Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Matbaacılık ya da basımcılık, metin ve görüntülerin genellikle kâğıt gibi yüzeyler üzerine basılarak çoğaltılma işidir.
Tarihi
Başlangıç: Doğu Asya
Çinliler, MÖ 13. yüzyıldan beri belgeleri damgalamak için mühürler kullanıyorlardı. Çin mühürlerinin erken tipi Shang Hanedanlığı'nın sonlarında (MÖ 1600 - 1100) ortaya çıktığından beri, mühürlerin belirli unsurları ve mühürlü çerçeve tamamen gelişmiştir ve mühürlerin evrimi ve kullanımı hiç durmamıştır. Bu nedenle Çin’de matbaanın erken dönem keşfi sürpriz olmamıştır. Matbaanın ilk kez kullanılması Uzak Doğu’da başlamıştır. İlk matbaa, ağaç oyma tekniği kullanarak, MS 593'te Çin'de kurulmuş, ilk basılı gazete de MS 700'de Pekin'de çıkmıştır. Dokuzuncu yüzyılda, Çin'de ilk basılı kitap, şu an İngiliz Kütüphanesi’de bulunan 11 Mayıs 868 tarihli Diamond Sutra’dır.
8. yüzyılda Japonya’da baskı yapıldığı, İmparatoriçe 'nun Budizm’in kutsal metinlerini Sanskrit dilinde Çin alfabesiyle bastırdığı bilinmektedir. Bilinen en eski eksiksiz basma kitap olan Tianemmen ruloları Çin'de 868'de basılmıştır. İlk kez tek tek harfler dökerek baskı yapmayı da 1040 yıllarında adında Çinli bir demircinin dökme harfler kullanarak denediği bilinmektedir.
Kore’de, 1377'de Goryeo Hanedanlığı döneminde basılmış ve hareketli metal tipiyle basılmış dünyanın en eski mevcut kitabı Jikji (Korece telaffuz: [tɕiktɕ͈i])’dir. Jikji "Büyük Budist Rahiplerin Zen Öğretileri Antolojisi" olarak çevrilebilecek bir Kore Budist belgesinin kısaltılmış başlığıdır. Jikji, Johannes Gutenberg'in bastığı ilk kitap "42 Satırlı Kutsal Kitap ya da diğer ismiyle Mazarin Kutsal Kitabı"ndan 78 yıl önce, Heungdeok Tapınağı'nda yayımlamıştır.
Batıya doğru yayılma
Tun-Huang mağarasındaki buluntular, matbaayı Çinlilerden alan Uygurların 9. yüzyıldan itibaren baskı yaptığını göstermektedir. Öte yandan, Çin'den mi geldiği yoksa bağımsız mı geliştirildiği bilinmese de, Mısır'da 4. yüzyıldan itibaren kumaş üzerine ağaç oyma kalıplarla baskı yapılmaktaydı. Arap dünyası’nda ise 9. yüzyılda ve 10. yüzyılda dualar için blok baskı geliştirildi. Bu baskı malzemelerinin ahşaptan değil de kil, bakır ve kalay gibi malzemelerden yapıldığını gösteren bazı bulgulara erişildiyse de kullanılan teknikler belirsizdir. [16] İçeriklerinden dolayı etkisi İslam dünyası ile sınırlı kalmıştır. Baskının Kuran ve hadislerden belirli pasajlar için kullanılmaya geçilmesiyle Çin’deki gibi kâğıt üzerine baskı tekniğine geçildi ve bu sayede hadislerden pasajları içeren eserlerin üretiminde önemli bir artış oldu. Artık Mısır’da baskı, bu metinleri kâğıtlar üzerine çoğaltmak ve bu metinlere oluşan taleple birlikte onların farklı kopyalarının oluşturulması üzerine yoğunlaştı. [17]
Görsel Matbaa
15. yüzyıl matbaacıları genellikle kitap formatını kullanmış olmalarıyla beraber, tahta kalıba baskı yöntemini de resim işlemek için kullanmışlardır. Tahta kalıba baskı, metale işleme tekniğinden daha önce uygulanmıştır. 1461'te bastığı kitaplarda tahta kalıba baskı tekniğini kullanmaktaydı. Bakır oyma baskı tekniği daha ince çizgiler üretilmesi için kullanışlıydı ve haritaların basımında kullanılıyordu. Ancak bakırla üretilen görseller, kitap baskısından farklı bir baskı tekniği gerektirdiği için tahta kalıba baskılar kitap görselleri için yeterince tatmin ediciydi. 1550'lerinde sonrasında yeni tekniklerin üretimine kadar basımda görselleme tahta baskı yöntemiyle gerçekleşti.
Avrupa ve modern matbaacılığın doğuşu
Avrupa da ağaç oyma kumaş baskısını İslam dünyasından alarak başlamıştır. Özellikle 15. yüzyılda Avrupa’da matbaacılığın üssü olan Hollanda'da basım tekniği çok gelişmiştir. O dönemde hattatlarca yazılan ve kazılan tahta kalıpların yanı sıra Harlem kentinde ilk kez tek tek harflerle baskı denemelerini 1430 yılında ’in yaptığı sanılmaktadır.
Nihayet 1450'de Johannes Gutenberg, ortağı Fust ile birlikte Almanya'nın Mainz şehrinde metal harflerle basım tekniğini bulmuş ve matbaaya uygulamıştır. Gutenberg'in üretimi, özellikle de 1455'te bastığı ve Gutenberg Kutsal Kitabı olarak bilinen Kutsal Kitap, yüksek kalitesi ve ucuz fiyatıyla kısa sürede başarılı olmuş, yeni buluş Avrupa'dan başlayarak tüm dünyada yaygınlaşmıştır. Daha sonra tipo baskı olarak adlandırdığımız bu matbaa tekniği sanayi devrimiyle doğan modern baskı makinalarının ve matbaacılık endüstrisinin temeli olmuş ve 20. yüzyıl sonlarına kadar gelmiştir.
Matbaa İngiltere'ye, kıta Avrupası'ndan daha geç, 1476'da ulaşmıştır. 1500'e gelindiğinde henüz yalnızca 5 matbaası bulunmaktadır. 1569'a kadar yazı malzemesini, 1589'a kadar ise kağıtları Avrupa'dan ithal etmeye devam etmiştir. Kral 3. Richard yerli üretimi desteklemek için yabancıların İngiltere'de kitap ticaretiyle uğraşmalarını kısıtlamıştır. Öncelikle Kral 6. Henry bu yasağı kaldırıp bazı tüccarlara özel serbest ticaret hakkı tanımış, daha sonra Kral 7. Henry yasakları tamamen kaldırmıştır. İngiltere kitap ticareti açısından kârlı bir ülke olmuş, 1530'lu yıllarda ülkede kitap ticaretiyle uğraşanların üçte ikisini yabancılar oluşturmuştur.
Osmanlı Döneminde matbaacılığın doğuşu
Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk matbaası daha 1493 yılında İspanyol göçmeni David ve Samuel İbn Nahmias Kardeşler tarafından İstanbul'da kuruldu. İlk kitap, Yakup ben Asher'in Arba'ah Turim eseri 13 Aralık 1493'te basıldı. Bu girişimin ardından Selanik, Edirne, İzmir şehirlerinde de matbaalar açılmış, basılan eserler İbranice, Yunanca, İspanyolca ve Latincce dilinde dini konular ağırlıklı olarak basılmıştır. Matbaada Türkçe, Arapça dillerinde eser basmak yasaktı. İtalik hurufatı, sayfa düzeni, folyo işaretleme tekniği, metin başının büyük harfle belirtilmesi gibi yenilikleri matbaa sanatına kazandıranlar da 1530'da İtalya yolu ile İstanbul'a gelip yerleşen Sonsino ailesidir.
