Balaken Rayonu (Azerice: Balakən rayonu), Azerbaycan'ın rayonlarından biridir. Azerbaycan'ın kuzeybatısındadır. Antik Yunan coğrafyacısı Strabon, Balaken'i 'Mabetler diyarı' adıyla anmıştır.
Rayonun Azerbaycan'daki konumu | |
Merkez | Balaken |
---|---|
Başkan | |
Alan | 923 (km2) |
Nüfus | 97.600 |
Nüfus yoğunluğu | 92 (kişi/km2) |
Plaka kodu | 08 |
Telefon kodu | 119 |
Posta kodu | AZ 0800 |
Web sitesi | balaken.az |
Tarih
Tarihi bir Alban yerleşim yeridir, eski Kafkas Alban Krallıklarının güzey-batı hattını çevreleyen lojistik yapısı ile Alban Krallığı için her zaman birincil öneme sahip olmuştur[], özellikle Albanlar'a ait eski tapınaklar ve bir kısmı hala ayakta olan eski kiliseler, Alban swastikaları nakşedilmiş tarihi duvar süslemeleri, mezar taşları ve bazı dikitler önemli kültürel öğeleridir.
Rus İmparatorluğu zamanı Car-Balaken okruguna (Rusça: Джаро-Белоканский округ) dahildi. 1841'de feshedilerek Gürcü-İmereti vilayetine (Rusça: Грузино-Имеретинская губерния) katılmış, 1860'tan yeniden özerk Car-Balaken okrugu kurulmuştur. 1860 yılından Zakatala okruguna, 1920 yılından ise Zakatala kazasına (Rusça: Загатальский уезд) dahil idi. Balaken rayonu 1930'da kurulmuş, 1963'te Zaqatala rayonuna birleştirilmiş, 1965'te yeniden bağımsız rayon olmuştur. Kuzeyinde Dağıstan'la, batısında Gürcistan'la komşudur.
Coğrafya
Rayon, yüksek Kafkas dağ silsilelerinin uzantılarından oluşmaktadır.
Balaken, kuzeyden Rusya Federasyonu, Dağıstan, batıdan Gürcistan Cumhuriyeti, güneyden Zakatala Rayonu ile komşudur.
Kafkas sıradağlarının güney doğusu içinde kalan Balaken, derin ve verimli vadi ve ovalarla, hayvancılığa uygun meralara sahiptir. Doğal güzellikleri ve el değmemişliği ile turizm açısından geleceğe yönelik önemli olanaklara sahiptir.
Nüfus
Rayon etnik bakımdan zengindir. Burada nüfusun büyük bölümü Azeri'dir. Etnik azınlıklarlar içerisinde bir Doğu Kafkas dili konuşan Avarlar en büyük azınlıktır. Balaken Avarlar'ı Avarlar içinde "Tshorosul Avar" (Türkçe: "Buzul Yöresi Avarlar'ı") olarak bilinir. Rayonda ayrıca , Çingeneler, Sahurlar, Ruslar, Ukraynalılar da yaşar. Etnik Dağıstan halklarının birçoğu II. Dünya Savaşı sırasında zengin doğal güzellikleri olan Balaken bölgesine göç etmişlerdir.
Etnik qrup | 27 ocak-3 şubat, 1999 n.s. | 13-22 nisan, 2009 n.s. | ||
---|---|---|---|---|
Sayı | % | Sayı | % | |
Toplam | 83 732 | 100.00 | 89 827 | 100.00 |
Azeriler | 56 674 | 67.69 | 65 349 | 72.75 |
Kafkasya Avarları | 24 415 | 29.16 | 23 874 | 26.58 |
Ruslar | 237 | 0.28 | 128 | 0.14 |
Lezgiler | 219 | 0.26 | 91 | 0.10 |
Gürcüler | 1 731 | 2.07 | 38 | 0.04 |
Sahurlar | ... | ... | 34 | 0.04 |
Türkler | 43 | 0.05 | 28 | 0.03 |
Tatarlar | 39 | 0.05 | 11 | 0.01 |
Ukraynalılar | 34 | 0.04 | ... | ... |
Ermeniler | 3 | 0.00 | ... | ... |
Diğerleri | 337 | 0.40 | 274 | 0.31 |
Ekonomi
Yerli halk daha çok tütünçülük, arıcılık, meyvecilik yapmaktadır. Rayonun ekonomisinde hayvancılık ve tahılçılık da önemli yer tutmaktadır. Daha ziyade kırsal bölgeye ait tüketim malları imal edilir.
Eğitim
Rayonda 10 ilkokul, 40 ortaokul, teknik meslek ve müzik okulu, 44 kütüphane, 99 dernek vardır.
Mimarlık
- Kullar köyünde Perikalesi (12.-13. yüzyıl),
- Talalar köyünde "Nur Kilise"
- Kazma köyünde "Darvazbine Kilisesi",
- Kateh köyünde burçlu bir kale (12. yüzyıl), bir cami (1912)
- Balaken şehrinde tek minareli cami (19. yüzyıl).
- Kortala köyünde cami (1905)
İdari birimler
Rayonda 1 şehir, 1 kasaba ve 57 köy vardır.
Balaken şehri
- Katex kasabası
Kabakçöl kasabası
- Abjit köyü
- Acılıkbine köyü
- Ağkilse köyü
- Bayrambine köyü
- Bedağar köyü
- Biçaqarbinə köyü
- Böyüktala köyü
- Cillik köyü
- Cincartala köyü
- Çederovtala köyü
- Çorçorbine köyü
- Darvazbins köyü
- Eyritala köyü
- Gerekli köyü
- Gülüzenbine köyü
- Hetovlar köyü
- Henefki köyü
- İsaklıgerme köyü
- İti köyü
- Kilisebugov köyü
- Kortala köyü
- Mahamalar köyü
- Mazımgara köyü
- Mazımkarışan köyü
- Mazımçay köyü
- Meşeşambul köyü
- Melikzade köyü
- Mollaçıbine köyü
- Murğuztala köyü
- Öküzovtala köyü
- Poçtbine köyü
- Püştetala köyü
- Kamıştala köyü
- Karacalarbine köyü
- Karahacılı köyü
- Karavelili köyü
- Gasbine köyü
- Gaysa köyü
- Kazma köyü
- Kızlartala köyü
- Koztala köyü
- Kullar köyü
- Roçehmed köyü
- Sarıbulag köyü
- Salban köyü
- Şambulbine köyü
- Şambul köyü
- Şerif köyü
- Talalar köyü
- Halatala köyü
Not
- ^ Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 11. // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 25 cilddə. Məsul katib akademik T. M. Nağıyev. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə.
- ^ Population statistics of Eastern Europe 16 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: Ethnic composition of Azerbaijan by 1999 census 19 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Population statistics of Eastern Europe 16 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census 7 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balaken Rayonu Azerice Balaken rayonu Azerbaycan in rayonlarindan biridir Azerbaycan in kuzeybatisindadir Antik Yunan cografyacisi Strabon Balaken i Mabetler diyari adiyla anmistir Balaken RayonuRayonun Azerbaycan daki konumuMerkezBalakenBaskanAlan923 km2 Nufus97 600Nufus yogunlugu92 kisi km2 Plaka kodu08Telefon kodu119Posta koduAZ 0800Web sitesibalaken azgtdTarihTarihi bir Alban yerlesim yeridir eski Kafkas Alban Kralliklarinin guzey bati hattini cevreleyen lojistik yapisi ile Alban Kralligi icin her zaman birincil oneme sahip olmustur kaynak belirtilmeli ozellikle Albanlar a ait eski tapinaklar ve bir kismi hala ayakta olan eski kiliseler Alban swastikalari naksedilmis tarihi duvar suslemeleri mezar taslari ve bazi dikitler onemli kulturel ogeleridir Rus Imparatorlugu zamani Car Balaken okruguna Rusca Dzharo Belokanskij okrug dahildi 1841 de feshedilerek Gurcu Imereti vilayetine Rusca Gruzino Imeretinskaya guberniya katilmis 1860 tan yeniden ozerk Car Balaken okrugu kurulmustur 1860 yilindan Zakatala okruguna 1920 yilindan ise Zakatala kazasina Rusca Zagatalskij uezd dahil idi Balaken rayonu 1930 da kurulmus 1963 te Zaqatala rayonuna birlestirilmis 1965 te yeniden bagimsiz rayon olmustur Kuzeyinde Dagistan la batisinda Gurcistan la komsudur CografyaRayon yuksek Kafkas dag silsilelerinin uzantilarindan olusmaktadir Balaken kuzeyden Rusya Federasyonu Dagistan batidan Gurcistan Cumhuriyeti guneyden Zakatala Rayonu ile komsudur Kafkas siradaglarinin guney dogusu icinde kalan Balaken derin ve verimli vadi ve ovalarla hayvanciliga uygun meralara sahiptir Dogal guzellikleri ve el degmemisligi ile turizm acisindan gelecege yonelik onemli olanaklara sahiptir NufusRayon etnik bakimdan zengindir Burada nufusun buyuk bolumu Azeri dir Etnik azinliklarlar icerisinde bir Dogu Kafkas dili konusan Avarlar en buyuk azinliktir Balaken Avarlar i Avarlar icinde Tshorosul Avar Turkce Buzul Yoresi Avarlar i olarak bilinir Rayonda ayrica Cingeneler Sahurlar Ruslar Ukraynalilar da yasar Etnik Dagistan halklarinin bircogu II Dunya Savasi sirasinda zengin dogal guzellikleri olan Balaken bolgesine goc etmislerdir Etnik qrup 27 ocak 3 subat 1999 n s 13 22 nisan 2009 n s Sayi Sayi Toplam 83 732 100 00 89 827 100 00Azeriler 56 674 67 69 65 349 72 75Kafkasya Avarlari 24 415 29 16 23 874 26 58Ruslar 237 0 28 128 0 14Lezgiler 219 0 26 91 0 10Gurculer 1 731 2 07 38 0 04Sahurlar 34 0 04Turkler 43 0 05 28 0 03Tatarlar 39 0 05 11 0 01Ukraynalilar 34 0 04 Ermeniler 3 0 00 Digerleri 337 0 40 274 0 31EkonomiYerli halk daha cok tutunculuk aricilik meyvecilik yapmaktadir Rayonun ekonomisinde hayvancilik ve tahilcilik da onemli yer tutmaktadir Daha ziyade kirsal bolgeye ait tuketim mallari imal edilir EgitimRayonda 10 ilkokul 40 ortaokul teknik meslek ve muzik okulu 44 kutuphane 99 dernek vardir MimarlikKullar koyunde Perikalesi 12 13 yuzyil Talalar koyunde Nur Kilise Kazma koyunde Darvazbine Kilisesi Kateh koyunde burclu bir kale 12 yuzyil bir cami 1912 Balaken sehrinde tek minareli cami 19 yuzyil Kortala koyunde cami 1905 Idari birimlerRayonda 1 sehir 1 kasaba ve 57 koy vardir Balaken sehri Katex kasabasi Kabakcol kasabasi Abjit koyu Acilikbine koyu Agkilse koyu Bayrambine koyu Bedagar koyu Bicaqarbine koyu Boyuktala koyu Cillik koyu Cincartala koyu Cederovtala koyu Corcorbine koyu Darvazbins koyu Eyritala koyu Gerekli koyu Guluzenbine koyu Hetovlar koyu Henefki koyu Isakligerme koyu Iti koyu Kilisebugov koyu Kortala koyu Mahamalar koyu Mazimgara koyu Mazimkarisan koyu Mazimcay koyu Mesesambul koyu Melikzade koyu Mollacibine koyu Murguztala koyu Okuzovtala koyu Poctbine koyu Pustetala koyu Kamistala koyu Karacalarbine koyu Karahacili koyu Karavelili koyu Gasbine koyu Gaysa koyu Kazma koyu Kizlartala koyu Koztala koyu Kullar koyu Rocehmed koyu Saribulag koyu Salban koyu Sambulbine koyu Sambul koyu Serif koyu Talalar koyu Halatala koyuNot Umumi melumat Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi vahidleri Inzibati kend rayonlari 01 01 2006 sehife 11 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Mesul katib akademik T M Nagiyev Azerbaycan cildi Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 884 sehife ISBN 9789952441017 Population statistics of Eastern Europe 16 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ethnic composition of Azerbaijan by 1999 census 19 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Population statistics of Eastern Europe 16 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census 7 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde