Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Balon, ısıtılmış hava ya da havadan hafif bir gazla (helyum, hidrojen vs.) doldurulan, atmosferde uçabilen, genellikle sepetli hava taşıtı. İnsanoğlu ilk olarak uçurtma ile insan ve yük taşımaya çalışmıştır ancak balon ilk kullanışlı hava taşıtıdır.
Uçma prensibi
Balonun havada yükselmesi, sudaki cismin yüzmesiyle aynı ilke olan boyansi (batmazlık) prensibine dayanır. Bir balon, hacmini kapladığı havanın ağırlığı kendi ağırlığına eşit oluncaya kadar yükselir. Yükseklik arttığında havanın yoğunluğu azaldığından ağırlık dengelenir ve balon daha yükseğe çıkamaz. Eğer daha yükseğe çıkmak isteniyorsa ağırlığın azaltılması, alçalmak isteniyorsa da balonun içindeki havanın azaltılması gerekir.
Kumanda etme
Balonlar bir yerden bir yere ulaşmak için elverişli araçlar değildirler, zira sadece dikey hareket kontrolü vardır ve rüzgarla sürüklendiklerinden yatay yönlendirme imkânları yoktur. Ulaşım aracı olarak kullanılan ve bir nevi güdümlü balon olan zeplinlerin sürüklenerek değil itme kuvvetiyle yol almalarını sağlayan motorları ve havada yönlenmesini sağlayan dümenleri vardır.
Balonun parçaları
Bir balon; kubbe, sepet denilen iki bölümden oluşur. Kubbe balonun havayla doldurulan yeri olduğundan yüksek iç basınca dayanıklı, küçük yırtıkların büyümesini önleyecek, gözenekli olmayan esnek ve hafif malzemelerden yapılmaktadır. Bu malzemeler "panel" denilen parçalarla yatay, dikey veya diagonal olarak şeritler ile birbirine eklenmektedir. Sepeti ve yükleri taşıyan bir ağ balonu çevreler. Balonun tepesinde alçalmak veya inişten sonra balonu söndürmek için ayrı bir iple çekilerek açılan hava boşaltma deliği vardır.
İlk uçuş
Balon fikri ilk kez 1766 yılında hidrojeni bulan Henry Cavendish’in bu gazın havadan hafif olduğunu görmesi ve 1767’de Joseph Black’ın hafif bir aracın hidrojenle doldurulduğu zaman uçabileceğini öne sürmesiyle doğdu. Ancak ilk balon hidrojenle değil sıcak havayla doldurularak uçtu. İlk uçuş 4 Haziran 1783 tarihinde Fransız Joseph Michel Montgolfier (1740-1810) ve (1745-1799) kardeşler tarafından Annonay köyünde çapı 10,5 metre olan ketenden bir torbayı sıcak havayla doldurarak olmuştur. Balon 450 metre kadar yükselerek 10 dakikada 1,5 millik mesafe katetmiştir.
İlk insanlı uçuş
Montgolfier Kardeşler sonraki uçuşlarını 19 Eylül 1783 tarihinde, aralarında Benjamin Franklin’in de bulunduğu kalabalık karşısında Paris’te yapmışlardır. 6 millik uçuşta balonun sepetine bir horoz, bir ördek ve bir koyun koymuşlardır.
21 Kasım 1793 tarihinde sıcak hava balonu Fransız fizikçi Jean-François Pilâtre de Rozier (1756-1783) ve bir arkadaşını da taşımış tarihte balon kullanan ilk pilotlar olmuşlardır.
Gaz balonu
Fransız Fizikçi Jacques Charles, sıcak havanın kısmen az bir havada yüzme etkisi yarattığını ve soğudukça bu özelliğini yitirdiğini fark etti. Sepette yakılan ateş havayı bir müddet daha ısıtmakta idi. Ancak hidrojen gazı daha hafif ve havada yüzme kabiliyeti kalıcı idi. 27 Ağustos 1783 tarihinde Jacques Cesar Charles ilk hidrojen balonunu yaptı ve uçurmayı başardı.
