Benazir Butto (UFA:beːnəziːr bɦʊʈːoː, 21 Haziran 1953, Karaçi - 27 Aralık 2007, Ravalpindi), iki kez Pakistan başbakanlığı yapmış siyasetçi. 1999-2007 yılları arasında yurt dışında sürgünde yaşadı. 18 Ekim 2007'de seçimlere katılmak üzere Pakistan'a geri döndü ve başkanlığını yaptığı Pakistan Halk Partisi'nin seçim mitinglerine katılmaya başladı. Ravalpindi'de katıldığı seçim mitinginden ayrılırken bir suikast sonucu öldü.
Benazir Butto بینظیر بھٹو | |
---|---|
Benazir Butto, 2006 | |
Pakistan Başbakanı | |
Görev süresi 18 Temmuz 1993 - 5 Kasım 1996 | |
Cumhurbaşkanı | Gulam İshak Han |
Yerine geldiği | Geçici |
Yerine gelen | Geçici |
Görev süresi 2 Aralık 1988 - 6 Ağustos 1990 | |
Cumhurbaşkanı | Geçici Faruk Leghari |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Pakistan Halk Partisi Lideri | |
Görev süresi 12 Kasım 1982 - 27 Aralık 2007 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | Asıf Ali Zerdari Bilavel Butto Zerdari |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 21 Haziran 1953 Karaçi, Pakistan |
Ölüm | 27 Aralık 2007 (54 yaşında) Ravalpindi, Pakistan |
Partisi | Pakistan Halk Partisi |
Evlilik(ler) | Asıf Ali Zerdari |
İmzası |
Gençliği ve eğitimi
Benazir Butto 21 Haziran 1953 tarihinde Karaçi'de doğdu. Babası eski Pakistan devlet başkanı ve başbakanı Zülfikar Ali Butto, İngiltere'nin Oxford Üniversitesi'nde hukuk eğitimini yeni tamamlamıştı. Annesi ise İran Kürtlerinden'dur.
Benazir Butto Harvard ve Oxford üniversitelerinde eğitim gördü. 1973 yılında Harvard Üniversitesi'nde lisans eğitimini tamamladı. 1977 yılında ise Oxford Üniversitesi'de Uluslararası Hukuk ve Diplomasi dallarında yüksek lisans eğitimi gördü.
Politikaya girişi
Butto, Oxford Üniversitesi'ni bitirdikten sonra Pakistan'a geri döndü. Babasının tutuklanıp idam edilmesinden sonra bir süre ev hapsinde kaldı. 1984 yılında yurt dışına çıkmasına izin verilmesiyle, Büyük Britanya'ya taşındı ve orada sürgünde babasının kurduğu muhalefet partisi olan Pakistan Halk Partisi'nin liderliğini yaptı. 1987 yılında çimento fabrikatörü Asıf Ali Serdari ile evlendi. Çiftin Bilavel, Bahtiyar ve Asife adlarında 3 çocukları oldu.
Askerî cuntanın şefi Ziya ül Hak'ın 1988'de ölümünden sonra Pakistan'da, 1977 yılından beri ilk kez serbest seçimler yapıldı. 19 Kasım 1988 tarihindeki bu seçimleri kazanan Butto, ilk kez bir müslüman ülkenin kadın başbakanı oldu. 2 Aralık'ta başbakan olarak göreve başladı. Yoğun yolsuzluk suçlamaları altında kalan hükûmet 20 ay kadar sonra, askerî güçlerin desteğindeki devlet başkanı Gulam İshak Han tarafından, yeni seçimlere gidileceği gerekçesiyle devrildi. Ancak Butto aleyhindeki suçlamalar yargıya yansımadı. Yeni hükûmeti Navaz Şerif kurdu. 1993 yılında Butto yeniden seçildiyse de, 3 yıl sonra hükûmet yine yolsuzluk suçlamaları altında, devlet başkanı Faruk Leghari tarafından düşürüldü. Yüksek mahkeme de devlet başkanının kararını onayladı. Ancak Butto ve eşi Zardari hakkındaki suçlamaların doğruluğu kesinleşmedi.
Butto'ya yönelik eleştirilerin başlıca kaynağı, hakkındaki yolsuzluk iddiaları ve Butto'nun ulusal reformları sonucu politik güçlerini yitirmeye başlayan Pencab bölgesindeki zengin toprak sahipleri ve bu bölgenin seçkinleriydi. Butto eski feodal yapıya karşı mücadele etti ve bu yapıyı Pakistan'ın stabilizasyonu önündeki engel olarak niteledi.
1999 yılında, Pervez Müşerref'in liderliğinde gerçekleşen askerî darbe sonrasında Pakistan'ı terk etmek zorunda kaldı. Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentine yerleşti. 2002 yılında Pervez Müşerref, pratikte Benazir Butto'nun tekrar başbakan seçilmesini önlemek amacıyla başbakanların en fazla iki dönem görev yapabilecekleri yolunda bir anayasa değişikliği yaptı.
2007 yılında Pervez Müşerref, Benazir Butto'yla Pakistan'a geri dönmesine zemin hazırlamak üzere müzakerelere başladı. Böylece Butto'nun Ocak 2008'de yapılacak olan başbakanlık seçimlerine muhalefet lideri olarak katılma olasılığı doğdu. Butto hakkında açılan davaların o zamana kadar sonuçlanması bekleniyordu.
Sürgünden dönüşü ve ilk suikast girişimi
Seçim çalışmalarına katılmak üzere Pakistan'a dönüş kararı alan Butto'ya karşı, El-Kaide örgütünün saldırı tehdidinde bulunması üzerine, Müşerref, Butto'nun dönüşünü ertelemesini ve yüksek mahkemenin kendisiyle ilgili af istemine ilişkin kararını beklemesini istedi. Bu isteğe uymayan Benazir Butto, 18 Ekim 2007 gecesi, 8 yıllık sürgünden sonra Pakistan'a geri döndü. Ancak yandaşlarının sevgi gösterileriyle karşılanan Butto aynı gün bombalı bir suikast girişimine hedef oldu. Karaçi kenti yakınlarında gerçekleşen ve Benazir Butto'nun yara almadan kurtulduğu bu saldırıda 138 kişi öldü, 248 kişi de yaralandı.
Butto, 27 Aralık 2007 tarihinde Ravalpindi'de düzenlediği seçim mitinginin ardından gerçekleştirilen saldırıda öldü. Bir intihar saldırganı, mitingin ardından aracının açılır tavanından çıkıp halkı selamlamakta olan Butto'nun aracına yaklaşarak, üç el ateş etti. Yaptığı üç atışı da isabet ettiremeyen saldırgan, ardından üzerindeki bombaları patlattı. Patlamanın şiddetiyle başının sağ tarafını aracının tavan penceresinin koluna çarpan Benazir Butto hastaneye ağır yaralı olarak kaldırıldı.Kafatasında kırık oluşan Butto ameliyata alındı; fakat kurtarılamadı. Butto'nun yerel saatle 18.16'da öldüğü açıklandı.
Saldırıdan sonra suikastın sorumluluğunu El-Kaide üstlendi. Ancak birkaç gün aradan sonra Pakistan İçişleri Bakanlığı'nın iddiasının tersine, suçlanan El-Kaide liderlerinden Beytullah Mahsud suikastle ilgisi olmadığını öne sürdü. Saldırıda en az 20 kişi öldü, çok sayıda kişi de yaralandı.
Butto'nun ölümünden sonra, devlet başkanı Pervez Müşerref, ülkede üç günlük yas ilan etti. 8 Ocak 2008'de yapılması planlanan Pakistan genel seçimleri öncesinde gerçekleşen suikastin ardından ülkedeki demokrasinin geleceği konusunda endişeler doğdu. Ülkede alınan bir karar neticesinde seçimler 18 Şubat 2009 tarihine ertelendi.
Kaynakça
- ^ www.bhutto.org 30 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "An Iranian Kurd by origin tracing her ancestry to the legendary Islamic hero, statesman and a great soldier Salahuddin Ayubi..."
- ^ . 17 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007.
- ^ "Milliyet - Pakistan İçişleri Bakanlığı: Butto vurulmadı". 31 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2007.
- ^ a b "TRT Haber- Butto Suikast Sonucu Öldü". 31 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ . 29 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2007.
- ^ "El Kaide lideri Mahsud: "Suikastle ilgim yok"". 30 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2007.
- ^ "NTVMSNBC - 2007 Pakistan için yüksek gerilimli bir yıl oldu". 28 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2007.
- ^ http://www.cnnturk.com/DUNYA/haber_detay.asp?PID=319&haberID=415854/[] Seçim ertelendi
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Benazir Butto ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Wikimedia Commons'ta Benazir Butto ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Benazir Bhutto 25 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - BBC Obituary
- Bhutto'nun ölümcül mirası - International Herald Tribune 9 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TIME: Suikastin kötü sonucu 29 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Parti siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen | Pakistan Halk Partisi Lideri 1982-2007 Geçici: 1982-1984 | Sonra gelen Bilavel Butto Zerdari |
Sonra gelen Asıf Ali Zerdari | ||
Siyasi görevi | ||
Önce gelen | 1988-1990 | Sonra gelen Geçici |
Önce gelen Geçici | Pakistan Maliye Bakanı 1988-1990 | Sonra gelen |
Önce gelen Geçici | Pakistan Savunma Bakanı 1988-1990 | Sonra gelen |
Önce gelen | Muhalefet Lideri 1990-1993 | Sonra gelen Navaz Şerif |
Önce gelen Geçici | 1993-1996 | Sonra gelen Geçici |
Önce gelen | Pakistan Maliye Bakanı 1994-1996 | Sonra gelen |
Önce gelen Navaz Şerif | Muhalefet Lideri 1996-1999 | Sonra gelen |
Diplomatik görevi | ||
Önce gelen | Başkanı 1988 | Sonra gelen |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Benazir Butto UFA beːneziːr bɦʊʈːoː 21 Haziran 1953 Karaci 27 Aralik 2007 Ravalpindi iki kez Pakistan basbakanligi yapmis siyasetci 1999 2007 yillari arasinda yurt disinda surgunde yasadi 18 Ekim 2007 de secimlere katilmak uzere Pakistan a geri dondu ve baskanligini yaptigi Pakistan Halk Partisi nin secim mitinglerine katilmaya basladi Ravalpindi de katildigi secim mitinginden ayrilirken bir suikast sonucu oldu Benazir Butto بینظیر بھٹوBenazir Butto 2006Pakistan BasbakaniGorev suresi 18 Temmuz 1993 5 Kasim 1996Cumhurbaskani Gulam Ishak HanYerine geldigi GeciciYerine gelen GeciciGorev suresi 2 Aralik 1988 6 Agustos 1990Cumhurbaskani Gecici Faruk LeghariYerine geldigiYerine gelenPakistan Halk Partisi LideriGorev suresi 12 Kasim 1982 27 Aralik 2007Yerine geldigiYerine gelen Asif Ali Zerdari Bilavel Butto ZerdariKisisel bilgilerDogum 21 Haziran 1953 Karaci PakistanOlum 27 Aralik 2007 54 yasinda Ravalpindi PakistanPartisi Pakistan Halk PartisiEvlilik ler Asif Ali ZerdariImzasiGencligi ve egitimiBenazir Butto 21 Haziran 1953 tarihinde Karaci de dogdu Babasi eski Pakistan devlet baskani ve basbakani Zulfikar Ali Butto Ingiltere nin Oxford Universitesi nde hukuk egitimini yeni tamamlamisti Annesi ise Iran Kurtlerinden dur Benazir Butto Harvard ve Oxford universitelerinde egitim gordu 1973 yilinda Harvard Universitesi nde lisans egitimini tamamladi 1977 yilinda ise Oxford Universitesi de Uluslararasi Hukuk ve Diplomasi dallarinda yuksek lisans egitimi gordu Politikaya girisiButto Oxford Universitesi ni bitirdikten sonra Pakistan a geri dondu Babasinin tutuklanip idam edilmesinden sonra bir sure ev hapsinde kaldi 1984 yilinda yurt disina cikmasina izin verilmesiyle Buyuk Britanya ya tasindi ve orada surgunde babasinin kurdugu muhalefet partisi olan Pakistan Halk Partisi nin liderligini yapti 1987 yilinda cimento fabrikatoru Asif Ali Serdari ile evlendi Ciftin Bilavel Bahtiyar ve Asife adlarinda 3 cocuklari oldu Askeri cuntanin sefi Ziya ul Hak in 1988 de olumunden sonra Pakistan da 1977 yilindan beri ilk kez serbest secimler yapildi 19 Kasim 1988 tarihindeki bu secimleri kazanan Butto ilk kez bir musluman ulkenin kadin basbakani oldu 2 Aralik ta basbakan olarak goreve basladi Yogun yolsuzluk suclamalari altinda kalan hukumet 20 ay kadar sonra askeri guclerin destegindeki devlet baskani Gulam Ishak Han tarafindan yeni secimlere gidilecegi gerekcesiyle devrildi Ancak Butto aleyhindeki suclamalar yargiya yansimadi Yeni hukumeti Navaz Serif kurdu 1993 yilinda Butto yeniden secildiyse de 3 yil sonra hukumet yine yolsuzluk suclamalari altinda devlet baskani Faruk Leghari tarafindan dusuruldu Yuksek mahkeme de devlet baskaninin kararini onayladi Ancak Butto ve esi Zardari hakkindaki suclamalarin dogrulugu kesinlesmedi Benazir Butto 1988 yilinda Butto ya yonelik elestirilerin baslica kaynagi hakkindaki yolsuzluk iddialari ve Butto nun ulusal reformlari sonucu politik guclerini yitirmeye baslayan Pencab bolgesindeki zengin toprak sahipleri ve bu bolgenin seckinleriydi Butto eski feodal yapiya karsi mucadele etti ve bu yapiyi Pakistan in stabilizasyonu onundeki engel olarak niteledi 1999 yilinda Pervez Muserref in liderliginde gerceklesen askeri darbe sonrasinda Pakistan i terk etmek zorunda kaldi Birlesik Arap Emirlikleri nin Dubai kentine yerlesti 2002 yilinda Pervez Muserref pratikte Benazir Butto nun tekrar basbakan secilmesini onlemek amaciyla basbakanlarin en fazla iki donem gorev yapabilecekleri yolunda bir anayasa degisikligi yapti 2007 yilinda Pervez Muserref Benazir Butto yla Pakistan a geri donmesine zemin hazirlamak uzere muzakerelere basladi Boylece Butto nun Ocak 2008 de yapilacak olan basbakanlik secimlerine muhalefet lideri olarak katilma olasiligi dogdu Butto hakkinda acilan davalarin o zamana kadar sonuclanmasi bekleniyordu Surgunden donusu ve ilk suikast girisimiSecim calismalarina katilmak uzere Pakistan a donus karari alan Butto ya karsi El Kaide orgutunun saldiri tehdidinde bulunmasi uzerine Muserref Butto nun donusunu ertelemesini ve yuksek mahkemenin kendisiyle ilgili af istemine iliskin kararini beklemesini istedi Bu istege uymayan Benazir Butto 18 Ekim 2007 gecesi 8 yillik surgunden sonra Pakistan a geri dondu Ancak yandaslarinin sevgi gosterileriyle karsilanan Butto ayni gun bombali bir suikast girisimine hedef oldu Karaci kenti yakinlarinda gerceklesen ve Benazir Butto nun yara almadan kurtuldugu bu saldirida 138 kisi oldu 248 kisi de yaralandi Butto 27 Aralik 2007 tarihinde Ravalpindi de duzenledigi secim mitinginin ardindan gerceklestirilen saldirida oldu Bir intihar saldirgani mitingin ardindan aracinin acilir tavanindan cikip halki selamlamakta olan Butto nun aracina yaklasarak uc el ates etti Yaptigi uc atisi da isabet ettiremeyen saldirgan ardindan uzerindeki bombalari patlatti Patlamanin siddetiyle basinin sag tarafini aracinin tavan penceresinin koluna carpan Benazir Butto hastaneye agir yarali olarak kaldirildi Kafatasinda kirik olusan Butto ameliyata alindi fakat kurtarilamadi Butto nun yerel saatle 18 16 da oldugu aciklandi Saldiridan sonra suikastin sorumlulugunu El Kaide ustlendi Ancak birkac gun aradan sonra Pakistan Icisleri Bakanligi nin iddiasinin tersine suclanan El Kaide liderlerinden Beytullah Mahsud suikastle ilgisi olmadigini one surdu Saldirida en az 20 kisi oldu cok sayida kisi de yaralandi Butto nun olumunden sonra devlet baskani Pervez Muserref ulkede uc gunluk yas ilan etti 8 Ocak 2008 de yapilmasi planlanan Pakistan genel secimleri oncesinde gerceklesen suikastin ardindan ulkedeki demokrasinin gelecegi konusunda endiseler dogdu Ulkede alinan bir karar neticesinde secimler 18 Subat 2009 tarihine ertelendi Kaynakca www bhutto org 30 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde An Iranian Kurd by origin tracing her ancestry to the legendary Islamic hero statesman and a great soldier Salahuddin Ayubi 17 Subat 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2007 Milliyet Pakistan Icisleri Bakanligi Butto vurulmadi 31 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2007 a b TRT Haber Butto Suikast Sonucu Oldu 31 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2007 29 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2007 El Kaide lideri Mahsud Suikastle ilgim yok 30 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2007 NTVMSNBC 2007 Pakistan icin yuksek gerilimli bir yil oldu 28 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2007 http www cnnturk com DUNYA haber detay asp PID 319 amp haberID 415854 olu kirik baglanti Secim ertelendiDis baglantilarVikisoz de Benazir Butto ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Benazir Butto ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Benazir Bhutto 25 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Obituary Bhutto nun olumcul mirasi International Herald Tribune 9 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde TIME Suikastin kotu sonucu 29 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Parti siyasi goreviOnce gelen Pakistan Halk Partisi Lideri 1982 2007 Gecici 1982 1984 Sonra gelen Bilavel Butto ZerdariSonra gelen Asif Ali ZerdariSiyasi goreviOnce gelen 1988 1990 Sonra gelen GeciciOnce gelen Gecici Pakistan Maliye Bakani 1988 1990 Sonra gelenOnce gelen Gecici Pakistan Savunma Bakani 1988 1990 Sonra gelenOnce gelen Muhalefet Lideri 1990 1993 Sonra gelen Navaz SerifOnce gelen Gecici 1993 1996 Sonra gelen GeciciOnce gelen Pakistan Maliye Bakani 1994 1996 Sonra gelenOnce gelen Navaz Serif Muhalefet Lideri 1996 1999 Sonra gelenDiplomatik goreviOnce gelen Baskani 1988 Sonra gelen