Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağaç Ata - Türk Mitolojisinde ve halk kültüründe Ağaç Tanrı. Farklı şivelerde Ağaç (Ağaş, Ağas, Yağaç, Yığaç, Cığaç, Eves) Ata olarak da bilinir. Moğolcada Mod ve Modun (Modon) Eçege olarak söylenir.
Özellikler
Bazı Türk boyları örneğin Uygurlar ağaçtan türediklerine inanırlar. İki nehrin kavşağında bulunan bir adacığın tam ortasında yan yana duran iki ağacın arasına düşen yıldırımlar sonrasında beş tane çadır belirir ve içlerinde birer tane çocuk oturmaktadır. Bu çocuklar o bölgedeki kavimlerce bulunurlar ve onların içinde yetişip büyürler ve Uygur’ların ataları olurlar. Gidip o iki ağaca saygı gösterirler ve bunun üzerine ağaçlar konuşup kendilerine alkımada (hayırdua) bulunurlar. Bu beş çocuğun adı ise şöyledir;
- Sonkur Tekin,
- Kotur Tekin,
- Oğur (Or) Tekin,
- Tükel Tekin,
- Bögü Tekin.
Beş çocuk motifinin Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’in eski adı olan Pişbeg (Beş Bey) ile bağlantılı olma ihtimali de vardır. Bu isimlerden birisi olan Tükel sözcüğü Türk kültüründe zaten ağaçtan doğan kişiler için kullanılmaktadır. Bögü Tekin ise Mani dinini Türklerde yayan kişidir ve aslında tarihte yaşamış gerçek bir kişi olmasına rağmen ağaçtan doğma efsanesine dahil edilmiştir. Yerle göğü birleştiren Yaşam Ağacı bazen Demir Ağaç olarak da adlandırılır. Korkut Ata öykülerindeki Basat adlı kişi de (veya ataları da) ulu ve büyük bir ağaçtan türemiştir. Dolganların kendilerine verdikleri diğer isim olan Tığa Kihi (Orman Kişi), ormanda yaşayan anlamına gelmektedir. Ancak doğrudan ele alındığında “Ağaç Adam” diye dahi çevirilebilir. Orman Kişi tanımlaması Terekeme adlı Türk boyunu da akla getirmektedir ve bu sözcük de terekle yani ağaçla uğraşan çağırışımı yapmaktadır. Bazen Ağaç İyesi manasında da kullanılır.
Etimoloji
(Ağ/Ak) kökünden türemiştir. Değişik türleri bulunan odunsu bitki. Ağmak (yukarı çıkmak) fiiliyle bağlantılıdır. Uzamak anlamı taşır. Bu bağlamda göğe doğru olmayı belirtir.
Kaynakça
- ^ (PDF). 31 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2011.
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi (Cilt-1, Sayfa 202)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- (Ağaç Kişi)
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agac Ata Turk Mitolojisinde ve halk kulturunde Agac Tanri Farkli sivelerde Agac Agas Agas Yagac Yigac Cigac Eves Ata olarak da bilinir Mogolcada Mod ve Modun Modon Ecege olarak soylenir OzelliklerBazi Turk boylari ornegin Uygurlar agactan turediklerine inanirlar Iki nehrin kavsaginda bulunan bir adacigin tam ortasinda yan yana duran iki agacin arasina dusen yildirimlar sonrasinda bes tane cadir belirir ve iclerinde birer tane cocuk oturmaktadir Bu cocuklar o bolgedeki kavimlerce bulunurlar ve onlarin icinde yetisip buyurler ve Uygur larin atalari olurlar Gidip o iki agaca saygi gosterirler ve bunun uzerine agaclar konusup kendilerine alkimada hayirdua bulunurlar Bu bes cocugun adi ise soyledir Sonkur Tekin Kotur Tekin Ogur Or Tekin Tukel Tekin Bogu Tekin Bes cocuk motifinin Kirgizistan in baskenti Biskek in eski adi olan Pisbeg Bes Bey ile baglantili olma ihtimali de vardir Bu isimlerden birisi olan Tukel sozcugu Turk kulturunde zaten agactan dogan kisiler icin kullanilmaktadir Bogu Tekin ise Mani dinini Turklerde yayan kisidir ve aslinda tarihte yasamis gercek bir kisi olmasina ragmen agactan dogma efsanesine dahil edilmistir Yerle gogu birlestiren Yasam Agaci bazen Demir Agac olarak da adlandirilir Korkut Ata oykulerindeki Basat adli kisi de veya atalari da ulu ve buyuk bir agactan turemistir Dolganlarin kendilerine verdikleri diger isim olan Tiga Kihi Orman Kisi ormanda yasayan anlamina gelmektedir Ancak dogrudan ele alindiginda Agac Adam diye dahi cevirilebilir Orman Kisi tanimlamasi Terekeme adli Turk boyunu da akla getirmektedir ve bu sozcuk de terekle yani agacla ugrasan cagirisimi yapmaktadir Bazen Agac Iyesi manasinda da kullanilir Etimoloji Ag Ak kokunden turemistir Degisik turleri bulunan odunsu bitki Agmak yukari cikmak fiiliyle baglantilidir Uzamak anlami tasir Bu baglamda goge dogru olmayi belirtir Kaynakca PDF 31 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Aralik 2011 Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Bahaeddin Ogel Turk Mitolojisi Cilt 1 Sayfa 202 Ayrica bakinizYasam agaci Agac kultuDis baglantilar Agac Kisi Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz