Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra, tüm eski Sovyet cumhuriyetleri derin bir ekonomik krizle karşı karşıya kaldılar. Ancak Belarus, bu krizin üstesinden gelmek için kendi yolunu seçti. 1994'te Aleksander Lukaşenko'nun ilk cumhurbaşkanı olarak seçilmesinden sonra, o zamanlar Rusya tarafından seçilen “serbest piyasa kapitalizmini” seçmek yerine, ülkeyi “piyasa sosyalizmi” yolunda ilerletmeye başlattı. Bu politikaya uygun olarak, fiyatlar üzerinde idari kontroller ve döviz kuru oranları getirilmiştir. Ayrıca devletin özel teşebbüsün yönetimine müdahale hakkı genişletildi, ancak 4 Mart 2008'de cumhurbaşkanı, yabancı sermaye yatırımına ilişkin uluslararası notunu iyileştirmek için net bir hareketle altın hissedarı kuralını kaldıran bir kararname yayınladı.
Belarus ekonomisi | |
---|---|
Derece | 72. (nominal, 2017) |
Para birimi | Belarus rublesi (BYN) |
Mali yıl | takvim yılı |
Ticaret organizasyonları | BDT |
İstatistikler | |
GSYİH | |
GSYİH büyüme | |
Kişi başı GSYİH | $5,000 (nominal; 2016) $17,000 (; 2016) |
Sektorel Gayrisafi Yurtiçi Hasila | ev halkı tüketimi: 46.7% devlet tüketimi: 14.6% sabit sermayeye yatırım: 32.8% stoklara yatırım: 1.6% mal ve hizmet ihracatı: 81.6% mal ve hizmet ithalatı: -77.1% (2012 tah.) |
Enflasyon (TÜFE) | 21.8% (Aralık 2011—Aralık 2012) 59.2% (2012 average) 20.5% (2013 average; proj.) |
Yoksulluk sınırı altındaki nüfus | 27.1% (2003 tah.) 10% (2008 est.) 7.3% (2011 est.) |
Gini katsayısı | |
İşgücü | |
Sektörel işgücü dağılımı | Tarım (9.4%), endüstri (45.9%), hizmet (44.7%) (2005 tahmini) |
İşsizlik | 1% (2009 tah.; sadece resmi olarak işsiz kayıtlı sayısı) |
Dış ticaret | |
İhracat | |
İhraç malları | makine ve ekipman, mineral ürünler, kimyasallar, metaller, tekstil ürünleri, gıda maddeleri |
Ana ihracat ortakları | ![]() |
İthalat malları | mineral ürünler, makine ve ekipman, kimyasallar, gıda maddeleri, metaller |
Ana ithalat ortakları | |
DYY sermayesi | |
Gayrisafi dış borç | $34 milyon (31 Aralık 2012 tah.) |
Kamu maliyesi | |
Gelirler | $22 milyon (2012 tah.) |
Giderler | $22 milyon (2012 tah.) |
Kredi derecelendirme | B+ (Domestic) B (Foreign) B (T&C Assessment) () |
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir. |
Eski Sovyetler Birliği'nin bir parçası olarak, Belarus'un nispeten gelişmiş bir sanayi tabanı vardı; SSCB'nin dağılmasından sonra bu sanayi tabanını korudu. Ülke ayrıca geniş bir tarım üssü ve yüksek bir eğitim seviyesine sahiptir. Sovyetler Birliği'nin eski cumhuriyetleri arasında en yüksek yaşam standartlarından birine sahipti. 1991–1995 yılları arasında, ulusal ekonominin tüm sektörleri, Sovyetler Birliği'nin çöküşünün tetiklediği derin ekonomik krizden etkilendi.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlpTDJKbEx5VkVNQ1ZCTWlWRU1DVkNOU1ZFTUNWQ1F5VkVNQ1ZDUmlWRU1TVTRRbDhsUkRBbE9USWxSREFsT1RJbFJEQWxPVVpmSlVRd0pUa3hKVVF3SlVJMUpVUXdKVUpDSlVRd0pVSXdKVVF4SlRnd0pVUXhKVGd6SlVReEpUZ3hKVVF3SlVJNExuQnVaeTh5TURCd2VDMGxSREFsUVRJbFJEQWxRalVsUkRBbFFrTWxSREFsUWtZbFJERWxPRUpmSlVRd0pUa3lKVVF3SlRreUpVUXdKVGxHWHlWRU1DVTVNU1ZFTUNWQ05TVkVNQ1ZDUWlWRU1DVkNNQ1ZFTVNVNE1DVkVNU1U0TXlWRU1TVTRNU1ZFTUNWQ09DNXdibWM9LnBuZw==.png)
GSYİH hacmi 131,2 milyar ABD dolarıdır (satın alma gücü paritesi, 2010; kişi başına 13,909 dolar); GSYİH büyümesi %5.3'tür. İnsani gelişme endeksi 0,756'dır (Dünyada 194 ülke arasında 73. sırada). GSYİH yapısındaki sanayinin payı %31,7, net gıda vergilerinin payı %13,3, ticaret ve kamu yemeklerinin payı %19,9, ulaşım ve haberleşme payı %7,2, k.t.nin payı %8,6, inşaatın payı %6,8, diğer sektörlerin payı %19,9'dur (2011). GSYİH büyüklüğüne göre Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasında Belarus, Rusya ve Ukrayna'dan sonra üçüncü sırada yer almaktadır.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh5THpJd0wwSmxiR0Z5ZFhOZmVuQmZNREV5TURFekxuQnVaeTh5TlRCd2VDMUNaV3hoY25WelgzcHdYekF4TWpBeE15NXdibWM9LnBuZw==.png)
Kaynakça
- ^ "The Central Intelligence Agency". 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
- ^ "IMF". 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
- ^ a b c d e "The World Bank / World Development Indicators (August 01, 2013 revision)". The World Bank DataBank. World Bank. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ a b c d e f g h i "The World Factbook - Belarus / Economy - overview". CIA World Factbook. 2012. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ . BelStat.Gov.BY (Rusça). Национальный статистический комитет Республики Беларусь. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ a b "IMF Executive Board Concludes 2013 Article IV Consultation with Belarus and Fourth Post-Program Monitoring Discussions". International Monetary Fund. 12 Haziran 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ Антония Ходасевич Минск (2 Haziran 2008). "Arşivlenmiş kopya" Белоруссия культивирует уравниловку. www.ng.ru – Независимая газета (Rusça). 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". www.cia.gov. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
- ^ . BelStat.Gov.BY (Rusça). Национальный статистический комитет Республики Беларусь. 18 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ "Sovereigns rating list". Standard & Poor's. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011.
- ^ . 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetler Birligi nin cokusunden sonra tum eski Sovyet cumhuriyetleri derin bir ekonomik krizle karsi karsiya kaldilar Ancak Belarus bu krizin ustesinden gelmek icin kendi yolunu secti 1994 te Aleksander Lukasenko nun ilk cumhurbaskani olarak secilmesinden sonra o zamanlar Rusya tarafindan secilen serbest piyasa kapitalizmini secmek yerine ulkeyi piyasa sosyalizmi yolunda ilerletmeye baslatti Bu politikaya uygun olarak fiyatlar uzerinde idari kontroller ve doviz kuru oranlari getirilmistir Ayrica devletin ozel tesebbusun yonetimine mudahale hakki genisletildi ancak 4 Mart 2008 de cumhurbaskani yabanci sermaye yatirimina iliskin uluslararasi notunu iyilestirmek icin net bir hareketle altin hissedari kuralini kaldiran bir kararname yayinladi Belarus ekonomisiMinskDerece72 nominal 2017 Para birimiBelarus rublesi BYN Mali yiltakvim yiliTicaret organizasyonlariBDTIstatistiklerGSYIH 82 milyon 2015 tah 173 milyon SAGP 2017 tah GSYIH buyume 3 5 2015 Kisi basi GSYIH 5 000 nominal 2016 17 000 2016 Sektorel Gayrisafi Yurtici Hasilaev halki tuketimi 46 7 devlet tuketimi 14 6 sabit sermayeye yatirim 32 8 stoklara yatirim 1 6 mal ve hizmet ihracati 81 6 mal ve hizmet ithalati 77 1 2012 tah Enflasyon TUFE 21 8 Aralik 2011 Aralik 2012 59 2 2012 average 20 5 2013 average proj Yoksulluk siniri altindaki nufus27 1 2003 tah 10 2008 est 7 3 2011 est Gini katsayisi27 7 2010 tah 26 5 2011 est Isgucu4 5 milyon 2011 est Sektorel isgucu dagilimiTarim 9 4 endustri 45 9 hizmet 44 7 2005 tahmini Issizlik1 2009 tah sadece resmi olarak issiz kayitli sayisi Dis ticaretIhracat 52 milyon 2012 tah BoP Ihrac mallarimakine ve ekipman mineral urunler kimyasallar metaller tekstil urunleri gida maddeleriAna ihracat ortaklari42 2 11 3 8 2 4 8 4 6 2014 est Ithalat mallarimineral urunler makine ve ekipman kimyasallar gida maddeleri metallerAna ithalat ortaklari54 6 6 0 5 8 4 1 2014 est DYY sermayesi 10 milyon 2012 tah Gayrisafi dis borc 34 milyon 31 Aralik 2012 tah Kamu maliyesiGSYIH nin 35 6 2013 Gelirler 22 milyon 2012 tah Giderler 22 milyon 2012 tah Kredi derecelendirmeB Domestic B Foreign B T amp C Assessment Standard amp Poor s Ana veri kaynagi CIA World Fact Book Diger bir bilgi verilmemis degerlerin tumu ABD Dolari ile ifade edilmistir Eski Sovyetler Birligi nin bir parcasi olarak Belarus un nispeten gelismis bir sanayi tabani vardi SSCB nin dagilmasindan sonra bu sanayi tabanini korudu Ulke ayrica genis bir tarim ussu ve yuksek bir egitim seviyesine sahiptir Sovyetler Birligi nin eski cumhuriyetleri arasinda en yuksek yasam standartlarindan birine sahipti 1991 1995 yillari arasinda ulusal ekonominin tum sektorleri Sovyetler Birligi nin cokusunun tetikledigi derin ekonomik krizden etkilendi Gayri Safi Yurt ici Hasila nin buyume zaman cizelgesi GSYIH hacmi 131 2 milyar ABD dolaridir satin alma gucu paritesi 2010 kisi basina 13 909 dolar GSYIH buyumesi 5 3 tur Insani gelisme endeksi 0 756 dir Dunyada 194 ulke arasinda 73 sirada GSYIH yapisindaki sanayinin payi 31 7 net gida vergilerinin payi 13 3 ticaret ve kamu yemeklerinin payi 19 9 ulasim ve haberlesme payi 7 2 k t nin payi 8 6 insaatin payi 6 8 diger sektorlerin payi 19 9 dur 2011 GSYIH buyuklugune gore Bagimsiz Devletler Toplulugu ulkeleri arasinda Belarus Rusya ve Ukrayna dan sonra ucuncu sirada yer almaktadir Belarus ta Ocak 2013 te rayonlarda nominal tahakkuk eden ucretler ucuncu ruble cinsinden Haziran 2016 oranlarindan itibaren dogru olmayabilir BYR 300 un altinda 150 300 350 BYR 150 175 350 400 BYR 175 200 400 450 BYR 200 225 450 500 BYR 225 250 500 BYR den daha fazla 250 Kaynakca The Central Intelligence Agency 28 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2018 IMF 5 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2018 a b c d e The World Bank World Development Indicators August 01 2013 revision The World Bank DataBank World Bank 5 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2013 a b c d e f g h i The World Factbook Belarus Economy overview CIA World Factbook 2012 28 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2013 BelStat Gov BY Rusca Nacionalnyj statisticheskij komitet Respubliki Belarus 14 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2013 a b IMF Executive Board Concludes 2013 Article IV Consultation with Belarus and Fourth Post Program Monitoring Discussions International Monetary Fund 12 Haziran 2013 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2013 Antoniya Hodasevich Minsk 2 Haziran 2008 Arsivlenmis kopya Belorussiya kultiviruet uravnilovku www ng ru Nezavisimaya gazeta Rusca 2 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2013 The World Factbook Central Intelligence Agency www cia gov 28 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2018 BelStat Gov BY Rusca Nacionalnyj statisticheskij komitet Respubliki Belarus 18 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2013 Sovereigns rating list Standard amp Poor s 23 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2011 9 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2018