Bey Sarayı ya da Bursa Sarayı, Bursa'da Orhan Gazi zamanından itibaren inşa edilmiş, günümüzde kalıntısı kalmamış Osmanlı sarayı.
Genel bilgiler | |
---|---|
Tür | Saray |
Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
Konum | Bursa, Osmanlı |
Koordinatlar | 40°11′16″K 29°03′24″D / 40.18778°K 29.05667°D |
Başlama | 1326 |
Tamamlanma | 1362 |
Sahip | Osmanlı padişahları |
Teknik ayrıntılar | |
Zemin alanı | 150x110 |
Osmanlı Hanedanı'nın ilk sarayı olarak bilinir. Bursa'nın en yüksek tepesinde kurulu Tophane semtinde, günümüzde Bursa Orduevi'nin sınırları içindeki arazide idi. Şehrin 1326 yılında Osmanlılar tarafından fethinden hemen sonra Tophane semtinde Osmanlı yöneticilerinin ikamet ettikleri ve beyliği idare ettikleri bir sarayın varlığı kayıtlardan bilinse de günümüzde hiçbir fiziksel kalıntısı kalmamıştır. Mimari ve fiziksel özellikleri hakkında çok sınırlı bilgi mevcuttur. Tek bir bina olmadığı, tek avlu içinde birden fazla yapının yer aldığı bir kompleks olduğu sanılmaktadır.
Tarihçe
Romalı yazar Genç Plinius'un mektuplarında bahsettiği, Prusa kentinde prokonsülün görev yaptığı ve konakladığı konukevinin daha sonra Bizans tekfuruna hizmet ettiği düşünülür. Saray, kentin Bizanslılar devrindeki dinî merkezi Aya Elias Manastırı'nın hemen batısında idi. Araştırmacılara göre Osmanlılar 6 Nisan 1326'da, -o devirde Hisar semtinden ibaret olan - şehri fethettikten sonra Hisar içindeki Tekfur Sarayı'nı kullanmış; Orhan Gazi döneminden itibaren, Selçuklu Hanedanı'ndan devralınmış Türk-İslam stilinde bir yeni saray yaptırmış olmalıdır.
Bey Sarayı'nın, Osmanlı hanedanı tarafından en etkin biçimde kullanıldığı dönem 14. yüzyıl idi. Murad Hüdavendigâr döneminde sarayda kalabalık şenlik ve törenler düzenlendi. Karagöz oyununun öncülü olan zill u hayal adlı gösteri, şehzade Bayezid, Yakup ve Savcı Bey'in sünneti şerefine düzenlenen eğlence sırasında yapıldı.Germiyanoğulları ailesinden Sultan Hatun ile Şehzade Bayezid'in düğünü muhtemelen bu sarayda gerçekleşti.Rum tarihçi Dukas'a göre Yıldırım Bayezid'in saltanatı sırasında sarayda farklı milletlerden birçok hizmetli yaşadı. Osmanlı Devleti'nin yenilgisi ile sonuçlanan Ankara Savaşı, Bey Sarayı için dönüm noktası oldu. Savaşın ardından saray ve kent, Timur'un ordusu tarafından yağmalandı. Bey Sarayı ganimeti, Timur'un Semerkant'taki sarayına götürüldü.
II. Mehmet, Doğu seferleri sırasında birkaç kez Bey Sarayı'nda konakladı. Saray, II. Mehmet'in oğulları Cem Sultan ile II. Bayezid arasındaki taht mücadelesi sırasında ve II. Bayezid'in oğulları arasındaki mücadele sırasında kullanıldı. Yavuz Sultan Selim'in Şehzade Ahmet ile mücadelesi sırasında 1512 kışında Bursa'da konaklamasından sonra yaklaşık yüzyıl boyunca saray hiçbir Osmanlı sultanını ağırlamadı.I. Ahmet, bir isyanı bastırmak için Bursa'ya geldiği 1605 yılı Aralık ayında, oğlu IV. Murad ise 1633 yılındaki kısa bir ziyaret sırasında Bey Sarayı'nda konakladı.
Saray, hanedan üyeleri tarafından kullanılmasa da çeşitli saray görevlilerini barındırdı. Bursa çevresinden elde edilen buğday, sarayın ambar-ı hassa kısmında depolanmakta, simithanede işlenmekte idi. İstanbul'a gönderilmek üzere helvahanede şerbet, turşu ve rub adı verilen bir çeşit meyve suyu hazırlanmakta idi.
Restorasyon
2014 yılında Bey Sarayı rekonstrüksiyon çalışması başlanılmış çevresinde bulunan Sur ve Kale yapıları ile birlikte restorasyonu devam etmektedir.
Sarayın günümüzdeki durumu
Bursa Bey Sarayı’ndan günümüzde, bir duvarı dışında kalıntısı kalmamıştır. Eski tarihli yazılar ışığında, sarayın yeri, şekli ve içindeki birimler önemli ölçüde belirlenmiştir. Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan onarım çalışmaları sonrasında Bey Sarayı'nın diğer kalıntılarının da ortaya çıkarılması planlanmaktadır.
Kaynakça
- ^ Ortaylı, İ. (2021). Bursa Bey Sarayı Sempozyumu Bildiri Kitabı. S. Yurteser Yılmaz (Ed.), Bey Sarayı Yeniden Canlanır mı?. Bursa Büyükşehir Belediyesi.
- ^ Çağaptay, S. (2021). Bursa Bey Sarayı Sempozyumu Bildiri Kitabı. S. Yurteser Yılmaz (Ed.), Bursa Bey Sarayı: Erken Osmanlı Dönemi Sarayı Üzerine Mekansal ve Kültürlerarası Bir İncelem. Bursa Büyükşehir Belediyesi.
- ^ a b Ergenç, Ö. (2021). Bursa Bey Sarayı Sempozyumu Bildiri Kitabı. S. Yurteser Yılmaz (Ed.), Bursa Sarayı'nın Tarihsel Gerçekliği. Bursa Büyükşehir Belediyesi.
- ^ Şahin, M. (2021). Bursa Bey Sarayı Sempozyumu Bildiri Kitabı. S. Yurteser Yılmaz (Ed.), Hisar Kazıları. Bursa Büyükşehir Belediyesi.
- ^ a b c d e Keskin M.Ç. (2021). Bursa Bey Sarayı Sempozyumu Bildiri Kitabı. S. Yurteser Yılmaz (Ed.), Bursa'da Osmanlı Sarayları. Bursa Büyükşehir Belediyesi.
- ^ . Araştırma Yazı:Tekin Gün. Mootol. Ocak 2014. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2013.
- ^ . 15 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2013.
- ^ "Bursa Surları'nın ışıklandırılması". 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bey Sarayi ya da Bursa Sarayi Bursa da Orhan Gazi zamanindan itibaren insa edilmis gunumuzde kalintisi kalmamis Osmanli sarayi Bey SarayiGenel bilgilerTurSarayMimari tarzOsmanli mimarisiKonumBursa OsmanliKoordinatlar40 11 16 K 29 03 24 D 40 18778 K 29 05667 D 40 18778 29 05667Baslama1326Tamamlanma1362SahipOsmanli padisahlariTeknik ayrintilarZemin alani150x110 Osmanli Hanedani nin ilk sarayi olarak bilinir Bursa nin en yuksek tepesinde kurulu Tophane semtinde gunumuzde Bursa Orduevi nin sinirlari icindeki arazide idi Sehrin 1326 yilinda Osmanlilar tarafindan fethinden hemen sonra Tophane semtinde Osmanli yoneticilerinin ikamet ettikleri ve beyligi idare ettikleri bir sarayin varligi kayitlardan bilinse de gunumuzde hicbir fiziksel kalintisi kalmamistir Mimari ve fiziksel ozellikleri hakkinda cok sinirli bilgi mevcuttur Tek bir bina olmadigi tek avlu icinde birden fazla yapinin yer aldigi bir kompleks oldugu sanilmaktadir TarihceRomali yazar Genc Plinius un mektuplarinda bahsettigi Prusa kentinde prokonsulun gorev yaptigi ve konakladigi konukevinin daha sonra Bizans tekfuruna hizmet ettigi dusunulur Saray kentin Bizanslilar devrindeki dini merkezi Aya Elias Manastiri nin hemen batisinda idi Arastirmacilara gore Osmanlilar 6 Nisan 1326 da o devirde Hisar semtinden ibaret olan sehri fethettikten sonra Hisar icindeki Tekfur Sarayi ni kullanmis Orhan Gazi doneminden itibaren Selcuklu Hanedani ndan devralinmis Turk Islam stilinde bir yeni saray yaptirmis olmalidir Bey Sarayi nin Osmanli hanedani tarafindan en etkin bicimde kullanildigi donem 14 yuzyil idi Murad Hudavendigar doneminde sarayda kalabalik senlik ve torenler duzenlendi Karagoz oyununun onculu olan zill u hayal adli gosteri sehzade Bayezid Yakup ve Savci Bey in sunneti serefine duzenlenen eglence sirasinda yapildi Germiyanogullari ailesinden Sultan Hatun ile Sehzade Bayezid in dugunu muhtemelen bu sarayda gerceklesti Rum tarihci Dukas a gore Yildirim Bayezid in saltanati sirasinda sarayda farkli milletlerden bircok hizmetli yasadi Osmanli Devleti nin yenilgisi ile sonuclanan Ankara Savasi Bey Sarayi icin donum noktasi oldu Savasin ardindan saray ve kent Timur un ordusu tarafindan yagmalandi Bey Sarayi ganimeti Timur un Semerkant taki sarayina goturuldu II Mehmet Dogu seferleri sirasinda birkac kez Bey Sarayi nda konakladi Saray II Mehmet in ogullari Cem Sultan ile II Bayezid arasindaki taht mucadelesi sirasinda ve II Bayezid in ogullari arasindaki mucadele sirasinda kullanildi Yavuz Sultan Selim in Sehzade Ahmet ile mucadelesi sirasinda 1512 kisinda Bursa da konaklamasindan sonra yaklasik yuzyil boyunca saray hicbir Osmanli sultanini agirlamadi I Ahmet bir isyani bastirmak icin Bursa ya geldigi 1605 yili Aralik ayinda oglu IV Murad ise 1633 yilindaki kisa bir ziyaret sirasinda Bey Sarayi nda konakladi Saray hanedan uyeleri tarafindan kullanilmasa da cesitli saray gorevlilerini barindirdi Bursa cevresinden elde edilen bugday sarayin ambar i hassa kisminda depolanmakta simithanede islenmekte idi Istanbul a gonderilmek uzere helvahanede serbet tursu ve rub adi verilen bir cesit meyve suyu hazirlanmakta idi Restorasyon2014 yilinda Bey Sarayi rekonstruksiyon calismasi baslanilmis cevresinde bulunan Sur ve Kale yapilari ile birlikte restorasyonu devam etmektedir Sarayin gunumuzdeki durumuBursa Bey Sarayi ndan gunumuzde bir duvari disinda kalintisi kalmamistir Eski tarihli yazilar isiginda sarayin yeri sekli ve icindeki birimler onemli olcude belirlenmistir Bursa Buyuksehir Belediyesi tarafindan yapilan onarim calismalari sonrasinda Bey Sarayi nin diger kalintilarinin da ortaya cikarilmasi planlanmaktadir Kaynakca Ortayli I 2021 Bursa Bey Sarayi Sempozyumu Bildiri Kitabi S Yurteser Yilmaz Ed Bey Sarayi Yeniden Canlanir mi Bursa Buyuksehir Belediyesi Cagaptay S 2021 Bursa Bey Sarayi Sempozyumu Bildiri Kitabi S Yurteser Yilmaz Ed Bursa Bey Sarayi Erken Osmanli Donemi Sarayi Uzerine Mekansal ve Kulturlerarasi Bir Incelem Bursa Buyuksehir Belediyesi a b Ergenc O 2021 Bursa Bey Sarayi Sempozyumu Bildiri Kitabi S Yurteser Yilmaz Ed Bursa Sarayi nin Tarihsel Gercekligi Bursa Buyuksehir Belediyesi Sahin M 2021 Bursa Bey Sarayi Sempozyumu Bildiri Kitabi S Yurteser Yilmaz Ed Hisar Kazilari Bursa Buyuksehir Belediyesi a b c d e Keskin M C 2021 Bursa Bey Sarayi Sempozyumu Bildiri Kitabi S Yurteser Yilmaz Ed Bursa da Osmanli Saraylari Bursa Buyuksehir Belediyesi Arastirma Yazi Tekin Gun Mootol Ocak 2014 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 12 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2013 15 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2013 Bursa Surlari nin isiklandirilmasi 20 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2013