Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Belogradçik | |
|---|---|
 | |
 | |
| Bilgiler | |
| İl (oblast): | Vidin |
| Nüfus: | 6,738 (2004) |
| Rakım: | {{{Altitude}}} m |
| Posta kodu: | 3900 |
| Telefon kodu: | 0936 |
| Koordinatlar: | {{{Latitude}}} kuzey {{{Longitude}}} doğu |
| Belediye başkanı | |
| Boyan Minkov | |
Belgradcık (Bulgarca: Белоградчик Belgradçık) Bulgaristan'ın Vidin ilinin bir ilçesidir.
Bugün nüfusu 7000’e ulaşmış olan Belgradcık; bir turizm merkezi hâline getirilerek modern bir kasaba e büründürülmüştür. Eski Osmanlı kalesi restore edilip müze olarak kullanılmaya başlanmıştır. Kale, Bulgaristan’daki emsalleri arasında en iyi muhafaza edilip bakımı yapılanıdır.
İsminin kökeni
Kasabanın adının manası; "beyaz kale" demek olan Slavca "Belgrad" kelimesine nisbetle "küçük beyaz kale"dir. Bugün Sırbistan’ın başşehri olan Belgrad’dan, Macaristan’daki İstolni Belgrad’dan, Arnavutluk’taki Arnavut Belgradı Berat'tan ve Erdel'deki Erdel Belgradı Alba Julia'dan ayırt edilmesi için Belgradcık şeklinde anılmıştır.
Coğrafya
Vidin’in güneybatısında 52 km mesafede, denizden 520 m yükseklikte, Kapadokya'yı andıran ve Avrupa’da nâdir rastlanan, çok güzel ve alışılmadık bir coğrafî mevkide kurulmuştur. 1396 Niğbolu Zaferi'nden 1878 Berlin Antlaşması'na kadar yaklaşık 500 sene Osmanlı hâkimiyeti devrinde önceleri Vidin sancağına bağlı küçük bir kale hâlindeyken 18. yüzyılda gelişerek kasabalaşmıştır. 19. yüzyılda ise nâhiye iken kazâ merkezi olmuştur.
Tarih
Belgradcık Kalesi'nin bir Roma yapısı olduğu düşünüldüğü için kasabanın tarihinin Romalılar'a kadar uzandığı söylenebilir. Kalenin 13. ve 14. yüzyıllarda Bulgar Vidin Prensliği’nin küçük bir istihkâmı olduğu ise kesin olarak bilinmektedir. Prenslik; I. Murad Hüdâvendigâr zamanında Osmanlılar’ın bir vasalı olmuştur. Yıldırım Bâyezîd'in 1396 Niğbolu Zaferi’nden Belgradcık; Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.
Osmanlı Devleti'nin bölgedeki askerî gücü içerisinde vaktiyle Osmanlı askerî sistemine dâhil edilmiş olan yerli Hristiyan kuvvetler de yer alıyordu. Belgradcık’tan ilk bahseden 1455 tarihli Tahrir Defteri’nde otuzaltı Hristiyan hâne ile kaledeki küçük bir Türk garnizonu ve bir de camiden bahsedilir. 1466’da ise Hristiyan hâne sayısı kırk dörde yükselmiştir. 1528 senesinde garnizonda, bir imam ve bir dizdarın da aralarında bulunduğu onaltı muhafız; 1586 tarihli tahrîr defterine göreyse yirmiyedisi muhafız, dokuzu bunlara mensup toplam otuzaltı kişi ve ayrıca ziraatla geçinen 7 hâne halkı ile 5 mücerred (bekâr veya yalnız yaşayan), toplamda kırk kadar müslüman nüfus yaşıyordu.
Belgradcık 17. yüzyılda bir Türk-Müslüman yerleşim yeri olarak kale dışına doğru gelişme gösterirken bunda Müslüman âdeti olan cami etrafında şehirleşmenin etkisi olmuştur. 18. yüzyılda küçük bir kasaba haline geldiğinde 1756-57 yıllarında Hacı Hüseyin Ağa, kendi adıyla anılacak bu camiyi yeniden inşa ettirdi.
Özellikle 19. yüzyılda Bulgar etkisi görülmeye başlar. 1821’de bir okul, 1840’ta Ucailisate denilen ve herkese açık bir okuma salonu açılır. II. Mahmud döneminde (1808-1839) Osmanlı-Sırbistan hudûdu Belgradcık’ın yakınından geçtiği için stratejik önemi artan kale; yeniden inşâ edilip genişletildi. Padişahın ve Vidin müşîri Hüseyin Tevfîk Paşa’nın bu inşaattaki gayretlerini öven iki kitâbede kalenin tamamlanma tarihinin Hicrî 1254 (1838-39) olduğu yazılıdır. Bu yeni kale 1841 ve 1850’de, Tanzimat’ın tatbîkine karşı çıkan 12.000 kişilik Bulgar köylü grubun çıkardığı yüzünden şiddetli bir mücadeleye sahne olurken isyancıların kaleye hücumları püskürtüldü.
Kırım Harbi’nden sonra Sırbistan’a göç eden Bulgarlar’ın boşaltıkları yerlere hem insan gücü açığını kapatmak hem de stratejik mevkî olması hasebiyle Belgradcık bölgesine , , adlarıyla yeniden kurulan üç köyde 2.000 kişilik bir Çerkes nüfus iskân edildi. Bir sınır bölgesi olan Belgradcık’ın nüfus yapısı hakkında detaylı malûmat veren ’ne göre, Sırbistan ayrılmadan evvelki zamanlarda daha geniş bir sahayı kaplayan, ancak daha sonra sınır bölgesi olunca idarî sınırları daralan Belgradcık kazâsında ler aman otuzsekiz kadar köyden sâdece üçü (Çerkesler’in yerleşmiş oldukları köyler) müslüman köyleri olup iki küçük muhâcir grubu ise diğer köylerde yerleştirilmişlerdi. Belgradcık kasabasının nüfusu ise 300 hânede 2.600 kişi olup bunların üçte ikisi müslümandı. Vidin kazâsında yaşayan 14.400 Hristiyan ile 3.700 müslüman nüfus arasında büyük sosyal karışıklıklar sebebiyle giderek gerginleşen münasebetler neticesinde bölgeyi terk etmeye başlayan Türk nüfus; 1877-78'deki Osmanlılarla Ruslar arasındaki 93 Harbi'nden sonra imzalanan 25 Şubat 1878 ’nın ardından göçünü hızlandırdı ve neredeyse tamamen Anadolu’ya gitti. Osmanlı-Rus Harbi'ni tamamen bitiren 1878 Berlin Antlaşması'yla kurulan vasal devlet Bulgaristan Prensliği'nin sâdece iki sene sonra yaptığı 1880 nüfus sayımına göre sâdece 1.100 Türk nüfus kalmıştı. Nitekim 1975’te burada az sayıda Türk ailenin yaşadığı tesbit edilmiştir. Türk halkın göç etmesiyle kasabanın nüfusu oldukça azalmasını beraberinde getirmiştir.
Mimarî
Hacı Hüseyin Camii
Osmanlı Devleti döneminden kalma, 1751'de inşâ edilmiş Hacı Hüseyin Camii bulunmaktadır. Bulgaristan'ın en güzel camilerinden olan bu cami; 2010'lu yılların başlarında Belgradçık Belediyesi'nce restore ettirilmiştir.
Belgradcık Kalesi
Roma yapımı ait olduğu düşünülen kale; 13 ve 14. yüzyıllarda Bulgar Vidin Prensliği’nin küçük bir istihkâmı durumundaydı. I. Murad (1362-1389) zamanından beri Osmanlılar’ın bir vasalı mevkîindeki prenslik; 1396’da Niğbolu Zaferi’nden sonra tamamen Osmanlı hâkimiyetine girdi. Fâtih Sultan Mehmed zamanında bölgedeki Osmanlı askerî gücünün yarısını yerli Hristiyan kuvvetler oluşturuyordu. 1455 tarihli Tahrîr Defteri’ne göre kalede küçük bir Türk garnizonu ile bir de cami bulunuyordu. 1528’de garnizonda, içlerinde bir imam ve bir dizdarın da bulunduğu onaltı muhafız görevliydi. 1586 tarihli deftere göre ise kalede yirmiyedi muhafız ve bunlara mensup dokuz kişi bulunuyor; ayrıca ziraatla uğraşan 7 hânenin yanı sıra 5 mücerred (bekâr veya yalnız yaşayan) kırk civarı müslüman nüfus yaşıyordu.
Dış bağlantılar
- Bilgi Sitesi[]
- Resimler
- [1] 8 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ Entsiklopedija na Balgarija, Sofia 1978, I, 251-254.
- ^ a b c . TDV İslâm Ansiklopedisi. 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ İstanbul Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Muallim Cevdet, Tahrîr Defteri, nr. O. 90; Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Mâliyeden Müdevver Defterler, nr. 18
- ^ Dušanka Bojanić, “Fragment Zbirnog Popisa Vidinskog Sandjaka iz 1466 godine”, Mešovita (Miscelanea) Istoriski Institut Beograd, Beograd 1973, s. 5-77.
- ^ a b Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Tahrir Defteri, nr. 370
- ^ a b Tapu-Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadîme Arşivi, Tahrir Defterleri, nr. 57, vr. 126a-b, Ankara
- ^ Halil İnalcık, Tanzimat ve Bulgar Meselesi, Ankara 1943.
- ^ Halil İnalcık, “Application of the Tanzimat and its Social Effects”, Archivum Ottomanicum, Den Hague 1969, V (1973), s. 97-128.
- ^ Vladimir Stojančevic, “Prince Miloš and the Belogradžik Revolt”, Istoriski Časopis, III, Belgrad 1952, s. 129-145.
- ^ "Bulgaristan'da Müslümân Olmak". İHH İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsanî Yardım Vakfı. 13 Şubat 2013. 4 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
BelogradcikBilgilerIl oblast VidinNufus 6 738 2004 Rakim Altitude mPosta kodu 3900Telefon kodu 0936Koordinatlar Latitude kuzey Longitude doguBelediye baskaniBoyan Minkov Belgradcik Bulgarca Belogradchik Belgradcik Bulgaristan in Vidin ilinin bir ilcesidir Bugun nufusu 7000 e ulasmis olan Belgradcik bir turizm merkezi haline getirilerek modern bir kasaba e burundurulmustur Eski Osmanli kalesi restore edilip muze olarak kullanilmaya baslanmistir Kale Bulgaristan daki emsalleri arasinda en iyi muhafaza edilip bakimi yapilanidir Isminin kokeniKasabanin adinin manasi beyaz kale demek olan Slavca Belgrad kelimesine nisbetle kucuk beyaz kale dir Bugun Sirbistan in bassehri olan Belgrad dan Macaristan daki Istolni Belgrad dan Arnavutluk taki Arnavut Belgradi Berat tan ve Erdel deki Erdel Belgradi Alba Julia dan ayirt edilmesi icin Belgradcik seklinde anilmistir CografyaVidin in guneybatisinda 52 km mesafede denizden 520 m yukseklikte Kapadokya yi andiran ve Avrupa da nadir rastlanan cok guzel ve alisilmadik bir cografi mevkide kurulmustur 1396 Nigbolu Zaferi nden 1878 Berlin Antlasmasi na kadar yaklasik 500 sene Osmanli hakimiyeti devrinde onceleri Vidin sancagina bagli kucuk bir kale halindeyken 18 yuzyilda geliserek kasabalasmistir 19 yuzyilda ise nahiye iken kaza merkezi olmustur TarihBelgradcik Kalesi nin bir Roma yapisi oldugu dusunuldugu icin kasabanin tarihinin Romalilar a kadar uzandigi soylenebilir Kalenin 13 ve 14 yuzyillarda Bulgar Vidin Prensligi nin kucuk bir istihkami oldugu ise kesin olarak bilinmektedir Prenslik I Murad Hudavendigar zamaninda Osmanlilar in bir vasali olmustur Yildirim Bayezid in 1396 Nigbolu Zaferi nden Belgradcik Osmanli hakimiyetine girmistir Osmanli Devleti nin bolgedeki askeri gucu icerisinde vaktiyle Osmanli askeri sistemine dahil edilmis olan yerli Hristiyan kuvvetler de yer aliyordu Belgradcik tan ilk bahseden 1455 tarihli Tahrir Defteri nde otuzalti Hristiyan hane ile kaledeki kucuk bir Turk garnizonu ve bir de camiden bahsedilir 1466 da ise Hristiyan hane sayisi kirk dorde yukselmistir 1528 senesinde garnizonda bir imam ve bir dizdarin da aralarinda bulundugu onalti muhafiz 1586 tarihli tahrir defterine goreyse yirmiyedisi muhafiz dokuzu bunlara mensup toplam otuzalti kisi ve ayrica ziraatla gecinen 7 hane halki ile 5 mucerred bekar veya yalniz yasayan toplamda kirk kadar musluman nufus yasiyordu Belgradcik 17 yuzyilda bir Turk Musluman yerlesim yeri olarak kale disina dogru gelisme gosterirken bunda Musluman adeti olan cami etrafinda sehirlesmenin etkisi olmustur 18 yuzyilda kucuk bir kasaba haline geldiginde 1756 57 yillarinda Haci Huseyin Aga kendi adiyla anilacak bu camiyi yeniden insa ettirdi Ozellikle 19 yuzyilda Bulgar etkisi gorulmeye baslar 1821 de bir okul 1840 ta Ucailisate denilen ve herkese acik bir okuma salonu acilir II Mahmud doneminde 1808 1839 Osmanli Sirbistan hududu Belgradcik in yakinindan gectigi icin stratejik onemi artan kale yeniden insa edilip genisletildi Padisahin ve Vidin musiri Huseyin Tevfik Pasa nin bu insaattaki gayretlerini oven iki kitabede kalenin tamamlanma tarihinin Hicri 1254 1838 39 oldugu yazilidir Bu yeni kale 1841 ve 1850 de Tanzimat in tatbikine karsi cikan 12 000 kisilik Bulgar koylu grubun cikardigi yuzunden siddetli bir mucadeleye sahne olurken isyancilarin kaleye hucumlari puskurtuldu Kirim Harbi nden sonra Sirbistan a goc eden Bulgarlar in bosaltiklari yerlere hem insan gucu acigini kapatmak hem de stratejik mevki olmasi hasebiyle Belgradcik bolgesine adlariyla yeniden kurulan uc koyde 2 000 kisilik bir Cerkes nufus iskan edildi Bir sinir bolgesi olan Belgradcik in nufus yapisi hakkinda detayli malumat veren ne gore Sirbistan ayrilmadan evvelki zamanlarda daha genis bir sahayi kaplayan ancak daha sonra sinir bolgesi olunca idari sinirlari daralan Belgradcik kazasinda ler aman otuzsekiz kadar koyden sadece ucu Cerkesler in yerlesmis olduklari koyler musluman koyleri olup iki kucuk muhacir grubu ise diger koylerde yerlestirilmislerdi Belgradcik kasabasinin nufusu ise 300 hanede 2 600 kisi olup bunlarin ucte ikisi muslumandi Vidin kazasinda yasayan 14 400 Hristiyan ile 3 700 musluman nufus arasinda buyuk sosyal karisikliklar sebebiyle giderek gerginlesen munasebetler neticesinde bolgeyi terk etmeye baslayan Turk nufus 1877 78 deki Osmanlilarla Ruslar arasindaki 93 Harbi nden sonra imzalanan 25 Subat 1878 nin ardindan gocunu hizlandirdi ve neredeyse tamamen Anadolu ya gitti Osmanli Rus Harbi ni tamamen bitiren 1878 Berlin Antlasmasi yla kurulan vasal devlet Bulgaristan Prensligi nin sadece iki sene sonra yaptigi 1880 nufus sayimina gore sadece 1 100 Turk nufus kalmisti Nitekim 1975 te burada az sayida Turk ailenin yasadigi tesbit edilmistir Turk halkin goc etmesiyle kasabanin nufusu oldukca azalmasini beraberinde getirmistir MimariHaci Huseyin Camii Osmanli Devleti doneminden kalma 1751 de insa edilmis Haci Huseyin Camii bulunmaktadir Bulgaristan in en guzel camilerinden olan bu cami 2010 lu yillarin baslarinda Belgradcik Belediyesi nce restore ettirilmistir Belgradcik Kalesi Roma yapimi ait oldugu dusunulen kale 13 ve 14 yuzyillarda Bulgar Vidin Prensligi nin kucuk bir istihkami durumundaydi I Murad 1362 1389 zamanindan beri Osmanlilar in bir vasali mevkiindeki prenslik 1396 da Nigbolu Zaferi nden sonra tamamen Osmanli hakimiyetine girdi Fatih Sultan Mehmed zamaninda bolgedeki Osmanli askeri gucunun yarisini yerli Hristiyan kuvvetler olusturuyordu 1455 tarihli Tahrir Defteri ne gore kalede kucuk bir Turk garnizonu ile bir de cami bulunuyordu 1528 de garnizonda iclerinde bir imam ve bir dizdarin da bulundugu onalti muhafiz gorevliydi 1586 tarihli deftere gore ise kalede yirmiyedi muhafiz ve bunlara mensup dokuz kisi bulunuyor ayrica ziraatla ugrasan 7 hanenin yani sira 5 mucerred bekar veya yalniz yasayan kirk civari musluman nufus yasiyordu Dis baglantilarBilgi Sitesi olu kirik baglanti Resimler 1 8 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kaynakca Entsiklopedija na Balgarija Sofia 1978 I 251 254 a b c TDV Islam Ansiklopedisi 23 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Istanbul Belediyesi Ataturk Kitapligi Muallim Cevdet Tahrir Defteri nr O 90 Basbakanlik Osmanli Arsivi Maliyeden Mudevver Defterler nr 18 Dusanka Bojanic Fragment Zbirnog Popisa Vidinskog Sandjaka iz 1466 godine Mesovita Miscelanea Istoriski Institut Beograd Beograd 1973 s 5 77 a b Basbakanlik Osmanli Arsivi Tahrir Defteri nr 370 a b Tapu Kadastro Genel Mudurlugu Kuyud i Kadime Arsivi Tahrir Defterleri nr 57 vr 126a b Ankara Halil Inalcik Tanzimat ve Bulgar Meselesi Ankara 1943 Halil Inalcik Application of the Tanzimat and its Social Effects Archivum Ottomanicum Den Hague 1969 V 1973 s 97 128 Vladimir Stojancevic Prince Milos and the Belogradzik Revolt Istoriski Casopis III Belgrad 1952 s 129 145 Bulgaristan da Musluman Olmak IHH Insan Hak ve Hurriyetleri Insani Yardim Vakfi 13 Subat 2013 4 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023