Baga (Gürcüce: ბაგა; okunuşu: "baga"), tarihsel Klarceti bölgesinde, Murgul Vadisi'ndeki yerleşim yerlerinden biridir. Murgul Çayı'nın sol kıyısında yer alır ve günümüzde Petek köyünün bir mahallesidir.
Gürcüce bir yer adı olan Baga (ბაგა), hayvan yemliği ve eski Gürcücede yeni üzüm bağı anlamına gelir. Gürcüce Bagebi (ბაგები), Okrobageti’nin (ოქრობაგეთი) gibi yer adları da “baga”dan türemiştir. Bu yer adı Türkçeye önce Baga (بكا), daha sonra Bağa (باغا) olarak girmiştir.93 Harbi’nin ardından Artvin bölgesine hakim olan Ruslar da köyü Baga (Бага) olarak kaydetmiştir.
Tarihçe
Baga'nın eski tarihine ilişkin bilgi yoktur. Bu yerleşmeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirdi. Çıldır Eyaleti içinde yer alan Baga, 1835 tarihli nüfus tespiti sırasında Livana livasının Murgul kazasına bağlıydı. Köyde 30 hanede 91 erkek tespit edilmişti. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla yaptığı bu tarihteki tespitte sadece erkek nüfusu sayıldığından köyün toplam nüfusunu elde etmek için erkek sayısı kadar kadın eklemek gerekir. Bunun sonucunda köyde yaklaşık 182 kişinin yaşadığı ortaya çıkar.
Baga, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon Vilayeti'nde Lazistan sancağına bağlı Livana kazası köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre köyde 25 hane ve 84 kişi yaşıyordu. Salnamede belirtilmemiş olmasına karşın tarihte de Osmanlı idaresinin sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bilinmektedir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 168 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. 1835 yılı tespitiyle kıysalandığında köyün nüfusunun biraz azaldığı görülmektedir
Baga, 93 Harbi'nin ardından kurulan Rus idaresi sırasında, 1886 nüfus tespitine göre Artvin sancağına (okrug) bağlı Artvin kazasının (uçastok) bir köyüydü. Bu kaza içinde Çhaleti nahiyesine bağlıydı. Köyde 23 hanede 107 kişi yaşıyordu ve nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. 1835 ve 1876 yıllarında belirtilmemiş olmakla birlikte, Baga köyünün bir Gürcü yerleşmesi olduğu bu tespitten de anlaşılmaktadır.
Baga, Rus idaresinin ardından bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Moskova Antlaşması'yla Türkiye'ye bırakılmasından bir yıl sonra, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında Baga'da 14 hanede 81 kişi yaşıyordu. Bu tarihte de köyün nüfusu Gürcü olarak kaydedilmiştir. Rus idaresi sırasında köyün nüfusunun Osmanlı ülkesine göç etmiş olduğu bu kayıtlardan da anlaşılmaktadır. Bu sırada Baga, Borçka kazasının Murgul nahiyesine bağlıydı.
Baga Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Beğendi olarak değiştirildi. Ertesi yılki nüfus tespitinde köyde 16 hanede 95 kişi yaşıyordu. Baga, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Beğendi" adıyla Murgul nahiyesinin bir köyü olarak geçer. Ancak 1935 genel nüfus sayımında adının geçmemesi, Göklü veya Köklü'nün bu iki tarih arasından bir mahalle olarak Petek'e bağlandığını göstermektedir.
Kaynakça
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 69, .
- ^ Eter Beridze, Nigali (Gürcüce), Tiflis, 2009, s. 333 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 30 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 354, .
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 120". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
- ^ a b . 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 39 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 355, .
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce-Türkçe-İngilizce), Tiflis, 2019, s. 32. 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISBN 978-9941- 485-24-4.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010 (Birinci basımı 1927), s. 144, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 79.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 145, 251" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baga Gurcuce ბაგა okunusu baga tarihsel Klarceti bolgesinde Murgul Vadisi ndeki yerlesim yerlerinden biridir Murgul Cayi nin sol kiyisinda yer alir ve gunumuzde Petek koyunun bir mahallesidir Gurcuce bir yer adi olan Baga ბაგა hayvan yemligi ve eski Gurcucede yeni uzum bagi anlamina gelir Gurcuce Bagebi ბაგები Okrobageti nin ოქრობაგეთი gibi yer adlari da baga dan turemistir Bu yer adi Turkceye once Baga بكا daha sonra Baga باغا olarak girmistir 93 Harbi nin ardindan Artvin bolgesine hakim olan Ruslar da koyu Baga Baga olarak kaydetmistir TarihceBaga nin eski tarihine iliskin bilgi yoktur Bu yerlesmeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirdi Cildir Eyaleti icinde yer alan Baga 1835 tarihli nufus tespiti sirasinda Livana livasinin Murgul kazasina bagliydi Koyde 30 hanede 91 erkek tespit edilmisti Osmanli idaresinin askere alma ve vergi belirleme amaciyla yaptigi bu tarihteki tespitte sadece erkek nufusu sayildigindan koyun toplam nufusunu elde etmek icin erkek sayisi kadar kadin eklemek gerekir Bunun sonucunda koyde yaklasik 182 kisinin yasadigi ortaya cikar Baga 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon Vilayeti nde Lazistan sancagina bagli Livana kazasi koylerinden biriydi 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine gore koyde 25 hane ve 84 kisi yasiyordu Salnamede belirtilmemis olmasina karsin tarihte de Osmanli idaresinin sadece erkek nufusunu tespit ettigi bilinmektedir Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun yaklasik 168 kisiden olustugu ortaya cikar 1835 yili tespitiyle kiysalandiginda koyun nufusunun biraz azaldigi gorulmektedir Baga 93 Harbi nin ardindan kurulan Rus idaresi sirasinda 1886 nufus tespitine gore Artvin sancagina okrug bagli Artvin kazasinin ucastok bir koyuydu Bu kaza icinde Chaleti nahiyesine bagliydi Koyde 23 hanede 107 kisi yasiyordu ve nufusun tamami Gurculerden olusuyordu 1835 ve 1876 yillarinda belirtilmemis olmakla birlikte Baga koyunun bir Gurcu yerlesmesi oldugu bu tespitten de anlasilmaktadir Baga Rus idaresinin ardindan bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Moskova Antlasmasi yla Turkiye ye birakilmasindan bir yil sonra 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespiti sirasinda Baga da 14 hanede 81 kisi yasiyordu Bu tarihte de koyun nufusu Gurcu olarak kaydedilmistir Rus idaresi sirasinda koyun nufusunun Osmanli ulkesine goc etmis oldugu bu kayitlardan da anlasilmaktadir Bu sirada Baga Borcka kazasinin Murgul nahiyesine bagliydi Baga Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Begendi olarak degistirildi Ertesi yilki nufus tespitinde koyde 16 hanede 95 kisi yasiyordu Baga 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Begendi adiyla Murgul nahiyesinin bir koyu olarak gecer Ancak 1935 genel nufus sayiminda adinin gecmemesi Goklu veya Koklu nun bu iki tarih arasindan bir mahalle olarak Petek e baglandigini gostermektedir Kaynakca Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2013 s 69 ISBN 978 605 5708 85 6 Eter Beridze Nigali Gurcuce Tiflis 2009 s 333 24 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 409 02 8 A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 30 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 354 ISBN 9789157871117 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 120 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2021 a b 25 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Nisan 2020 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 39 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 355 ISBN 9789157871117 Roland Topcisvili Inga Gutidze XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari Gurcuce Turkce Ingilizce Tiflis 2019 s 32 7 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 485 24 4 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Kasim 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 2010 Birinci basimi 1927 s 144 ISBN 978 9944 197 52 6 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 79 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 145 251 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Kasim 2021