Bilimsel amaçlı uçuşlar
Fransız fizikçi Jean-Baptiste Biot (1774-1862) ve Joseph Louis Gay-Lussac (1778-1850), 1804 yılında 6,5 km yüksekliğe çıkarak bu yükseklikteki havanın bileşimini sınadılar ve dünyanın manyetik alanının doğasını incelediler. Bu bilimsel amaçlı olarak yapılan ilk uçuştu.
1902 yılında Fransız Meteorolog (1855-1913) insanların çıkamadığı yükseklikler için ölçüm aletleri yerleştirilmiş insansız balonlar uçurmuştur. Bu yöntemle atmosfer sıcaklığının 11 km yüksekliğe kadar düzenli olarak düştüğünü tespit etmiş ulaşabildiği daha yükseklerde ise sıcaklığın sabit kaldığını tespit etmiştir.
1931 yılında ise İsviçreli fizikçi Auguste Piccard (1884-1962) kapalı bir vagon yaptırarak iyonosfer ve kozmik ışınları inceleyebilmek için 16 km'ye kadar balonla çıkmayı başarmıştır.
Resimler
-
![image]()
Şişirilen ve uçan balonlar -
![image]()
1902'de bir balon uçurma denemesi -
![image]()
Almanya'da bir balon -
![image]()
Ferrara Balon Festivalinde ters dönmüş bir balon -
![image]()
-
![image]()
Wikimedia Commons'ta Balloons ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ "aircraft Balon (hava taşıtı)." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
- ^ a b . 22 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balon isitilmis hava ya da havadan hafif bir gazla helyum hidrojen vs doldurulan atmosferde ucabilen genellikle sepetli hava tasiti Insanoglu ilk olarak ucurtma ile insan ve yuk tasimaya calismistir ancak balon ilk kullanisli hava tasitidir Cesitli renk ve sekillerde sicak hava balonlariUcma prensibiBalonun havada yukselmesi sudaki cismin yuzmesiyle ayni ilke olan boyansi batmazlik prensibine dayanir Bir balon hacmini kapladigi havanin agirligi kendi agirligina esit oluncaya kadar yukselir Yukseklik arttiginda havanin yogunlugu azaldigindan agirlik dengelenir ve balon daha yuksege cikamaz Eger daha yuksege cikmak isteniyorsa agirligin azaltilmasi alcalmak isteniyorsa da balonun icindeki havanin azaltilmasi gerekir Kumanda etmeBalonlar bir yerden bir yere ulasmak icin elverisli araclar degildirler zira sadece dikey hareket kontrolu vardir ve ruzgarla suruklendiklerinden yatay yonlendirme imkanlari yoktur Ulasim araci olarak kullanilan ve bir nevi gudumlu balon olan zeplinlerin suruklenerek degil itme kuvvetiyle yol almalarini saglayan motorlari ve havada yonlenmesini saglayan dumenleri vardir Balonun parcalariBir balon kubbe sepet denilen iki bolumden olusur Kubbe balonun havayla doldurulan yeri oldugundan yuksek ic basinca dayanikli kucuk yirtiklarin buyumesini onleyecek gozenekli olmayan esnek ve hafif malzemelerden yapilmaktadir Bu malzemeler panel denilen parcalarla yatay dikey veya diagonal olarak seritler ile birbirine eklenmektedir Sepeti ve yukleri tasiyan bir ag balonu cevreler Balonun tepesinde alcalmak veya inisten sonra balonu sondurmek icin ayri bir iple cekilerek acilan hava bosaltma deligi vardir Ilk ucusMontgolfier Kardesler in tarihi balonunun muhendislik bilgilerini de iceren 1786 tarihli bir semasi Jacques Cesar Charles in balonu Balon fikri ilk kez 1766 yilinda hidrojeni bulan Henry Cavendish in bu gazin havadan hafif oldugunu gormesi ve 1767 de Joseph Black in hafif bir aracin hidrojenle dolduruldugu zaman ucabilecegini one surmesiyle dogdu Ancak ilk balon hidrojenle degil sicak havayla doldurularak uctu Ilk ucus 4 Haziran 1783 tarihinde Fransiz Joseph Michel Montgolfier 1740 1810 ve 1745 1799 kardesler tarafindan Annonay koyunde capi 10 5 metre olan ketenden bir torbayi sicak havayla doldurarak olmustur Balon 450 metre kadar yukselerek 10 dakikada 1 5 millik mesafe katetmistir Ilk insanli ucusHavacilik tarihi sol asagi kosesinden saatin ters yonunde Montgolfier Kardesler 1784 Annonay daki ilk balon deneyimi 1783 Charles nin Paris ilk balon deneymi 1783 Pilatre de Rozier ve nin ilk hava yolculugu 1783 Charles ve in ilk hava yolculugu 1783 nun ilk balon direksiyonu denemesi 1784 ve Jefferies nin balonla Mans Denizi gecmesi 1785 Pilatre de Rozier ve in olumleri 1785 Ilk kesif balonu L Entreprenant in den Charleroi ya nakli 1794 Fleurus Muharebesi nde Coutelle nin bindigi L Entreprenant balonu 1794 kromlitografya Paris 1890 1900Havacilik tarihi sag ust kosesinden saatin ters yonunde Mainz Kusatmasi sirasinda Komutan 1795 Gecen yuzyilin hava seyrusefer utopyalari Sebastien Lenormand in ilk parasut deneyimi Montpellier 1783 Jacques Garnerin in parasutle inmesi 1797 Gay Lussac ve Biot 4 000 metre yuksekliginde 1804 Napolyon un tac giyme logolu balon 1804 Bayan Blanchard in olumu 1819 Adriyatik Denizi nde ve iki ortagi 1804 Harris in olumu 1824 Italyan balikcilar tarafindan kurtarilan 1846 kromlitografya Paris 1890 1900 Montgolfier Kardesler sonraki ucuslarini 19 Eylul 1783 tarihinde aralarinda Benjamin Franklin in de bulundugu kalabalik karsisinda Paris te yapmislardir 6 millik ucusta balonun sepetine bir horoz bir ordek ve bir koyun koymuslardir 21 Kasim 1793 tarihinde sicak hava balonu Fransiz fizikci Jean Francois Pilatre de Rozier 1756 1783 ve bir arkadasini da tasimis tarihte balon kullanan ilk pilotlar olmuslardir Gaz balonuFransiz Fizikci Jacques Charles sicak havanin kismen az bir havada yuzme etkisi yarattigini ve sogudukca bu ozelligini yitirdigini fark etti Sepette yakilan ates havayi bir muddet daha isitmakta idi Ancak hidrojen gazi daha hafif ve havada yuzme kabiliyeti kalici idi 27 Agustos 1783 tarihinde Jacques Cesar Charles ilk hidrojen balonunu yapti ve ucurmayi basardi Bilimsel amacli ucuslarFransiz fizikci Jean Baptiste Biot 1774 1862 ve Joseph Louis Gay Lussac 1778 1850 1804 yilinda 6 5 km yukseklige cikarak bu yukseklikteki havanin bilesimini sinadilar ve dunyanin manyetik alaninin dogasini incelediler Bu bilimsel amacli olarak yapilan ilk ucustu 1902 yilinda Fransiz Meteorolog 1855 1913 insanlarin cikamadigi yukseklikler icin olcum aletleri yerlestirilmis insansiz balonlar ucurmustur Bu yontemle atmosfer sicakliginin 11 km yukseklige kadar duzenli olarak dustugunu tespit etmis ulasabildigi daha yukseklerde ise sicakligin sabit kaldigini tespit etmistir 1931 yilinda ise Isvicreli fizikci Auguste Piccard 1884 1962 kapali bir vagon yaptirarak iyonosfer ve kozmik isinlari inceleyebilmek icin 16 km ye kadar balonla cikmayi basarmistir ResimlerSisirilen ve ucan balonlar 1902 de bir balon ucurma denemesi Almanya da bir balon Ferrara Balon Festivalinde ters donmus bir balon Wikimedia Commons ta Balloons ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakca aircraft Balon hava tasiti Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Online Encyclopaedia Britannica Inc a b 22 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2018