktor Kožený, Manhattan'da bir mahkeme tarafından, SOCAR'ın özelleştirilmesini Bourke ve Kožený lehine düzenlemeleri için eski Azerbaycan Cumhurbaşkanı Heydar Aliyev, o dönem SOCAR'ın birinci başkan yardımcısı olan oğlu ve ilk cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve diğer Azerbaycan hükûmet liderlerine rüşvet vermekle suçlandı. Bourke, rüşvetlerden haberi olmadığını iddia etti, Kožený ise Azerbaycan liderlerini rüşvet vermekle suçladı. İddianameye göre, toplam rüşvet miktarı 11 milyon doları buldu.
Bazı raporlara göre, 2013 yılında SOCAR, 10 Amerikan Kongre üyesi ve 32 personeline Bakü'dem bir konferansa katılım için gizlice finansman sağlamıştır. Etkinlikte üç eski üst düzey danışman, o dönemdeki Başkan Barack Obama'nın temsilcileri arasında yer almıştır. Kongre üyeleri ve personeli, seyahat masrafları ve lüks hediyeler SOCAR tarafından karşılanan yüz binlerce dolar değerindeki bir yolculuğa katılmışlardır. SOCAR iddiaya göre, fonları gizlemek için Amerika Birleşik Devletleri'nde faaliyet gösteren kâr amacı gütmeyen şirketler aracılığıyla 750.000 dolarlık fon sağlamıştır. Yolculuğa katılan Kongre üyeleri daha sonra seyahatin SOCAR tarafından finanse edildiğini bilmediklerini belirtmişlerdir. SOCAR ise sponsorluğunun hiçbir zaman gizli olmadığını ifade etmiştir.
2017 yılında, SOCAR'ın 2012 yılında Frankfurt'ta Hristiyan Demokrat Birlik Partisi ilçe derneğine yasadışı olarak 28.000 avro ödeme yaptığı ortaya çıkmıştır. Partinin bağışları kabul etmesi, kurumsal bağışların AB dışındaki ülkelerden gelmesinin yasak olduğu Siyasi Partiler Kanunu'nu ihlal etmiştir. Bu durum, halkın öğrenmediği Bundestag yönetimiyle yıllar süren bir hukuk anlaşmazlığına yol açmıştır.
2018 yılında, SOCAR'ın 2014 yılında tartışmalı bir şekilde Alman spor kulübü "TuS Dexheim"e 3.000 avro bağış yaptığı ortaya çıkmıştır. Bağış, o zamanın Oppenheim belediye başkanı ve eski Alman Sosyal Demokrat Partisi Bundestag üyesi Marcus Held tarafından organize edilmiştir.
Savaş propagandası
2020 yılında, SOCAR, Ermenistan ve Azerbaycan arasında gerçekleşen 44 günlük Dağlık Karabağ savaşı sırasında Azerbaycan hükûmeti adına Ermenistan'a karşı savaş propagandası yapması nedeniyle batılı liderlerden eleştirilere maruz kaldı.
Yapısı
- Azneft İB
- Azerbaycan Petrol Ekonomisi Dergisi
- Azərikimya PU
- PU
- Çevre Departmanı
- Fıskiyenin Fıskiyeye Karşı Kurtarılmasının Militarize Edilmiş Kısmı
- Jeofizik ve Jeoloji Bölümü
- Haydar Aliyev'in adını taşıyan Petrol Rafinerisi
- Üre Tesisi
- Karmaşık Sondaj İşleri Güven
- Pazarlama ve Ekonomik Operasyonlar Departmanı
- Petrol ve Gaz Rafineri Petrokimya Kompleksi
- Petrol Boru Hattı Departmanı
- Neftqaztikinti güven
- Ulaştırma Departmanı
- Gaz İşleme Tesisi
- Gaz İhracat Ofisi
- Sosyal Gelişim Dairesi
- Yatırım Yönetimi
- Güvenlik Yönetimi
- Eğitim ve Belgelendirme Departmanı
- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Departmanı
- Çalışma koşullarının geliştirilmesi için ofis
Sponsor
11 Temmuz 2023'te duyurulan anlaşma ile Galatasaray ve Azerbaycan’ın enerji devi SOCAR arasında 2023-2024 sezonundan başlamak üzere tüm branşları kapsayan üç yıllık Sponsorluk Reklam ve Tanıtım Hakları sözleşmesi imzalandı. Yapılan anlaşmaya göre Galatasaray Spor Kulübü enerji sponsoru olan SOCAR, sarı kırmızılı takımın UEFA organizasyonu altında oynayacağı tüm Avrupa maçlarında giyeceği formanın göğüs kısmında da yer alacak.
Kaynakça
- ^ a b Altstadt, Audrey L. (2017). Frustrated Democracy in Post-Soviet Azerbaijan (İngilizce). Columbia University Press. ss. 114-120. ISBN . 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ Ross, Michael (2012). The Oil Curse: How Petroleum Wealth Shapes the Development of Nations (İngilizce). Princeton University Press. s. 60. ISBN . 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ Gillies, Alexandra (20 Aralık 2019). Crude Intentions: How Oil Corruption Contaminates the World (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ Waal, Thomas de (2 Kasım 2018). The Caucasus: An Introduction (İngilizce). Oxford University Press. ss. 185-186, 226-229. ISBN .
- ^ Cornell, Svante E. (2015). Azerbaijan Since Independence (İngilizce). Routledge. ss. 210-211, 235. ISBN . 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ Azerbaijan Since Independence. M.E. Sharpe. 2011. ISBN . Erişim tarihi: 11 Haziran 2016 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ . azerbaijan.az. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2017.
- ^ . socar.az. 24 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2017.
- ^ "R.Ç.Nəcəfin Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". s. https://president.az/az. 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ "Today is the memorial day for late Minister of Energy Natig Aliyev". Ministry of Energy of Azerbaijan (İngilizce). 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2023.
- ^ "Rovshan Najaf appointed as SOCAR President". Anadolu Agency (İngilizce). 22 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022.
- ^ a b Menaldo, Victor (2016). The Institutions Curse: Natural Resources, Politics, and Development. Cambridge University Press. ss. 23, 205. ISBN . 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;:22
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Petkim'in Socar'a satışı onaylandı". CNN Türk. 9 Mayıs 2012. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.
- ^ "Petkim'in kamuya ait son hissesi resmen SOCAR'ın". Hürriyet. Anadolu Ajansı. 9 Mayıs 2012. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.
- ^ Basler Kantonalbank setzt NGO vor die Tür 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 22 December 2012, retrieved 29 December 2020.
- ^ a b Schweizer EM-Spiel in AserbaidschanKulisse für Despoten 8 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Deutschlandfunk. 12 June 2021, retrieved 23 December 2021
- ^ Thomas Bareiß: Wie nah steht er den Aserbaidschan-Lobbynetzwerken? 2 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Lobbycontrol. 2 May 2021, retrieved 29 December 2021
- ^ a b Die Baku-Connection: Wie Aserbaidschan in Deutschland schmiert und lobbyiert 13 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 12 March 2021, retrieved 25 December 2021
- ^ Executive Guilty of Conspiracy in Foreign Bribery Case 10 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The New York Times. 10 July 2009, retrieved 3 January 2022
- ^ Azerbaijan and International Corruption Scandals 8 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Baku Research Institute. 3 June 2021, retrieved 3 January 2022
- ^ : FCPA-related money laundering: risks for financial and non-financial firms 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 30 October 2013, retrieved 2 January 2022
- ^ Ethics Report Reveals Azerbaijan Secretly Bankrolled Trip for US Lawmakers 16 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 14 May 2015, retrieved 25 December 2021
- ^ 10 members of Congress took trip secretly funded by foreign government 3 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Washington Post. 13 May 2015, retrieved 27 December 2021
- ^ CDU erhält mysteriöse Gelder aus Aserbaidschan 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Süddeutsche Zeitung. 26 October 2017, retrieved 2 January 2022
- ^ TuS Dexheim lässt Mitglieder über SOCAR-Spende entscheiden 5 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 4 October 2018, retrieved 21 December 2021
- ^ "Blut an den Händen" Die Aserbaidschan-Connections der Union 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 13 March 2021, retrieved 26 December 2021
- ^ Migros under fire for war propaganda by partner Socar 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Werbewoche. 8 October 2020, retrieved 2 January 2022
- ^ Wie Milliardendeals in der Schweiz die Kriegskassen von Aserbeidschan füllen 17 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 3 December 2020, retrieved 24 December 2021
- ^ Aserbaidschanischer Ölkonzern SOCAR: UEFA beendet Partnerschaft mit umstrittenem Sponsor 21 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Deutschlandfunk. 13 May 2021, retrieved 24 December 2021
- ^ . 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Resmi sitesi 28 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta SOCAR ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Sirketi Azerice Azerbaycan Respublikasi Dovlet Neft Sirketi Ingilizce State Oil Company of Azerbaijan Republic kisaltmasi SOCAR Azerbaycan devletine ait petrol ve dogalgaz sirketidir Devlet sirketi ve grupuna dahildir Azerbaycan in iki rafinerisi ile tum petrol ve gaz boru hatlarini isleten SOCAR ayni zamanda uluslararasi konsortiyumlarin ulkede gerceklestirdigi petrol ve dogal gaz projelerine de nezaret etmektedir Merkez binasi SOCAR Tower dir Azerbaycan Respublikasi Dovlet Neft Sirketi Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol SirketiKurulus13 Eylul 1992TurHoldingKonum AzerbaycanMusahede Kurulu BaskaniRovsen NecefResmi sitesocar az Elestirmenlere gore SOCAR Azerbaycan daki otoriter yonetim icin onemli bir gelir kaynagidir Sirket karmasik sozlesme aglari ve aracilar tarafindan yonetilmektedir ve bu durum ulkenin yonetici elitlerinin zenginlesmesine yol acmaktadir TarihceSovyetler donemi SOCAR in Baku Petrol Rafinerisi Azneft Azerbaycan petrol endustrisini entegre eden bir isletme olup Bolsevik Devrimi sonrasinda Azerbaycan petrol endustrisinin millilestirilmesiyle ortaya cikmistir Farkli donemlerde farkli orgutlerin bagli oldugu Sovyetler Birligi ve Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ndeki orgutlerin ozelliklerine bagli olarak Azerneftkomite Azerneftkombinat daha sonra Azerneft Azerneftzavodlar ve Azerneftmashingayirma sendikalarina bolunmus Azerneftchikharma sendikalari gibi isimlerle bilinmektedir 1954 1959 yillari arasinda Azerbaycan SSR Petrol Endustrisi Bakanligi ve 1965 1970 yillari arasinda Azerbaycan SSR Petrol Uretim Endustrisi Bakanligi Azerneft temelinde kurulmustur Agustos 1970 te tekrar Azerneft olarak adlandirilmistir kaynak belirtilmeli 1991 gunumuz Azerbaycan Cumhuriyeti nin bagimsizligini kazanmasiyla Azerineft Devlet Idaresi 3 Aralik 1991 tarihinde kurulmustur Azerbaycan Devlet Petrol Sirketi SOCAR Azerbaycan in iki devlet petrol sirketi olan Azerineft Devlet Idaresi ve Azerneftkimiya Uretim Birligi nin birlesmesiyle 13 Eylul 1992 tarihinde o donemin baskani Ebulfez Elcibey in kararnamesiyle kurulmustur 1994 yilinda Karada ve Denizde Petrol ve Gaz Uretim Birligi Devlet Petrol Sirketi nin bir parcasi olarak kurulmustur 2003 yilinda Karada ve Denizde Petrol ve Gaz Uretim Birligi Azneft Uretim Birligi ni olusturmak uzere birlestirilmistir 21 Temmuz 2022 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Baskani Ilham Aliyev in yayimladigi kararnameye dayanarak Rovshan Najaf SOCAR in Baskani olarak atandi Aralik 2005 te Baku Petrol Rafinerisi eski baskani ve Azerbaycan parlamentosu uyesi olan Rovnag Abdullayev SOCAR in Baskani olarak atandi O Azerbaycan Endustri ve Enerji Bakani olarak atanmis olan Natig Aliyev in yerine gecti 21 Temmuz 2022 tarihinde Rovshan Najaf Azerbaycan Devlet Petrol Sirketi SOCAR in Baskani olarak atandi Azerbaycan hukumeti 1990 larda petrol arama faaliyetlerini hizlandirarak mevcut petrol kuyularini tuketme stratejisi benimsedi ve bunun sonucunda anlik ekonomik kazanimlar elde etti Victor Menaldo yeni bagimsiz Azerbaycan in Ermenistan a karsi bir savas buyuk bir bankacilik krizi ve ekonomik cokus sonrasinda kirilgan ve caresiz bir durumda bulundugunu ve petrol kesiflerinin zirve yapmis olmasina ragmen hukumetin baska bir secenegi kalmadigini ve petrol arama faaliyetlerini hizlandirip mevcut kuyularin tukenmesini hizlandirmak zorunda kaldigini yazmaktadir Menaldo 2016 yilinda soyle yazmistir Azerbaycan devletinin zayifligini petrol arama faaliyetleriyle telafi etme gunleri sayilidir Azerbaycan simdi daha cesitlendirilmis bir ekonomiye gecebilecek mi bu acik bir sorudur Thomas de Waal 2018 yilinda soyle yazmistir Azerbaycan ekonomisi Hollanda Hastaligi olarak bilinen durumun klasik belirtilerini gostermistir bu durumda tek bir urunun genellikle petrol veya gaz ihracina asiri bagimlilik diger sektorleri zayiflatir De Waal a gore petrol zenginligi Azerbaycan da siyasi ve ekonomik elitleri zenginlestirmis ve petrol zenginliklerinin uzun vadeli kalkinma icin yetersiz harcandigina isaret etmistir IslemleriBabek Bulvari ndaki SOCAR yakit dolum istasyonu Baku Azerbaycan 70 000 den fazla iscisi olan SOCAR 2005 te gunluk 150 000 barrel oraninda 14 milyon tondan fazla petrol uretmistir Uretilmis petrol ve gazin cogu Hazar Denizi ndeki Azer Cirak Gunesli Petrol Sahasi Sahdeniz yataklarindan cikarilmistir 2006 yilinda Baku Tiflis Ceyhan Petrol Boru Hatti kullanima verildi 1994 ten bugune kadar SOCAR yurt disi yerlesen ozel petrol sirketleri ile 25 uretim paylasimi anlasmasi imzalamistir Baku Petrol Rafinerisi Fabrikasi Petrol Taslari Baku Yuksek Petrol Okulu sirketin buyuk kuruluslarindan biridir Ortaklar ve paylariPetkim Petrokimya Holding AS nin yuzde 51 i SOCAR Turcas Petrokimya AS ye ait olup Petkim in yuzde 38 68 hissesi Borsa Istanbul da BIST islem gormektedir Yolsuzluk iddialariSOCAR Azerbaycan daki yaygin yolsuzlukla sik sik iliskilendirilir 2011 yilinda Transparency International tarafindan gerceklestirilen 44 petrol sirketinin yolsuzlukla mucadele uygulamalarini degerlendiren bir ankette SOCAR son sirada yer almistir Alman Bundestag uyesi ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi uyesi Frank Schwabe SOCAR i otoriter Azerbaycan devlet baskaninin dis politika ve spor politikasi icin merkezi bir yonlendirme araci olarak goruyor SOCAR Almanya da iyi iliskilere sahip olarak kabul edilir ve Azerbaycan in yolsuzluk dosyalariyla ilgili lobici faaliyetler ve yolsuzluklar ortaya ciktiktan sonra onemli iddialara maruz kalmistir Devlete ait sirket Berlin deki Azerbaycan Buyukelciligi ve Alman Azerbaycan Forumu Dernegi DAF tarafindan duzenlenen yillik sempozyumlara destek verir Rusvet ve yasa disi odemeler 1997 1998 yillarinda Azerbaycan hukumeti SOCAR i ozellestirme surecini baslatti 2009 da Dooney amp Bourke un kurucusu Frederic Bourke ve Viktor Kozeny Manhattan da bir mahkeme tarafindan SOCAR in ozellestirilmesini Bourke ve Kozeny lehine duzenlemeleri icin eski Azerbaycan Cumhurbaskani Heydar Aliyev o donem SOCAR in birinci baskan yardimcisi olan oglu ve ilk cumhurbaskani Ilham Aliyev ve diger Azerbaycan hukumet liderlerine rusvet vermekle suclandi Bourke rusvetlerden haberi olmadigini iddia etti Kozeny ise Azerbaycan liderlerini rusvet vermekle sucladi Iddianameye gore toplam rusvet miktari 11 milyon dolari buldu Bazi raporlara gore 2013 yilinda SOCAR 10 Amerikan Kongre uyesi ve 32 personeline Baku dem bir konferansa katilim icin gizlice finansman saglamistir Etkinlikte uc eski ust duzey danisman o donemdeki Baskan Barack Obama nin temsilcileri arasinda yer almistir Kongre uyeleri ve personeli seyahat masraflari ve luks hediyeler SOCAR tarafindan karsilanan yuz binlerce dolar degerindeki bir yolculuga katilmislardir SOCAR iddiaya gore fonlari gizlemek icin Amerika Birlesik Devletleri nde faaliyet gosteren kar amaci gutmeyen sirketler araciligiyla 750 000 dolarlik fon saglamistir Yolculuga katilan Kongre uyeleri daha sonra seyahatin SOCAR tarafindan finanse edildigini bilmediklerini belirtmislerdir SOCAR ise sponsorlugunun hicbir zaman gizli olmadigini ifade etmistir 2017 yilinda SOCAR in 2012 yilinda Frankfurt ta Hristiyan Demokrat Birlik Partisi ilce dernegine yasadisi olarak 28 000 avro odeme yaptigi ortaya cikmistir Partinin bagislari kabul etmesi kurumsal bagislarin AB disindaki ulkelerden gelmesinin yasak oldugu Siyasi Partiler Kanunu nu ihlal etmistir Bu durum halkin ogrenmedigi Bundestag yonetimiyle yillar suren bir hukuk anlasmazligina yol acmistir 2018 yilinda SOCAR in 2014 yilinda tartismali bir sekilde Alman spor kulubu TuS Dexheim e 3 000 avro bagis yaptigi ortaya cikmistir Bagis o zamanin Oppenheim belediye baskani ve eski Alman Sosyal Demokrat Partisi Bundestag uyesi Marcus Held tarafindan organize edilmistir Savas propagandasi 2020 yilinda SOCAR Ermenistan ve Azerbaycan arasinda gerceklesen 44 gunluk Daglik Karabag savasi sirasinda Azerbaycan hukumeti adina Ermenistan a karsi savas propagandasi yapmasi nedeniyle batili liderlerden elestirilere maruz kaldi YapisiAzneft IB Azerbaycan Petrol Ekonomisi Dergisi Azerikimya PU PU Cevre Departmani Fiskiyenin Fiskiyeye Karsi Kurtarilmasinin Militarize Edilmis Kismi Jeofizik ve Jeoloji Bolumu Haydar Aliyev in adini tasiyan Petrol Rafinerisi Ure Tesisi Karmasik Sondaj Isleri Guven Pazarlama ve Ekonomik Operasyonlar Departmani Petrol ve Gaz Rafineri Petrokimya Kompleksi Petrol Boru Hatti Departmani Neftqaztikinti guven Ulastirma Departmani Gaz Isleme Tesisi Gaz Ihracat Ofisi Sosyal Gelisim Dairesi Yatirim Yonetimi Guvenlik Yonetimi Egitim ve Belgelendirme Departmani Bilgi Teknolojileri ve Iletisim Departmani Calisma kosullarinin gelistirilmesi icin ofisSponsor11 Temmuz 2023 te duyurulan anlasma ile Galatasaray ve Azerbaycan in enerji devi SOCAR arasinda 2023 2024 sezonundan baslamak uzere tum branslari kapsayan uc yillik Sponsorluk Reklam ve Tanitim Haklari sozlesmesi imzalandi Yapilan anlasmaya gore Galatasaray Spor Kulubu enerji sponsoru olan SOCAR sari kirmizili takimin UEFA organizasyonu altinda oynayacagi tum Avrupa maclarinda giyecegi formanin gogus kisminda da yer alacak Kaynakca a b Altstadt Audrey L 2017 Frustrated Democracy in Post Soviet Azerbaijan Ingilizce Columbia University Press ss 114 120 ISBN 978 0 231 80141 6 13 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Ross Michael 2012 The Oil Curse How Petroleum Wealth Shapes the Development of Nations Ingilizce Princeton University Press s 60 ISBN 978 0 691 14545 7 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Gillies Alexandra 20 Aralik 2019 Crude Intentions How Oil Corruption Contaminates the World Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 094072 0 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Waal Thomas de 2 Kasim 2018 The Caucasus An Introduction Ingilizce Oxford University Press ss 185 186 226 229 ISBN 978 0 19 068311 5 Cornell Svante E 2015 Azerbaijan Since Independence Ingilizce Routledge ss 210 211 235 ISBN 978 1 317 47621 4 7 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Azerbaijan Since Independence M E Sharpe 2011 ISBN 9780765630049 Erisim tarihi 11 Haziran 2016 Google Books vasitasiyla azerbaijan az 8 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2017 socar az 24 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2017 R C Necefin Azerbaycan Respublikasi Dovlet Neft Sirketinin prezidenti teyin edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami s https president az az 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2022 Today is the memorial day for late Minister of Energy Natig Aliyev Ministry of Energy of Azerbaijan Ingilizce 28 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2023 Rovshan Najaf appointed as SOCAR President Anadolu Agency Ingilizce 22 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2022 a b Menaldo Victor 2016 The Institutions Curse Natural Resources Politics and Development Cambridge University Press ss 23 205 ISBN 978 1 107 13860 5 7 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2023 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 22 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Petkim in Socar a satisi onaylandi CNN Turk 9 Mayis 2012 19 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2019 Petkim in kamuya ait son hissesi resmen SOCAR in Hurriyet Anadolu Ajansi 9 Mayis 2012 19 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2019 Basler Kantonalbank setzt NGO vor die Tur 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 22 December 2012 retrieved 29 December 2020 a b Schweizer EM Spiel in AserbaidschanKulisse fur Despoten 8 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deutschlandfunk 12 June 2021 retrieved 23 December 2021 Thomas Bareiss Wie nah steht er den Aserbaidschan Lobbynetzwerken 2 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lobbycontrol 2 May 2021 retrieved 29 December 2021 a b Die Baku Connection Wie Aserbaidschan in Deutschland schmiert und lobbyiert 13 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 12 March 2021 retrieved 25 December 2021 Executive Guilty of Conspiracy in Foreign Bribery Case 10 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times 10 July 2009 retrieved 3 January 2022 Azerbaijan and International Corruption Scandals 8 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Baku Research Institute 3 June 2021 retrieved 3 January 2022 FCPA related money laundering risks for financial and non financial firms 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 October 2013 retrieved 2 January 2022 Ethics Report Reveals Azerbaijan Secretly Bankrolled Trip for US Lawmakers 16 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 14 May 2015 retrieved 25 December 2021 10 members of Congress took trip secretly funded by foreign government 3 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Washington Post 13 May 2015 retrieved 27 December 2021 CDU erhalt mysteriose Gelder aus Aserbaidschan 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Suddeutsche Zeitung 26 October 2017 retrieved 2 January 2022 TuS Dexheim lasst Mitglieder uber SOCAR Spende entscheiden 5 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 October 2018 retrieved 21 December 2021 Blut an den Handen Die Aserbaidschan Connections der Union 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 March 2021 retrieved 26 December 2021 Migros under fire for war propaganda by partner Socar 9 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Werbewoche 8 October 2020 retrieved 2 January 2022 Wie Milliardendeals in der Schweiz die Kriegskassen von Aserbeidschan fullen 17 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 December 2020 retrieved 24 December 2021 Aserbaidschanischer Olkonzern SOCAR UEFA beendet Partnerschaft mit umstrittenem Sponsor 21 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deutschlandfunk 13 May 2021 retrieved 24 December 2021 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarResmi sitesi 28 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizAzerbaycan da petrol endustrisiWikimedia Commons ta SOCAR ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir