Bigalı Mehmet Çavuş (1878 - 3 Şubat 1964), Türk asker.
Bigalı Mehmet Çavuş | |
---|---|
Lakabı | Mehmetçik |
Doğum | 1878 Plovdiv, Bulgaristan |
Ölüm | 3 Şubat 1964 (86 yaşında) Biga, Çanakkale, Türkiye |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Branşı | Osmanlı ordusu |
Rütbesi | Çavuş |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları Çanakkale Savaşı (I. Dünya Savaşı) |
Ödülleri | Harp Madalyası |
I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale cephesinde çavuş rütbesiyle Osmanlı ordusunda görev yaptı. 4 Mart 1915 tarihinde İngiliz birliklerinin çıkarma yaptığı Seddülbahir Kalesi önünde gösterdiği kahramanlıkla literatüre girdi.
Çatışma sırasında tüfeği tutukluk yapınca, düşmana taş atarak savaşı sürdüren Mehmet Çavuş, bir istihkam küreğiyle askerlerini hücuma kaldırmış; 20 ölü, 25 yaralı zayiat veren İngiliz güçleri çekilmek zorunda kalmıştı. Osmanlı ve Türk askeri için kullanılan “Mehmetçik" ifadesinin onun adından geldiği düşünülür.
Yaşamı
1878'de Bulgaristan'ın Filibe kentinde doğdu.93 Harbi'nin gerçekleştiği sırada Mehmet'in ailesi Anadolu'ya göç etti ve Osmanlı İmparatorluğu sınırlarında Çanakkale'nin Biga Bahçeli köyüne yerleşti. Mehmet, Balkan Savaşları'na katılmak için gönüllü oldu.
Çanakkale Savaşı
Mehmet Çavuş, Seddülbahir Kalesi ve Gelibolu Yarımadası'nda gerçekleşen Çanakkale Savaşı(1915-1916)'ndaki topçu birliklerine katıldı. Burada Britanya Ordusu ile savaştı.
4 Mart 1915'te (yerel saatle 14.45'te), beş dretnot ve İtilaf Devletleri'ne ait yedi torpido botundan bir filoyu (Seddülbahir) bombaladı. Seddülbahir'deki üç tekneye, askeri kuvvetlerinin Çanakkale Boğazı'ndan geçişini sağlamak ve Osmanlı surlarını ele geçirmek üzere mitralyöz ve bir zırhlıdan altmış asker indirdiler. Seddülbahir'deki topçu bataryalarının Osmanlılar tarafından boşaltılmasına rağmen, Bigalı Mehmet Çavuş liderliğindeki bir ekip Seddülbahir Hisarı'na konuşlandırıldı. Bölgenin savunmasından sorumlu Albay Halil Sami tarafından yönetilen 10. bölük, 3. tabur, 27. Alay'ın bir parçası olarak yer aldı. 30 Türk askerini tüfek ve el bombası ile silahlandırdı. Üç saat süren şiddetli savaş sırasında Türkler, kaledeki konumlarını sürekli olarak değiştirdiler. Bu taktik sayesinde Müttefik birlikleri iniş gerçekleştiremedi.
Savaş sırasında Mehmet Çavuş'un tüfek namlusu parçalara ayrıldı, bu yüzden kırık tüfeğini düşmana fırlattı ve bunun yerine onlara taşlarla saldırmaya başladı. Bu saldırısı sonrası başından ve sağ göğsünden yaralandı. Mehmet Çavuş'un yoldaşları onu fark ettiklerinde düşmanları üzerine ateş açtılar. Sonunda karaya inmeyi başaran Müttefik birlikleri, Türkler tarafından başlatılan bir kılıç süngüsü baskısının ardından zırhlılarına geri çekilmek zorunda kaldı. O günün akşamında Osmanlı askerleri arasında 6 ölü, 13 yaralı vardı.
Haraptepe 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal, Çanakkale surlarının komutanı Cevat Çobanlı'ya bir rapor gönderdi ve Mehmet Çavuş'un madalya ile ödüllendirmesini istedi. Başkomutan Yardımcısı Enver Paşa, Çanakkale'deki askerî hastaneyi ziyaret ettiği sırada Mehmet Çavuş'u Harp Madalyası ile ödüllendirdi.
Mehmet Çavuş, tedavisi bittikten sonra kendisine verilen izin süresini kullanmayarak tekrar cepheye döndü ve Arıburnu'nda savaştı. 25 Nisan 1915’teki çıkarma sırasında 27. Alay’la birlikte düşmanı karşılayan ilk askerler arasında bulundu. Arıburnu bölgesinde ikinci defa yaralanan Mehmet Çavuş, düşman birliklerinin tahliyesinin yapıldığı 9 Ocak 1916 tarihine kadar bu bölgede savaşmayı sürdürdü.
Savaştan sonra
Orduda toplam 16 yıl görev yapan Mehmet Çavuş, savaştan sonra Çanakkale'nin Biga ilçesinde mütevazı bir hayat yaşadı; para için değil, ülkesi için savaştığını söyleyerek mali yardımı reddetti. 3 Şubat 1964'te 86 yaşında öldü ve karısının köyündeki mezarının yanına gömüldü.
Hatırası
Bigalı Mehmet Çavuş, bir kahraman olarak hatırlanmaktadır. 2001 yılında Çanakkale Boğaz Komutanı’nın Emir Astsubayı Ekrem Boz’un teşviki ve Çanakkale Turizm Tanıtma Derneği’nin gayretleriyle 2001 yılında Bahçeli Köyü’nde anma töreni düzenlenmiştir. Aynı yıl köy kahvesinde “Bigalı Mehmet Çavuş” köşesi oluşturuldu.
2015'te anıt-mezara dönüştürülen mezarı bazı üst düzey askeri subaylar ve yerel siyasetçiler tarafından saygılarını göstermek için ziyaret edilmektedir.
Hatırası, 2015 yılında eski köy okulunun restore edilmesi ile kurulan "Bigalı Mehmet Çavuş Sanat Galerisi"nde yaşatılır. Kahramanlığından ötürü kazandığı madalya da bu galeride sergilenmektedir.
Dış bağlantılar
- Bigalı Mehmet Çavuş Belgeseli, 6 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2021
Kaynakça
- ^ a b c Göncü, Gürsel (Mayıs 2021). . #tarih. 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b Arslan, Ömer (2021). (PDF). Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c d e f g . Biga Belediyesi. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2017.
- ^ . Plovdiv Municipality. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.
- ^ a b Gezen, Burak & Mustafa Suiçmez (2 Ekim 2017). "Seddülbahir Kalesi'ne dolgulu koruma". Hürriyet. 2 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2017.
- ^ a b c Susam Uyar, Fikriye (15 Mart 2013). ""Bigalı Mehmet Çavuş" Çanakkale'de 30 Kişiyle Destan Yazdı". Haberler. 18 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2017.
- ^ a b c Tarı Güner, Safiye (4 Şubat 2017). "Bigalı Mehmet Çavuş mezarı başında anıldı". Hürriyet. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2017.
- ^ "4 Mart 1915 Çıkarması". Kültür ve Turizm Bakanlığı - Çanakkale Halk Kütüphanesi. 2 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2017.
- ^ David Nicolle, (Illustrated by Christa Hook), Ottoman Infantryman 1914-18, Osprey Publishing, 2010, , s. 38.
- ^ a b "Mehmetçik'in isim babasına anıt mezar". Çanakkale Olay. 22 Mayıs 2017. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.
- ^ a b c "Seddülbahir Kahramanı Bigalı mehmet Çavuş Mezarı Başında Anıldı". Milliyet. 13 Mart 2016. 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.
- ^ Tarı Güner, Safiye (19 Ocak 2017). "İlker Başbuğ, Bigalı Mehmet Çavuş'un mezarını ziyaret etti". Hürriyet. 22 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bigali Mehmet Cavus 1878 3 Subat 1964 Turk asker Bigali Mehmet CavusLakabiMehmetcikDogum1878 Plovdiv BulgaristanOlum3 Subat 1964 86 yasinda Biga Canakkale TurkiyeBagliligi Osmanli ImparatorluguBransiOsmanli ordusuRutbesiCavusCatisma savaslariBalkan Savaslari Canakkale Savasi I Dunya Savasi OdulleriHarp MadalyasiTurk Kurtulus Savasi haritasi 1915 1915 yilinda denizden gorulen Seddulbahir Kalesi Turk Kurtulus Savasi sirasinda Ingilizler in Seddulbahir e inis yaptigi sirada 1915 I Dunya Savasi nda Canakkale cephesinde cavus rutbesiyle Osmanli ordusunda gorev yapti 4 Mart 1915 tarihinde Ingiliz birliklerinin cikarma yaptigi Sed dulbahir Kalesi onunde gosterdigi kahramanlikla literature gir di Catisma sira sinda tufegi tutukluk yapinca dusmana tas atarak savasi surduren Mehmet Cavus bir istihkam kuregiyle askerlerini hucuma kaldirmis 20 olu 25 yarali zayiat veren Ingiliz gucleri cekilmek zorunda kalmisti Osmanli ve Turk askeri icin kullanilan Mehmetcik ifadesinin onun adindan geldigi dusunulur Yasami1878 de Bulgaristan in Filibe kentinde dogdu 93 Harbi nin gerceklestigi sirada Mehmet in ailesi Anadolu ya goc etti ve Osmanli Imparatorlugu sinirlarinda Canakkale nin Biga Bahceli koyune yerlesti Mehmet Balkan Savaslari na katilmak icin gonullu oldu Canakkale Savasi Mehmet Cavus Seddulbahir Kalesi ve Gelibolu Yarimadasi nda gerceklesen Canakkale Savasi 1915 1916 ndaki topcu birliklerine katildi Burada Britanya Ordusu ile savasti 4 Mart 1915 te yerel saatle 14 45 te bes dretnot ve Itilaf Devletleri ne ait yedi torpido botundan bir filoyu Seddulbahir bombaladi Seddulbahir deki uc tekneye askeri kuvvetlerinin Canakkale Bogazi ndan gecisini saglamak ve Osmanli surlarini ele gecirmek uzere mitralyoz ve bir zirhlidan altmis asker indirdiler Seddulbahir deki topcu bataryalarinin Osmanlilar tarafindan bosaltilmasina ragmen Bigali Mehmet Cavus liderligindeki bir ekip Seddulbahir Hisari na konuslandirildi Bolgenin savunmasindan sorumlu Albay Halil Sami tarafindan yonetilen 10 boluk 3 tabur 27 Alay in bir parcasi olarak yer aldi 30 Turk askerini tufek ve el bombasi ile silahlandirdi Uc saat suren siddetli savas sirasinda Turkler kaledeki konumlarini surekli olarak degistirdiler Bu taktik sayesinde Muttefik birlikleri inis gerceklestiremedi Savas sirasinda Mehmet Cavus un tufek namlusu parcalara ayrildi bu yuzden kirik tufegini dusmana firlatti ve bunun yerine onlara taslarla saldirmaya basladi Bu saldirisi sonrasi basindan ve sag gogsunden yaralandi Mehmet Cavus un yoldaslari onu fark ettiklerinde dusmanlari uzerine ates actilar Sonunda karaya inmeyi basaran Muttefik birlikleri Turkler tarafindan baslatilan bir kilic sungusu baskisinin ardindan zirhlilarina geri cekilmek zorunda kaldi O gunun aksaminda Osmanli askerleri arasinda 6 olu 13 yarali vardi Haraptepe 19 Tumen Komutani Yarbay Mustafa Kemal Canakkale surlarinin komutani Cevat Cobanli ya bir rapor gonderdi ve Mehmet Cavus un madalya ile odullendirmesini istedi Baskomutan Yardimcisi Enver Pasa Canakkale deki askeri hastaneyi ziyaret ettigi sirada Mehmet Cavus u Harp Madalyasi ile odullendirdi Mehmet Cavus tedavisi bittikten sonra kendisine verilen izin suresini kullanmayarak tekrar cepheye dondu ve Ariburnu nda savasti 25 Nisan 1915 teki cikarma sira sinda 27 Alay la birlikte dusma ni karsilayan ilk askerler arasinda bulundu Ariburnu bolgesinde ikinci defa yaralanan Mehmet Cavus dusman birliklerinin tahliyesinin yapildigi 9 Ocak 1916 tarihine kadar bu bolgede savasmayi surdurdu Savastan sonra Orduda toplam 16 yil gorev yapan Mehmet Cavus savastan sonra Canakkale nin Biga ilcesinde mutevazi bir hayat yasadi para icin degil ulkesi icin savastigini soyleyerek mali yardimi reddetti 3 Subat 1964 te 86 yasinda oldu ve karisinin koyundeki mezarinin yanina gomuldu HatirasiBigali Mehmet Cavus bir kahraman olarak hatirlanmaktadir 2001 yilinda Canakkale Bogaz Komutani nin Emir Astsubayi Ekrem Boz un tesviki ve Canakkale Turizm Tanitma Dernegi nin gayretleriyle 2001 yilinda Bahceli Koyu nde anma toreni duzenlenmistir Ayni yil koy kahvesinde Bigali Mehmet Cavus kosesi olusturuldu 2015 te anit mezara donusturulen mezari bazi ust duzey askeri subaylar ve yerel siyasetciler tarafindan saygilarini gostermek icin ziyaret edilmektedir Hatirasi 2015 yilinda eski koy okulunun restore edilmesi ile kurulan Bigali Mehmet Cavus Sanat Galerisi nde yasatilir Kahramanligindan oturu kazandigi madalya da bu galeride sergilenmektedir Dis baglantilarBigali Mehmet Cavus Belgeseli 6 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2021Kaynakca a b c Goncu Gursel Mayis 2021 tarih 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b Arslan Omer 2021 PDF Canakkale Savaslari Gelibolu Tarihi Alan Baskanligi Kultur ve Turizm Bakanligi 7 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c d e f g Biga Belediyesi 29 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2017 Plovdiv Municipality 4 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2017 a b Gezen Burak amp Mustafa Suicmez 2 Ekim 2017 Seddulbahir Kalesi ne dolgulu koruma Hurriyet 2 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2017 a b c Susam Uyar Fikriye 15 Mart 2013 Bigali Mehmet Cavus Canakkale de 30 Kisiyle Destan Yazdi Haberler 18 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2017 a b c Tari Guner Safiye 4 Subat 2017 Bigali Mehmet Cavus mezari basinda anildi Hurriyet 5 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2017 4 Mart 1915 Cikarmasi Kultur ve Turizm Bakanligi Canakkale Halk Kutuphanesi 2 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2017 David Nicolle Illustrated by Christa Hook Ottoman Infantryman 1914 18 Osprey Publishing 2010 978 1 84603 506 7 s 38 a b Mehmetcik in isim babasina anit mezar Canakkale Olay 22 Mayis 2017 5 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2017 a b c Seddulbahir Kahramani Bigali mehmet Cavus Mezari Basinda Anildi Milliyet 13 Mart 2016 30 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2017 Tari Guner Safiye 19 Ocak 2017 Ilker Basbug Bigali Mehmet Cavus un mezarini ziyaret etti Hurriyet 22 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2017