Balkan Türkleri veya Rumeli Türkleri, Balkanlar'da yaşayan Türklerdir. Balkan Türkleri, Edirne'deki Meriç nehrinin batı tarafında yaşayan Türklere verilen addır. Çoğunlukla Makedonya, Kosova, Bulgaristan, Yunanistan, Bosna-Hersek ve Romanya'da olmak üzere toplamda 1.763.155 - 2.837.703 Türk yașamaktadır. Nüfusları kesin olarak hesaplanamamakla birlikte 1 milyona yakın olduğu Türk dernekleri tarafından hesaplanmaktadır.
Batı Trakya Bayrağı | |
Toplam nüfus | |
---|---|
y. 1 milyon + | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Bulgaristan | 588.318-800.000 |
Kuzey Makedonya | 200.000 |
Kosova | 69.297-80.000 |
Yunanistan | 150.000 |
Tarih
Osmanlı Devleti'nın iskan politikası olarak Balkanlar'a yerleştirilmiş olan Anadolu'daki yörüklerden ve kuzeyden gelen Kıpçak-Kuman boylarından oluşan Türk topluluklarının torunlarıdır.[] Bölge kültürüne katkıda bulunmalarının yanında, yılın belli zamanlarında komşu bölgelere akınlar düzenlemişlerdir.[]
93 Harbi ile çoğalan, Balkan Savaşları ile daha da kitleselleşen Müslüman (Türk, Çingene, Boşnak, Arnavut, Pomak) göçü büyük acılara ve katliamlara sahne olmuştur. Lozan Antlaşması'nın ek protokolü ile Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi yapılmış, Türkiye ve Yunanistan'ın vatandaşları din esâsına dayalı olarak zorunlu göçe tâbi tutulmuştur. Türkiye'de sadece İstanbul kenti ile Gökçeada ve Bozcaada'da oturan Rumlar, Yunanistan'da ise sadece Batı Trakya'daki Türkler ve Pomaklar mübadeleden muaf tutulmuşlardır.
Günümüz
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından mübâdeleler ile Türklerin bir kısmı Türkiye'ye göç etmiş olsa da, günümüzde halen Bulgaristan, Makedonya, Yunanistan, Kosova, Sırbistan'da Türk nüfusun yoğun olduğu yerleşimler vardır. Türkçe ve bulundukları ülkenin dillerini konuşmaktadırlar.
1989 yılında Bulgaristan'daki zorunlu isim değiştirme vb. baskılar sonucunda Türkler başta İstanbul, Bursa ve İzmir olmak üzere Türkiye'ye göç etmiş, politika değişiklikleri sonucu bu göçmenlerin bir kısmı Bulgaristan'a geri dönmüştür.
Göç
Türklerin Bulgaristan'dan Göçü (1878-1994)
|
Türklerin Yunanistan'dan Göçü
Yunanistan bölgesinden Türk göçleri birkaç şekilde gelişmiş, bu göçler sonucunda bölgede bir zamanlar hatırı sayılır nüfus oranına sahip Türkler, günümüzde sadece Batı Trakya’da kalmıştır.
Batı Trakya’nın 1923 yılındaki nüfusu 191.699’dur. Batı Trakya nüfusunun 129.120’si Türk (%67), 33.910’u Yunan (%18), 28.669’u Bulgar, geri kalan nüfusunu ise Ermeni ve Yahudi topluluğu oluşturmaktaydı.
