Batbayan, Kubrat'ın 638'deki ölümünden sonra I. Büyük Bulgar Hanlığı'nın topraklarında kalarak burada egemenlik kuran Ön-Bulgar kumandan. Böylece Batbayan, doğudaki Bulgarların; kardeşi Asparuh ise batıdaki Bulgarların hanı olmuştur.
Batbayan, Bayan, Bag Bayan (Bayan Bey) | |
---|---|
Onogur Bulgarları beyi | |
Hüküm süresi | 665–668 |
Önce gelen | Kubrat |
Sonra gelen | Asparuh |
Ölüm | 690 |
Hanedan | Tuğluk |
Babası | Kubrat |
Etimoloji
Bizans kaynaklarında Batbayan ismi, Batbaian şeklinde geçmektedir. Bu yüzden yaygın olarak, kendisi bu adla bilinmektedir. Ancak Oi meta Theofanin, bu adı Bayan-os şeklinde kayda geçirmiştir. Buradan ismin aslında Proto-Türkçede zengin anlamına gelen "Bayan" olduğu düşünülmüştür. Nitekim, bazı kaynaklarda Batbayan yerine Bag-Bayan yani Bayan Beg adı kullanılmıştır. Bu durum, Hazar egemenliğine giren Bayan'ın han unvanı yerine beg yani bey unvanını kullandığını düşündürmektedir.
Yaşamı
Batbayan, Kubrat'ın en büyük oğludur. Babasının vasiyeti üzerine, babası ölünce de babasının topraklarından ayrılmamıştır. Böylece, babasının ölümüyle birlikte doğuda kalan Bulgarların hanı oldu. Batbayan'ın küçük kardeşi Asparuh ise kendisine tabî Ogurların büyük bir kısmıyla birlikte Tuna Nehri dolaylarına doğru hareket etti.Büyük Bulgar Hanlığı topraklarında kalsa da, Batbayan bu toprakların tek hâkimi olmayı başaramamış, Hazar Hanlığı'nın himayesine girmek zorunda kalmıştır. Egemenliği süresince Ongur Bulgarları ve Macarlar üzerinde etkili olmuştur. Bazı bilim adamlarınca, Batbayan ve kendisine tabî olanların bugünkü Balkarları oluşturduğu düşünülmektedir. Batbayan'ın hükmettiği tebaanın Kara Bulgarları oluşturduğu da iddia edilmiştir.
Batbayan'ın yaşadığı coğrafya babasının ona miras bıraktığı; Azak Denizi ve Kuban Nehri arasındaki alandır.
Kaynakça
- ^ a b Jorma, Attila (2008), Tarih Kütüphanesi 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., s. 13.
- ^ a b Tekin, Talat (1987), Tuna Bulgarları ve Dilleri, TDK, s. 50.
- ^ Bagbayan maddesi, İnönü Ansiklopedisi, 7. cilt, MEB, s.39.
- ^ Türk Dünyası Araştırmaları 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 94-95. sayılar, s. 142.
- ^ Javād Hayʼat; Melek Müderriszade (1996), Türklerin Tarih ve Kültürüne Bir Bakış, T.C. Kültür Bakanlığı, s.37.
- ^ Mercia MacDermott (1998), Bulgarian Folk Customs, Jessica Kingsley Yayınları, s. 20.
- ^ Kafesoğlu, İbrahim (2015), Türk Millî Kültürü, Ötüken Neşriyat.
- ^ a b Memişoğlu, Hüseyin (2007), Bulgaristan'da Türk-İslam Kültürü ve Sanatı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sanat Ürünleri, s. 5.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Kubrat | Büyük Bulgarya Hanı 665 - 668 | Sonra gelen: Asparuh |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Batbayan Kubrat in 638 deki olumunden sonra I Buyuk Bulgar Hanligi nin topraklarinda kalarak burada egemenlik kuran On Bulgar kumandan Boylece Batbayan dogudaki Bulgarlarin kardesi Asparuh ise batidaki Bulgarlarin hani olmustur Batbayan Bayan Bag Bayan Bayan Bey Onogur Bulgarlari beyiHukum suresi665 668Once gelenKubratSonra gelenAsparuhOlum690HanedanTuglukBabasiKubratEtimolojiBizans kaynaklarinda Batbayan ismi Batbaian seklinde gecmektedir Bu yuzden yaygin olarak kendisi bu adla bilinmektedir Ancak Oi meta Theofanin bu adi Bayan os seklinde kayda gecirmistir Buradan ismin aslinda Proto Turkcede zengin anlamina gelen Bayan oldugu dusunulmustur Nitekim bazi kaynaklarda Batbayan yerine Bag Bayan yani Bayan Beg adi kullanilmistir Bu durum Hazar egemenligine giren Bayan in han unvani yerine beg yani bey unvanini kullandigini dusundurmektedir YasamiBatbayan Kubrat in en buyuk ogludur Babasinin vasiyeti uzerine babasi olunce de babasinin topraklarindan ayrilmamistir Boylece babasinin olumuyle birlikte doguda kalan Bulgarlarin hani oldu Batbayan in kucuk kardesi Asparuh ise kendisine tabi Ogurlarin buyuk bir kismiyla birlikte Tuna Nehri dolaylarina dogru hareket etti Buyuk Bulgar Hanligi topraklarinda kalsa da Batbayan bu topraklarin tek hakimi olmayi basaramamis Hazar Hanligi nin himayesine girmek zorunda kalmistir Egemenligi suresince Ongur Bulgarlari ve Macarlar uzerinde etkili olmustur Bazi bilim adamlarinca Batbayan ve kendisine tabi olanlarin bugunku Balkarlari olusturdugu dusunulmektedir Batbayan in hukmettigi tebaanin Kara Bulgarlari olusturdugu da iddia edilmistir Batbayan in yasadigi cografya babasinin ona miras biraktigi Azak Denizi ve Kuban Nehri arasindaki alandir Kaynakca a b Jorma Attila 2008 Tarih Kutuphanesi 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 13 a b Tekin Talat 1987 Tuna Bulgarlari ve Dilleri TDK s 50 Bagbayan maddesi Inonu Ansiklopedisi 7 cilt MEB s 39 Turk Dunyasi Arastirmalari 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 94 95 sayilar s 142 Javad Hayʼat Melek Muderriszade 1996 Turklerin Tarih ve Kulturune Bir Bakis T C Kultur Bakanligi s 37 Mercia MacDermott 1998 Bulgarian Folk Customs Jessica Kingsley Yayinlari s 20 Kafesoglu Ibrahim 2015 Turk Milli Kulturu Otuken Nesriyat a b Memisoglu Huseyin 2007 Bulgaristan da Turk Islam Kulturu ve Sanati Istanbul Buyuksehir Belediyesi Kultur ve Sanat Urunleri s 5 Resmi unvanlarOnce gelen Kubrat Buyuk Bulgarya Hani 665 668 Sonra gelen Asparuh