Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Baş dönmesi, kişinin uzaydaki konumunu algılayamaması ve dengesini kaybetmesi. Baş dönmeleri çok çeşitli nedenlerle gerçekleşebilir. Büyük bir kısmı tıbbi nedenlerle meydana gelirken kendi ekseni etrafında bir süre dönmek gibi oryantasyonu bozucu suni nedenlerle de baş dönmesi tetiklenebilir. Bazen düşme hissi veya sersemleme ile birlikte görülebilir. Baş dönmeleri aşağıdaki başlıklar altında incelenir:
- Vertigo: Kişinin kendisi ya da çevresindeki nesneler dönüyormuş (yuvarlanıyormuş) hissine kapılması. Vertigo bazen mide bulantısı veya kusma ile birlikte gerçekleşir. Baş dönmesi vakalarının yaklaşık %25'i vertigo sınıfına girer.
- : En belirgin özelliği dengeyi kaybetmek ve belirli bir yöne doğru düşmektir. Bu sorunda genellikle mide bulantısı veya kusma görülmez.
- : Baş dönmesi ile birlikte kasların boşalması ve bayılacak gibi hissetmektir. Presenkoptan bir sonraki aşama senkop yani bayılmadır.
| Baş dönmesi | |
|---|---|
 | |
| Vertigo, birisinin çevresinin etrafında döndüğü hissi, baş dönmesinin yaygın bir belirtisidir. | |
| Uzmanlık | Otorinolarengoloji |
Bu sınıflara girmeyen baş dönmeleri genellikle psikiyatrik nedenlerle gerçekleşir. Suni nedenlerle gerçekleşenler (dans esnasında, lunapark oyuncaklarında vb.) haricindeki baş dönmeleri çeşitli sağlık sorunlarının habercisi olabilir ve bir doktora başvurulmalıdır.
Mekanizma ve nedenler
Dengeyi korumak için iç kulak, gözler, kaslar, iskelet ve sinir sistemi ‘ni kapsayan vücudun birden fazla parçası gerektiğinden birçok koşul baş dönmesine neden olur. Bu nedenle baş dönmesine çeşitli problemler neden olabilir ve odak bir süreci (dengeyi veya ’u etkileyen bir süreç gibi) veya dağınık bir süreci (örn. zehirlenme veya az perfüzyon durumu) yansıtabilir.
Baş dönmesinin yaygın nedenleri şunlardır:
- Aşağıdakilerden dolayı beyin'e yetersiz kan akışı:
- kan basıncı‘nda ani düşüş
- Kalp sorunları veya
- veya
- Çok hızlı /uzun süreli ayakta durma
- İç kulak rahatsızlıkları
- Antikonvülzan’lar ve sakinleştirici’ler gibi ilaçlarla beyin/sinir fonksiyonunun bozulması
- Boyunsal (vücudun pozisyonunun ve hareketinin algılanması veya farkındalığı) fonksiyon bozukluğu
- Proton pompa inhibitör’leri veya Coumadin (warfarin) gibi diğer reçeteli ilaçların yan etkileri
Teşhis
Ayırıcı tanı
Baş dönmesi, beyin (özellikle beyin sapı veya beyincik), iç kulak, gözler, kalp, damar sistemi, sıvı veya kan hacmi, omurilik, periferik sinirler veya vücut elektrolitlerini içeren bir anormallikten kaynaklanabilir. Baş dönmesi, sarsıntı veya beyin kanaması, epilepsi ve nöbetler (kasılmalar), felç ve menenjit ve beyin iltihabı vakaları gibi bazı ciddi olaylara eşlik edebilir. Ancak en sık görülen alt kategoriler şu şekilde sıralanabilir: %40 çevresel vestibüler fonksiyon bozukluğu, %10 merkezi sinir sistemi yarası, %15 psikiyatrik bozukluk, %25 baygınlık öncesi/dengesizlik ve %10 belli olmayan baş dönmesi. Bazı vestibüler patolojiler, ruhsal bozukluklarla birlikte görülen belirtilere sahiptir.
Geleneksel tıp öğretimi, kategoriye dayalı olarak baş dönmesinin nedenini belirlemeye odaklanmış olsa da (örneğin vertigo, presenkop gibi), son araştırmalar bu analizin sınırlı klinik faydası olduğunu göstermektedir.
Bulgu olarak sıklıkla baş dönmesi olan tıbbi durumlar şunlardır:
- (İngilizce:)
- Meniere hastalığı
- Orta kulak iltihabı
- Beyin tümörü
- Ramsay Hunt sendromu
- Migren
- Çoklu skleroz Multiple sclerosis
- Gebelik
- Düşük tansiyon (hipotansiyon)
- Düşük kan oksijen içeriği (hipoksemi)
- Kalp krizi
- Demir eksikliği (anemi)
- Düşük kan şekeri (hipoglisemi)
- Hormonal değişiklikler (örneğin tiroid hastalığı, menstrüasyon, hamilelik)
- Panik atak
- hiperventilasyon
- Endişe
- Depresyon
- Yaşı azalmış görsel, denge ve uzamsal yönelim yeteneklerinin algılanması
- inme, başvuran kişilerin %0,7'sinde izole baş dönmesinin nedenidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g . Merck Manual. 2009. 5 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ a b Norris, Chris (4 Temmuz 2020). . Healthroid. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Chu EC, Chin WL, Bhaumik A (November 2019). "Cervicogenic dizziness". Oxford Medical Case Reports. 2019 (11). ss. 476-478. doi:10.1093/omcr/omz115. (PMC) 6902624 $2. (PMID) 31844531.
- ^ Center for Drug Evaluation and Research. . www.fda.gov. 5 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2018.
- ^ . rxlist.com. 21 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2018.
- ^ a b Chan Y (June 2009). "Differential diagnosis of dizziness". Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery. 17 (3). ss. 200-3. doi:10.1097/MOO.0b013e32832b2594. (PMID) 19365263.
- ^ Lawson, B. D., Rupert, A. H., & Kelley, A. M. (2013). Mental Disorders Comorbid with Vestibular Pathology. Psychiatric Annals, 43(7), 324.
- ^ Muncie HL, Sirmans SM, James E (February 2017). "Dizziness: Approach to Evaluation and Management". American Family Physician. 95 (3). ss. 154-162. (PMID) 28145669. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ Kerber KA, Newman-Toker DE (August 2015). "Misdiagnosing Dizzy Patients: Common Pitfalls in Clinical Practice". Neurologic Clinics. 33 (3). ss. 565-75, viii. doi:10.1016/j.ncl.2015.04.009. (PMID) 26231272.
- ^ Tusa RJ (March 2009). "Dizziness". The Medical Clinics of North America. 93 (2). ss. 263-71, vii. doi:10.1016/j.mcna.2008.09.005. (PMID) 19272508.
- ^ Bronstein AM, Lempert T (2010). "Management of the patient with chronic dizziness". Restorative Neurology and Neuroscience. 28 (1). ss. 83-90. doi:10.3233/RNN-2010-0530. (PMID) 20086285.
- ^ O'Connor RE, Brady W, Brooks SC, Diercks D, Egan J, Ghaemmaghami C, Menon V, O'Neil BJ, Travers AH, Yannopoulos D (November 2010). "Part 10: acute coronary syndromes: 2010 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care". Circulation. 122 (18 Suppl 3). ss. S787-817. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.110.971028
![image]()
. (PMID) 20956226. 23 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2021. - ^ Neuhauser HK, Lempert T (November 2009). "Vertigo: epidemiologic aspects" (PDF). Seminars in Neurology. 29 (5): 473-81. doi:10.1055/s-0029-1241043. (PMID) 19834858. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2022.
 | Hastalık ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bas donmesi kisinin uzaydaki konumunu algilayamamasi ve dengesini kaybetmesi Bas donmeleri cok cesitli nedenlerle gerceklesebilir Buyuk bir kismi tibbi nedenlerle meydana gelirken kendi ekseni etrafinda bir sure donmek gibi oryantasyonu bozucu suni nedenlerle de bas donmesi tetiklenebilir Bazen dusme hissi veya sersemleme ile birlikte gorulebilir Bas donmeleri asagidaki basliklar altinda incelenir Vertigo Kisinin kendisi ya da cevresindeki nesneler donuyormus yuvarlaniyormus hissine kapilmasi Vertigo bazen mide bulantisi veya kusma ile birlikte gerceklesir Bas donmesi vakalarinin yaklasik 25 i vertigo sinifina girer En belirgin ozelligi dengeyi kaybetmek ve belirli bir yone dogru dusmektir Bu sorunda genellikle mide bulantisi veya kusma gorulmez Bas donmesi ile birlikte kaslarin bosalmasi ve bayilacak gibi hissetmektir Presenkoptan bir sonraki asama senkop yani bayilmadir Bas donmesiVertigo birisinin cevresinin etrafinda dondugu hissi bas donmesinin yaygin bir belirtisidir UzmanlikOtorinolarengoloji Bu siniflara girmeyen bas donmeleri genellikle psikiyatrik nedenlerle gerceklesir Suni nedenlerle gerceklesenler dans esnasinda lunapark oyuncaklarinda vb haricindeki bas donmeleri cesitli saglik sorunlarinin habercisi olabilir ve bir doktora basvurulmalidir Mekanizma ve nedenlerDengeyi korumak icin ic kulak gozler kaslar iskelet ve sinir sistemi ni kapsayan vucudun birden fazla parcasi gerektiginden bircok kosul bas donmesine neden olur Bu nedenle bas donmesine cesitli problemler neden olabilir ve odak bir sureci dengeyi veya u etkileyen bir surec gibi veya daginik bir sureci orn zehirlenme veya az perfuzyon durumu yansitabilir Bas donmesinin yaygin nedenleri sunlardir Asagidakilerden dolayi beyin e yetersiz kan akisi kan basinci nda ani dusus Kalp sorunlari veya veya Cok hizli uzun sureli ayakta durma Ic kulak rahatsizliklari Antikonvulzan lar ve sakinlestirici ler gibi ilaclarla beyin sinir fonksiyonunun bozulmasi Boyunsal vucudun pozisyonunun ve hareketinin algilanmasi veya farkindaligi fonksiyon bozuklugu Proton pompa inhibitor leri veya Coumadin warfarin gibi diger receteli ilaclarin yan etkileriTeshisAyirici tani Bas donmesi beyin ozellikle beyin sapi veya beyincik ic kulak gozler kalp damar sistemi sivi veya kan hacmi omurilik periferik sinirler veya vucut elektrolitlerini iceren bir anormallikten kaynaklanabilir Bas donmesi sarsinti veya beyin kanamasi epilepsi ve nobetler kasilmalar felc ve menenjit ve beyin iltihabi vakalari gibi bazi ciddi olaylara eslik edebilir Ancak en sik gorulen alt kategoriler su sekilde siralanabilir 40 cevresel vestibuler fonksiyon bozuklugu 10 merkezi sinir sistemi yarasi 15 psikiyatrik bozukluk 25 bayginlik oncesi dengesizlik ve 10 belli olmayan bas donmesi Bazi vestibuler patolojiler ruhsal bozukluklarla birlikte gorulen belirtilere sahiptir Geleneksel tip ogretimi kategoriye dayali olarak bas donmesinin nedenini belirlemeye odaklanmis olsa da ornegin vertigo presenkop gibi son arastirmalar bu analizin sinirli klinik faydasi oldugunu gostermektedir Bulgu olarak siklikla bas donmesi olan tibbi durumlar sunlardir Ingilizce Meniere hastaligi Orta kulak iltihabi Beyin tumoru Ramsay Hunt sendromu Migren Coklu skleroz Multiple sclerosis Gebelik Dusuk tansiyon hipotansiyon Dusuk kan oksijen icerigi hipoksemi Kalp krizi Demir eksikligi anemi Dusuk kan sekeri hipoglisemi Hormonal degisiklikler ornegin tiroid hastaligi menstruasyon hamilelik Panik atak hiperventilasyon Endise Depresyon Yasi azalmis gorsel denge ve uzamsal yonelim yeteneklerinin algilanmasi inme basvuran kisilerin 0 7 sinde izole bas donmesinin nedenidir Ayrica bakinizVertigo tip KinetosisKaynakca a b c d e f g Merck Manual 2009 5 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2021 a b Norris Chris 4 Temmuz 2020 Healthroid 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Chu EC Chin WL Bhaumik A November 2019 Cervicogenic dizziness Oxford Medical Case Reports 2019 11 ss 476 478 doi 10 1093 omcr omz115 PMC 6902624 2 PMID 31844531 Center for Drug Evaluation and Research www fda gov 5 Mart 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2018 rxlist com 21 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2018 a b Chan Y June 2009 Differential diagnosis of dizziness Current Opinion in Otolaryngology amp Head and Neck Surgery 17 3 ss 200 3 doi 10 1097 MOO 0b013e32832b2594 PMID 19365263 Lawson B D Rupert A H amp Kelley A M 2013 Mental Disorders Comorbid with Vestibular Pathology Psychiatric Annals 43 7 324 Muncie HL Sirmans SM James E February 2017 Dizziness Approach to Evaluation and Management American Family Physician 95 3 ss 154 162 PMID 28145669 24 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ekim 2021 Kerber KA Newman Toker DE August 2015 Misdiagnosing Dizzy Patients Common Pitfalls in Clinical Practice Neurologic Clinics 33 3 ss 565 75 viii doi 10 1016 j ncl 2015 04 009 PMID 26231272 Tusa RJ March 2009 Dizziness The Medical Clinics of North America 93 2 ss 263 71 vii doi 10 1016 j mcna 2008 09 005 PMID 19272508 Bronstein AM Lempert T 2010 Management of the patient with chronic dizziness Restorative Neurology and Neuroscience 28 1 ss 83 90 doi 10 3233 RNN 2010 0530 PMID 20086285 O Connor RE Brady W Brooks SC Diercks D Egan J Ghaemmaghami C Menon V O Neil BJ Travers AH Yannopoulos D November 2010 Part 10 acute coronary syndromes 2010 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care Circulation 122 18 Suppl 3 ss S787 817 doi 10 1161 CIRCULATIONAHA 110 971028 PMID 20956226 23 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2021 Neuhauser HK Lempert T November 2009 Vertigo epidemiologic aspects PDF Seminars in Neurology 29 5 473 81 doi 10 1055 s 0029 1241043 PMID 19834858 8 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Haziran 2022 Hastalik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz