Azerbaycan Millî İlimler Akademisi veya Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi (Azerice: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası), Azerbaycan'ın ana bilimsel kurumudur. 1945'te Bakü'de kurulmuştur.
Azerbaycan Millî İlimler Akademisi | |
---|---|
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası | |
Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Başkanlık Kurulu binası | |
Kuruluş | 1945 |
Başkan | İsa Habibbeyli |
Konum | Bakü, Azerbaycan |
Web sitesi | Resmî site |
Tarihi
1920'lerden önce Azerbaycan'daki bilimsel araştırmalar başlıca Azerbaycan Devlet Üniversitesi'nde merkezleşmişti. 1920 ile 1922 yılları arası, burada insan bilimleri, tıp ve doğa bölümlerinden ibaret bilimsel dernek oluşmuş ve etkinlik göstermiştir.
1925 yılında Dernek Azerbaycan hükûmetinin tasarrufuna aktarıldı.
1923-1929 yılları arasında Azerbaycan'ı Tetkik ve Araştırma Derneği faaliyet göstermişti. Derneğin kalbi her zaman Abdürrahim bey Hakverdiyev, üyelerinden biri de Mehemmedhasan bey Velili-Baharlı olmuştu.1929'da bu dernek yeniden teşkil edilerek Azerbaycan Devlet İlmî-Tetkikat Enstitüsü olarak adlandırılmıştı. Enstitünün doğa, biyoloji, tarih ve etnografya, dilbilim, edebiyat ve güzel sanatlar, felsefe, devlet ve hukuk bölümleri vardı.
1932'de Azerbaycan DETİ temelde SSC Bilimler Akademisi Zakafkasya Şubesinin Azerbaycan kolu kuruldu. Şubeye R. Ahundov rehberlik ediyordu. Şubede 11 bölüm ve birtakım komisyonlar etkinlik gösteriyordu. Bir ara ünlü bilim adamları – F.Y.Levinson-Lessing, İ.M.Gubkin, A.A.Grossheym, N.Y.Marr, İ.İ.Meşşanov, A.N,Derjavin, İ.Q,Yesman, ilk Azerbaycan bilginlerinden B.Çobanzade, V.Huluflu, M. Efendiyev, A.Tağızade, S.Mümtaz, A.S.Məmmədov ve diğerleri burada bilimsel araştırmalar yapmışlardır.
Ekim 1935'te şube SSC BA Azerbaycan Şubesine çevrildi. Şubedeki mevcut bölümler başta Kimya, Bitkibilim, Hayvanbilim ve Tarih, Etnografya ve Arkeoloji, Dil ve Edebiyat Bilimsel Araştırma enstitüleri, ayrıca Enerji bilimi, Fizik, Jeoloji, Agroloji branşları oluşturuldu. Şubenin ilk heyet başkanı akd. İ.M.Gubkin, daha sonraysa akd. S.S.Namyotkin oldu.
SSCB Halk Komiteleri Birliğinin 23 Ocak 1945 tarihli kararıyla şube Azerbaycan BA'ne çevrildi. Bu dönemde akademinin 4 bölümü, 16 bilimsel araştırma enstitüsü, bilimsel araştırma şubesi, 3 müzesi, merkezî bilim kütüphanesi, Nahçıvan, Gence, Hankendi ve Kuba'da bilimsel üsleri vardı. Her yıl Azerbaycan BA'ne 15 asil üye seçilmekte. İlk heyette Ü.Hacıbeyov, S.Vurgun, M.İbrahimov, Y.Məmmədəliyev, M.Kaşkay, A.A.Grossheym, S.Dadaşov, İ.Q.Yesman, M.Mirkasımov, Ş.Azizbeyov, Ə. Alizade, M.Topçubaşov, M.Hüseynov, H.Hüseynov ve İ.İ.Şirogorov dâhil edilmişti. 31 Mart 1945'te akademinin asil üyelerinin ilk genel toplantısında Mir Esedullah Mirkasımov başkan seçildi. Sonraki yıllarda Yusif Memmedeliyev (1947-1950, 1958-1961), (1950-1958), (1961-1967), (1967-1970), (1970-1983), Eldar Salayev (1983-1997), (1997-2000), Mahmud Kerimov (2001-2013), (2013-2019, Ramiz Mehdiyev (2019-2022) Akademi'nin diğer başkanları olmuşlardır.
2022'den itibaren AMİA'nin başkanı akademisyen İsa Habibbeyli'dir.
Azerbaycan Bakanlar Kurulunun 21 Mayıs 2002 tarihli 81 sayılı kararına dayanarak AMİA'nde yapısal değişikliğe gidilmiştir.
Bilişim Telekomünikasyon (Uziletişim) Bilimsel Merkezi bazında Bilişim Teknolojileri Enstitüsü, Radyasyon Araştırmaları Bölümünün temelinde Radiasyon Problemleri Enstitüsü oluşturulmuştur. 'nun temel faaliyet alanları yeni bilişim teknolojileri esasında muhtelif sahaların bilgisayar sistemine aktarılması, entelektüel bilgisayar şebekeleri ve sistemlerinin yaratılması, bilişim tehlikesizliğinin temin edilmesidir. Radiasyon Problemleri Enstitüsünün asıl faaliyet alanları radyasyon teknolojisi, radyasyon tehlikesizliği, alışılmadık enerji dönüştürme sorunları, ekoloji, radioekolojidir.
Yapısı
Fizik-Matematik ve Teknik Bilimler Bölümü
- Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Fizik Enstitüsü
- AMİA Merkezî İlmî Kütüphane
- Akd. Ə. Hüseynov onuruna Sibernetik Enstitüsü
- Matematik ve Mekanik Enstitüsü
- Nasreddin Tusi onuruna Şamahı Astrofizik Gözlemevi
- Radyasyon Problemleri Enstitüsü
- Bilişim Teknolojileri Enstitüsü
Kimya Bilimleri Bölümü
- Akd. Y. H. Məmmədəliyev adına Petrokimya Oluşumu Enstitüsü
- Kimya Problemleri Enstitüsü
- Akd.Ə. Kuluyev onuruna Aşkarlar Kimyası Enstitüsü
- Polimer Materialleri Enstitüsü
- Petrokimya Oluşum Enstitüsünün Deney-Sanayi Fabrikası
Toprak Bilimleri Bölümü
- Jeoloji Enstitüsü
- Akd. H. Aliyev onuruna Coğrafya Enstitüsü
Bioloji Bilimleri Bölümü
- Botanik Enstitüsü
- Zooloji Enstitüsü
- Genetik Önlemler Enstitüsü
- A. İ. Karayev onuruna Fizioloji Enstitüsü
- Agroloji ve Agrokimya Enstitüsü
- Mikrobiyoloji Enstitüsü
- Merkezî Bitki Bağı
- Mardakan Arboretumu
İnsani ve Toplumsal Bilimler Bölümü
- A. Bakıhanov onuruna Tarih Enstitüsü
- Arkeoloji ve Etnografi Enstitüsü
- İktisat Enstitüsü
- Felsefe ve Sosyoloji Enstitüsü
- Akademik Z. M. Bünyadov onuruna Doğu bilimleri Enstitüsü
- Hukuk ve İnsan Hakları Enstitüsü
- Nizami onuruna Edebiyat Enstitüsü
- Nəsimi onuruna Dilcilik Enstitüsü
- M. Fuzulî onuruna Azerbaycan Millî İlimler Akademisi El yazmaları Enstitüsü
- Mimarlık ve Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Azerbaycan Tarih Müzesi
- Folklor Enstitüsü
- N. Gencevi onuruna Azerbaycan edebiyatı müzesi
- Hüseyin Cavid'in ev müzesi
Dış ilişkileri
Kafkasya Üniversiteler Birliği'nin üyesidir.
Kaynakça
- ^ "YARANMA TARİXİ". 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2017.
- ^ . 29 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ "Akademik İsa Habibbeyli Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti seçilmişdir". 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2022.
- ^ Tüm Uyeler 15 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. kunib.com
Dış bağlantılar
- Resmî site (Azerice) (İngilizce) (Rusça)
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının N İ Z A M N A M Ə S İ 10 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası marşı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan Milli Ilimler Akademisi veya Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Azerice Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Azerbaycan in ana bilimsel kurumudur 1945 te Baku de kurulmustur Azerbaycan Milli Ilimler AkademisiAzerbaycan Milli Elmler AkademiyasiAzerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Baskanlik Kurulu binasiKurulus1945BaskanIsa HabibbeyliKonumBaku AzerbaycanWeb sitesiResmi siteTarihi1920 lerden once Azerbaycan daki bilimsel arastirmalar baslica Azerbaycan Devlet Universitesi nde merkezlesmisti 1920 ile 1922 yillari arasi burada insan bilimleri tip ve doga bolumlerinden ibaret bilimsel dernek olusmus ve etkinlik gostermistir 1925 yilinda Dernek Azerbaycan hukumetinin tasarrufuna aktarildi 1923 1929 yillari arasinda Azerbaycan i Tetkik ve Arastirma Dernegi faaliyet gostermisti Dernegin kalbi her zaman Abdurrahim bey Hakverdiyev uyelerinden biri de Mehemmedhasan bey Velili Baharli olmustu 1929 da bu dernek yeniden teskil edilerek Azerbaycan Devlet Ilmi Tetkikat Enstitusu olarak adlandirilmisti Enstitunun doga biyoloji tarih ve etnografya dilbilim edebiyat ve guzel sanatlar felsefe devlet ve hukuk bolumleri vardi 1932 de Azerbaycan DETI temelde SSC Bilimler Akademisi Zakafkasya Subesinin Azerbaycan kolu kuruldu Subeye R Ahundov rehberlik ediyordu Subede 11 bolum ve birtakim komisyonlar etkinlik gosteriyordu Bir ara unlu bilim adamlari F Y Levinson Lessing I M Gubkin A A Grossheym N Y Marr I I Messanov A N Derjavin I Q Yesman ilk Azerbaycan bilginlerinden B Cobanzade V Huluflu M Efendiyev A Tagizade S Mumtaz A S Memmedov ve digerleri burada bilimsel arastirmalar yapmislardir Ekim 1935 te sube SSC BA Azerbaycan Subesine cevrildi Subedeki mevcut bolumler basta Kimya Bitkibilim Hayvanbilim ve Tarih Etnografya ve Arkeoloji Dil ve Edebiyat Bilimsel Arastirma enstituleri ayrica Enerji bilimi Fizik Jeoloji Agroloji branslari olusturuldu Subenin ilk heyet baskani akd I M Gubkin daha sonraysa akd S S Namyotkin oldu SSCB Halk Komiteleri Birliginin 23 Ocak 1945 tarihli karariyla sube Azerbaycan BA ne cevrildi Bu donemde akademinin 4 bolumu 16 bilimsel arastirma enstitusu bilimsel arastirma subesi 3 muzesi merkezi bilim kutuphanesi Nahcivan Gence Hankendi ve Kuba da bilimsel usleri vardi Her yil Azerbaycan BA ne 15 asil uye secilmekte Ilk heyette U Hacibeyov S Vurgun M Ibrahimov Y Memmedeliyev M Kaskay A A Grossheym S Dadasov I Q Yesman M Mirkasimov S Azizbeyov E Alizade M Topcubasov M Huseynov H Huseynov ve I I Sirogorov dahil edilmisti 31 Mart 1945 te akademinin asil uyelerinin ilk genel toplantisinda Mir Esedullah Mirkasimov baskan secildi Sonraki yillarda Yusif Memmedeliyev 1947 1950 1958 1961 1950 1958 1961 1967 1967 1970 1970 1983 Eldar Salayev 1983 1997 1997 2000 Mahmud Kerimov 2001 2013 2013 2019 Ramiz Mehdiyev 2019 2022 Akademi nin diger baskanlari olmuslardir 2022 den itibaren AMIA nin baskani akademisyen Isa Habibbeyli dir Azerbaycan Bakanlar Kurulunun 21 Mayis 2002 tarihli 81 sayili kararina dayanarak AMIA nde yapisal degisiklige gidilmistir Bilisim Telekomunikasyon Uziletisim Bilimsel Merkezi bazinda Bilisim Teknolojileri Enstitusu Radyasyon Arastirmalari Bolumunun temelinde Radiasyon Problemleri Enstitusu olusturulmustur nun temel faaliyet alanlari yeni bilisim teknolojileri esasinda muhtelif sahalarin bilgisayar sistemine aktarilmasi entelektuel bilgisayar sebekeleri ve sistemlerinin yaratilmasi bilisim tehlikesizliginin temin edilmesidir Radiasyon Problemleri Enstitusunun asil faaliyet alanlari radyasyon teknolojisi radyasyon tehlikesizligi alisilmadik enerji donusturme sorunlari ekoloji radioekolojidir YapisiFizik Matematik ve Teknik Bilimler Bolumu Azerbaycan Milli Ilimler Akademisi Fizik Enstitusu AMIA Merkezi Ilmi Kutuphane Akd E Huseynov onuruna Sibernetik Enstitusu Matematik ve Mekanik Enstitusu Nasreddin Tusi onuruna Samahi Astrofizik Gozlemevi Radyasyon Problemleri Enstitusu Bilisim Teknolojileri Enstitusu Kimya Bilimleri Bolumu Akd Y H Memmedeliyev adina Petrokimya Olusumu Enstitusu Kimya Problemleri Enstitusu Akd E Kuluyev onuruna Askarlar Kimyasi Enstitusu Polimer Materialleri Enstitusu Petrokimya Olusum Enstitusunun Deney Sanayi Fabrikasi Toprak Bilimleri Bolumu Jeoloji Enstitusu Akd H Aliyev onuruna Cografya Enstitusu Bioloji Bilimleri Bolumu Botanik Enstitusu Zooloji Enstitusu Genetik Onlemler Enstitusu A I Karayev onuruna Fizioloji Enstitusu Agroloji ve Agrokimya Enstitusu Mikrobiyoloji Enstitusu Merkezi Bitki Bagi Mardakan Arboretumu Insani ve Toplumsal Bilimler Bolumu A Bakihanov onuruna Tarih Enstitusu Arkeoloji ve Etnografi Enstitusu Iktisat Enstitusu Felsefe ve Sosyoloji Enstitusu Akademik Z M Bunyadov onuruna Dogu bilimleri Enstitusu Hukuk ve Insan Haklari Enstitusu Nizami onuruna Edebiyat Enstitusu Nesimi onuruna Dilcilik Enstitusu M Fuzuli onuruna Azerbaycan Milli Ilimler Akademisi El yazmalari Enstitusu Mimarlik ve Guzel Sanatlar Enstitusu Azerbaycan Tarih Muzesi Folklor Enstitusu N Gencevi onuruna Azerbaycan edebiyati muzesi Huseyin Cavid in ev muzesiDis iliskileriKafkasya Universiteler Birligi nin uyesidir Kaynakca YARANMA TARIXI 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2017 29 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2013 Akademik Isa Habibbeyli Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin prezidenti secilmisdir 27 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2022 Tum Uyeler 15 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde kunib comDis baglantilarResmi site Azerice Ingilizce Rusca Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin N I Z A M N A M E S I 10 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi marsi