Bash, Brian Fox tarafından GNU Projesi için Bourne kabuğuna özgür yazılım alternatifi olarak yazılmış, Unix ve benzeri işletim sistemlerinde kullanılan komut satırı ve bu kabuğun betik dilidir. GNU Tasarısı'nın parçasıdır ve birçok (GNU/Linux) dağıtımında ön tanımlı kabuk olarak gelir. Ayrıca bir versiyonu Windows 10 için aracılığıyla mevcuttur.Solaris 11'in de varsayılan kullanıcı betiğidir. Bash ayrıca 2019 öncesinde çıkan tüm MacOS sürümlerinde varsayılan kabuktu.
Bir Bash oturumunun ekran görüntüsü | |
Geliştirici(ler) | GNU Projesi |
---|---|
Güncel sürüm | 5.1 / 27 Temmuz 2012 |
Programlama dili | C |
İşletim sistemi | Kurulum desteği: Unix benzeri Açtığı sistemler: Platform bağımsız |
Platform | GNU |
Erişilebilirlik | Çokdilli |
Tür | Unix kabuğu, Komut satırı |
Lisans | GPLv3 |
Resmî sitesi | gnu.org/software/bash/ |
Kod deposu |
|
Bash, genellikle yazı pencerelerinde çalışan bir komut istemcisidir. Kullanıcıların pencerede yazdığı komutlar bu istemci tarafından eyleme dökülür. Bash ayrıca kabuk betik dili denilen dosyaları okuyup çalıştırabilir.
İsmi, Bourne kabuğunun yerine geçtiğini belirten bir kelime oyunu olan "Bourne-again shell" kelimelerinin kısaltılmasıyla oluşmuştur.
Tarihçe
Brian Fox, Richard Stallman'ın aynı amacı güden bir proje üzerine çalışan yazılımcının yavaşlığından memnuniyetsiz olması üzerine 10 Ocak 1988'de Bash'i kodlamaya başladı. Stallman ve Özgür Yazılım Vakfı (FSF), BSD ve GNU yazılımlarını kayda değer kılmak ve tam anlamıyla özgür işletim sistemleri olabilmeleri için özgür bir kabuğun gerekliliğini dillendiriyorlardı ve Fox da bu amaçla FSF'de işe alındı. Fox, Bash'in ilk beta sürümü olan versiyon .99'u 8 Haziran 1989'da yayınladı ve 1992-1994 arasına kadar proje yöneticiliğini sürdürdü. FSF'den ayrılışının ardından makamını Chet Ramey isimli bir erken geliştiriciye devretti.
Zamanla Bash, Linux kullanıcıları arasında en çok tercih edilen kabuk haline geldi ve Linux dağıtımlarının varsayılan kabuğu oldu. Bash ayrıca Microsoft Windows'a taşındı ve Cygwin, MinGW ve DJGPP aracılığıyla DOS'a, GNV projesi aracılığıyla Netware ve OpenVMS'ye, çeşitli yazılımlar aracılığıyla ArcaOS ve Android gibi ortamlara dağıtıldı.
Özellikleri
Bash, orijinal Unix Bourne kabuğundan esinlendiği için sh ile uyumludur. Dizin yönetimi, iş kontrolü, alias'lar gibi Korn ve C kabuğunun önemli özelliklerini içermektedir. Bash tek kelimeden oluşan komut satırı seçenekleriyle (-a, -b, -c, -i, -l, -r, vs.) veya—debugger, --help, --login vs. gibi çok karakterli seçeneklerle uyarılabilir. Başlatıcı dosyaları, Bash'in açılırken okuyup çalıştırdığı dosyalardır. Bash kişiselleştirilebilir birçok kısayoldan oluşur. Ayrıca Bash ortam güvenliği için kısıtlı bir mod içerir. Kabuk, --restricted veya bash -r opsiyonlarıyla ya da oturumun rbash olarak adlandırılması durumunda kısıtlı moda geçir.
Başlatıcı betikler
Bash başlatıldığı zaman çeşitli dot dosyalarındaki komutları okuyup çalıştırır. Bash kabuk dosyalarından farklı olarak dot dosyaları çalıştırma iznine sahip değildir veya başlarında #!/bin/bash
gibi bir derleyici yönergesi yoktur.
Bash başlatıcı komut örneği
[ -r ~/.profile ] && . ~/.profile # ortamı hazırlas if [ -n "$PS1" ] ; then # biz interaktif miyiz? [ -r ~/.bashrc ] && . ~/.bashrc # interaktif kabuklar için tty/prompt/function kurulumu [ -r ~/.bash_login ] && . ~/.bash_login # yalnızca giriş kabukları için at-login görevleri fi # "if" bloğunun sonu
Sürüm geçmişi
Sürüm | Çıkış Tarihi | Çıkış notları |
---|---|---|
bash-5.1 | 2020-12-07 | github version history NEWS 9 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
bash-5.0 | 2019-01-07 | |
bash-5.0-rc1 | 2018-12-20 | |
bash-5.0-beta2 | 2018-11-28 | |
bash-5.0-beta | 2018-09-17 | |
bash-5.0-alpha | 2018-05-22 | |
bash-4.4 | 2016-09-15 | github version history NEWS v4.4 11 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
bash-4.4-rc2 | 2016-08-22 | |
bash-4.4-rc1 | 2016-02-24 | |
bash-4.4-beta2 | 2016-07-11 | |
bash-4.4-beta | 2015-10-12 | |
bash-4.3 | 2014-02-26 | |
bash-4.2 | 2011-02-13 | |
bash-4.1 | 2009-12-31 | |
bash-4.0 | 2009-02-20 | |
bash-4.0-rc1 | 2009-01-12 | |
bash-3.2 | 2006-10-11 | |
bash-3.1 | 2005-12-08 | |
bash-3.0 | 2004-08-03 | |
bash-2.05b | 2002-07-17 | |
bash-2.05a | 2001-11-16 | |
bash-2.05 | 2001-04-09 | |
bash-2.04 | 2000-03-21 | |
bash-2.03 | 1999-02-19 | |
bash-2.02 | 1998-04-18 | |
bash-2.01 | 1997-06-05 | |
bash-2.0 | 1996-12-31 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ Arman Danesh & Michael Jang (2006). . John Wiley & Sons. s. 363. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2021.
- ^ "BashFAQ/061 - Greg's Wiki". mywiki.wooledge.org. 2 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ "github version history NEWS v5.0". GitHub (İngilizce). 10 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ "Bash changes [Bash Hackers Wiki]". 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2019.
- ^ "Bash-5.0 release available". lists.gnu.org. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bash Brian Fox tarafindan GNU Projesi icin Bourne kabuguna ozgur yazilim alternatifi olarak yazilmis Unix ve benzeri isletim sistemlerinde kullanilan komut satiri ve bu kabugun betik dilidir GNU Tasarisi nin parcasidir ve bircok GNU Linux dagitiminda on tanimli kabuk olarak gelir Ayrica bir versiyonu Windows 10 icin araciligiyla mevcuttur Solaris 11 in de varsayilan kullanici betigidir Bash ayrica 2019 oncesinde cikan tum MacOS surumlerinde varsayilan kabuktu BashBir Bash oturumunun ekran goruntusuGelistirici ler GNU ProjesiGuncel surum5 1 27 Temmuz 2012Programlama diliCIsletim sistemiKurulum destegi Unix benzeri Actigi sistemler Platform bagimsizPlatformGNUErisilebilirlikCokdilliTurUnix kabugu Komut satiriLisansGPLv3Resmi sitesignu org software bash Kod deposugit savannah gnu org cgit bash git Bash genellikle yazi pencerelerinde calisan bir komut istemcisidir Kullanicilarin pencerede yazdigi komutlar bu istemci tarafindan eyleme dokulur Bash ayrica kabuk betik dili denilen dosyalari okuyup calistirabilir Ismi Bourne kabugunun yerine gectigini belirten bir kelime oyunu olan Bourne again shell kelimelerinin kisaltilmasiyla olusmustur TarihceBrian Fox Richard Stallman in ayni amaci guden bir proje uzerine calisan yazilimcinin yavasligindan memnuniyetsiz olmasi uzerine 10 Ocak 1988 de Bash i kodlamaya basladi Stallman ve Ozgur Yazilim Vakfi FSF BSD ve GNU yazilimlarini kayda deger kilmak ve tam anlamiyla ozgur isletim sistemleri olabilmeleri icin ozgur bir kabugun gerekliligini dillendiriyorlardi ve Fox da bu amacla FSF de ise alindi Fox Bash in ilk beta surumu olan versiyon 99 u 8 Haziran 1989 da yayinladi ve 1992 1994 arasina kadar proje yoneticiligini surdurdu FSF den ayrilisinin ardindan makamini Chet Ramey isimli bir erken gelistiriciye devretti Zamanla Bash Linux kullanicilari arasinda en cok tercih edilen kabuk haline geldi ve Linux dagitimlarinin varsayilan kabugu oldu Bash ayrica Microsoft Windows a tasindi ve Cygwin MinGW ve DJGPP araciligiyla DOS a GNV projesi araciligiyla Netware ve OpenVMS ye cesitli yazilimlar araciligiyla ArcaOS ve Android gibi ortamlara dagitildi OzellikleriBash orijinal Unix Bourne kabugundan esinlendigi icin sh ile uyumludur Dizin yonetimi is kontrolu alias lar gibi Korn ve C kabugunun onemli ozelliklerini icermektedir Bash tek kelimeden olusan komut satiri secenekleriyle a b c i l r vs veya debugger help login vs gibi cok karakterli seceneklerle uyarilabilir Baslatici dosyalari Bash in acilirken okuyup calistirdigi dosyalardir Bash kisisellestirilebilir bircok kisayoldan olusur Ayrica Bash ortam guvenligi icin kisitli bir mod icerir Kabuk restricted veya bash r opsiyonlariyla ya da oturumun rbash olarak adlandirilmasi durumunda kisitli moda gecir Baslatici betikler Bash baslatildigi zaman cesitli dot dosyalarindaki komutlari okuyup calistirir Bash kabuk dosyalarindan farkli olarak dot dosyalari calistirma iznine sahip degildir veya baslarinda bin bash gibi bir derleyici yonergesi yoktur Bash baslatici komut ornegi r profile amp amp profile ortami hazirlas if n PS1 then biz interaktif miyiz r bashrc amp amp bashrc interaktif kabuklar icin tty prompt function kurulumu r bash login amp amp bash login yalnizca giris kabuklari icin at login gorevleri fi if blogunun sonuSurum gecmisiSurum Cikis Tarihi Cikis notlaribash 5 1 2020 12 07 github version history NEWS 9 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde bash 5 0 2019 01 07bash 5 0 rc1 2018 12 20bash 5 0 beta2 2018 11 28bash 5 0 beta 2018 09 17bash 5 0 alpha 2018 05 22bash 4 4 2016 09 15 github version history NEWS v4 4 11 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde bash 4 4 rc2 2016 08 22bash 4 4 rc1 2016 02 24bash 4 4 beta2 2016 07 11bash 4 4 beta 2015 10 12bash 4 3 2014 02 26bash 4 2 2011 02 13bash 4 1 2009 12 31bash 4 0 2009 02 20bash 4 0 rc1 2009 01 12bash 3 2 2006 10 11bash 3 1 2005 12 08bash 3 0 2004 08 03bash 2 05b 2002 07 17bash 2 05a 2001 11 16bash 2 05 2001 04 09bash 2 04 2000 03 21bash 2 03 1999 02 19bash 2 02 1998 04 18bash 2 01 1997 06 05bash 2 0 1996 12 31Ayrica bakinizsh tcsh zshKaynakca Arsivlenmis kopya 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 Arsivlenmis kopya 12 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 a b Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 Arman Danesh amp Michael Jang 2006 John Wiley amp Sons s 363 5 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arsivlenmis kopya 3 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 Arsivlenmis kopya 23 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2021 BashFAQ 061 Greg s Wiki mywiki wooledge org 2 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 github version history NEWS v5 0 GitHub Ingilizce 10 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 Bash changes Bash Hackers Wiki 18 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2019 Bash 5 0 release available lists gnu org 8 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 Vikikitap Vikikitapta bu konu hakkinda daha fazla bilgi var Bash Kabuk Betikleme