Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bedehşan Vilayeti (Peştuca: ولایت بدخشان, Vilāyat-e Badakhshān) Afganistan'ın 34 vilayetinden (Peştuca: ولایت, vilayet) birisidir.
| Bedehşan Vilayeti ولایت بدخشان | |
|---|---|
Vilayet | |
 | |
 Bedehşan Vilayeti'nin ülke içindeki konumu | |
| Ülke |  Afganistan |
| Merkez | Feyzabad |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 44059 km² |
| Nüfus (2006) | |
| • Toplam | 823.000 |
| Zaman dilimi | |
Tarihi
Afgan Türkistanı[] olarak bilinen bölgenin adı Pehlevice 'bedahş' (müfettiş, yüksek yönetici) isminden türemiştir.
Çinliler tarafından Tu-ho-lo, Müslümanlar tarafından Tohoristan olarak anılan bölge doğudan gelen ipek yolu üzerinde önemli bir merkezdi.
Coğrafya
Ülkenin kuzeydoğu ucunda bulunan vilayetin yönetim merkezi Feyzabad şehridir. 44.059 km² yüz ölçümündeki vilayetin nüfusu 715.000'dir. 29 ilçeye ayrılan vilayet Hindukuş Dağları ve Ceyhun Nehri arasındadır.
Badahşan öncelikle Tacikistan sınırının kuzey ve doğu sınırlarında Hindukuş Dağları ve Pamir Dağları sırasındadır.
Badahşan eski İpek Yolu'nda mola verilmek için kullanılan ticari bölgeydi ve Taliban burayı kuşatmıştır, yollar ve altyapı tesisleri yeniden inşa edilmiştir. Muhtemelen mineral zenginliğinden dolayı ilgi görmüştür.
Tarihi
Badahşan'ın adı Sasaniler tarafından verilmiş ve badaxš adından türemiştir. Badahşan Taliban tarafından işgal edilmiştir. Burhaneddin Rabbani Badahşanlı'dır. Taliban eyaletin tesislerini operasyonda kullanmıştır.
Bugünkü eyalet valisi 'dir. Önceden ise 'tı.
Ekonomi
Ağırlıklı olarak mineral yataklarına dayanır. Badahşan dünyanın fakir bölgelerindendir, Afyon haşhaş yetiştirilmesi eyaletin gerçek gelir kaynağıdır ve anne ölüm oranlarının dünyada en fazla olduğu yerdir, sağlık altyapısında eksiklikler vardır, ulaşılamaz yerlerdendir ve eyalette kışlar çok sert geçer.
Eski zamanlardan beri, dünyanın tek Lapis lazuli kaynağının olduğu yerdir. Buradaki madenciliğin odak noktası Lapis lazuli'dir. Northern Alliance topluluğuna, öncesinde de anti-Sovyet Mücahitlerine gelir getirmiştir. Yeni jeolojik araştırmalar, bazı yerlerde yakut ve zümrüt olduğunu göstermektedir. Bu mineraller bölgenin zenginliklerindendir.
Ayrıca Badahşan, yıllık ortalama 2 milyar USD değerindeki haşhaş üretimiyle ülkedeki kaçak haşhaş üretiminin başını çekmektedir.
İşgal ve işgal sonrası
Badahşan Vilayeti, ülkenin diğer vilayetleriyle birlikte 2001 yılında ABD tarafından işgal edildi. ABD, 2006 yılında bölgenin güvenlik işlerini NATO'ya devretmiştir.
Vilayetin ilçeleri
 |
| İlçe | Haritada # | Merkez | Nüfus | Alan | Açıklama |
|---|---|---|---|---|---|
| Ergenc Heva | 6 | 12.000 | 2005 yılında Feyzabad ilçesi'den ayrıldı | ||
| Argo | 6 | 45.000 | 2005 yılında Feyzabad ilçesi'den ayrıldı | ||
| Baharak | 7 | 14.000 | 2005'te alt bölge | ||
| Curm | 10 | Curm | 3.000 | 2005'te alt bölge | |
| Darayim | 6 | 65.000 | 2005 yılında Feyzabad ilçesi'den ayrıldı | ||
| Darvaz | 1 | 21.000 | 2005'te alt bölge | ||
| Darvazi Bala | 1 | 11.000 | 2005 yılında Darvaz ilçesi'den ayrıldı | ||
| Feyzabad | 6 | Feyzabad | 46.000 | 2005'te alt bölge | |
| İşkaşim | 8 | İşkaşim | 11.000 | ||
| Haş | 10 | 48.000 | 2005 yılında 'den ayrıldı | ||
| Havahan | 2 | Havahan | 14.000 | 2005'te alt bölge | |
| Kişim | 9 | 63.000 | 2005'te alt bölge | ||
| Kuhistan | 7 | 12.000 | 2005 yılında Baharak ilçesi'den ayrıldı | ||
| Kuf Ab | 2 | 16.000 | 2005 yılında 'den ayrıldı | ||
| Kuran ve Muncan | 11 | Kuran ve Muncan | 8.000 | ||
| Rag | 4 | Yavan | 37.000 | 2005'te alt bölge | |
| Şehr-i Buzurg | 5 | Şehr-i Buzurg | 42.000 | ||
| Şiganan | 3 | 24.000 | |||
| Şiki | 6 | 26.000 | 2005 yılında Feyzabad ilçesi'den ayrıldı | ||
| Şüheda | 7 | 31.000 | 2005 yılında Baharak ilçesi'den ayrıldı | ||
| Tagab | 6 | 22.000 | 2005 yılında Feyzabad ilçesi'den ayrıldı | ||
| Tişkan | 9 | 23.000 | 2005 yılında Kişim ilçesi'den ayrıldı | ||
| Vahan | 13 | 13.000 | |||
| Varduc | 7 | 17.000 | 2005 yılında Baharak ilçesi'den ayrıldı | ||
| Yaftali Sufla | 6 | 39.000 | 2005 yılında Feyzabad ilçesi'den ayrıldı | ||
| Yamgan | 7 | 20.000 | 2005 yılında Baharak ilçesi'den ayrıldı | ||
| Yavan | 4 | 27.000 | 2005 yılında Rag ilçesi'den ayrıldı | ||
| Zebak | 12 | 7.000 |
Ayrıca
Kaynakça
- ^ . 18 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bedehsan Vilayeti Pestuca ولایت بدخشان Vilayat e Badakhshan Afganistan in 34 vilayetinden Pestuca ولایت vilayet birisidir Bedehsan Vilayeti ولایت بدخشانVilayetBedehsan Vilayeti nin ulke icindeki konumuUlkeAfganistanMerkezFeyzabadYuzolcumu Toplam44059 km Nufus 2006 Toplam823 000Zaman dilimiTarihiAfgan Turkistani kaynak belirtilmeli olarak bilinen bolgenin adi Pehlevice bedahs mufettis yuksek yonetici isminden turemistir Cinliler tarafindan Tu ho lo Muslumanlar tarafindan Tohoristan olarak anilan bolge dogudan gelen ipek yolu uzerinde onemli bir merkezdi CografyaUlkenin kuzeydogu ucunda bulunan vilayetin yonetim merkezi Feyzabad sehridir 44 059 km yuz olcumundeki vilayetin nufusu 715 000 dir 29 ilceye ayrilan vilayet Hindukus Daglari ve Ceyhun Nehri arasindadir Badahsan oncelikle Tacikistan sinirinin kuzey ve dogu sinirlarinda Hindukus Daglari ve Pamir Daglari sirasindadir Badahsan eski Ipek Yolu nda mola verilmek icin kullanilan ticari bolgeydi ve Taliban burayi kusatmistir yollar ve altyapi tesisleri yeniden insa edilmistir Muhtemelen mineral zenginliginden dolayi ilgi gormustur TarihiBadahsan in adi Sasaniler tarafindan verilmis ve badaxs adindan turemistir Badahsan Taliban tarafindan isgal edilmistir Burhaneddin Rabbani Badahsanli dir Taliban eyaletin tesislerini operasyonda kullanmistir Bugunku eyalet valisi dir Onceden ise ti EkonomiAgirlikli olarak mineral yataklarina dayanir Badahsan dunyanin fakir bolgelerindendir Afyon hashas yetistirilmesi eyaletin gercek gelir kaynagidir ve anne olum oranlarinin dunyada en fazla oldugu yerdir saglik altyapisinda eksiklikler vardir ulasilamaz yerlerdendir ve eyalette kislar cok sert gecer Eski zamanlardan beri dunyanin tek Lapis lazuli kaynaginin oldugu yerdir Buradaki madenciligin odak noktasi Lapis lazuli dir Northern Alliance topluluguna oncesinde de anti Sovyet Mucahitlerine gelir getirmistir Yeni jeolojik arastirmalar bazi yerlerde yakut ve zumrut oldugunu gostermektedir Bu mineraller bolgenin zenginliklerindendir Ayrica Badahsan yillik ortalama 2 milyar USD degerindeki hashas uretimiyle ulkedeki kacak hashas uretiminin basini cekmektedir Isgal ve isgal sonrasiBadahsan Vilayeti ulkenin diger vilayetleriyle birlikte 2001 yilinda ABD tarafindan isgal edildi ABD 2006 yilinda bolgenin guvenlik islerini NATO ya devretmistir 2007 Vilayette yuzlerce kisinin gomulu oldugu toplu bir mezar bulundu 7 Agustos 2010 Vilayette gorev yapan 10 Hristiyan yardim gorevlisi misyoner olduklari iddiasiyla Taliban tarafindan olduruldu Vilayetin ilceleriBadahsan Vilayeti HaritasiBadahsan Vilayeti nin Ilceleri Ilce Haritada Merkez Nufus Alan AciklamaErgenc Heva 6 12 000 2005 yilinda Feyzabad ilcesi den ayrildiArgo 6 45 000 2005 yilinda Feyzabad ilcesi den ayrildiBaharak 7 14 000 2005 te alt bolgeCurm 10 Curm 3 000 2005 te alt bolgeDarayim 6 65 000 2005 yilinda Feyzabad ilcesi den ayrildiDarvaz 1 21 000 2005 te alt bolgeDarvazi Bala 1 11 000 2005 yilinda Darvaz ilcesi den ayrildiFeyzabad 6 Feyzabad 46 000 2005 te alt bolgeIskasim 8 Iskasim 11 000Has 10 48 000 2005 yilinda den ayrildiHavahan 2 Havahan 14 000 2005 te alt bolgeKisim 9 63 000 2005 te alt bolgeKuhistan 7 12 000 2005 yilinda Baharak ilcesi den ayrildiKuf Ab 2 16 000 2005 yilinda den ayrildiKuran ve Muncan 11 Kuran ve Muncan 8 000Rag 4 Yavan 37 000 2005 te alt bolgeSehr i Buzurg 5 Sehr i Buzurg 42 000Siganan 3 24 000Siki 6 26 000 2005 yilinda Feyzabad ilcesi den ayrildiSuheda 7 31 000 2005 yilinda Baharak ilcesi den ayrildiTagab 6 22 000 2005 yilinda Feyzabad ilcesi den ayrildiTiskan 9 23 000 2005 yilinda Kisim ilcesi den ayrildiVahan 13 13 000Varduc 7 17 000 2005 yilinda Baharak ilcesi den ayrildiYaftali Sufla 6 39 000 2005 yilinda Feyzabad ilcesi den ayrildiYamgan 7 20 000 2005 yilinda Baharak ilcesi den ayrildiYavan 4 27 000 2005 yilinda Rag ilcesi den ayrildiZebak 12 7 000AyricaDaglik BadahsanKaynakca 18 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2011