1923 Yılında Batı Trakya Nüfusu | |||||||
Şehirler | Türk | Yunan | Bulgar | Yahudi | Ermeni | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Gümülcine | 59.967 | 8.834 | 9.997 | 1.007 | 360 | ||
Dedeağaç | 11.744 | 4.800 | 10.227 | 253 | 449 | ||
Sofulu | 14.736 | 11.542 | 5.490 | - | - | ||
İskeçe | 42.671 | 8.728 | 522 | 220 | 114 | ||
Toplam | 129.120 | 33.910 | 26.266 | 1.480 | 923 |
Batı Trakya'daki nüfusun büyük çoğunluğunu Türklerin oluşturması nedeniyle Batı Trakya Türkleri 1923-1924 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesinden muhaf tutulmuşlar ancak Lozandaki görüşmelerde, Mesta Karasu Nehri ile Meriç nehri arası Batı Trakya olarak kabul edildiğinden, Mesta ile Ustruma Nehirleri arasında kalan Kavala, Drama, Serez bölgelerindeki Türkler mübadeleye tabi olmuşlar ve Türkiye'ye gelmek zorunda kalmışlardır
Nüfus
- Arnavutluk: 714 kişi ana dil olarak Türkçe beyanında bulunmuştur. (2011 sayımı)
- Bulgaristan: 588.318 (2011 sayımı) 2011 nüfus sayımında 736.981 kişi etnik grubunu belirtmemiştir. Bu kişilerin etnik grup dağılımları, sayımda hile yapılmadığı kabul edilerek Bulgaristanın genel etnik dağılımına eşit olduğu düşünüldüğünde 70 bine yakın Türk nüfusu daha olduğu düşünülebilir
- Yunanistan: 49.000 - 130.000 - 150.000
- Kuzey Makedonya : 77.959 (2002 sayımı) (Torbeşler dâhil)
- Kosova: 18.738 (2011 sayımı)- anadili veya 2.,3.,4. olarak konuşulan dillerde toplam Türkçe konuşan kişi sayısı; 74.439
- Bosna-Hersek: 267 (1991 sayımı); 50.000 (2013 sayımı);[] 2014 tarihli diğer bir kaynağa göre bu sayının 1200 olduğu ifade edilmektedir.
- Romanya: 27.580 ve ayrıca 23.409 Tatar
- Sırbistan: 647 (2011 sayımı)
Adakale
Adakale, Kal'â ı Ada, 1968 yılında Demirkapı (Iron Gates) Barajı'nın suları altında kalana kadar Tuna Nehri üzerinde, bugünkü Romanya topraklarında yer alan ve üzerinde Türk nüfusun yaşadığı ada. Eski adı Caroline Adası, Romence adı dır.
Tuna nehrindeki trafik ve ticareti kontrol eden ada, 1691 yılından Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiş, 1878 Berlin Antlaşmasında kime teslim edileceğinin yazımı unutulduğundan 1923 yılındaki Lozan Anlaşması ile Romanya'ya teslim edilene kadar bir Türk adası olarak kalmıştır. 1960'lı yılların sonlarına kadar 1000 kadar Türk'ün yaşadığı 160.000 m² yüzölçümündeki Adakale, Osmanlı mimarisinin özelliklerini yansıtan bir yerleşim birimiydi. Üzerinde bir cami, bir Vauban stilinde inşa edilmiş bir kale, küçük bir Ortodoks kilisesi, pazar yeri ve birkaç kahvehane bulunmaktaydı. Adada yaşayan Türkler tütün ekimi, kayıkçılık ve ticaretten geçimlerini sağlarlardı. Ada baraj suları altında kaldıktan sonra adalıların büyük bölümü Türkiye'ye göç etmiştir.
Kaynakça
- ^ National Statistical Institute of Bulgaria (2011). (PDF). National Statistical Institute of Bulgaria. 10 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Sosyal 2011, 369.
- ^ Bokova 2010, 170.
- ^ "Galina Oustinova-Stjepanovic, Religion and Politics of Sufi Turks in Macedonia A pre-field proposal, University College London, London 2008" (PDF). 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
- ^ Kosova Nüfus ve Konut Sayımı 2011, “Usually resident population by mother tongue, sex and age”, s. 64. 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kosova İstatistik Ajansı (İngilizce)
- ^ Thomas Goltz, Minority Within a Minority- For Ethnic Turks, Serbian War is Another Chapter in a 600 Year Old Story (05-20-99) 15 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Can Karpat, Kosovalı Türkler 4 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Balkan İncileri
- ^ a b Whitman 1990, i
- ^ a b Levinson 1998, 41
- ^ a b c d e f g h i j k l m Eminov, Ali, Turks and Other Muslim Minorities in Bulgaria, New York, Routledge, 1997, Hoepken, W., "Modernnisierung und Nationalismus: Sizialgeschichtliche Aspeckte der Bulgarischen Minder hertenpolitik gegennüber den Türken", Schönfeld, R., ed, Nationalitätenprobleme in Südosteuropa, Munich, Oldenbourg, 1997, p. 255-303, Erdinç, Didar, "Bulgaristan'daki Değişim Sürecinde Türk Azınlığın Ekonomik Durumu", Türkler, Ankara, 2002, s.394-400.
- ^ Whitman 1990, 1
- ^ Öksüz 2004, 255.
- ^ (PDF). 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2015.
- ^ "Bulgaristan'da kaç Türk yaşıyor? (21.07.2011)". 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2014.
- ^ ""Muslim minority of Thrace", Ministry of Foreign Affairs". 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
- ^ "Makedonya Cumhuriyetinde Etnik gruplar". 24 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2014.
- ^ . 10 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014.
- ^ Federal Office of Statistics. . 17 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2011.
- ^ . 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2015.
- ^ (PDF). 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
- ^ (PDF). 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014.
- Yunan illerindeki zavallı esirlerimiz 1921
- Kızılay arşivi dosya no :1207- 1208 - 1291- 1295
- Beynelmilel Kızılhaç Arşivi Dosya no:Mis.CR 00 57 ; Cr 00 57 Bis; 55-5/5 Bis;Fototek;65 5/66 ;
- Genelkurmay Arşivi ATESE A:1-4
Dış bağlantılar
- Rumeli Türkleri (türk.)24 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (PDF-Datei; 172 kB)
- Tatarlar Romanya14 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (rumän.)
- Batı Trakya Türkleri
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balkan Turkleri veya Rumeli Turkleri Balkanlar da yasayan Turklerdir Balkan Turkleri Edirne deki Meric nehrinin bati tarafinda yasayan Turklere verilen addir Cogunlukla Makedonya Kosova Bulgaristan Yunanistan Bosna Hersek ve Romanya da olmak uzere toplamda 1 763 155 2 837 703 Turk yașamaktadir Nufuslari kesin olarak hesaplanamamakla birlikte 1 milyona yakin oldugu Turk dernekleri tarafindan hesaplanmaktadir Balkan TurkleriBati Trakya BayragiToplam nufusy 1 milyon Onemli nufusa sahip bolgelerBulgaristan588 318 800 000Kuzey Makedonya200 000Kosova69 297 80 000Yunanistan150 0001800 yilinda Osmanli Imparatorlugu nun bati sinirlariTarihOsmanli Devleti nin iskan politikasi olarak Balkanlar a yerlestirilmis olan Anadolu daki yoruklerden ve kuzeyden gelen Kipcak Kuman boylarindan olusan Turk topluluklarinin torunlaridir kaynak belirtilmeli Bolge kulturune katkida bulunmalarinin yaninda yilin belli zamanlarinda komsu bolgelere akinlar duzenlemislerdir kaynak belirtilmeli Osmanli Imparatorlugu nun Balkan topraklarina dair etnik grafik harita 1861 93 Harbi ile cogalan Balkan Savaslari ile daha da kitlesellesen Musluman Turk Cingene Bosnak Arnavut Pomak gocu buyuk acilara ve katliamlara sahne olmustur Lozan Antlasmasi nin ek protokolu ile Turkiye Yunanistan Nufus Mubadelesi yapilmis Turkiye ve Yunanistan in vatandaslari din esasina dayali olarak zorunlu goce tabi tutulmustur Turkiye de sadece Istanbul kenti ile Gokceada ve Bozcaada da oturan Rumlar Yunanistan da ise sadece Bati Trakya daki Turkler ve Pomaklar mubadeleden muaf tutulmuslardir GunumuzTurkiye Cumhuriyeti nin kurulmasinin ardindan mubadeleler ile Turklerin bir kismi Turkiye ye goc etmis olsa da gunumuzde halen Bulgaristan Makedonya Yunanistan Kosova Sirbistan da Turk nufusun yogun oldugu yerlesimler vardir Turkce ve bulunduklari ulkenin dillerini konusmaktadirlar 1989 yilinda Bulgaristan daki zorunlu isim degistirme vb baskilar sonucunda Turkler basta Istanbul Bursa ve Izmir olmak uzere Turkiye ye goc etmis politika degisiklikleri sonucu bu gocmenlerin bir kismi Bulgaristan a geri donmustur Goc Osmanli Imparatorlugu nun Balkan topraklarina dair etnik harita 1861 2001 Nufus sayimina gore Turk nufus orani 50 ve ustu 20 ve ustu 10 ve ustuTurklerin Bulgaristan dan Gocu 1878 1994 Yil Sayi Not1878 1912 350 000 93 Harbi Balkan Savaslari1923 33 101 507 1933 Razgrad OlaylariEylul 1934 97 181 1934 Balkan AntantiEylul 1940 21 353 19401950 154 198 Kore Savasi1952 68 241969 78 114 3561979 88 101989 321 800 150 000 i 1990 larda Bulgaristan a dondu 1991 92 50 0001993 94 70 000Turklerin Yunanistan dan Gocu Yunanistan bolgesinden Turk gocleri birkac sekilde gelismis bu gocler sonucunda bolgede bir zamanlar hatiri sayilir nufus oranina sahip Turkler gunumuzde sadece Bati Trakya da kalmistir Bati Trakya nin 1923 yilindaki nufusu 191 699 dur Bati Trakya nufusunun 129 120 si Turk 67 33 910 u Yunan 18 28 669 u Bulgar geri kalan nufusunu ise Ermeni ve Yahudi toplulugu olusturmaktaydi 1923 Yilinda Bati Trakya NufusuSehirler Turk Yunan Bulgar Yahudi ErmeniGumulcine 59 967 8 834 9 997 1 007 360Dedeagac 11 744 4 800 10 227 253 449Sofulu 14 736 11 542 5 490 Iskece 42 671 8 728 522 220 114Toplam 129 120 33 910 26 266 1 480 923 Bati Trakya daki nufusun buyuk cogunlugunu Turklerin olusturmasi nedeniyle Bati Trakya Turkleri 1923 1924 Turkiye Yunanistan Nufus Mubadelesinden muhaf tutulmuslar ancak Lozandaki gorusmelerde Mesta Karasu Nehri ile Meric nehri arasi Bati Trakya olarak kabul edildiginden Mesta ile Ustruma Nehirleri arasinda kalan Kavala Drama Serez bolgelerindeki Turkler mubadeleye tabi olmuslar ve Turkiye ye gelmek zorunda kalmislardirNufusMakedonya Cumhuriyeti etnik gruplar haritasi 2002 yili Kosova nin tahmini etnik haritasiArnavutluk 714 kisi ana dil olarak Turkce beyaninda bulunmustur 2011 sayimi Bulgaristan 588 318 2011 sayimi 2011 nufus sayiminda 736 981 kisi etnik grubunu belirtmemistir Bu kisilerin etnik grup dagilimlari sayimda hile yapilmadigi kabul edilerek Bulgaristanin genel etnik dagilimina esit oldugu dusunuldugunde 70 bine yakin Turk nufusu daha oldugu dusunulebilir Yunanistan 49 000 130 000 150 0001914 tarihli Bulgarlar in gozunden Makedonya Bolgesi etnik haritasi Kuzey Makedonya 77 959 2002 sayimi Torbesler dahil Kosova 18 738 2011 sayimi anadili veya 2 3 4 olarak konusulan dillerde toplam Turkce konusan kisi sayisi 74 439 Bosna Hersek 267 1991 sayimi 50 000 2013 sayimi kaynak belirtilmeli 2014 tarihli diger bir kaynaga gore bu sayinin 1200 oldugu ifade edilmektedir Romanya 27 580 ve ayrica 23 409 Tatar Sirbistan 647 2011 sayimi AdakaleAdakale Kal a i Ada 1968 yilinda Demirkapi Iron Gates Baraji nin sulari altinda kalana kadar Tuna Nehri uzerinde bugunku Romanya topraklarinda yer alan ve uzerinde Turk nufusun yasadigi ada Eski adi Caroline Adasi Romence adi dir Tuna nehrindeki trafik ve ticareti kontrol eden ada 1691 yilindan Osmanli Devleti tarafindan fethedilmis 1878 Berlin Antlasmasinda kime teslim edileceginin yazimi unutuldugundan 1923 yilindaki Lozan Anlasmasi ile Romanya ya teslim edilene kadar bir Turk adasi olarak kalmistir 1960 li yillarin sonlarina kadar 1000 kadar Turk un yasadigi 160 000 m yuzolcumundeki Adakale Osmanli mimarisinin ozelliklerini yansitan bir yerlesim birimiydi Uzerinde bir cami bir Vauban stilinde insa edilmis bir kale kucuk bir Ortodoks kilisesi pazar yeri ve birkac kahvehane bulunmaktaydi Adada yasayan Turkler tutun ekimi kayikcilik ve ticaretten gecimlerini saglarlardi Ada baraj sulari altinda kaldiktan sonra adalilarin buyuk bolumu Turkiye ye goc etmistir Kaynakca National Statistical Institute of Bulgaria 2011 PDF National Statistical Institute of Bulgaria 10 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Sosyal 2011 369 Bokova 2010 170 Galina Oustinova Stjepanovic Religion and Politics of Sufi Turks in Macedonia A pre field proposal University College London London 2008 PDF 14 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Haziran 2021 Kosova Nufus ve Konut Sayimi 2011 Usually resident population by mother tongue sex and age s 64 2 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kosova Istatistik Ajansi Ingilizce Thomas Goltz Minority Within a Minority For Ethnic Turks Serbian War is Another Chapter in a 600 Year Old Story 05 20 99 15 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Can Karpat Kosovali Turkler 4 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Balkan Incileri a b Whitman 1990 i a b Levinson 1998 41 a b c d e f g h i j k l m Eminov Ali Turks and Other Muslim Minorities in Bulgaria New York Routledge 1997 Hoepken W Modernnisierung und Nationalismus Sizialgeschichtliche Aspeckte der Bulgarischen Minder hertenpolitik gegennuber den Turken Schonfeld R ed Nationalitatenprobleme in Sudosteuropa Munich Oldenbourg 1997 p 255 303 Erdinc Didar Bulgaristan daki Degisim Surecinde Turk Azinligin Ekonomik Durumu Turkler Ankara 2002 s 394 400 Whitman 1990 1 Oksuz 2004 255 PDF 8 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2015 Bulgaristan da kac Turk yasiyor 21 07 2011 21 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2014 Muslim minority of Thrace Ministry of Foreign Affairs 18 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2014 Makedonya Cumhuriyetinde Etnik gruplar 24 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2014 10 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2014 Federal Office of Statistics 17 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ekim 2011 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2015 PDF 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2014 PDF 17 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2014 Yunan illerindeki zavalli esirlerimiz 1921 Kizilay arsivi dosya no 1207 1208 1291 1295 Beynelmilel Kizilhac Arsivi Dosya no Mis CR 00 57 Cr 00 57 Bis 55 5 5 Bis Fototek 65 5 66 Genelkurmay Arsivi ATESE A 1 4Dis baglantilarRumeli Turkleri turk 24 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Datei 172 kB Tatarlar Romanya14 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ruman Bati Trakya Turkleri