Berber dilleri (yerel adı: Tamazight) Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Mısır (Siwa), ile Mali ve Nijer'deki küçük Berber toplulukları tarafından konuşulan birbiri ile yakın akraba olan bir diller grubudur. Nispeten seyrek bir toplulukta Sahara ve Sahel'in kuzeyine doğru uzanır. Afro-Asyatik diller ailesindendir. Birbiri ile çok yakın olan konuşanlar arasında bunları tek bir standard altında birleştirmek için bir hareket vardır. Geleneksel olarak 'ni işaret eden (Tamazigt) adı da bu standard dilini veya tüm Berberce için kullanılır ancak kullanım ceşitlilik gösterir ve pek çok Berberi kendini Tamazigt olarak tanımlamaz.
Berberi dilleri | |
---|---|
Tamaziɣt / Tamazight | |
Bölge | Afrika |
Etnisite | Berberiler |
Konuşan sayısı | (65 Milyon atıf 20. ve 21.yüzyıllar) |
Dil ailesi | Afro-Asyatik diller
|
Yazı sistemi | Tifinag Latin alfabesi Arap alfabesi |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | ber |
ISO 639-3 | ber |
Berber dilleri arasında , (kuzey Fas), (Cezayir) ve (orta Fas) sayılabilir. Berber dilleri ceşitli işgallerle kesintiye uğramasına rağmen, 2000 yıldan fazla bir süredir bir yazı diline de sahiptirler. İlk olarak (Tuaregler) tarafından hala kullanılmakta olan Tifinag alfabesiyle yazılmıştır. En eski yazılı metin ise M.Ö 200 yılına aittir. Daha sonra 11. ve 16.yy yılları arasında Arap alfabesi (özellikle Fastaki ). 20.yy dan sonra da özellikle Kabililer tarafından Latin alfabesi ile yazılmaya başlamıştır. Fas'ta Tifinag alfabesinin bir türü yakınlarda resmîleştirilmiştir. Latin alfabesi Cezayir'de yarı-resmî ve Mali ve Nijer'de resmî durumdadır. Yine de Mali ve Nijer'de hâlen yaygın olarak Arapça ve Tifinag kullanılmasına karşın Fas'ta ve Cezayir'in çeşitli bölgelerinde Latin alfabesi giderek daha fazla kullanılmaktadır.
Mağripin tamamen hürriyetine kavuşmasından sonra çoğu ülke temel olarak Fransızcanın eğitimde ve okuma yazmada baskın dil olmasını kaldırmak için değişen derecelerde bir Araplaşma politikası sürdürmüşlerdir. Fakat bu politikalar /Berber dillerini yasaklamış ve bastırmıştır. Bu çabalara Fas ve Cezayir'de yaşayan Berberler özellikle tarafından karşı çıkılmıştır ve her iki ülkede de bazı okullarda bu dille eğitime yer verilmesi ve Berber dilini resmî dil olmasa da (milli dil) olarak tanınması ile çözüme ulaştırılmaya çalışılmaktadır. Berber nüfusunun az olduğu Magrip ülkelerinde bu tür önlemler alınmamıştır. Mali ve Nijer'de kısmen ile eğitim veren birkaç okul bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ (Fransızca) - « Loi n° 02-03 portent révision constitutionnelle » 21 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., adopted on April 10, 2002, allotting in particular to "Tamazight" the status of national language.
Afro-Asyatik diller ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar