Dionysus veya Dionisos (Yunanca: Διώνυσος veya Διόνυσος Dionysos; bazı mitolojik eserlerde ve özellikle tragedyalarda Bromios, Euhios, Dithyrambos, İakkhos veya İobakkhos olarak da adlandırılır), Roma mitolojisinde Baküs (Bacchus) olarak da bilinen Çallı şarap tanrısı. Şarabın sadece sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini de temsil eder. Medeniyetin destekçisi ve barış aşığıdır.
Dionysos tanrıların ve tüm insanların babası Zeus ile ölümlü kadın Semele'nin oğlu olarak doğmuştur. Şunu da not etmekte fayda var. Birçok makalede veya internet sitesinde Dionysos Oniki Olimposlu'dan yani Dodekatheon'dan biriymiş gibi gösterilmeye çalışılsa da antik kaynaklarda buna ilişkin yekdil bir kanı yoktur. Bu aslında Robert Graves'in "Yunan Mitleri" (1955) isimli kitabında ortaya atıp meşhurlaştırdığı bir iddiadır. (Sözde Tanrıça Hestia yerini Dionysos'a veriyor). Halbuki Sallustius'un "Evren ve Tanrılar Üzerine" (MS 4. yüzyıl) isimli bir çeşit Antik Yunan dini kateşizminde bile yine Hestia'nın ismi anılır listede. Doğuş efsanesi şöyle anlatılır: Zeus Semele’ye aşık olur, ama karısı Hera onu kıskanır. Hera yaşlı bir kadın kılığına girer ve Semele’ye Zeus’un ona güçlerini göstermesini söylemesini söyler. Zeus bütün parlaklığıyla gücünü gösterirken Semele yanar ve karnındaki yedi aylık bebeğini düşürür. Zeus bu sırada mucizevi olarak orada biten sık yapraklı bir sarmaşığın yanmaktan koruduğu Dionysos'u kurtarır ve baldırında saklar. Daha sonra Tanrı Dionysos Zeus’un baldırından doğar. Fakat bu sefer de Hera, Kuretalar'a rüşvet vererek çocuğa eğlenmesi için oyuncaklar verir, ustaca yapılmış bir ayna çocuğu bir çalılığın içine çeker ve Hera'nın emri üzerine Titanlar, Dionysos'u kaçırıp küçük parçalara böler ve bir kazanda pişirirler. Ancak çocuğun büyükannesi Rhea torununa acır ve Athena'nın yardımıyla onu kurtarır ve parçalarını birleştirir. Bundan sonra Dionysos (İki kere doğan) Hera'dan saklamak için çocuk önce kız gibi giydirilir, sonra Semele'nin kızı kardeşi İno ve eşi 'a yollanır. Ama bunu fark eden Hera ise İno'yu delirtir ve İno da oğlunu bir kaynar su kazanına atıp öldürürken kocasını da bir geyik zannedip vurur. Zeus ise Dionysos'u kıskanç Hera'nın elinden zor kurtarır ve onu bir keçiye dönüştürerek nemflerin arasına yollar. Daha sonra genç Dionysos, Nysa Dağı'nda şarabı icat eder. Sonra, nemflerden ve satirlerden oluşan alayı ile dünyayı dolaşmaya başlar. 'a göre Şarap Tanrısı Mısır'a gittiğinde delilikten hala kurtulamamıştır. Frigya'ya vardığında Rhea tarafından iyileştirilir ve delirdiği dönem boyunca işlediği suçların günahından arındırılır ve bunu müteakip büyükannesi Rhea-Cybele'nin Gizemler'ine inisiye edilir. Daha sonra Trakya'ya geçer. Kral , üzüm ve şarap düşmanıdır. Dionysos'un bütün alayını tutuklar. Dionysos'un kendisi ise, deniz dibinde Thetis'in yanına zor sığınır. Ama kutsal öç gecikmez ve Kral Lykorgas delirir. Asma ağacı sanarak oğluna saldırır ve onun bacaklarını yok ettikten sonra kendisine gelir. Şarap Tanrısı Dionysos Adalar'a geçer. Bu yolculukla ilgili şu efsane anlatılır: Dionysos, kayalık bir adanın sahilindeyken korsanlarca yakalanır ve bir köle olarak satılmak üzere Mısır ya da Kıbrıs'a götürülmek istenir. Ama Dionysos'u her bağlayışlarında, üstündeki iplerin kendiliğinden düşmesi dümencinin dikkatini çeker; bu gencin bir Tanrı olabileceğini düşünerek onu salıvermeleri için arkadaşlarını uyarır. Ne var ki dümenciyi kimse dikkate almaz. Bu sırada bütün gemi şarap terler, yelken ve direkleri asma dalları, üzüm salkımları kaplamaya başlar. Tutsak genç ise kaptanın üstüne atlayarak kükreyen bir aslana dönüşür. Bunu gören korsanlar korkudan denize atlarlar ve atlamalarıyla yunus balığına dönüşürler. Bu felaketten sadece dümenci kurtulur. Naksos adasına gittiği zaman ise Theseus’un bırakıp gittiği Ariadne’yi bulur. Apollodoros, Dionysos’un, Minos’un kızı güzel Ariadne’yi Lemnos adasına götürdüğünü, ondan üç veya dört çocuğu olduğunu söyler. Ariadne, sonunda, Zeus’tan ölümsüzlük armağanını elde eder ve Şarap tanrısının sürekli eşi haline gelir.
Bekilli yöresinde yaşamıştır. Helen pantheonuna aykırı düşen bir tanrıdır. Bütün efsaneleri bir tek motif üstüne kuruludur: tepki ve direnç. Sembolü olan asma ağacı gibi ölüp yeniden doğar, haz ve acı arasında iki uçta gider gelir. Bu yüzden psikiyatride manik depresif duygu durumunu temsil eder. Genel olarak Zeus ile Semele'nin oğlu olarak geçse de, bazı kaynaklarda Zeus ile Persephone'nin ya da Zeus ile Demeter'ın oğlu olarak gösterilir. Dionysos kültünün, Hristiyanlık dinini de doğrudan etkilediği iddia edilmektedir. Dionysos tanrısı olarak da bilinir. Onun adına düzenlenen bağ bozumu şenliklerinde tiyatronun temeli atılmıştır. Bu şenliklerde bir koro bulunmaktaydı; daha sonraları koronun önüne bir oyuncu, daha sonra ikinci bir oyuncu geçmiş, böylece tiyatronun temelleri atılmıştır.
Galeri
- Dionysos mozaiği
- Dionysus ve Ariadne
Kaynakça
- Dalby, Andrew (2006), "pdergisi.com/turkce/ic40.htm", P Dergisi, no. 40, p. 52.
- Yaran, Semih. Dionysos'dan Bacchus'a: Hellen ve Roma Dünyasında Dionysos Festivalleri (From Dionysus to Bacchus: The Festivals of Dionysus in the Hellenic and Roman World)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Dionisos ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- kayiprihtim.com/liste/dionysos-keloglan-arasinda-benzerlik
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dionysus veya Dionisos Yunanca Diwnysos veya Dionysos Dionysos bazi mitolojik eserlerde ve ozellikle tragedyalarda Bromios Euhios Dithyrambos Iakkhos veya Iobakkhos olarak da adlandirilir Roma mitolojisinde Bakus Bacchus olarak da bilinen Calli sarap tanrisi Sarabin sadece sarhos ediciligini degil sosyal ve faydali etkilerini de temsil eder Medeniyetin destekcisi ve baris asigidir Dionysos un gencligi Adolphe Bouguereau Dionysos tanrilarin ve tum insanlarin babasi Zeus ile olumlu kadin Semele nin oglu olarak dogmustur Sunu da not etmekte fayda var Bircok makalede veya internet sitesinde Dionysos Oniki Olimposlu dan yani Dodekatheon dan biriymis gibi gosterilmeye calisilsa da antik kaynaklarda buna iliskin yekdil bir kani yoktur Bu aslinda Robert Graves in Yunan Mitleri 1955 isimli kitabinda ortaya atip meshurlastirdigi bir iddiadir Sozde Tanrica Hestia yerini Dionysos a veriyor Halbuki Sallustius un Evren ve Tanrilar Uzerine MS 4 yuzyil isimli bir cesit Antik Yunan dini katesizminde bile yine Hestia nin ismi anilir listede Dogus efsanesi soyle anlatilir Zeus Semele ye asik olur ama karisi Hera onu kiskanir Hera yasli bir kadin kiligina girer ve Semele ye Zeus un ona guclerini gostermesini soylemesini soyler Zeus butun parlakligiyla gucunu gosterirken Semele yanar ve karnindaki yedi aylik bebegini dusurur Zeus bu sirada mucizevi olarak orada biten sik yaprakli bir sarmasigin yanmaktan korudugu Dionysos u kurtarir ve baldirinda saklar Daha sonra Tanri Dionysos Zeus un baldirindan dogar Fakat bu sefer de Hera Kuretalar a rusvet vererek cocuga eglenmesi icin oyuncaklar verir ustaca yapilmis bir ayna cocugu bir caliligin icine ceker ve Hera nin emri uzerine Titanlar Dionysos u kacirip kucuk parcalara boler ve bir kazanda pisirirler Ancak cocugun buyukannesi Rhea torununa acir ve Athena nin yardimiyla onu kurtarir ve parcalarini birlestirir Bundan sonra Dionysos Iki kere dogan Hera dan saklamak icin cocuk once kiz gibi giydirilir sonra Semele nin kizi kardesi Ino ve esi a yollanir Ama bunu fark eden Hera ise Ino yu delirtir ve Ino da oglunu bir kaynar su kazanina atip oldururken kocasini da bir geyik zannedip vurur Zeus ise Dionysos u kiskanc Hera nin elinden zor kurtarir ve onu bir keciye donusturerek nemflerin arasina yollar Daha sonra genc Dionysos Nysa Dagi nda sarabi icat eder Sonra nemflerden ve satirlerden olusan alayi ile dunyayi dolasmaya baslar a gore Sarap Tanrisi Misir a gittiginde delilikten hala kurtulamamistir Frigya ya vardiginda Rhea tarafindan iyilestirilir ve delirdigi donem boyunca isledigi suclarin gunahindan arindirilir ve bunu muteakip buyukannesi Rhea Cybele nin Gizemler ine inisiye edilir Daha sonra Trakya ya gecer Kral uzum ve sarap dusmanidir Dionysos un butun alayini tutuklar Dionysos un kendisi ise deniz dibinde Thetis in yanina zor siginir Ama kutsal oc gecikmez ve Kral Lykorgas delirir Asma agaci sanarak ogluna saldirir ve onun bacaklarini yok ettikten sonra kendisine gelir Sarap Tanrisi Dionysos Adalar a gecer Bu yolculukla ilgili su efsane anlatilir Dionysos kayalik bir adanin sahilindeyken korsanlarca yakalanir ve bir kole olarak satilmak uzere Misir ya da Kibris a goturulmek istenir Ama Dionysos u her baglayislarinda ustundeki iplerin kendiliginden dusmesi dumencinin dikkatini ceker bu gencin bir Tanri olabilecegini dusunerek onu salivermeleri icin arkadaslarini uyarir Ne var ki dumenciyi kimse dikkate almaz Bu sirada butun gemi sarap terler yelken ve direkleri asma dallari uzum salkimlari kaplamaya baslar Tutsak genc ise kaptanin ustune atlayarak kukreyen bir aslana donusur Bunu goren korsanlar korkudan denize atlarlar ve atlamalariyla yunus baligina donusurler Bu felaketten sadece dumenci kurtulur Naksos adasina gittigi zaman ise Theseus un birakip gittigi Ariadne yi bulur Apollodoros Dionysos un Minos un kizi guzel Ariadne yi Lemnos adasina goturdugunu ondan uc veya dort cocugu oldugunu soyler Ariadne sonunda Zeus tan olumsuzluk armaganini elde eder ve Sarap tanrisinin surekli esi haline gelir Dionysos ve nemfler John Reinhard Weguelin Bekilli yoresinde yasamistir Helen pantheonuna aykiri dusen bir tanridir Butun efsaneleri bir tek motif ustune kuruludur tepki ve direnc Sembolu olan asma agaci gibi olup yeniden dogar haz ve aci arasinda iki ucta gider gelir Bu yuzden psikiyatride manik depresif duygu durumunu temsil eder Genel olarak Zeus ile Semele nin oglu olarak gecse de bazi kaynaklarda Zeus ile Persephone nin ya da Zeus ile Demeter in oglu olarak gosterilir Dionysos kultunun Hristiyanlik dinini de dogrudan etkiledigi iddia edilmektedir Dionysos tanrisi olarak da bilinir Onun adina duzenlenen bag bozumu senliklerinde tiyatronun temeli atilmistir Bu senliklerde bir koro bulunmaktaydi daha sonralari koronun onune bir oyuncu daha sonra ikinci bir oyuncu gecmis boylece tiyatronun temelleri atilmistir GaleriDionysos mozaigi Dionysus ve AriadneKaynakcaDalby Andrew 2006 pdergisi com turkce ic40 htm P Dergisi no 40 p 52 Yaran Semih Dionysos dan Bacchus a Hellen ve Roma Dunyasinda Dionysos Festivalleri From Dionysus to Bacchus The Festivals of Dionysus in the Hellenic and Roman World Dis baglantilarWikimedia Commons ta Dionisos ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir kayiprihtim com liste dionysos keloglan arasinda benzerlik a b Yaran Semih Dionysos dan Bacchus a Hellen ve Roma Dunyasinda Dionysos Festivalleri From Dionysus to Bacchus The Festivals of Dionysus in the Hellenic and Roman World Semih Yaran 3 Mart 2024 tarihinde kaynagindan