Tiyamin (Vitamin B1) | |
Genel özellikleri | |
---|---|
Kimyasal formülü | C12H17CIN4OS |
Moleküler ağırlığı | 300,81 g/mol |
Vitamin özellikleri | |
Çözünürlüğü | Su |
Günlük alınması gereken miktar (Yetişkin erkek) | 1200 µg/gün |
Günlük alınması gereken miktar (Yetişkin kadın) | 1000 µg/gün |
Eksikliği | |
| |
Fazlalığı | |
| |
Kaynakları | |
Tiyamin, bir diğer ismiyle B1 vitamini, kimyasal formülü C12H17ClN4OS olan renksiz bir bileşiktir. "Thio-vitamine" ("sülfür-içeren vitamin") anlamına gelmekte olup suda çözülebilen B kompleks vitaminlerinden birisidir.
İlk keşfedilen B vitaminidir. 1926 yılında saf olarak elde edildi. 1890 yılında Hollandalı hekim Eijkman, yıkanmış beyazlatılmış pirinçle tavukları beslediğinde, tavukların bacaklarında felçler, başlarında kasılmalar gördü. Sonra bu tavukları tesadüfi olarak kabuklu pirinçle beslemek zorunda kaldı ve bu hastalıkların yok olduğunu hayretle gördü. Uzak Doğudaki beriberi hastalığının sebebini kabuğu soyulmuş pirinçlerin çok yenmesine bağladı. Pirincin kabuğunda beriberi hastalığını tedavi eden maddenin olduğunu söyledi. Bundan sonra, bu madde elde edilmeye çalışıldı. 1936 yılında suni olarak elde edildi.
Karbonhidrat metabolizması için çok önemlidir. (TPP) tiyaminin aktif şeklidir ve , , enzimlerine koenzimdir. Pirüvat dehidrogenaz ve a-keto-glutat dehidrogenaz karbonhidrat metabolizması için gerekliyken, transketolaz pentoz fosfat yolunda aktivite gösteren bir enzimdir.
Eksikliği
Tiyamin eksikliğinde, hücrelerin bazı amino asitlerin ve pirüvik asidin kullanılması azalırken, yağ kullanımı artar. Tiyamin eksikliğinde görülen sorunların ve bozuklukların ana nedeni de budur. Tiyamin eksikliğinin semptomları olarak şunları sıralayabiliriz:
- İştahsızlık,
- Depresyon,
- Yorgunluk,
- Sindirim rahatsızlıkları,
- Kas ve sinir rahatsızlıkları,
- Beriberi hastalığı
Merkezi sinir sistemi enerji ihtiyacını karbonhidrat metabolizmasından karşıladığı için tiyamin eksikliğinde en çok etkilenen vücut bölümlerinden biri de merkezi sinir sistemidir. Nöronlarda kromatoliz görülmesi riski yükselir. Aynı zamanda, tiyamin eksikliği nöron aksonlarını saran miyelin tabakasının aşınmasına ve yok olmasına neden olabilir. Bu ise ciddi nörolojik hastalıklara ve bozukluklara neden olabilir.
Merkezi sinir sistemi ile beraber karbonhidrat metabolizmasıyla enerji ihtiyacını karşılayan diğer bir yapı da kalptir. Tiyamin eksiği ile beraber gelen karbonhidrat metabolizmasındaki düşüş ve sorunlar kalp kasını zayıflatır ve bu zamanla ciddi kardiyovasküler sorunlar yaratabilir.
Bunların dışında tiyamin hastalığı sindirim sistemi () bozukluklara neden olabilir. Tiyamin eksikliğinin en belirgin sonucu da beriberi hastalığıdır.
- Wernicke-Korsakoff sendromu
Kronik alkoliklerde tiyamin eksikliğine bağlı görülen, sinir sistemini etkileyen tablodur. Hastalık Wernicke ensefalopatisi ve Korsakoff psikozundan oluşur. Hastalarda ataksi, spastik parapleji, mental konfüzyon, apati, hafıza kaybı, nistagmus gibi bulgular görülür. Ensefalopati tiyamin verilmesi ile gerilerken, psikoz tablosu gerilemez.
Dış bağlantılar
- "Thiamine" 8 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Branched-Chain Amino Acid Metabolism" 8 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at ncbi.nlm.nih.gov
- Thiamin deficiency in poultry22 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Type of vitamin B1 could treat common cause of blindness 22 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tiyamin Vitamin B1 Genel ozellikleriKimyasal formulu C12H17CIN4OSMolekuler agirligi 300 81 g molVitamin ozellikleriCozunurlugu SuGunluk alinmasi gereken miktar Yetiskin erkek 1200 µg gunGunluk alinmasi gereken miktar Yetiskin kadin 1000 µg gunEksikligiIstahsizlik Yorgunluk Sindirim rahatsizliklari Kas ve sinir rahatsizliklari Beriberi hastaligiFazlaligiYokKaynaklariDomuz eti Tahillar Meyve Tiyamin bir diger ismiyle B1 vitamini kimyasal formulu C12H17ClN4OS olan renksiz bir bilesiktir Thio vitamine sulfur iceren vitamin anlamina gelmekte olup suda cozulebilen B kompleks vitaminlerinden birisidir Ilk kesfedilen B vitaminidir 1926 yilinda saf olarak elde edildi 1890 yilinda Hollandali hekim Eijkman yikanmis beyazlatilmis pirincle tavuklari beslediginde tavuklarin bacaklarinda felcler baslarinda kasilmalar gordu Sonra bu tavuklari tesadufi olarak kabuklu pirincle beslemek zorunda kaldi ve bu hastaliklarin yok oldugunu hayretle gordu Uzak Dogudaki beriberi hastaliginin sebebini kabugu soyulmus pirinclerin cok yenmesine bagladi Pirincin kabugunda beriberi hastaligini tedavi eden maddenin oldugunu soyledi Bundan sonra bu madde elde edilmeye calisildi 1936 yilinda suni olarak elde edildi Karbonhidrat metabolizmasi icin cok onemlidir TPP tiyaminin aktif seklidir ve enzimlerine koenzimdir Piruvat dehidrogenaz ve a keto glutat dehidrogenaz karbonhidrat metabolizmasi icin gerekliyken transketolaz pentoz fosfat yolunda aktivite gosteren bir enzimdir EksikligiTiyamin eksikliginde hucrelerin bazi amino asitlerin ve piruvik asidin kullanilmasi azalirken yag kullanimi artar Tiyamin eksikliginde gorulen sorunlarin ve bozukluklarin ana nedeni de budur Tiyamin eksikliginin semptomlari olarak sunlari siralayabiliriz Istahsizlik Depresyon Yorgunluk Sindirim rahatsizliklari Kas ve sinir rahatsizliklari Beriberi hastaligi Merkezi sinir sistemi enerji ihtiyacini karbonhidrat metabolizmasindan karsiladigi icin tiyamin eksikliginde en cok etkilenen vucut bolumlerinden biri de merkezi sinir sistemidir Noronlarda kromatoliz gorulmesi riski yukselir Ayni zamanda tiyamin eksikligi noron aksonlarini saran miyelin tabakasinin asinmasina ve yok olmasina neden olabilir Bu ise ciddi norolojik hastaliklara ve bozukluklara neden olabilir Merkezi sinir sistemi ile beraber karbonhidrat metabolizmasiyla enerji ihtiyacini karsilayan diger bir yapi da kalptir Tiyamin eksigi ile beraber gelen karbonhidrat metabolizmasindaki dusus ve sorunlar kalp kasini zayiflatir ve bu zamanla ciddi kardiyovaskuler sorunlar yaratabilir Bunlarin disinda tiyamin hastaligi sindirim sistemi bozukluklara neden olabilir Tiyamin eksikliginin en belirgin sonucu da beriberi hastaligidir Wernicke Korsakoff sendromu Kronik alkoliklerde tiyamin eksikligine bagli gorulen sinir sistemini etkileyen tablodur Hastalik Wernicke ensefalopatisi ve Korsakoff psikozundan olusur Hastalarda ataksi spastik parapleji mental konfuzyon apati hafiza kaybi nistagmus gibi bulgular gorulur Ensefalopati tiyamin verilmesi ile gerilerken psikoz tablosu gerilemez Dis baglantilar Thiamine 8 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Branched Chain Amino Acid Metabolism 8 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde at ncbi nlm nih gov Thiamin deficiency in poultry22 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Type of vitamin B1 could treat common cause of blindness 22 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde