Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Negatif üçlü olarak da bilinen Beck'in bilişsel üçlüsü, depresyondaki bir kişinin inanç sisteminin üç temel unsurunun bilişsel-terapötik bir görünümüdür. 1960'lı yılların erken dönemlerinde başlayan, klinik çalışmalardan ve deneysel gözlemlerden elde edilmiştir. Kişilerin nasıl hissettiklerini, yaşadıkları durumları nasıl yorumladıklarını ve kendilerine yapılandırdıklarını belirten psikopatoloji modelidir. 1967'de Aaron Beck tarafından önerilmiştir. Üçlü, Beck’in bilişsel depresyon teorisinin parçasıdır ve kavram BDT'nin parçası olarak, özellikle Beck'in "Olumsuz Otomatik Düşüncelerin Tedavisi" (TNAT) yaklaşımında kullanılır.
Üçlü, aşağıdakiler hakkında "otomatik, kendiliğinden ve görünüşte kontrol edilemez olumsuz düşünceleri" içerir:
- Kendi imajı
- Dış dünya veya çevre
- Gelecek
Bu olumsuz düşünce örnekleri şunlardır:
- Benlik - "Değersiz ve çirkinim" veya "Keşke farklı olsaydım" gibi kişinin kendisini yetersiz olarak görmesiyle kendini fazlaca eleştirme eğiliminde olması, yaşadığı hoş olmayan tecrübelerini kendisinin fiziksel, ahlaki ve duygusal eksikliğine bağlaması ve kendini hastalıklı olarak görmesi gibi.
- Dünya - "Kimse bana değer vermiyor" veya "insanlar beni her zaman görmezden geliyor" yönünde, dünyayı ve insanları kendi ulaşmak istediği amaçları doğrultusunda ilerleme yolunda birer engel gibi görür. Depresif kişinin, hayatı kendisine nasıl yapılandırdığı gözlemlenirse, nasıl yorumladığı da anlaşılabilir.
- Gelecek - "Umutsuzum çünkü işler hiç değişmeyecek" veya "işler ancak daha kötüye gidebilir!" düşünceleriyle, yaşadığı olumsuz deneyimlerin hep süreceğini düşünür. Önüne çıkan engellerin hiçbir zaman geçmeyeceği fikrindedir.
Beck'in bilişsel depresyon modeli
Bilişsel bakış açısına göre depresif bozukluklar, bilişsel üçlü denilen insanların kendilerine, yaşam deneyimlerine (ve genel olarak hayata) ve geleceklerine ilişkin işlevsiz olumsuz görüşleri ile tanımlanır.
Depresyondaki insanlar genellikle kendilerini sevilmeyen, çaresiz, mahkûm veya yetersiz görür. Hoş olmayan deneyimlerini, varsayılan fiziksel, zihinsel ve/veya ahlaki eksikliklerine bağlama eğilimindedirler. Kendilerini aşırı suçlu hissetme eğilimindedirler, değersiz olduklarına, suçlanmaya değer olduklarına ve kendileri ve başkaları tarafından reddedildiklerine inanırlar. Kendilerini başarılı olabilecek, kabul edilebilecek veya kendileri hakkında iyi hissedebilecek insanlar olarak görmekte çok zorlanabilirler ve bu, ruh halini daha da kötüleştiren geri çekilme ve izolasyona yol açabilir.
Bilişsel çarpıtmalar
Beck, depresyondaki kişilerin, bazen hatalı veya yararsız düşünme kalıpları olarak da adlandırılan bir tür bilişsel önyargı geliştirdiklerini öne sürer. Beck, bu önyargılardan bazılarını "otomatik düşünceler" olarak adlandırdı ve bunların tamamen bilinçli kontrol altında olmadığını öne sürdü. Depresyonlu insanlar, olumlu niteliklerini hızla gözden kaçırma ve başarılarını önemsiz veya anlamsız olarak nitelendirme eğilimindedir. Ayrıca, başkalarının ilgisini, iyi niyetini ve endişesini acımaya dayalı olarak veya başkaları "gerçek kişiyi" tanıyorsa kolayca kaybolmaya yatkın olarak yanlış yorumlayabilirler ve bu, daha fazla suçluluk duygusunu körükler.
Beck'e göre temel bilişsel çarpıtmalar şunlardır:
- Keyfi çıkarım - yetersiz kanıttan veya kanıt olmamasından sonuçlar çıkarmak.
- Seçici soyutlama - bir durumun birçok unsurundan yalnızca birine dayanarak sonuçlar çıkarmak.
- Aşırı genelleme - tek bir olaya dayanarak kapsamlı sonuçlar çıkarmak.
- Büyütme - istenmeyen bir olayın önemini abartma.
- Küçültme - olumlu bir olayın önemini hafife alma.
- Kişiselleştirme - başkalarının olumsuz duygularını kendine mal etme.
Depresif insanlar, yaşamlarını zevkten ve ödülden yoksun olarak görür ve önemli hedeflerine ulaşmada aşılmaz engelleri olduğunu düşünür. Bu genellikle motivasyon eksikliği olarak kendini gösterir ve depresif kişinin başkaları tarafından tembel olarak görülebileceği için daha fazla geri çekilme ve izolasyon hissetmesine yol açar. Her şeyin "idaresi çok zor" görünür ve hissettirir ve diğer insanlar (veya muhtemelen) cezalandırıcı olarak görülür. Sorunlarının sonsuza kadar devam edeceğine ve geleceğin yalnızca daha fazla zorluk, yoksunluk ve hüsran getireceğine inanırlar. “İrade felci” depresif hastaların karamsarlık ve umutsuzluklarından kaynaklanır. Çabalarının başarısızlıkla sonuçlanmasını bekleyerek, kendilerini büyüme odaklı hedeflere adama konusunda isteksizdirler ve etkinlik seviyeleri azalır. Çeşitli durumların sonucunu etkileyemeyeceklerine inanarak, bu tür durumlardan kaçınma arzusu yaşarlar.
İntihar istekleri, kontrol edilemez, sonu gelmez ve dayanılmaz gibi görünen sorunlardan kaçma arzusunun aşırı bir ifadesi olarak görülür.
Olumsuz benlik şemaları
Beck ayrıca depresif bir kişinin genellikle çocukluk deneyimlerinden kaynaklanan olumsuz bir kendi şemasına sahip olacağına inanıyordu. Bu şema, eleştiri, taciz veya zorbalık gibi olumsuz eski deneyimlerden kaynaklanabilir. Beck, olumsuz kendilik şemalarına sahip kişilerin, kendilerine sunulan bilgileri olumsuz bir şekilde yorumlamakla yükümlü olduklarını ve bunun da yukarıda belirtilen bilişsel çarpıtmalara yol açtığını öne sürer. Depresif veya nevrotik kişilerin belirli olaylara olumsuz tepki verme biçimini tanımlayan karamsar açıklama tarzı, bu şemaların benlik imgesi üzerindeki etkisine bir örnektir. Bu açıklayıcı tarz, kendi kontrolleri veya başkalarının davranışları dışındaki olumsuz olaylar için kendini suçlamayı (kişiselleştirme), bu tür olayların sonsuza kadar devam edeceğine inanmayı ve bu olayların duygusal refahlarını önemli ölçüde etkilemesine izin vermeyi içerir.
Üçlünün ölçüm yönleri
Üçlünün üç alanındaki olumsuz bilişi ölçmeye çalışmak için birçok araç geliştirilmiştir.
Beck Depresyon Envanteri (BDÖ), üçlünün üç yönüne dayalı olarak depresyonu puanlamak için iyi bilinen bir ankettir. Diğer örnekler arasında gelecekle ilgili düşünceleri ölçmek için Beck Umutsuzluk Ölçeği ve benlik hakkındaki görüşleri ölçmek için Rosenberg Öz Saygı Ölçeği yer alır. Bilişsel Üçlü Envanter (CTI), Beckham ve diğerleri tarafından Beck üçlüsünün üç yönünü sistematik olarak ölçmeye çalışmak için geliştirilmiştir. CTI, "tek bir tedavi seansındaki terapist davranışı ile bilişsel üçlüdeki değişiklikler" ve "üçlemedeki değişikliklerin genel depresif ruh hali içindeki değişikliklerle olan ilişkisini ölçmeyi amaçlar. Bu envanter o zamandan beri Kaslow ve diğerleri tarafından geliştirilen CTI-C'de çocuklar ve ergenlerle kullanım için uyarlanmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Gross, Richard (2015). Psychology: The Science of Mind and Behaviour 7th Edition. Hodder Education. ss. 796, 797. ISBN .
- ^ Cardwell, Flanagan, Mike, Cara (2015). Psychology A Level Year 1 and AS: The Complete Companion Student Book. OUP. s. 108. ISBN .
- ^ Beck, Aaron, T.; Rush, A. John; Shaw, Brian F.; Emery, Gary (1987). Cognitive Therapy of Depression. Guilford Press. ISBN .
- ^ . www.personalityresearch.org. 11 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
- ^ . www.simplypsychology.org. 13 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
- ^ Beck, Aaron T.; Steer, Robert A.; Beck, Judith S.; Newman, Cory F. (1 Haziran 1993). "Hopelessness, Depression, Suicidal Ideation, and Clinical Diagnosis of Depression". Suicide and Life-Threatening Behavior (İngilizce). 23 (2): 139-145. doi:10.1111/j.1943-278X.1993.tb00378.x. ISSN 1943-278X. (PMID) 8342213.
- ^ a b Sadock, Sadock, Ruiz, Benjamin J., Virginia Alcott, Pedro (2009). Kaplan and Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry. Lippincott Williams and Wilkins. ISBN .
- ^ Davison, Neale, G.D, M (2001). Abnormal Psychology (8th Ed.)
![image]()
. J Wiley. ISBN . - ^ . www.simplypsychology.org. 13 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
- ^ Beck, Aaron, T (1 Ocak 1979). Cognitive Therapy of Depression
![image]()
. New York: The Guilford Press. ss. 11. ISBN . - ^ . www.personalityresearch.org. 11 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
- ^ . www.tutor2u.net. 22 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
- ^ a b c Beckham, Ernest Edward; Leber, William R.; Watkins, John T.; Boyer, Jenny L.; Cook, Jacque B. (1986). "Development of an instrument to measure Beck's cognitive triad: The Cognitive Triad Inventory". Journal of Consulting and Clinical Psychology. 54 (4): 566-567. doi:10.1037/0022-006x.54.4.566. (PMID) 3745613.
- ^ Beck A.T. (1988). "Beck Hopelessness Scale." .
- ^ Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press. online pdf here: https://www.docdroid.net/Vt9xpBg/society-and-the-adolescent-self-image-morris-rosenberg-1965.pdf 25 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Kaslow, Nadine J.; Stark, Kevin D.; Printz, Brian; Livingston, Ronnie; Tsai, Shung Ling (1 Aralık 1992). "Cognitive Triad Inventory for Children: Development and Relation to Depression and Anxiety". Journal of Clinical Child Psychology. 21 (4): 339-347. doi:10.1207/s15374424jccp2104_3. ISSN 0047-228X.
- ^ (PDF). 15 Ağustos 2023. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Negatif uclu olarak da bilinen Beck in bilissel uclusu depresyondaki bir kisinin inanc sisteminin uc temel unsurunun bilissel terapotik bir gorunumudur 1960 li yillarin erken donemlerinde baslayan klinik calismalardan ve deneysel gozlemlerden elde edilmistir Kisilerin nasil hissettiklerini yasadiklari durumlari nasil yorumladiklarini ve kendilerine yapilandirdiklarini belirten psikopatoloji modelidir 1967 de Aaron Beck tarafindan onerilmistir Uclu Beck in bilissel depresyon teorisinin parcasidir ve kavram BDT nin parcasi olarak ozellikle Beck in Olumsuz Otomatik Dusuncelerin Tedavisi TNAT yaklasiminda kullanilir Beck in bilissel uclusunu gosteren bir diyagram Uclu asagidakiler hakkinda otomatik kendiliginden ve gorunuste kontrol edilemez olumsuz dusunceleri icerir Kendi imaji Dis dunya veya cevre Gelecek Bu olumsuz dusunce ornekleri sunlardir Benlik Degersiz ve cirkinim veya Keske farkli olsaydim gibi kisinin kendisini yetersiz olarak gormesiyle kendini fazlaca elestirme egiliminde olmasi yasadigi hos olmayan tecrubelerini kendisinin fiziksel ahlaki ve duygusal eksikligine baglamasi ve kendini hastalikli olarak gormesi gibi Dunya Kimse bana deger vermiyor veya insanlar beni her zaman gormezden geliyor yonunde dunyayi ve insanlari kendi ulasmak istedigi amaclari dogrultusunda ilerleme yolunda birer engel gibi gorur Depresif kisinin hayati kendisine nasil yapilandirdigi gozlemlenirse nasil yorumladigi da anlasilabilir Gelecek Umutsuzum cunku isler hic degismeyecek veya isler ancak daha kotuye gidebilir dusunceleriyle yasadigi olumsuz deneyimlerin hep surecegini dusunur Onune cikan engellerin hicbir zaman gecmeyecegi fikrindedir Beck in bilissel depresyon modeliBilissel bakis acisina gore depresif bozukluklar bilissel uclu denilen insanlarin kendilerine yasam deneyimlerine ve genel olarak hayata ve geleceklerine iliskin islevsiz olumsuz gorusleri ile tanimlanir Depresyondaki insanlar genellikle kendilerini sevilmeyen caresiz mahkum veya yetersiz gorur Hos olmayan deneyimlerini varsayilan fiziksel zihinsel ve veya ahlaki eksikliklerine baglama egilimindedirler Kendilerini asiri suclu hissetme egilimindedirler degersiz olduklarina suclanmaya deger olduklarina ve kendileri ve baskalari tarafindan reddedildiklerine inanirlar Kendilerini basarili olabilecek kabul edilebilecek veya kendileri hakkinda iyi hissedebilecek insanlar olarak gormekte cok zorlanabilirler ve bu ruh halini daha da kotulestiren geri cekilme ve izolasyona yol acabilir Bilissel carpitmalar Beck in bilissel modeli de dahil olmak uzere bilissel teorilere gore depresif bireyler tarafindan kullanilan bazi bilissel onyargilara ornekler Bilissel davranisci terapi nin bir parcasi olarak depresyonlu kisilere bu onyargilari nasil belirleyecekleri ve degistirecekleri ogretilebilir Beck depresyondaki kisilerin bazen hatali veya yararsiz dusunme kaliplari olarak da adlandirilan bir tur bilissel onyargi gelistirdiklerini one surer Beck bu onyargilardan bazilarini otomatik dusunceler olarak adlandirdi ve bunlarin tamamen bilincli kontrol altinda olmadigini one surdu Depresyonlu insanlar olumlu niteliklerini hizla gozden kacirma ve basarilarini onemsiz veya anlamsiz olarak nitelendirme egilimindedir Ayrica baskalarinin ilgisini iyi niyetini ve endisesini acimaya dayali olarak veya baskalari gercek kisiyi taniyorsa kolayca kaybolmaya yatkin olarak yanlis yorumlayabilirler ve bu daha fazla sucluluk duygusunu korukler Beck e gore temel bilissel carpitmalar sunlardir Keyfi cikarim yetersiz kanittan veya kanit olmamasindan sonuclar cikarmak Secici soyutlama bir durumun bircok unsurundan yalnizca birine dayanarak sonuclar cikarmak Asiri genelleme tek bir olaya dayanarak kapsamli sonuclar cikarmak Buyutme istenmeyen bir olayin onemini abartma Kucultme olumlu bir olayin onemini hafife alma Kisisellestirme baskalarinin olumsuz duygularini kendine mal etme Depresif insanlar yasamlarini zevkten ve odulden yoksun olarak gorur ve onemli hedeflerine ulasmada asilmaz engelleri oldugunu dusunur Bu genellikle motivasyon eksikligi olarak kendini gosterir ve depresif kisinin baskalari tarafindan tembel olarak gorulebilecegi icin daha fazla geri cekilme ve izolasyon hissetmesine yol acar Her seyin idaresi cok zor gorunur ve hissettirir ve diger insanlar veya muhtemelen cezalandirici olarak gorulur Sorunlarinin sonsuza kadar devam edecegine ve gelecegin yalnizca daha fazla zorluk yoksunluk ve husran getirecegine inanirlar Irade felci depresif hastalarin karamsarlik ve umutsuzluklarindan kaynaklanir Cabalarinin basarisizlikla sonuclanmasini bekleyerek kendilerini buyume odakli hedeflere adama konusunda isteksizdirler ve etkinlik seviyeleri azalir Cesitli durumlarin sonucunu etkileyemeyeceklerine inanarak bu tur durumlardan kacinma arzusu yasarlar Intihar istekleri kontrol edilemez sonu gelmez ve dayanilmaz gibi gorunen sorunlardan kacma arzusunun asiri bir ifadesi olarak gorulur Olumsuz benlik semalari Beck ayrica depresif bir kisinin genellikle cocukluk deneyimlerinden kaynaklanan olumsuz bir kendi semasina sahip olacagina inaniyordu Bu sema elestiri taciz veya zorbalik gibi olumsuz eski deneyimlerden kaynaklanabilir Beck olumsuz kendilik semalarina sahip kisilerin kendilerine sunulan bilgileri olumsuz bir sekilde yorumlamakla yukumlu olduklarini ve bunun da yukarida belirtilen bilissel carpitmalara yol actigini one surer Depresif veya nevrotik kisilerin belirli olaylara olumsuz tepki verme bicimini tanimlayan karamsar aciklama tarzi bu semalarin benlik imgesi uzerindeki etkisine bir ornektir Bu aciklayici tarz kendi kontrolleri veya baskalarinin davranislari disindaki olumsuz olaylar icin kendini suclamayi kisisellestirme bu tur olaylarin sonsuza kadar devam edecegine inanmayi ve bu olaylarin duygusal refahlarini onemli olcude etkilemesine izin vermeyi icerir Uclunun olcum yonleriUclunun uc alanindaki olumsuz bilisi olcmeye calismak icin bircok arac gelistirilmistir Beck Depresyon Envanteri BDO uclunun uc yonune dayali olarak depresyonu puanlamak icin iyi bilinen bir ankettir Diger ornekler arasinda gelecekle ilgili dusunceleri olcmek icin Beck Umutsuzluk Olcegi ve benlik hakkindaki gorusleri olcmek icin Rosenberg Oz Saygi Olcegi yer alir Bilissel Uclu Envanter CTI Beckham ve digerleri tarafindan Beck uclusunun uc yonunu sistematik olarak olcmeye calismak icin gelistirilmistir CTI tek bir tedavi seansindaki terapist davranisi ile bilissel ucludeki degisiklikler ve uclemedeki degisikliklerin genel depresif ruh hali icindeki degisikliklerle olan iliskisini olcmeyi amaclar Bu envanter o zamandan beri Kaslow ve digerleri tarafindan gelistirilen CTI C de cocuklar ve ergenlerle kullanim icin uyarlanmistir Ayrica bakinizBilissel davranisci terapi Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Kaynakca a b Gross Richard 2015 Psychology The Science of Mind and Behaviour 7th Edition Hodder Education ss 796 797 ISBN 978 1471829734 Cardwell Flanagan Mike Cara 2015 Psychology A Level Year 1 and AS The Complete Companion Student Book OUP s 108 ISBN 978 0 19 833864 2 Beck Aaron T Rush A John Shaw Brian F Emery Gary 1987 Cognitive Therapy of Depression Guilford Press ISBN 978 0898629194 www personalityresearch org 11 Nisan 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2016 www simplypsychology org 13 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2016 Beck Aaron T Steer Robert A Beck Judith S Newman Cory F 1 Haziran 1993 Hopelessness Depression Suicidal Ideation and Clinical Diagnosis of Depression Suicide and Life Threatening Behavior Ingilizce 23 2 139 145 doi 10 1111 j 1943 278X 1993 tb00378 x ISSN 1943 278X PMID 8342213 a b Sadock Sadock Ruiz Benjamin J Virginia Alcott Pedro 2009 Kaplan and Sadock s Comprehensive Textbook of Psychiatry Lippincott Williams and Wilkins ISBN 9780781768993 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Davison Neale G D M 2001 Abnormal Psychology 8th Ed J Wiley ISBN 978 0471318118 www simplypsychology org 13 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2016 Beck Aaron T 1 Ocak 1979 Cognitive Therapy of Depression New York The Guilford Press ss 11 ISBN 978 0898629194 www personalityresearch org 11 Nisan 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2016 www tutor2u net 22 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2016 a b c Beckham Ernest Edward Leber William R Watkins John T Boyer Jenny L Cook Jacque B 1986 Development of an instrument to measure Beck s cognitive triad The Cognitive Triad Inventory Journal of Consulting and Clinical Psychology 54 4 566 567 doi 10 1037 0022 006x 54 4 566 PMID 3745613 Beck A T 1988 Beck Hopelessness Scale Rosenberg M 1965 Society and the adolescent self image Princeton NJ Princeton University Press online pdf here https www docdroid net Vt9xpBg society and the adolescent self image morris rosenberg 1965 pdf 25 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaslow Nadine J Stark Kevin D Printz Brian Livingston Ronnie Tsai Shung Ling 1 Aralik 1992 Cognitive Triad Inventory for Children Development and Relation to Depression and Anxiety Journal of Clinical Child Psychology 21 4 339 347 doi 10 1207 s15374424jccp2104 3 ISSN 0047 228X PDF 15 Agustos 2023 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2023