Osmanlı'daki ilk Ermeni matbaasını 16. yy'da Apkar Tıbir kurmuştur. Apkar Tıbir, ilk Ermenice ilahi kitabını Venedik’te basmış olmakla birlikte, matbaayı İstanbul’a taşımaya karar vermiştir. Apkar Tıbir, İtalya’dan getirdiği basım aletleri ile, İstanbul’da Surp Nigoğayos Kilise’sinin avlusunda 1567 yılında ilk Ermeni matbaasını kurmuştur. Apkar, Venedik’ten beraberinde matbaacılığa ait malzeme ile İstanbul’a döndüğünde tutuklanmış, hakkında yapılan soruşturmanın akabinde herhangi bir suç unsuruna rastlanmadığından serbest bırakılmıştır. Çıkan yangında kiliseyle birlikte matbaa da yanmıştır.
Osmanlı Devleti’nde Rumlar tarafından kurulan ilk matbaa ise Nicodimus Metaxas adında bir papaz tarafından 1627 yılında kurulmuştur. Bu matbaanın bastığı ilk eser “Yahudiler Aleyhinde Küçük Risale” (Court traite les Juifs) isimli kitaptır. Ancak bu matbaa, Cizvitlerin yeniçerileri tahriki üzerine tahribe uğramıştır. Burada dikkat edilmesi gereken husus, bu hareketin matbaaya karşı değil Cizvitlerin kışkırtmalarının bir sonucu olmasıdır. En sonunda yapılan muhakemede, beraat etmesine rağmen Metaxax, matbaacılığa ait geriye kalan aletlerini alarak Osmanlı topraklarını terk etmiştir.
İlk Türk matbaasını da 16 Aralık 1727'de İbrahim Müteferrika kurmuştur. Basılan ilk Türkçe kitap ise Vankulu Mehmet Paşa'nın "Vankulu Lügati"dir, bu kitap yine ilk Türk matbaası olan İbrahim Müteferrika matbaasında 31 Ocak 1729 yılında basılmıştır.
Baskı yüzeyinin düz tabaka ya da rulo kâğıt (rotatif) dışında, matbaacılıkta kullanılan temel baskı yöntemleri şunlardır:
Baskı türleri
- Ofset baskı
- Tipo baskı ya da yüksek baskı (günümüzde işlevini yitirmiştir)
- Tifdruk ve flekso baskı (ambalaj özellikle fotopolimer yüzeylerin baskısı)
- Serigrafi baskı (kâğıt, seramik, tekstil vb. yüzeyler)
- Anagram baskı
- Hologram
- Tampon
- Tahta baskı
- Tifdruk
- Baskı makinesi
- Gravür
- Akuatint
- Taş baskı
- Ofset
- Serigrafi
- Fleksografi
- 3d lenticular
- Dizgicilik
- Transfer baskı
- Üç boyutlu baskı
- Dijital baskı
Teknikler
Formaları birleştirmek için kitabın sırtına tutkal sürülerek formaları dikilmeden bağlanan cilt şekli dört kenardan kesilerek ve sırtlarından plastik tutkalla formalar birbirine yapıştırılır. Tülbent ya da tel kullanarak ciltin sırt yüzeyi daha dayanıklı hale getirilebilir. Türkiye’de Amerikan Cilt türü olarak tanımlanan kitaplar gündelik hayatta sürekli kullanmadığımız karton kapakla ciltlenmiş olan kitaplardır. Makinede harmanı çekilerek, özel tırtıllı bıçaklarla formaların sırt kısmı traşlanır. Kapağın takılıp preslenmesi için sırt kısmına tutkal sürülür. Daha hızlı üretmek ve daha ucuz olması için kullanılır, ancak kuşe kağıtların ciltlenmesi için uygun değildir.
Baskı işlemi yapılırken, boya parçalarından ya da kağıdın tozundan oluşan ve bu yüzden imaj bozukluğuna sebep olan küçük noktadır.
Flu ya da gölgeli bölgelerin oluşmasına sebebiyet veren baskı hatasıdır. Kağıtların düzgün gönderilememesi, kazanların aralarındaki paralelliğin bozulması, kağıtların transferlerinde sorun yaşanması veya kauçuğun oluşturduğu basınçlar ve üzerinde bulunan mürekkep yoğunluğundan ötürü meydana gelebilir.
Modern matbaacılıkta iş akışı
Kısaca matbaacılık denilen karmaşık süreç, farklı teknolojilere ait çok sayıda işlemden oluşur. Uluslararası bir sektörel konsorsiyum olan cip413 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . tarafından hazırlanan (Job Definition Format) iş tanımlama standardı kapsamında yüzden fazla işlem tanımlanmış, bunlar da geleneksel eğilime uygun olarak baskı öncesi, baskı ve baskı sonrası şeklinde üç alt süreçte toplanmıştır.
Baskı öncesi
Öncelikle basılacak işin tasarımı yapılır. Bu aşamada yazıların ve fotoğrafların bilgisayara aktarılması gerekir. Bilgisayara aktarılan öğeler yazılımında bir araya getirilerek baskıya uygun tasarım oluşturulur. Bilgisayar yardımıyla yapılan bu işleme masaüstü yayıncılık da denir. Sonrasında, yapılan çalışmanın film çıkışları alınır. Film, baskı için kullanılan kalıbı oluşturmak için kullanılır. Filmden sonra da alınabilir. Filmden alınan provaya analog prova (Dupont firmasının Cromalin sisteminden dolayı sektörde "cromalin" adı ile bilinir) denmektedir. Analog provanın dışında baskıyı taklit eden yazıcılarla dijital prova da alınabilir.
Baskı
Film çıkışları alındıktan sonra alüminyum plakalar (kalıp) üzerine tasarımın görüntüsü çıkarılır. Kalıp çekme denilen bu işlem iki aşamada gerçekleşir: Film kullanarak kontakt baskı yani pozlandırma ve banyo. Günümüzde tasarımlar bilgisayardan direkt kalıba alınabilmekte, CTP adıyla anılan bu sistem ile film ve montaj işlemleri ortadan kalkmaktadır. Kalıp çekildikten sonra baskıya geçilir.
Baskı sonrası
Baskı sonrasında selefon, lak gibi malzemelerle yüzey kaplama (laminasyon) uygulanabilir. Mücellithane makineleri kullanılarak da çok sayfalı ürünlerde katlama, harmanlama, iplik dikiş, tel dikiş gibi işlemler, kitap ve dergiler için kapak takarak ciltleme gibi, ambalajlar için kalıplı kesim gibi işlemler uygulanabilir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2023.
- ^ Rochel Forrester (1 Ocak 2020). History of Printing: From Gutenberg to the Laser Printer (İngilizce). s. 2.
- ^ . 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Republic of Korea - Buljo jikji simche yo jeol (vol.II)" (PDF). UNESCO, Dünya Belleği Programı. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Haziran 2021.
- ^ Jordan, Nicole, (Ed.) (16 Ocak 2012). Michelin Green Guide South Korea (Green Guide/Michelin) (İngilizce). s. 387.
- ^ a b . Encyclopedia Britannica (İngilizce). 13 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ Naim Güleryüz, Türk Yahudileri Tarihi-1, Gözlem Basın ve Yayın Aş, 1993, s.124-125
- ^ "İlk Türk Matbaasının Kuruluşu ve İbrahim Müteferrika". Temmuz 1993. s. 192.
- ^ a b "Matbaanın Tarihçesi ve İlk Kur'an-ı Kerim Basmaları" (PDF). Vakıflar Dergisi. 1978. s. 338.
- ^ Nancy Miller, "Soncino: A name linked to printing for 5 centuries" The Christian Science Monitor, 27.6.1985
- ^ Karakaşlı, Karin (7 Eylül 2012). "Matbaaya kayıtlı tarih yazılmamış gelecek". Agos Gazetesi. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2021.
- ^ Arslan, Ali. "İstanbulda Rum Basını". 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2021.
- ^ Gerçek, Selim Nüzhet (1939). Türk Matbaacılığı. s. 29-30.
- ^ Inuğur, M. Nuri (1993). Basın ve Yayın Tarihi. s. 152.
16. Bloom, Jonathan, (2001). Paper Before Print: The History and Impact of Paper in the Islamic World. (ing) s.42-45
17. Geoffrey Roper, “Muslim Printing Before Gutenberg - Muslim HeritageMuslim Heritage.” (28 May 2008)
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Matbaacilik ya da basimcilik metin ve goruntulerin genellikle kagit gibi yuzeyler uzerine basilarak cogaltilma isidir MatbaaciTarihiBaslangic Dogu Asya Cinliler MO 13 yuzyildan beri belgeleri damgalamak icin muhurler kullaniyorlardi Cin muhurlerinin erken tipi Shang Hanedanligi nin sonlarinda MO 1600 1100 ortaya ciktigindan beri muhurlerin belirli unsurlari ve muhurlu cerceve tamamen gelismistir ve muhurlerin evrimi ve kullanimi hic durmamistir Bu nedenle Cin de matbaanin erken donem kesfi surpriz olmamistir Matbaanin ilk kez kullanilmasi Uzak Dogu da baslamistir Ilk matbaa agac oyma teknigi kullanarak MS 593 te Cin de kurulmus ilk basili gazete de MS 700 de Pekin de cikmistir Dokuzuncu yuzyilda Cin de ilk basili kitap su an Ingiliz Kutuphanesi de bulunan 11 Mayis 868 tarihli Diamond Sutra dir 8 yuzyilda Japonya da baski yapildigi Imparatorice nun Budizm in kutsal metinlerini Sanskrit dilinde Cin alfabesiyle bastirdigi bilinmektedir Bilinen en eski eksiksiz basma kitap olan Tianemmen rulolari Cin de 868 de basilmistir Ilk kez tek tek harfler dokerek baski yapmayi da 1040 yillarinda adinda Cinli bir demircinin dokme harfler kullanarak denedigi bilinmektedir Kore de 1377 de Goryeo Hanedanligi doneminde basilmis ve hareketli metal tipiyle basilmis dunyanin en eski mevcut kitabi Jikji Korece telaffuz tɕiktɕ i dir Jikji Buyuk Budist Rahiplerin Zen Ogretileri Antolojisi olarak cevrilebilecek bir Kore Budist belgesinin kisaltilmis basligidir Jikji Johannes Gutenberg in bastigi ilk kitap 42 Satirli Kutsal Kitap ya da diger ismiyle Mazarin Kutsal Kitabi ndan 78 yil once Heungdeok Tapinagi nda yayimlamistir Batiya dogru yayilma Tun Huang magarasindaki buluntular matbaayi Cinlilerden alan Uygurlarin 9 yuzyildan itibaren baski yaptigini gostermektedir Ote yandan Cin den mi geldigi yoksa bagimsiz mi gelistirildigi bilinmese de Misir da 4 yuzyildan itibaren kumas uzerine agac oyma kaliplarla baski yapilmaktaydi Arap dunyasi nda ise 9 yuzyilda ve 10 yuzyilda dualar icin blok baski gelistirildi Bu baski malzemelerinin ahsaptan degil de kil bakir ve kalay gibi malzemelerden yapildigini gosteren bazi bulgulara erisildiyse de kullanilan teknikler belirsizdir 16 Iceriklerinden dolayi etkisi Islam dunyasi ile sinirli kalmistir Baskinin Kuran ve hadislerden belirli pasajlar icin kullanilmaya gecilmesiyle Cin deki gibi kagit uzerine baski teknigine gecildi ve bu sayede hadislerden pasajlari iceren eserlerin uretiminde onemli bir artis oldu Artik Misir da baski bu metinleri kagitlar uzerine cogaltmak ve bu metinlere olusan taleple birlikte onlarin farkli kopyalarinin olusturulmasi uzerine yogunlasti 17 Gorsel Matbaa 15 yuzyil matbaacilari genellikle kitap formatini kullanmis olmalariyla beraber tahta kaliba baski yontemini de resim islemek icin kullanmislardir Tahta kaliba baski metale isleme tekniginden daha once uygulanmistir 1461 te bastigi kitaplarda tahta kaliba baski teknigini kullanmaktaydi Bakir oyma baski teknigi daha ince cizgiler uretilmesi icin kullanisliydi ve haritalarin basiminda kullaniliyordu Ancak bakirla uretilen gorseller kitap baskisindan farkli bir baski teknigi gerektirdigi icin tahta kaliba baskilar kitap gorselleri icin yeterince tatmin ediciydi 1550 lerinde sonrasinda yeni tekniklerin uretimine kadar basimda gorselleme tahta baski yontemiyle gerceklesti Avrupa ve modern matbaaciligin dogusu Avrupa da agac oyma kumas baskisini Islam dunyasindan alarak baslamistir Ozellikle 15 yuzyilda Avrupa da matbaaciligin ussu olan Hollanda da basim teknigi cok gelismistir O donemde hattatlarca yazilan ve kazilan tahta kaliplarin yani sira Harlem kentinde ilk kez tek tek harflerle baski denemelerini 1430 yilinda in yaptigi sanilmaktadir Nihayet 1450 de Johannes Gutenberg ortagi Fust ile birlikte Almanya nin Mainz sehrinde metal harflerle basim teknigini bulmus ve matbaaya uygulamistir Gutenberg in uretimi ozellikle de 1455 te bastigi ve Gutenberg Kutsal Kitabi olarak bilinen Kutsal Kitap yuksek kalitesi ve ucuz fiyatiyla kisa surede basarili olmus yeni bulus Avrupa dan baslayarak tum dunyada yayginlasmistir Daha sonra tipo baski olarak adlandirdigimiz bu matbaa teknigi sanayi devrimiyle dogan modern baski makinalarinin ve matbaacilik endustrisinin temeli olmus ve 20 yuzyil sonlarina kadar gelmistir Matbaa Ingiltere ye kita Avrupasi ndan daha gec 1476 da ulasmistir 1500 e gelindiginde henuz yalnizca 5 matbaasi bulunmaktadir 1569 a kadar yazi malzemesini 1589 a kadar ise kagitlari Avrupa dan ithal etmeye devam etmistir Kral 3 Richard yerli uretimi desteklemek icin yabancilarin Ingiltere de kitap ticaretiyle ugrasmalarini kisitlamistir Oncelikle Kral 6 Henry bu yasagi kaldirip bazi tuccarlara ozel serbest ticaret hakki tanimis daha sonra Kral 7 Henry yasaklari tamamen kaldirmistir Ingiltere kitap ticareti acisindan karli bir ulke olmus 1530 lu yillarda ulkede kitap ticaretiyle ugrasanlarin ucte ikisini yabancilar olusturmustur Osmanli Doneminde matbaaciligin dogusu Osmanli Imparatorlugu nun ilk matbaasi daha 1493 yilinda Ispanyol gocmeni David ve Samuel Ibn Nahmias Kardesler tarafindan Istanbul da kuruldu Ilk kitap Yakup ben Asher in Arba ah Turim eseri 13 Aralik 1493 te basildi Bu girisimin ardindan Selanik Edirne Izmir sehirlerinde de matbaalar acilmis basilan eserler Ibranice Yunanca Ispanyolca ve Latincce dilinde dini konular agirlikli olarak basilmistir Matbaada Turkce Arapca dillerinde eser basmak yasakti Italik hurufati sayfa duzeni folyo isaretleme teknigi metin basinin buyuk harfle belirtilmesi gibi yenilikleri matbaa sanatina kazandiranlar da 1530 da Italya yolu ile Istanbul a gelip yerlesen Sonsino ailesidir Osmanli daki ilk Ermeni matbaasini 16 yy da Apkar Tibir kurmustur Apkar Tibir ilk Ermenice ilahi kitabini Venedik te basmis olmakla birlikte matbaayi Istanbul a tasimaya karar vermistir Apkar Tibir Italya dan getirdigi basim aletleri ile Istanbul da Surp Nigogayos Kilise sinin avlusunda 1567 yilinda ilk Ermeni matbaasini kurmustur Apkar Venedik ten beraberinde matbaaciliga ait malzeme ile Istanbul a dondugunde tutuklanmis hakkinda yapilan sorusturmanin akabinde herhangi bir suc unsuruna rastlanmadigindan serbest birakilmistir Cikan yanginda kiliseyle birlikte matbaa da yanmistir Osmanli Devleti nde Rumlar tarafindan kurulan ilk matbaa ise Nicodimus Metaxas adinda bir papaz tarafindan 1627 yilinda kurulmustur Bu matbaanin bastigi ilk eser Yahudiler Aleyhinde Kucuk Risale Court traite les Juifs isimli kitaptir Ancak bu matbaa Cizvitlerin yenicerileri tahriki uzerine tahribe ugramistir Burada dikkat edilmesi gereken husus bu hareketin matbaaya karsi degil Cizvitlerin kiskirtmalarinin bir sonucu olmasidir En sonunda yapilan muhakemede beraat etmesine ragmen Metaxax matbaaciliga ait geriye kalan aletlerini alarak Osmanli topraklarini terk etmistir Ilk Turk matbaasini da 16 Aralik 1727 de Ibrahim Muteferrika kurmustur Basilan ilk Turkce kitap ise Vankulu Mehmet Pasa nin Vankulu Lugati dir bu kitap yine ilk Turk matbaasi olan Ibrahim Muteferrika matbaasinda 31 Ocak 1729 yilinda basilmistir Baski yuzeyinin duz tabaka ya da rulo kagit rotatif disinda matbaacilikta kullanilan temel baski yontemleri sunlardir Baski turleriOfset baski Tipo baski ya da yuksek baski gunumuzde islevini yitirmistir Tifdruk ve flekso baski ambalaj ozellikle fotopolimer yuzeylerin baskisi Serigrafi baski kagit seramik tekstil vb yuzeyler Anagram baski Hologram Tampon Tahta baski Tifdruk Baski makinesi Gravur Akuatint Tas baski Ofset Serigrafi Fleksografi 3d lenticular Dizgicilik Transfer baski Uc boyutlu baski Dijital baskiTekniklerFormalari birlestirmek icin kitabin sirtina tutkal surulerek formalari dikilmeden baglanan cilt sekli dort kenardan kesilerek ve sirtlarindan plastik tutkalla formalar birbirine yapistirilir Tulbent ya da tel kullanarak ciltin sirt yuzeyi daha dayanikli hale getirilebilir Turkiye de Amerikan Cilt turu olarak tanimlanan kitaplar gundelik hayatta surekli kullanmadigimiz karton kapakla ciltlenmis olan kitaplardir Makinede harmani cekilerek ozel tirtilli bicaklarla formalarin sirt kismi traslanir Kapagin takilip preslenmesi icin sirt kismina tutkal surulur Daha hizli uretmek ve daha ucuz olmasi icin kullanilir ancak kuse kagitlarin ciltlenmesi icin uygun degildir Capak Baski islemi yapilirken boya parcalarindan ya da kagidin tozundan olusan ve bu yuzden imaj bozukluguna sebep olan kucuk noktadir Flu ya da golgeli bolgelerin olusmasina sebebiyet veren baski hatasidir Kagitlarin duzgun gonderilememesi kazanlarin aralarindaki paralelligin bozulmasi kagitlarin transferlerinde sorun yasanmasi veya kaucugun olusturdugu basinclar ve uzerinde bulunan murekkep yogunlugundan oturu meydana gelebilir Modern matbaacilikta is akisiKisaca matbaacilik denilen karmasik surec farkli teknolojilere ait cok sayida islemden olusur Uluslararasi bir sektorel konsorsiyum olan cip413 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde tarafindan hazirlanan Job Definition Format is tanimlama standardi kapsaminda yuzden fazla islem tanimlanmis bunlar da geleneksel egilime uygun olarak baski oncesi baski ve baski sonrasi seklinde uc alt surecte toplanmistir Baski oncesi Oncelikle basilacak isin tasarimi yapilir Bu asamada yazilarin ve fotograflarin bilgisayara aktarilmasi gerekir Bilgisayara aktarilan ogeler yaziliminda bir araya getirilerek baskiya uygun tasarim olusturulur Bilgisayar yardimiyla yapilan bu isleme masaustu yayincilik da denir Sonrasinda yapilan calismanin film cikislari alinir Film baski icin kullanilan kalibi olusturmak icin kullanilir Filmden sonra da alinabilir Filmden alinan provaya analog prova Dupont firmasinin Cromalin sisteminden dolayi sektorde cromalin adi ile bilinir denmektedir Analog provanin disinda baskiyi taklit eden yazicilarla dijital prova da alinabilir Baski Film cikislari alindiktan sonra aluminyum plakalar kalip uzerine tasarimin goruntusu cikarilir Kalip cekme denilen bu islem iki asamada gerceklesir Film kullanarak kontakt baski yani pozlandirma ve banyo Gunumuzde tasarimlar bilgisayardan direkt kaliba alinabilmekte CTP adiyla anilan bu sistem ile film ve montaj islemleri ortadan kalkmaktadir Kalip cekildikten sonra baskiya gecilir Baski sonrasi Baski sonrasinda selefon lak gibi malzemelerle yuzey kaplama laminasyon uygulanabilir Mucellithane makineleri kullanilarak da cok sayfali urunlerde katlama harmanlama iplik dikis tel dikis gibi islemler kitap ve dergiler icin kapak takarak ciltleme gibi ambalajlar icin kalipli kesim gibi islemler uygulanabilir Kaynakca Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2023 Rochel Forrester 1 Ocak 2020 History of Printing From Gutenberg to the Laser Printer Ingilizce s 2 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 13 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Republic of Korea Buljo jikji simche yo jeol vol II PDF UNESCO Dunya Bellegi Programi 28 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Haziran 2021 Jordan Nicole Ed 16 Ocak 2012 Michelin Green Guide South Korea Green Guide Michelin Ingilizce s 387 a b Encyclopedia Britannica Ingilizce 13 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2021 Naim Guleryuz Turk Yahudileri Tarihi 1 Gozlem Basin ve Yayin As 1993 s 124 125 Ilk Turk Matbaasinin Kurulusu ve Ibrahim Muteferrika Temmuz 1993 s 192 a b Matbaanin Tarihcesi ve Ilk Kur an i Kerim Basmalari PDF Vakiflar Dergisi 1978 s 338 Nancy Miller Soncino A name linked to printing for 5 centuries The Christian Science Monitor 27 6 1985 Karakasli Karin 7 Eylul 2012 Matbaaya kayitli tarih yazilmamis gelecek Agos Gazetesi 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2021 Arslan Ali Istanbulda Rum Basini 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2021 Gercek Selim Nuzhet 1939 Turk Matbaaciligi s 29 30 Inugur M Nuri 1993 Basin ve Yayin Tarihi s 152 16 Bloom Jonathan 2001 Paper Before Print The History and Impact of Paper in the Islamic World ing s 42 45 17 Geoffrey Roper Muslim Printing Before Gutenberg Muslim HeritageMuslim Heritage 28 May 2008 Ayrica bakinizTurkiye de matbaacilik Graphic Arts Technical Foundation Gramaj Daruttibaa Arac kaplama Mucellithane Korona islemi Prova okumasi Redaksiyon Renk yonetimi Web ofset