- Birleşik fiil ile karıştırılmamalıdır.
Örnekler |
---|
|
Birleşik zamanlı fiiller, Türkçede herhangi bir haber ya da dilek kipine "-di", "-miş" veya "-se" ek-fiilleri eklenerek oluşturulan fiiller.
- Hayatımın en mutlu anıymış, bilmiyordum. -Orhan Pamuk, Masumiyet Müzesi (hikâye birleşik zamanı: şimdiki zaman + hikâye geçmiş zaman )
- Bunların hepsini Nâzım okutacak, yalnız musiki için Don Pedrelli gelecekmiş. -Halide Edip Adıvar, Handan (rivayet birleşik zamanı: gelecek zaman + rivayet geçmiş zaman)
- Yarın bize misafir gelecekse hazırlık yapalım. (şart birleşik zamanı: gelecek zaman + dilek-şart kipi)
Bildirme eki olarak da bilinen "-dir" ek-fiili ise birleşik zamanlı fiil yapmaz:
- Bu öyküde tembelliğin zararlarından bahsedilmiştir. (rivayet geçmiş zaman, basit zamanlı fiil)
Hikâye birleşik zamanı
Haber ya da dilek kiplerinden birine -di eki getirilerek yapılır:
- -mişti
- -
- -yordu
- -ecekti
- -meliydi
- -seydi
- -eydi
sil | er | di | m |
---|---|---|---|
fiil | geniş zaman eki | hikâye eki | kişi eki |
Öğrenilen (miş’li) geçmiş zamanın hikâyesi: sil-miş-ti
Görülen geçmiş zamanın hikâyesi: sil-di-y-di
Şimdiki zamanın hikâyesi: sili-yor-du
Gelecek zamanın hikâyesi: sil-ecek-ti
Gereklilik kipi hikâyesi: sil-meli-y-di
İstek kipinin hikâyesi: sil-e-y-di
Dilek-şart kipinin hikâyesi: sil-se-y-di
Not: Emir kipinin hikâye birleşik zamanı yoktur.
Rivâyet birleşik zamanı
Haber ya da dilek kiplerinden birine -miş eki getirilerek yapılır. Bu ek, ünlü uyumuna göre değişerek -mış, -muş, -müş olabilir.
sil | er | miş | im |
---|---|---|---|
fiil | geniş zaman eki | rivayet eki | kişi eki |
Öğrenilen (miş’li) geçmiş zamanın rivayeti: sil-miş-miş-im
Şimdiki zamanın rivayeti: sil-iyor-muş-um
Gelecek zamanın rivayeti: sil-ecek-miş-im
Gereklilik kipi rivayeti: sil-meli-y-miş-im
Dilek-şart kipinin rivâyeti: sil-se-y-miş-im
İstek kipinin rivâyeti: sil-e-y-miş-im
Not: Görülen (-di'li) geçmiş zamanın ve emir kipinin rivayet birleşik zamanı yoktur.
Şart birleşik zamanı
Haber kipi fiillerine -se eki getirilerek yapılır. Bu ek ünlü uyumuna göre -sa olabilir. Şart birleşik zamanı, eylemin yapılışını başka bir eylemin yapılışına şart koşar. Örnek: Yarın bize gelirsen sevinirim.
gel | ir | se | n |
---|---|---|---|
fiil | geniş zaman eki | şart eki | kişi eki |
Geniş zamanın şartı: bak-a-r-sa-n
Şimdiki zamanın şartı: sil-iyor-sa-m
Öğrenilen (-miş’li) geçmiş zamanın şartı: sil-miş-se-m
Görülen (-di'li) geçmiş zamanın şartı: sil-di-y-se
Gelecek zamanın şartı: sil-ecek-se-m
Gereklilik kipinin şartı: sil-meli-y-se-m
Not: Gereklilik kipi hariç dilek kiplerinin şart birleşik zamanı yoktur.
Katmerli birleşik zaman
Hikâye ve rivayet birleşik zamanlarına ek-fiilin şartı (-se) eklenirse “katmerli birleşik zaman” oluşur:
- siliyorduysa, siliyormuşsa.
- gelecektiyse, gelecekmişse.
Kaynakça
Dil ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesik fiil ile karistirilmamalidir Orneklergel ecek ti m git meli y mis oku yor sa m Birlesik zamanli fiiller Turkcede herhangi bir haber ya da dilek kipine di mis veya se ek fiilleri eklenerek olusturulan fiiller Hayatimin en mutlu aniymis bilmiyordum Orhan Pamuk Masumiyet Muzesi hikaye birlesik zamani simdiki zaman hikaye gecmis zaman Bunlarin hepsini Nazim okutacak yalniz musiki icin Don Pedrelli gelecekmis Halide Edip Adivar Handan rivayet birlesik zamani gelecek zaman rivayet gecmis zaman Yarin bize misafir gelecekse hazirlik yapalim sart birlesik zamani gelecek zaman dilek sart kipi Bildirme eki olarak da bilinen dir ek fiili ise birlesik zamanli fiil yapmaz Bu oykude tembelligin zararlarindan bahsedilmistir rivayet gecmis zaman basit zamanli fiil Hikaye birlesik zamaniHaber ya da dilek kiplerinden birine di eki getirilerek yapilir misti yordu ecekti meliydi seydi eydisil er di mfiil genis zaman eki hikaye eki kisi eki Ogrenilen mis li gecmis zamanin hikayesi sil mis ti Gorulen gecmis zamanin hikayesi sil di y di Simdiki zamanin hikayesi sili yor du Gelecek zamanin hikayesi sil ecek ti Gereklilik kipi hikayesi sil meli y di Istek kipinin hikayesi sil e y di Dilek sart kipinin hikayesi sil se y di Not Emir kipinin hikaye birlesik zamani yoktur Rivayet birlesik zamaniHaber ya da dilek kiplerinden birine mis eki getirilerek yapilir Bu ek unlu uyumuna gore degiserek mis mus mus olabilir sil er mis imfiil genis zaman eki rivayet eki kisi eki Ogrenilen mis li gecmis zamanin rivayeti sil mis mis im Simdiki zamanin rivayeti sil iyor mus um Gelecek zamanin rivayeti sil ecek mis im Gereklilik kipi rivayeti sil meli y mis im Dilek sart kipinin rivayeti sil se y mis im Istek kipinin rivayeti sil e y mis im Not Gorulen di li gecmis zamanin ve emir kipinin rivayet birlesik zamani yoktur Sart birlesik zamaniHaber kipi fiillerine se eki getirilerek yapilir Bu ek unlu uyumuna gore sa olabilir Sart birlesik zamani eylemin yapilisini baska bir eylemin yapilisina sart kosar Ornek Yarin bize gelirsen sevinirim gel ir se nfiil genis zaman eki sart eki kisi eki Genis zamanin sarti bak a r sa n Simdiki zamanin sarti sil iyor sa m Ogrenilen mis li gecmis zamanin sarti sil mis se m Gorulen di li gecmis zamanin sarti sil di y se Gelecek zamanin sarti sil ecek se m Gereklilik kipinin sarti sil meli y se m Not Gereklilik kipi haric dilek kiplerinin sart birlesik zamani yoktur Katmerli birlesik zamanHikaye ve rivayet birlesik zamanlarina ek fiilin sarti se eklenirse katmerli birlesik zaman olusur siliyorduysa siliyormussa gelecektiyse gelecekmisse KaynakcaDil ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz