Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Filibe (Bulgarca: Пловдив, trl: Plovdiv), 2019 nüfus sayımına göre 347.851 nüfusuyla Bulgaristan'ın ikinci büyük şehridir.Filibe ilinin idari merkezidir. Ülkenin önemli ekonomi, ulaşım, kültür ve eğitim merkezlerinden biridir.
| Filibe Пловдив | |
|---|---|
Plovdiv | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
  Filibe Filibe'nin Bulgaristan'daki konumu | |
| Ülke |  Bulgaristan |
| İl | Filibe |
| Rakım | 164 m |
| Nüfus (2019) | |
| • Şehir | 347,851 |
| • Metropol | 666,801 |
| Zaman dilimi | (DAS) |
| • Yaz (YSU) | (DAS) |
Resmî site plovdiv.bg | |
Filibe, adını Makedonya Kralı II. Filip'ten alır. Şehir, 5 Eylül 2014 tarihinde yapılan seçimle 2019 yılında Avrupa Kültür Başkenti olmaya hak kazanmıştır.
Tarihi
Bölgenin hakkında çok eski tarihi hakkında bilgi yoktur. Bölge, I. Murad tarafından fethedildikten sonra, İzmir, Aydın, Manisa, Konya ve Karaman yöresinden Yörük Türkmenler bölgeye iskan ettirilmiştir. Bölgede Türk ve Pomak nüfus hâlâ varlığını korumaktadır.
Coğrafya
Filibe, Bulgaristan'ın başkenti Sofya'nın güneydoğusunda ve Meriç nehri kıyısındadır. Şehir, Yukarı Trakya Ovası'nın batı kısmını oluşturan ve bir birikinti ovası olan “Filibe Ovası”nın güney kesimindedir. Oradan kuzeybatıda Sredna Gora sıradağlarının zirveleri, doğuda Chirpan Tepeleri ve güneyde Rodop Dağları yükselir. Başlangıçta, Filibe'nin gelişimi Meriç'in güneyindeydi ve nehir boyunca genişleme sadece son 100 yıl içinde oldu. Modern Filibe, Bulgaristan'ın toplam alanının %0,1'inden daha az olan 101 km2 (39 sq mi)'luk bir alanı kaplar. Km2 başına 3,769 kişiyle Bulgaristan'ın en yoğun nüfuslu şehridir.
Kentin içinde altı siyenit tepe vardır. 20. yüzyılın başında yedi siyenit tepesi vardı ancak bunlardan birisi olan Markovo tepesi yok edildi. Bunlardan üçüne Üç Tepe (bulgarca: Трихълмие}} Trihalmie), diğerlerine Gençlik Tepesi (bulgarca:Младежки хълм, Mladezhki halm), Kurtarıcılar Tepesi (bulgarca: Хълм на освободителите, Halm na osvoboditelite) ve Hristo G. Danov Tepesi (bulgarca:Данов хълм, Danov halm) denir.
İklim
 Filibe iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 23,0 | 24,0 | 30,0 | 34,2 | 36,0 | 41,0 | 45,0 | 42,5 | 37,6 | 36,8 | 27,0 | 22,9 | 45,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 5,2 | 8,3 | 13,0 | 18,4 | 23,7 | 28,0 | 30,7 | 30,3 | 26,0 | 19,4 | 11,9 | 6,4 | 18,5 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 0,9 | 3,2 | 7,2 | 12,3 | 17,3 | 21,5 | 23,9 | 23,2 | 19,0 | 13,1 | 6,9 | 2,3 | 12,7 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −3 | −1,4 | 1,8 | 6,2 | 11,0 | 15,0 | 17,0 | 16,5 | 12,6 | 7,6 | 2,6 | −1,3 | 7,1 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −31,5 | −16,4 | −14,4 | −4,7 | 0,0 | 4,0 | 5,0 | 8,0 | 1,0 | −10,2 | −9,8 | −19 | −31,5 |
| Ortalama yağış (mm) | 27 | 34 | 37 | 41 | 77 | 57 | 39 | 43 | 35 | 37 | 36 | 39 | 502 |
| Kaynak: Danimarka Meteoroloji Enstitüsü | |||||||||||||
Mimari
Filibe şehri Osmanlı Devleti'nin Balkanlarda önem verdiği yerleşim yerlerinden biridir. Mimari olarak Türk-Osmanlı sivil mimarisi dikkat çeker. Ayrıca Cuma Camisi (1363-1364) ve Şahabettin İmaret Camii (1444-1445) cami mimarisi olarak günümüze ulaşan yapılardır. Osmanlı evleri ''eski şehir'' denilen eski kent bölgesindeki yapılardır. Bugün birçok Osmanlı Köşkü sergi veya müze olarak kullanılmakta, bazıları kafe ve butik otel olarak işletilmektedir. Şehrin çarşısı, Kapana ve eski kent dışındaki yapılar komünizm döneminden kalan yüksek katlı binalardır. Yeni yapılar genel olarak Karşıyaka semtinde yapılmaktadır.
Maden
Filibe'de zengin demir yatakları bulunmaktadır.
Ekonomi
Zengin bir tarım bölgesinin ortasında yer almasına rağmen, Plovdiv'in ekonomisi 20. yüzyılın başlarından itibaren tarımdan sanayiye kaydı. Gıda işleme, tütün, biracılık ve tekstil endüstriyel ekonomik değişimin temel direklerini oluşturdu.Komünist yönetim sırasında şehrin ekonomisi büyüdü ve ekonomi ağır sanayi ağırlıklıydı. 1989'da Komünizmin çöküşünden ve Bulgaristan'ın planlı ekonomisinin çöküşünden sonra bir dizi sanayi tesisi kapatıldı; kurşun ve çinko, makine, elektronik, kamyon, kimyasal madde ve kozmetik ürünleri üretimine devam edildi.
Filibe, ülkenin en büyük ekonomisine sahip olması ve Bulgaristan'ın GSYİH'sının %7.5'ine katkıda bulunması nedeniyle 2014 itibarıyla Bulgaristan'ın ekonomik başkentidir. 2014 yılında 285,000 kişiye iş imkanı sağlayan bölgede 35 binden fazla şirket faaliyet gösteriyordu. Filibe'nin avantajları arasında merkezi coğrafi konumu, iyi altyapısı ve büyük nüfusu sayılabilir. Filibe'nin uluslararası havaalanı, intermodal taşımacılık terminali, Trakya otoyolu ile çeşitli bağlantıları (Sofya ve Burgaz'ı birbirine bağlayan), Meriç Otoyolu'na yakınlığı (Türkiye'ye giden ana koridor) ve iyi gelişmiş karayolu ve şehrin Bulgaristan'da sanayi üretimi açısından lider şehir olarak gelişmesine yol açan demiryolu altyapısı vardır.
Filibe ekonomisi, imalat, ticaret, ulaşım, iletişim ve turizm alanlarında uzun geleneği vardır. Filibe'nin sanayi gelişiminin yanı sıra son yıllarda bilişim ve dış kaynak hizmet sektöründe artışlar ve son 5 yılda ise şehir turizmi her yıl çift haneli büyümüştür.
Ekonomik göstergeler
| Gösterge | Birim | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| GSYİH | Milyon leva | 5,539 | 6,062 | 6,178 | 6,374 | 6,273 |
| Bulgaristan'ın GSYİH'sındaki Payı | % | 7,5 | 7,6 | 7,6 | 7,8 | 7,5 |
| Kişi başına GSYİH | Milyon leva | 7,924 | 8,888 | 9,087 | 9,394 | 9,268 |
| Nüfus | Sayı | 696,300 | 680,884 | 678,860 | 678,197 | 675,586 |
| İş sözleşmesi kapsamındaki ortalama yıllık çalışan sayısı | Sayı | 208,438 | 207,599 | 205,876 | 203,933 | 207,057 |
| İş sözleşmesi kapsamındaki çalışanların ortalama maaşı | Milyon leva | 6,462 | 6,889 | 7,418 | 7,922 | 8,504 |
| Ekonomik faaliyet yüzdesi | % | 64,9 | 64,2 | 67,7 | 70,7 | 71,7 |
| İşsizlik yüzdesi | % | 8,5 | 8,8 | 11,2 | 13,4 | 13,1 |
| FDI | Milyon Euro | 1.118 | 1.259 | 1.340 | 1.648 | 1.546 |
Kaynak: Ulusal İstatistik Enstitüsü
Kardeş Kentler
Galeri
| Wikimedia Commons'ta Filibe ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
-
![image]()
Filibe'de bir sokak
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2016.
- ^ http://pomaknews.com/?p=3126 []
- ^ avtori Evgeni Dinchev ... (2002). Пътеводител България (Bulgarca). София: ТАНГРА ТанНакРа ИК. s. 145. ISBN .
- ^ "Седемте чудеса на България – Пловдив". Milarodino.com. 4 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2011.
- ^ Cappelen, John; Jensen, Jens. "Bulgarien – Plovdiv" (PDF). Climate Data for Selected Stations (1931–1960) (Danca). Danimarka Meteoroloji Enstitüsü. s. 42. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013.
- ^ . Bg.bgp.bg. 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2011.
- ^ a b c NSI (in Bulgarian)
- ^ [2] 26 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tourism (in Bulgarian)
 | Bulgaristan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Filibe Bulgarca Plovdiv trl Plovdiv 2019 nufus sayimina gore 347 851 nufusuyla Bulgaristan in ikinci buyuk sehridir Filibe ilinin idari merkezidir Ulkenin onemli ekonomi ulasim kultur ve egitim merkezlerinden biridir Filibe PlovdivSehirPlovdivBayrakArmaFilibeFilibe nin Bulgaristan daki konumuUlkeBulgaristanIlFilibeRakim164 mNufus 2019 Sehir347 851 Metropol666 801Zaman dilimiUTC 02 00 DAS Yaz YSU UTC 03 00 DAS Resmi site plovdiv bg Filibe adini Makedonya Krali II Filip ten alir Sehir 5 Eylul 2014 tarihinde yapilan secimle 2019 yilinda Avrupa Kultur Baskenti olmaya hak kazanmistir TarihiBolgenin hakkinda cok eski tarihi hakkinda bilgi yoktur Bolge I Murad tarafindan fethedildikten sonra Izmir Aydin Manisa Konya ve Karaman yoresinden Yoruk Turkmenler bolgeye iskan ettirilmistir Bolgede Turk ve Pomak nufus hala varligini korumaktadir CografyaFilibe nin uzaydan gorunumuMeric kiyilarindan bir gorunum Arka planda Balkan Daglari ile Filibe den bir gorunum Filibe Bulgaristan in baskenti Sofya nin guneydogusunda ve Meric nehri kiyisindadir Sehir Yukari Trakya Ovasi nin bati kismini olusturan ve bir birikinti ovasi olan Filibe Ovasi nin guney kesimindedir Oradan kuzeybatida Sredna Gora siradaglarinin zirveleri doguda Chirpan Tepeleri ve guneyde Rodop Daglari yukselir Baslangicta Filibe nin gelisimi Meric in guneyindeydi ve nehir boyunca genisleme sadece son 100 yil icinde oldu Modern Filibe Bulgaristan in toplam alaninin 0 1 inden daha az olan 101 km2 39 sq mi luk bir alani kaplar Km2 basina 3 769 kisiyle Bulgaristan in en yogun nufuslu sehridir Kentin icinde alti siyenit tepe vardir 20 yuzyilin basinda yedi siyenit tepesi vardi ancak bunlardan birisi olan Markovo tepesi yok edildi Bunlardan ucune Uc Tepe bulgarca Trihlmie Trihalmie digerlerine Genclik Tepesi bulgarca Mladezhki hlm Mladezhki halm Kurtaricilar Tepesi bulgarca Hlm na osvoboditelite Halm na osvoboditelite ve Hristo G Danov Tepesi bulgarca Danov hlm Danov halm denir Iklim Filibe iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 23 0 24 0 30 0 34 2 36 0 41 0 45 0 42 5 37 6 36 8 27 0 22 9 45 0Ortalama en yuksek sicaklik C 5 2 8 3 13 0 18 4 23 7 28 0 30 7 30 3 26 0 19 4 11 9 6 4 18 5Ortalama sicaklik C 0 9 3 2 7 2 12 3 17 3 21 5 23 9 23 2 19 0 13 1 6 9 2 3 12 7Ortalama en dusuk sicaklik C 3 1 4 1 8 6 2 11 0 15 0 17 0 16 5 12 6 7 6 2 6 1 3 7 1En dusuk sicaklik C 31 5 16 4 14 4 4 7 0 0 4 0 5 0 8 0 1 0 10 2 9 8 19 31 5Ortalama yagis mm 27 34 37 41 77 57 39 43 35 37 36 39 502Kaynak Danimarka Meteoroloji EnstitusuMimariFilibe sehri Osmanli Devleti nin Balkanlarda onem verdigi yerlesim yerlerinden biridir Mimari olarak Turk Osmanli sivil mimarisi dikkat ceker Ayrica Cuma Camisi 1363 1364 ve Sahabettin Imaret Camii 1444 1445 cami mimarisi olarak gunumuze ulasan yapilardir Osmanli evleri eski sehir denilen eski kent bolgesindeki yapilardir Bugun bircok Osmanli Kosku sergi veya muze olarak kullanilmakta bazilari kafe ve butik otel olarak isletilmektedir Sehrin carsisi Kapana ve eski kent disindaki yapilar komunizm doneminden kalan yuksek katli binalardir Yeni yapilar genel olarak Karsiyaka semtinde yapilmaktadir MadenFilibe de zengin demir yataklari bulunmaktadir EkonomiZengin bir tarim bolgesinin ortasinda yer almasina ragmen Plovdiv in ekonomisi 20 yuzyilin baslarindan itibaren tarimdan sanayiye kaydi Gida isleme tutun biracilik ve tekstil endustriyel ekonomik degisimin temel direklerini olusturdu Komunist yonetim sirasinda sehrin ekonomisi buyudu ve ekonomi agir sanayi agirlikliydi 1989 da Komunizmin cokusunden ve Bulgaristan in planli ekonomisinin cokusunden sonra bir dizi sanayi tesisi kapatildi kursun ve cinko makine elektronik kamyon kimyasal madde ve kozmetik urunleri uretimine devam edildi Filibe ulkenin en buyuk ekonomisine sahip olmasi ve Bulgaristan in GSYIH sinin 7 5 ine katkida bulunmasi nedeniyle 2014 itibariyla Bulgaristan in ekonomik baskentidir 2014 yilinda 285 000 kisiye is imkani saglayan bolgede 35 binden fazla sirket faaliyet gosteriyordu Filibe nin avantajlari arasinda merkezi cografi konumu iyi altyapisi ve buyuk nufusu sayilabilir Filibe nin uluslararasi havaalani intermodal tasimacilik terminali Trakya otoyolu ile cesitli baglantilari Sofya ve Burgaz i birbirine baglayan Meric Otoyolu na yakinligi Turkiye ye giden ana koridor ve iyi gelismis karayolu ve sehrin Bulgaristan da sanayi uretimi acisindan lider sehir olarak gelismesine yol acan demiryolu altyapisi vardir Filibe ekonomisi imalat ticaret ulasim iletisim ve turizm alanlarinda uzun gelenegi vardir Filibe nin sanayi gelisiminin yani sira son yillarda bilisim ve dis kaynak hizmet sektorunde artislar ve son 5 yilda ise sehir turizmi her yil cift haneli buyumustur Ekonomik gostergeler Gosterge Birim 2010 2011 2012 2013 2014GSYIH Milyon leva 5 539 6 062 6 178 6 374 6 273Bulgaristan in GSYIH sindaki Payi 7 5 7 6 7 6 7 8 7 5Kisi basina GSYIH Milyon leva 7 924 8 888 9 087 9 394 9 268Nufus Sayi 696 300 680 884 678 860 678 197 675 586Is sozlesmesi kapsamindaki ortalama yillik calisan sayisi Sayi 208 438 207 599 205 876 203 933 207 057Is sozlesmesi kapsamindaki calisanlarin ortalama maasi Milyon leva 6 462 6 889 7 418 7 922 8 504Ekonomik faaliyet yuzdesi 64 9 64 2 67 7 70 7 71 7Issizlik yuzdesi 8 5 8 8 11 2 13 4 13 1FDI Milyon Euro 1 118 1 259 1 340 1 648 1 546 Kaynak Ulusal Istatistik EnstitusuKardes KentlerCangcun Cin Istanbul TurkiyeGaleriWikimedia Commons ta Filibe ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Filibe de bir sokakKaynakca Arsivlenmis kopya 15 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2016 http pomaknews com p 3126 olu kirik baglanti avtori Evgeni Dinchev 2002 Ptevoditel Blgariya Bulgarca Sofiya TANGRA TanNakRa IK s 145 ISBN 954 9942 32 5 Sedemte chudesa na Blgariya Plovdiv Milarodino com 4 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2011 Cappelen John Jensen Jens Bulgarien Plovdiv PDF Climate Data for Selected Stations 1931 1960 Danca Danimarka Meteoroloji Enstitusu s 42 Erisim tarihi 16 Nisan 2013 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bg bgp bg 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2011 a b c NSI in Bulgarian 2 26 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tourism in Bulgarian Bulgaristan daki bir yerlesim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz