Bieti Meryem Ana Kilisesi (Gürcüce: ბიეთის ღვთისმშობლის ეკლესია), Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesinde, Gurkeli ve Tsinubani köyleri yakınında yer alan harabe bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. 14. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen Bieti kilisesi, kubbeli Yunan haçı planı tasarımıyla inşa edilmiştir. Kubbenin 1930'da yıkılmasından sonra, sadece sığınağın kubbesi ve pastoforium ayakta kalmıştır. Bazı ön temizlik ve koruma çalışmalarından sonra, kilise 2019 yılında yeniden yapılanmaya başlamıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Günümüzde tartışmalı Güney Osetya bölgesinde bulunan "Bieti" adında başka bir Orta Çağ Gürcü kilisesi daha vardır.
Bieti Kilisesinin kalıntıları | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Ahıska Belediyesi, Samtshe-Cavaheti, Gürcistan |
Koordinatlar | 41°44′36″K 43°06′22″D / 41.74333°K 43.10611°D |
Mimari | |
Mimari tür | Yunan haçı planlı kilise (harabe) |
Tarihi
Bieti Kilisesi, Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahıska Belediyesine bağlı modern Gurkeli köyünün yaklaşık 2 km kuzeyinde, Tsinaubani geçidindeki terk edilmiş Bieti köyünün topraklarında bulunmaktadır. Tarzından anlaşıldığı kadarıyla, kilise 14. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş olabilir. Kilisenin kuzeyine, 1493'te Zaal Tohasdze tarafından bir şapel eklenmiştir. Bölge, 1578 ve 1829 yılları arasındaki Osmanlı yönetimi sırasında büyük ölçüde Müslüman olan Orta Çağ Mesheti bölgesinin bir parçasıydı. Unutulmuş olan kiliseye, 19. yüzyılın sonlarında Dimitri Bakradze ve Ekvtime Takaişvili dikkat çekmiştir. Ağır hasar görmüş olan bina, kubbesi 1930'da yıkıldıktan sonra harabeye dönmüştür. Kilisede yapılan ön temizlik ve koruma çalışmalarından sonra, 2019 yılında başlatılan yeniden yapılandırma programının üç yıl içinde tamamlanması planlanmaktadır.
Planı
11.8 × 17.7 metre ölçülerindeki Bieti kilisesi, yontulmuş taşlardan Yunan haçı planına göre inşa edilmiştir; merkezi yerleştirilmiş büyük kubbeyle, derin bemalı yarım dairesel bir apsise sahiptir. Kubbe, tüm kemerler, tonozlar ve apsisin üst kısmı çökmüştür, kalıntıları ise kilisenin içini doldurmuştur. Sadece sığınağın kubbesi ve pastoforya günümüze ulaşmıştır. Doğu duvarı, halen daha Bizans Paleologan sanatından etkilenmiş Orta Çağ fresklerinin parçalarını korumaktadır. Dış duvarlar taş oymalar ve Orta Çağ'dan kalma Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış yazıtlarla süslenmiştir. Günümüzde kayıp olan bir yazıt, 1493 yılında yapılmış şapelden bahsetmektedir. Sanat tarihçisi Vahtang Beridze, kiliseyi, Sapara, Zarzma ve Çulevinin de dahil olduğu "kubbeli Orta Çağ Samtshe kiliseleri" grubunda değerlendirmektedir.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "Bieti [ბიეთი]". [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. s. 111. ISBN . 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2019.
- ^ a b c Marsagishvili, G. (2013). "ბიეთის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ეკლესია [Bieti church of the Holy Mother of God]". Asatiani, Valeri (Ed.). ახალციხისა და ტაო-კლარჯეთის ეპარქია [Eparchy of Akhaltsikhe and Tao-Klarjeti] (Gürcüce). Tiflis. ss. 648-651. ISBN .
- ^ "ახალციხის ბიეთის ღვითსმშობლის სახელობის ეკლესია რესტავრაციისთვის მოამზადეს" [The Bieti church of the Mother of God in Akhaltsikhe prepared for reconstruction]. region.ge (Gürcüce). SK News. 1 Ağustos 2019. 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bieti Meryem Ana Kilisesi Gurcuce ბიეთის ღვთისმშობლის ეკლესია Guney Gurcistan in Samtshe Cavaheti bolgesindeki Ahaltsihe Belediyesinde Gurkeli ve Tsinubani koyleri yakininda yer alan harabe bir Gurcu Ortodoks kilisesidir 14 yuzyilin ikinci yarisina tarihlenen Bieti kilisesi kubbeli Yunan haci plani tasarimiyla insa edilmistir Kubbenin 1930 da yikilmasindan sonra sadece siginagin kubbesi ve pastoforium ayakta kalmistir Bazi on temizlik ve koruma calismalarindan sonra kilise 2019 yilinda yeniden yapilanmaya baslamistir Kilise Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Gunumuzde tartismali Guney Osetya bolgesinde bulunan Bieti adinda baska bir Orta Cag Gurcu kilisesi daha vardir Bieti Meryem Ana Kilisesi ბიეთის ღვთისმშობლის ეკლესიაBieti Kilisesinin kalintilariTemel bilgilerKonumAhiska Belediyesi Samtshe Cavaheti GurcistanKoordinatlar41 44 36 K 43 06 22 D 41 74333 K 43 10611 D 41 74333 43 10611MimariMimari turYunan haci planli kilise harabe TarihiBieti Kilisesi Fotograf yaklasik 1899 Dmitri YermakovDuvar resimlerinden parcalar Bieti Kilisesi Samtshe Cavaheti bolgesindeki Ahiska Belediyesine bagli modern Gurkeli koyunun yaklasik 2 km kuzeyinde Tsinaubani gecidindeki terk edilmis Bieti koyunun topraklarinda bulunmaktadir Tarzindan anlasildigi kadariyla kilise 14 yuzyilin sonlarinda insa edilmis olabilir Kilisenin kuzeyine 1493 te Zaal Tohasdze tarafindan bir sapel eklenmistir Bolge 1578 ve 1829 yillari arasindaki Osmanli yonetimi sirasinda buyuk olcude Musluman olan Orta Cag Mesheti bolgesinin bir parcasiydi Unutulmus olan kiliseye 19 yuzyilin sonlarinda Dimitri Bakradze ve Ekvtime Takaisvili dikkat cekmistir Agir hasar gormus olan bina kubbesi 1930 da yikildiktan sonra harabeye donmustur Kilisede yapilan on temizlik ve koruma calismalarindan sonra 2019 yilinda baslatilan yeniden yapilandirma programinin uc yil icinde tamamlanmasi planlanmaktadir Plani11 8 17 7 metre olculerindeki Bieti kilisesi yontulmus taslardan Yunan haci planina gore insa edilmistir merkezi yerlestirilmis buyuk kubbeyle derin bemali yarim dairesel bir apsise sahiptir Kubbe tum kemerler tonozlar ve apsisin ust kismi cokmustur kalintilari ise kilisenin icini doldurmustur Sadece siginagin kubbesi ve pastoforya gunumuze ulasmistir Dogu duvari halen daha Bizans Paleologan sanatindan etkilenmis Orta Cag fresklerinin parcalarini korumaktadir Dis duvarlar tas oymalar ve Orta Cag dan kalma Gurcu alfabesi asomtavruli ile yazilmis yazitlarla suslenmistir Gunumuzde kayip olan bir yazit 1493 yilinda yapilmis sapelden bahsetmektedir Sanat tarihcisi Vahtang Beridze kiliseyi Sapara Zarzma ve Culevinin de dahil oldugu kubbeli Orta Cag Samtshe kiliseleri grubunda degerlendirmektedir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 Gamkrelidze Gela Mindorashvili Davit Bragvadze Zurab Kvatsadze Marine Ed 2013 Bieti ბიეთი Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba The history of Georgia PDF Gurcuce Tiflis Georgian National Museum s 111 ISBN 978 9941 15 896 4 29 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Agustos 2019 a b c Marsagishvili G 2013 ბიეთის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ეკლესია Bieti church of the Holy Mother of God Asatiani Valeri Ed ახალციხისა და ტაო კლარჯეთის ეპარქია Eparchy of Akhaltsikhe and Tao Klarjeti Gurcuce Tiflis ss 648 651 ISBN 978 9941 0 6774 7 ახალციხის ბიეთის ღვითსმშობლის სახელობის ეკლესია რესტავრაციისთვის მოამზადეს The Bieti church of the Mother of God in Akhaltsikhe prepared for reconstruction region ge Gurcuce SK News 1 Agustos 2019 17 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2019