Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bibracte Muharebesi, MÖ 58 yılında Helvetler ile Jül Sezar komutasındaki altı Roma lejyonu arasında yapılan bir muharebe. Muharebe Galya Savaşları'nın başladığı yıl gerçekleşmiş ve savaşlar serisinin ikinci büyük muharebesi olmuştur.
| Bibracte Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Galya Savaşları | |||||||
 Julius Caesar ve . 19. yüzyılda yapılmış bir resim | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Roma Cumhuriyeti | Helvetler | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Gaius Julius Caesar | |||||||
| Güçler | |||||||
| 6 Lejyon ve bir miktar Auxilia 50,000 asker | Caesar'a göre: 368,000: 90,000 savaşçı 278,000 sivil | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 5.000 ölü ve yaralı | 238.000 ölü ve esir | ||||||
Arka plan
Helvetler kabilesi liderleri önderliğinde MÖ 61'de bir kitlesel göç planı yaptı ve bunu gerçekleştirme için epeyce hazırlık tamamlamışlardı. Bu göçün nedenleri Helvetler'in Germen kabileleri tarafından da taciz edilmekteydiler. Ayrıca engebeli ve dağlık bir bölgede yerleşmiş olmaları dolayısıyla diğer kabilelere karşı kendilerinin yapabilecekleri saldırı ve yağmacılık için baskınlar ve çarpışmalara kendi arazilerinin fırsat vermemekte idi. Helvetler arazilerinin etrafı Sekuanlar Galli kabilesi; diğer Galli kabileleri ve Romalılara ait Gallia Narbonensis eyaleti ile çevrili idi Bu araziler konumundan Helvet'ler hiç memnun değillerdi. Onların bu etkisizliğinden "Gallia Narbonensis" eyaletini ellerinde bulunduran Romalılar bu ticaret anlaşmazlıkları körükleyerek politik avantajlar kazanmaktaydılar.
Helvetler kabile reisi Orgetorix temsilcilerle müzakereler ve bileşik meclis toplamak suretiyle egemen iddialı ve Romalılar'a yakınlıkları ile bilinen Aedular ile görüşmeler yaptı. Helvetler'le göç etmek için arazilerinden sulhla geçit yapma için Sekuanlar'a yaptıkları talep onların meclisleri tarafından kabul edildi. Helvetler liderleri olan Orgetorix altında göçe hazırlandılar. Değişik Galli kabilelere elçiler gönderilerek barışçıl güvenli geçiş için izinler ve ittifaklar temin ettiler.
Orgetorix Seküanlar Kabile reisi "Casticus" ile Aedular reisi "Dumnoriks" ile kız alıp kız verme usulünü kullanarak bir şahsi müttefiklik kurup aralarında gizlice anlaşarak kendilerinin "kral" unvanı almalarına ve bu unvanlarla tüm Galya'yı fethedip bu toprakları aralarında bölüştürerek idare etmeye de karar verdiler. Orgetorix'in gizli uğraşları diğer Helvetler'e bir muhbir tarafından ifşa edildi. Bunun üzerine bir klik Orgetorix'in tutuklu olarak bir yargılamaya tabi tutulması istediler. Orgetorix kendine karşı olanlar kliği tarafından yakalanmaktan kurtulmayı başardı. Ona karşı olanlar onu yakalatıp yargıya karşı getirmek için taraftar toplama gayretine geçtiler. Ama tam bu sırada Orgetorix Helvetler kaynaklarına göre intihar etti.
Helvetler bundan sonra Atlas Okyanusu sahillerinde bulunan Sentonlar kabilesinin yanında, yasama daha uygun ve daha güvenlikli otlak arazilere göçmek için planı uygulama koydular. Helvetler 28 Mart'ta göçe başlamak için eski arazilerini terk etiler; tüm eski köy ve kasabalarında binaları yakıp yerle bir ettiler Kendilerine tabi olan Rauraclar, Tülingler, Latoviçler ve Boi'ler tabi kabilelerinin eli silah tutanları atlı asker süvari olarak kiraladılar. Helvetlerin bu buyuk halk göçünde 300,000 kisinin katıldığı ve bunlardan dörtte birinin savaşçılık yapma yeteneği olduğu bildirilmiştir.
Helvetlerin göç için seçtikleri yol üzerinde Leman Gölü kenarında Rhone Nehri'nin gole girişi mevkiinden (modern Cenevre şehrine) Rhone Nehri karşısına geçmelerini gerektiriyordu. Sezar ve Romalılar orada bulunan köprüyü yıkarak Helvetlerin nehirden karşıya geçmelerini önlediler. Helvetler yollarına devam etmek için Romalılar komutanı Sezar'a en soylu kabile mensuplarını elçi olarak gönderdiler. Sezar vakit kazanmak için bunlardan karar varmak için mehil istedi. Fakat bu kısa dönemde nehir kenarından Sekuanlar siniri olan Jura silsilesine kadar 15 mil uzunlukta ve 16 kadem yükseklikte bir duvar inşa ettirip mevziler kazdırdı. Bu duvar üzerinde kurulan küçük kalelere Romalı birlikleri yerleştirdi. Elçiler geri geldiklerinde Sezar onlara Helvetlere geçiş izni vermediklerini bildirdi. Helvetler birkaç kere ya bulabildikleri kayıkları birbirine bağlayarak ya sallar yapıp bunları birlikte bağlayarak ya da Rhone Nehri'nin en sığ su içinden geçiş yerlerini arayarak Sezar'ın kordonun kırmayı denediler. Fakat Sezar'ın okçuları bu girişimlerini önledi.
Helvetler bu yolu takipten vazgeçtiler. Leman Gölü kenarından Galya içine diğer bir yol da bulunmakta idi. Bu yol Sekuanlar kabilesi arazisinden geçmekteydi ve dardı. Sekuanlar'dan izin elde etmeleri gerekmekte idi. Önce Sekuanlar Helvetlerin bu yoldan geçişi için izin vermediler. Helvetler bu sefer Aedu kabilesinden olan Dunmoria'ya rica ederek ondan aracı olup Sekuanlardan Helvetlerin barışçıl olarak bu yoldan geçmesi için izin vermeyi sağlamasını istediler. Dunmaria Helvetlere yaranmak ve sonradan onların ileride kendi krallık iddiasına destek vereceğini umduğu için Sekuanları kandırıp onlardan Helvetlerin barışça bu yoldan geçmesi için izinlerini almaya muvaffak oldu. Helvetler Sekuanlara rehineler verdiler bu geçişte hiç zorluk ve arbede çıkarmadan barışçıl olacaklarına yeminler verdiler. Helvetler böylece Sekuanlarla anlaşıp onların arazilerinden barışçıl olarak geçtiler.
Fakat bunların komşuları olan Aedui, Amnarii ve Allobrohglar Helvetler'in barışçıl geçişine izin vermeyip müttefiki oldukları Romalılar ve Sezar'dan Helvetlere karşı askeri destek istediler. Sezar bu desteği verdi. Sezar Helvetlerin 3/4 u Arar Nehri'ni (modern 'ni) 'ni geçmiş ve kalanları beklemekte iken daha nehri geçmemiş olanlara bir sürpriz baskın yaptı. Bu kısım Helvetler üzerine Sezar'ın yaptığı baskın saldırıya denilmektedir ve bu muharebede Sezar ve Romalılar nehri geçemeyen Helvetlere karşı galip geldi ve onları elemine etti.
Sonra Romalılar Saone Nehri üzerine bir köprü yapıp karşıya geçerek bu yana geçmiş olan Helvetleri takibe koyuldular. 15 gün süre ile Helvetler'i kovalamaya başladılar. Fakat 500 kadar atlı artçı Helvetler birliği ile yapılan çarpışmalarda Romalılar zayiat verdiler. Bu sırada Romalı ve müttefik güçlerinin ellerinde bulunan erzak ve iaşe malları tükendi ve yeni levazım tedarik etme gereği ortaya çıktı. Aedular kabile reisi Romalılara erzak ve iaşe tedarikini geciktirmek için mümkün olan gayreti göstermekte idi. Romalılar ve müttefikleri bu nedenle Helvetler'i kovalamayı durdurdular. Romalılar ordusu erzak bulabilmek için Aedular'ın elinde bulunan "Bibracte" kasabasına doğru çekilmeye başladılar. Böylece kaçan ve kovalayan değişti; kaçan Romalılar kovalayan Helvetler oldu. Helvetler Romalıların artçı güçleri ile çarpışmalara girdiler.
Bibracte Muharebesi
Romalılar Aedular'ın kasabası olan "Bibracte"ye doğru çekilmeye başlamışlardı. Helvetler Romalı süvarilerinden kaçanlardan haberi değerlendirdiler ve Sezar'ın artçılarını tacize başladılar. Sezar bu saldırı yı önlemek için süvarilerini gönderdi. Sezar Romalı ordusunun yolun yakında Bibracte mevki yakınında bulunan bir tepe üzerinde mevzi alıp Helvetler ile muharebeye girişmesine karar verdi. Romalı lejyonlar bu tepe yamacında düşmanlarına karşı durup üçlü saf halinde sıralanıp savaş düzenine geçtiler. Tepe eteğinde 7. (Clauida), 8. (Augusta), 9. (Hispana) ve 10. (Equestris) lejyonlarını Romalı piyade lejyonları iki hat olarak harp düzenine geçtiler. Kendisi de 11. (Claudia) ve 12. (Fulminta) Lejyonları ve yardımcı paralı güçlerin başında tepenin üzerine üçüncü hat olarak düzen aldı. Artçı levazım malları taşıyan nakliyat güçlerini de yakında bulunan diğer bir tepe üzerinde ordunun ana savaşçıları tarafından savunulacak şekilde düzene soktu. Helvetler de güçlerini düzenleyerek kendi levazım taşıyan nakliye güçlerini Romalı süvariler tehdidinden kurtardılar.
Tam öğle zamanı veya bazı tarihçilere göre saat 1'de iki ordu karşılıklı çarpışmalara başladılar. Önce Helvetler tepe eteğinde bulunan Roma lejyonlarına hücuma geçtiler. Bu Helvetler hücumu Romalı güçlerin kısa mızrakları ile püskürttüler. Sonra Romalı lejyonlara karşı hücuma geçtiler. Helvetleri kendi levazım birliklerinin bulunduğu tepe önüne geri sürmeye başladılar. Lejyonlar Helvetleri iki tepe arasında bulunan ovadan geri sürmeye devam ettiler.
Tam bu sırada Helvetlerin müttefikleri olan Boii ve Tülingi kabileleri savaşçıları 1500 savaşçı ile Helvetlere takviyeye geldiler ve Romalı lejyonların kanatlarında yer aldılar. Bunu gören Helvetler ortadan tekrar hücuma geçtiler. Tülingi ve Boii'ler Romalı lejyonları kanatlardan çevirme harekâtına geçtiler. Sezar emrinde bulunan üçüncü hattaki güçlerini Boii ve Tülingi hücumlarını durdurmaya hasretti. Birinci ve ikinci hattaki Romalı lejyonlar Helvetlerle yakın çatışmaya devam ettiler. Çarpışma bütün gün devam etti. Müttefikleri ile birlikte Helvetler ve Romalılar gayet çetin ve sert bir karşılıklı mücadeleye giriştiler. Çarpışma sırasında bazen Romalılar ve bazen de Helvetler üstün geldiği görülür gibi oldu. Saatler sonra Romalılar çarpışmalarda üstün geldiler ve muharebeyi kazandılar. Helvetleri geri geçilmeye zorlayıp kovalamaya başladılar. Yakın çatışmalar akşamın geç saatlerine kadar sürdü. Çatışmalar Romalı lejyonlarının Helvetler artçı tedarik ve levazım nakil güçlerini ellerine geçirinceye kadar devam etti. Burada bulunan Orgetorix'in kızı ve oğlu Romalılar tarafından esir alındı.
Helvetlerin savaşçıları epeyce zayiat verdiler ama yaşayan savaşçılar gece geç saatlerinde karanlıktan faydalanarak geri çekildiler. Romalılar da büyük zayiat verdikleri için bunları takip edemediler. Romalı lejyonlar ölülerin gömülmesi ve yaralıların bakılması için savaş meydanında 3 gün beklediler. Kaçan Helvetler düzensiz bir şekilde muharebeden 4 gün sonra Lingonesler topraklarına eriştiler. Sezar Lingoneslere Helvetlere destek sağlamaması için ikaz verdi. Bu arazilere kabul olmayan Helvetler ve müttefikleri savaşçılar için tek alternatif teslim olmak oldu. Mağlup olan Helvetler ordularının teslim olması için Sezar'a teklifler gönderdiler ve Sezar bu teslimiyeti kabul etti.
Sezar kitabında
çarpışma uzun ve şiddetli olarak şüpheli başarı ile sürdürmüştür.
demektedir. Sezar'a göre 50.000 kişiden oluşan 6 lejyonun karşısına 92.000'i silah kullanmayı bilen 368.000 kişilik kabile güçleri çıkmış, ancak eğitimsiz kabileler çok sayıda ölü vererek savaşı terk etmişlerdir.
Sonuç
Romalılar teslim olan Helvetler savaşçılarına ise göç etmek için geride bıraktıkları eski arazilerine geri dönmeleri emri verdiler. Buralarda yerle bir ettikleri yerleşkeleri yeniden yapmak ve tarıma tekrar başlamak için bunlara yeterli eşya, malzeme ve tohum tedariki ve yeni hasat mevsimine kadar aç kalmamaları için kadar gerekli olan zahire yardımı yapıldı. Romalılar Helvetler'i daha kuzeyde bulunan diğer Germen kabileler ile Roma arazileri arasında bir tampon bölge olarak görmekteydiler. Bu kabilenin bunun için çok yararlı olduğunu kabul etmekteydiler ve bu nedenle Helvetlere gerekli yardım sağlamaktan çekinmemişlerdi.
Ama "Verbingen" klanına mensup 6.000 erkek savaşçı teslim olmamak için kaçtı. Bu kaçanlar Sezar'ın verdiği emirlere göre diğer Galyalı kabile mensupları tarafından yakalandılar. Romalılara geri gönderildiler. Romalılar da hepsini idam ettiler.
Sezar eline geçen kayıt belgelerine göre Helvetler göçe başladıkları zaman 358,000 kişi idiler ve bunlardan yaklaşık 92,000 kişisi savacılık yapacak çağda erkekler olduğunu bildirmektedir. Fakat teslim olduktan sonra eski arazilerine gönderilen Helvetler sayısı ancak 110,000 kişi idi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Jül Sezar (Tür. Çev. Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri)
- ^ a b "Rickard, J. "Battle of Bibracte, June 58 B.C.", HistoryOfWar.org, 18 Mart 2009". 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2015.
Dış bağlantılar
- Jül Sezar (Tür. Çev. Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri)Googlebooks
- Goldsworthy, Adrian. Caesar: Life of a Colossus. New Haven: Yale University Press, 2007. 220-223.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Bibracte Muharebesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Rickard, J. "Battle of Bibracte, June 58 B.C.", HistoryOfWar.org, 18 Mart 2009 17 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bibracte Muharebesi MO 58 yilinda Helvetler ile Jul Sezar komutasindaki alti Roma lejyonu arasinda yapilan bir muharebe Muharebe Galya Savaslari nin basladigi yil gerceklesmis ve savaslar serisinin ikinci buyuk muharebesi olmustur Bibracte MuharebesiGalya SavaslariJulius Caesar ve 19 yuzyilda yapilmis bir resimTarihMO 58BolgeSaone et Loire FransaSonucRomalilarin galibiyetiTaraflarRoma CumhuriyetiHelvetlerKomutanlar ve liderlerGaius Julius CaesarGucler6 Lejyon ve bir miktar Auxilia 50 000 askerCaesar a gore 368 000 90 000 savasci 278 000 sivilKayiplar5 000 olu ve yarali238 000 olu ve esir Sezar in Helvetler uzerine seferiArka planHelvetler kabilesi liderleri onderliginde MO 61 de bir kitlesel goc plani yapti ve bunu gerceklestirme icin epeyce hazirlik tamamlamislardi Bu gocun nedenleri Helvetler in Germen kabileleri tarafindan da taciz edilmekteydiler Ayrica engebeli ve daglik bir bolgede yerlesmis olmalari dolayisiyla diger kabilelere karsi kendilerinin yapabilecekleri saldiri ve yagmacilik icin baskinlar ve carpismalara kendi arazilerinin firsat vermemekte idi Helvetler arazilerinin etrafi Sekuanlar Galli kabilesi diger Galli kabileleri ve Romalilara ait Gallia Narbonensis eyaleti ile cevrili idi Bu araziler konumundan Helvet ler hic memnun degillerdi Onlarin bu etkisizliginden Gallia Narbonensis eyaletini ellerinde bulunduran Romalilar bu ticaret anlasmazliklari korukleyerek politik avantajlar kazanmaktaydilar Helvetler kabile reisi Orgetorix temsilcilerle muzakereler ve bilesik meclis toplamak suretiyle egemen iddiali ve Romalilar a yakinliklari ile bilinen Aedular ile gorusmeler yapti Helvetler le goc etmek icin arazilerinden sulhla gecit yapma icin Sekuanlar a yaptiklari talep onlarin meclisleri tarafindan kabul edildi Helvetler liderleri olan Orgetorix altinda goce hazirlandilar Degisik Galli kabilelere elciler gonderilerek bariscil guvenli gecis icin izinler ve ittifaklar temin ettiler Orgetorix Sekuanlar Kabile reisi Casticus ile Aedular reisi Dumnoriks ile kiz alip kiz verme usulunu kullanarak bir sahsi muttefiklik kurup aralarinda gizlice anlasarak kendilerinin kral unvani almalarina ve bu unvanlarla tum Galya yi fethedip bu topraklari aralarinda bolusturerek idare etmeye de karar verdiler Orgetorix in gizli ugraslari diger Helvetler e bir muhbir tarafindan ifsa edildi Bunun uzerine bir klik Orgetorix in tutuklu olarak bir yargilamaya tabi tutulmasi istediler Orgetorix kendine karsi olanlar kligi tarafindan yakalanmaktan kurtulmayi basardi Ona karsi olanlar onu yakalatip yargiya karsi getirmek icin taraftar toplama gayretine gectiler Ama tam bu sirada Orgetorix Helvetler kaynaklarina gore intihar etti Helvetler bundan sonra Atlas Okyanusu sahillerinde bulunan Sentonlar kabilesinin yaninda yasama daha uygun ve daha guvenlikli otlak arazilere gocmek icin plani uygulama koydular Helvetler 28 Mart ta goce baslamak icin eski arazilerini terk etiler tum eski koy ve kasabalarinda binalari yakip yerle bir ettiler Kendilerine tabi olan Rauraclar Tulingler Latovicler ve Boi ler tabi kabilelerinin eli silah tutanlari atli asker suvari olarak kiraladilar Helvetlerin bu buyuk halk gocunde 300 000 kisinin katildigi ve bunlardan dortte birinin savascilik yapma yetenegi oldugu bildirilmistir Helvetlerin goc icin sectikleri yol uzerinde Leman Golu kenarinda Rhone Nehri nin gole girisi mevkiinden modern Cenevre sehrine Rhone Nehri karsisina gecmelerini gerektiriyordu Sezar ve Romalilar orada bulunan kopruyu yikarak Helvetlerin nehirden karsiya gecmelerini onlediler Helvetler yollarina devam etmek icin Romalilar komutani Sezar a en soylu kabile mensuplarini elci olarak gonderdiler Sezar vakit kazanmak icin bunlardan karar varmak icin mehil istedi Fakat bu kisa donemde nehir kenarindan Sekuanlar siniri olan Jura silsilesine kadar 15 mil uzunlukta ve 16 kadem yukseklikte bir duvar insa ettirip mevziler kazdirdi Bu duvar uzerinde kurulan kucuk kalelere Romali birlikleri yerlestirdi Elciler geri geldiklerinde Sezar onlara Helvetlere gecis izni vermediklerini bildirdi Helvetler birkac kere ya bulabildikleri kayiklari birbirine baglayarak ya sallar yapip bunlari birlikte baglayarak ya da Rhone Nehri nin en sig su icinden gecis yerlerini arayarak Sezar in kordonun kirmayi denediler Fakat Sezar in okculari bu girisimlerini onledi Helvetler bu yolu takipten vazgectiler Leman Golu kenarindan Galya icine diger bir yol da bulunmakta idi Bu yol Sekuanlar kabilesi arazisinden gecmekteydi ve dardi Sekuanlar dan izin elde etmeleri gerekmekte idi Once Sekuanlar Helvetlerin bu yoldan gecisi icin izin vermediler Helvetler bu sefer Aedu kabilesinden olan Dunmoria ya rica ederek ondan araci olup Sekuanlardan Helvetlerin bariscil olarak bu yoldan gecmesi icin izin vermeyi saglamasini istediler Dunmaria Helvetlere yaranmak ve sonradan onlarin ileride kendi krallik iddiasina destek verecegini umdugu icin Sekuanlari kandirip onlardan Helvetlerin barisca bu yoldan gecmesi icin izinlerini almaya muvaffak oldu Helvetler Sekuanlara rehineler verdiler bu geciste hic zorluk ve arbede cikarmadan bariscil olacaklarina yeminler verdiler Helvetler boylece Sekuanlarla anlasip onlarin arazilerinden bariscil olarak gectiler Fakat bunlarin komsulari olan Aedui Amnarii ve Allobrohglar Helvetler in bariscil gecisine izin vermeyip muttefiki olduklari Romalilar ve Sezar dan Helvetlere karsi askeri destek istediler Sezar bu destegi verdi Sezar Helvetlerin 3 4 u Arar Nehri ni modern ni ni gecmis ve kalanlari beklemekte iken daha nehri gecmemis olanlara bir surpriz baskin yapti Bu kisim Helvetler uzerine Sezar in yaptigi baskin saldiriya denilmektedir ve bu muharebede Sezar ve Romalilar nehri gecemeyen Helvetlere karsi galip geldi ve onlari elemine etti Sonra Romalilar Saone Nehri uzerine bir kopru yapip karsiya gecerek bu yana gecmis olan Helvetleri takibe koyuldular 15 gun sure ile Helvetler i kovalamaya basladilar Fakat 500 kadar atli artci Helvetler birligi ile yapilan carpismalarda Romalilar zayiat verdiler Bu sirada Romali ve muttefik guclerinin ellerinde bulunan erzak ve iase mallari tukendi ve yeni levazim tedarik etme geregi ortaya cikti Aedular kabile reisi Romalilara erzak ve iase tedarikini geciktirmek icin mumkun olan gayreti gostermekte idi Romalilar ve muttefikleri bu nedenle Helvetler i kovalamayi durdurdular Romalilar ordusu erzak bulabilmek icin Aedular in elinde bulunan Bibracte kasabasina dogru cekilmeye basladilar Boylece kacan ve kovalayan degisti kacan Romalilar kovalayan Helvetler oldu Helvetler Romalilarin artci gucleri ile carpismalara girdiler Bibracte MuharebesiBibracte Muharebesi Romalilar Aedular in kasabasi olan Bibracte ye dogru cekilmeye baslamislardi Helvetler Romali suvarilerinden kacanlardan haberi degerlendirdiler ve Sezar in artcilarini tacize basladilar Sezar bu saldiri yi onlemek icin suvarilerini gonderdi Sezar Romali ordusunun yolun yakinda Bibracte mevki yakininda bulunan bir tepe uzerinde mevzi alip Helvetler ile muharebeye girismesine karar verdi Romali lejyonlar bu tepe yamacinda dusmanlarina karsi durup uclu saf halinde siralanip savas duzenine gectiler Tepe eteginde 7 Clauida 8 Augusta 9 Hispana ve 10 Equestris lejyonlarini Romali piyade lejyonlari iki hat olarak harp duzenine gectiler Kendisi de 11 Claudia ve 12 Fulminta Lejyonlari ve yardimci parali guclerin basinda tepenin uzerine ucuncu hat olarak duzen aldi Artci levazim mallari tasiyan nakliyat guclerini de yakinda bulunan diger bir tepe uzerinde ordunun ana savascilari tarafindan savunulacak sekilde duzene soktu Helvetler de guclerini duzenleyerek kendi levazim tasiyan nakliye guclerini Romali suvariler tehdidinden kurtardilar Tam ogle zamani veya bazi tarihcilere gore saat 1 de iki ordu karsilikli carpismalara basladilar Once Helvetler tepe eteginde bulunan Roma lejyonlarina hucuma gectiler Bu Helvetler hucumu Romali guclerin kisa mizraklari ile puskurttuler Sonra Romali lejyonlara karsi hucuma gectiler Helvetleri kendi levazim birliklerinin bulundugu tepe onune geri surmeye basladilar Lejyonlar Helvetleri iki tepe arasinda bulunan ovadan geri surmeye devam ettiler Tam bu sirada Helvetlerin muttefikleri olan Boii ve Tulingi kabileleri savascilari 1500 savasci ile Helvetlere takviyeye geldiler ve Romali lejyonlarin kanatlarinda yer aldilar Bunu goren Helvetler ortadan tekrar hucuma gectiler Tulingi ve Boii ler Romali lejyonlari kanatlardan cevirme harekatina gectiler Sezar emrinde bulunan ucuncu hattaki guclerini Boii ve Tulingi hucumlarini durdurmaya hasretti Birinci ve ikinci hattaki Romali lejyonlar Helvetlerle yakin catismaya devam ettiler Carpisma butun gun devam etti Muttefikleri ile birlikte Helvetler ve Romalilar gayet cetin ve sert bir karsilikli mucadeleye giristiler Carpisma sirasinda bazen Romalilar ve bazen de Helvetler ustun geldigi gorulur gibi oldu Saatler sonra Romalilar carpismalarda ustun geldiler ve muharebeyi kazandilar Helvetleri geri gecilmeye zorlayip kovalamaya basladilar Yakin catismalar aksamin gec saatlerine kadar surdu Catismalar Romali lejyonlarinin Helvetler artci tedarik ve levazim nakil guclerini ellerine gecirinceye kadar devam etti Burada bulunan Orgetorix in kizi ve oglu Romalilar tarafindan esir alindi Helvetlerin savascilari epeyce zayiat verdiler ama yasayan savascilar gece gec saatlerinde karanliktan faydalanarak geri cekildiler Romalilar da buyuk zayiat verdikleri icin bunlari takip edemediler Romali lejyonlar olulerin gomulmesi ve yaralilarin bakilmasi icin savas meydaninda 3 gun beklediler Kacan Helvetler duzensiz bir sekilde muharebeden 4 gun sonra Lingonesler topraklarina eristiler Sezar Lingoneslere Helvetlere destek saglamamasi icin ikaz verdi Bu arazilere kabul olmayan Helvetler ve muttefikleri savascilar icin tek alternatif teslim olmak oldu Maglup olan Helvetler ordularinin teslim olmasi icin Sezar a teklifler gonderdiler ve Sezar bu teslimiyeti kabul etti Sezar kitabinda carpisma uzun ve siddetli olarak supheli basari ile surdurmustur demektedir Sezar a gore 50 000 kisiden olusan 6 lejyonun karsisina 92 000 i silah kullanmayi bilen 368 000 kisilik kabile gucleri cikmis ancak egitimsiz kabileler cok sayida olu vererek savasi terk etmislerdir SonucRomalilar teslim olan Helvetler savascilarina ise goc etmek icin geride biraktiklari eski arazilerine geri donmeleri emri verdiler Buralarda yerle bir ettikleri yerleskeleri yeniden yapmak ve tarima tekrar baslamak icin bunlara yeterli esya malzeme ve tohum tedariki ve yeni hasat mevsimine kadar ac kalmamalari icin kadar gerekli olan zahire yardimi yapildi Romalilar Helvetler i daha kuzeyde bulunan diger Germen kabileler ile Roma arazileri arasinda bir tampon bolge olarak gormekteydiler Bu kabilenin bunun icin cok yararli oldugunu kabul etmekteydiler ve bu nedenle Helvetlere gerekli yardim saglamaktan cekinmemislerdi Ama Verbingen klanina mensup 6 000 erkek savasci teslim olmamak icin kacti Bu kacanlar Sezar in verdigi emirlere gore diger Galyali kabile mensuplari tarafindan yakalandilar Romalilara geri gonderildiler Romalilar da hepsini idam ettiler Sezar eline gecen kayit belgelerine gore Helvetler goce basladiklari zaman 358 000 kisi idiler ve bunlardan yaklasik 92 000 kisisi savacilik yapacak cagda erkekler oldugunu bildirmektedir Fakat teslim olduktan sonra eski arazilerine gonderilen Helvetler sayisi ancak 110 000 kisi idi Ayrica bakinizJul Sezar Galya Savaslari Commentarii de Bello GallicoKaynakca a b c d e f g h Jul Sezar Tur Cev Hamit Dereli 1942 Gallia Savasi Istanbul Maarif Basimevi Dunya Edebiyatindan Tercumeler Latin Klasikleri a b Rickard J Battle of Bibracte June 58 B C HistoryOfWar org 18 Mart 2009 17 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2015 Dis baglantilarJul Sezar Tur Cev Hamit Dereli 1942 Gallia Savasi Istanbul Maarif Basimevi Dunya Edebiyatindan Tercumeler Latin Klasikleri Googlebooks Goldsworthy Adrian Caesar Life of a Colossus New Haven Yale University Press 2007 220 223 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Bibracte Muharebesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Rickard J Battle of Bibracte June 58 B C HistoryOfWar org 18 Mart 2009 17 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde