Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bilgi bilimi, bilgi kullanıcıları ve bu kullanıcıların bilgiye erişip kullanabilmelerini, bilgiyi ve bilginin süreçlerini inceleyen bilim dalıdır. Yani bilgi bilimi, bilgi sistemleri, bilgi teorisi, bilgi erişimi, bilgiyi arama davranışı ve teknolojiyi araştırma ve değerlendirme gibi bilimsel çalışmalarla uğraşan bir disiplindir. Yöneticilerin veya araştırmacıların bilgiye ulaşmak için gideceği tek bir bilgi merkezleri ve tek bir bilgi kaynağı yoktur. Bilgi bilimi, kurallar içerisinde bilgiye ve bilgi kaynaklarına nasıl ulaşılacağını ve bu bilgilerin ve kaynakların nasıl kullanılacağını araştırmaktadır.
Bilgi biliminin diğer bir ismi ise bilişim bilimidir. Bu bilim dalı istenilen bilgiyi gerekli olan kişiye en kısa sürede ulaştırma yöntemlerine yönelik olup kütüphane veya diğer bilgi merkezlerinde toplanan bilgilere ihtiyaç duyulduğunda kolayca bulunulabilmesini amaçlamaktadır.
Günümüzde bilginin hızla artması, en büyük sorunlardan birisidir. Bilginin artışı, bilgiye ulaşımın zorlaşması, bilgi bilimini daha da önemli bir bilim dalı haline getirmiştir. Bilgi bilimi geniş kapsamlı bir disiplin olup, dilbilim, psikoloji, bilgisayar teknolojileri, matematik, iletişim, kütüphanecilik gibi disiplinlerden ortaya çıkmıştır. Bilgi bilimi bu tür meslek dallarındaki kişilerin yeni bilgilerden yararlanabilmeleri için gerekli bilgilerin en yararlı şekilde kullanıcıya ulaşmasını ve sunulmasını sağlar.
Geçmişte bilgi yokluğu ya da kıtlığı önemli sorunlardan birisiyken, günümüzde bilgi çokluğu ve bilginin geometrik hızla artışı en büyük sorunlardan birisi haline gelmiştir. Artan bilgi miktarı ve bilginin giderek bilgisayar belleğinde depolanan bitler haline gelmesi, dijital ortamlarda üretilmesi, yayımlanması, ağlar aracılığıyla bu bilgilere erişim sağlanması kütüphanecilik ve bilgibilimin (information science) yanı sıra biyoloji, genetik, fizik, ekonomi gibi birçok bilim dalını da “bilgi yoğun” disiplinler haline getirmiştir.
Bilgi bilimi, bilgiye erişimi ve bilginin kullanımını sağlamasının yanı sıra, bazı kurumların bilgi ihtiyaçlarını karşılamak için de vardır. Norton: “Bilgi bilimi çeşitli kuruluşların bilgi ihtiyaçlarının karşılanması amacına yönelik olarak doğmuştur. Örneğin, bilginin paketlenmesine ilişkin kitapçılar, bazı kuşaklara yönelik olarak derlenmiş bilginin öğretilmesi için okullar, bilginin depolanması ve yayılması için kütüphaneler, bilginin ve işitsel görünümü için filmler ve sinemalar, bilginin sözlü iletişimi için konferanslar bu kurumlar arasında sayılabilir.” demiştir. Norton’ un ifadesine bakarak; başka bir örnek verecek olursak, Dokümantasyon - Enformasyon merkezlerinin kuruluş amacı, bilginin artışıyla günümüzde, bilim insanı ve araştırmacıların çok özel bilgi gereksinimlerinin karşılanması ve özel bilgi hizmetlerinin verilmesi için oluşturulmuştur ve bilgi bilimi de bunun gibi birçok bilim dalıyla uğraşan kuruluşların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
Bilgi bilimi, hem toplum için bilgiyi denetler ve düzenler hem de kuruluşların bilgi gereksinimlerini de karşılar. Yani bilgi bilimi, bilgiyle ve bilgiyi ilgilendiren her türlü var olan işlerle uğraşmak için vardır.
Bu bilim dalıyla ilgili olarak Danimarka'da kurulmuş The Royal School of Library and Information Science (lang-tr| Kütüphane ve Bilgi Bilim Kraliyet Okulu) okulu vardır. Okulda altı araştırma programı vardır:
- Kütüphaneler ve Yenilikçi Süreçler
- Araştırma ve Araştırma Politikası
- Bilgi Sistemleri ve Etkileşim Tasarımı
- Bilgi Okuryazarlığı ve Uygulama
- Kültürel Arabuluculuk
- Bilgi ve Bilgi Kuramı
Bilgi bilimciler
Bilgi bilimi ile uğraşan kişilere bilgi bilimci denir. Temelini bilgi bilimine dayandıran ve bilgi işleri ile uğraşan kişiler de bilgi bilimci olarak adlandırılır. Bilgi bilimciler, bilginin her yönüyle ilgilendikleri için bilgi profesyoneli şeklinde de tanımlanmaktadırlar. Fakat bilgi profesyonelleri bilgi işlerini daha çok kütüphanecilik bilimi bağlamında gerçekleştiren kişilerdir.
Bilgi bilimcisi, bilgi kaynaklarını denetlemek ve yerleştirmek için bilgiye ulaşmak, referansları birleştirerek bir bütün oluşturmak, kaynakları yeterli düzeyde yerleştirip genel sorulara ve özel isteklere cevap vermekle sorumludur. Bilgi bilimcilerinin; bilgi profesyoneli, bilgi yöneticisi, kayıt yöneticisi, enformasyon yöneticisi ve arşivci gibi unvanlarla karıştırılmaması için temelini bilgi bilimine dayandıran disiplinlerin tanımlanması şartı vardır. Bilgi bilimi disiplininin daha iyi anlaşılması için bilgi işleri ile ilgili diğer bilim dallarının isimleri ve tanımları verilerek; karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bilgi bilimiyle uğraşanların bilmesi gereken 3 ana kural mevcuttur:
- Öncelikle bilgisayarları iyice tanımalıdır, çünkü bilgisayarlara harflerle ve rakamlarla istenilen bilgiler işlenebilir.
- İletişimi iyi bilmelidir, çünkü bilgisayar teknolojisiyle makineye verilen bir yazı veya resim süratli bir biçimde dünyanın neresine istenirse oraya iletilebilir.
- Mikrografik denilen minyatür fotoğraflara aşina olmalıdır, çünkü bu teknoloji sayesinde birçok bilgi çok küçük bir safhada toplanabilir.
Temelini Bilgi Bilimine Dayandıran Disiplinler
Feather ve Sturges temelini bilgi bilimine dayandıran disiplinleri şu şekilde sıralamıştır;
- Kütüphanecilik
- Enformasyon Yönetimi
- Kayıt Yönetimi
- Arşivcilik
Kaynakça
- ^ Aydın,1991, s.15.
- ^ Aydın, E. D. (1991). Bilgi bilimi: İnformatik, genel sistemler, sibernatik ve kitle iletişimi. İstanbul: Aydın Özel Eğitim ve Yayıncılık. s.18.
- ^ Aydın,1991,s.21.
- ^ Tonta, Y. ( 2012 ). Kütüphanecilik ve bilgi bilim eğitiminde gelişmeler ve program değişiklikleri. Türk Kütüphaneciliği, 26(2), 227-261. http://www.bby.hacettepe.edu.tr/yayinlar/dosyalar/2370-4682-1-PB.pdf 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Sağsan, M. ( 2003 ). Bilgi yönetiminin kavramsal çerçevesi ve başkent üniversitesi iletişim fakültesi bilgi ve belge yönetimi bölümü. Ankara: Başkent Üniversitesi. http://kaynak.unak.org.tr/bildiri/unak03/u03-28.pdf 16 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Aydın, E. D. (1991). Bilgi bilimi: İnformatik, genel sistemler, ve kitle iletişimi. İstanbul: Aydın Özel Eğitim ve Yayıncılık. s.24.
- ^ Sağsan, M. ( 2003 ). Bilgi yönetiminin kavramsal çerçevesi ve başkent üniversitesi iletişim fakültesi bilgi ve belge yönetimi bölümü. Ankara: Başkent Üniversitesi. http://kaynak.unak.org.tr/bildiri/unak03/u03-28.pdf 16 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Aydın, E. D. (1991). Bilgi bilimi: İnformatik, genel sistemler, sibernatik ve kitle iletişimi. İstanbul: Aydın Özel Eğitim ve Yayıncılık. s.21.
- ^ Sağsan,2003,s.252.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bilgi bilimi bilgi kullanicilari ve bu kullanicilarin bilgiye erisip kullanabilmelerini bilgiyi ve bilginin sureclerini inceleyen bilim dalidir Yani bilgi bilimi bilgi sistemleri bilgi teorisi bilgi erisimi bilgiyi arama davranisi ve teknolojiyi arastirma ve degerlendirme gibi bilimsel calismalarla ugrasan bir disiplindir Yoneticilerin veya arastirmacilarin bilgiye ulasmak icin gidecegi tek bir bilgi merkezleri ve tek bir bilgi kaynagi yoktur Bilgi bilimi kurallar icerisinde bilgiye ve bilgi kaynaklarina nasil ulasilacagini ve bu bilgilerin ve kaynaklarin nasil kullanilacagini arastirmaktadir Bilgi biliminin diger bir ismi ise bilisim bilimidir Bu bilim dali istenilen bilgiyi gerekli olan kisiye en kisa surede ulastirma yontemlerine yonelik olup kutuphane veya diger bilgi merkezlerinde toplanan bilgilere ihtiyac duyuldugunda kolayca bulunulabilmesini amaclamaktadir Gunumuzde bilginin hizla artmasi en buyuk sorunlardan birisidir Bilginin artisi bilgiye ulasimin zorlasmasi bilgi bilimini daha da onemli bir bilim dali haline getirmistir Bilgi bilimi genis kapsamli bir disiplin olup dilbilim psikoloji bilgisayar teknolojileri matematik iletisim kutuphanecilik gibi disiplinlerden ortaya cikmistir Bilgi bilimi bu tur meslek dallarindaki kisilerin yeni bilgilerden yararlanabilmeleri icin gerekli bilgilerin en yararli sekilde kullaniciya ulasmasini ve sunulmasini saglar Gecmiste bilgi yoklugu ya da kitligi onemli sorunlardan birisiyken gunumuzde bilgi coklugu ve bilginin geometrik hizla artisi en buyuk sorunlardan birisi haline gelmistir Artan bilgi miktari ve bilginin giderek bilgisayar belleginde depolanan bitler haline gelmesi dijital ortamlarda uretilmesi yayimlanmasi aglar araciligiyla bu bilgilere erisim saglanmasi kutuphanecilik ve bilgibilimin information science yani sira biyoloji genetik fizik ekonomi gibi bircok bilim dalini da bilgi yogun disiplinler haline getirmistir Bilgi bilimi bilgiye erisimi ve bilginin kullanimini saglamasinin yani sira bazi kurumlarin bilgi ihtiyaclarini karsilamak icin de vardir Norton Bilgi bilimi cesitli kuruluslarin bilgi ihtiyaclarinin karsilanmasi amacina yonelik olarak dogmustur Ornegin bilginin paketlenmesine iliskin kitapcilar bazi kusaklara yonelik olarak derlenmis bilginin ogretilmesi icin okullar bilginin depolanmasi ve yayilmasi icin kutuphaneler bilginin ve isitsel gorunumu icin filmler ve sinemalar bilginin sozlu iletisimi icin konferanslar bu kurumlar arasinda sayilabilir demistir Norton un ifadesine bakarak baska bir ornek verecek olursak Dokumantasyon Enformasyon merkezlerinin kurulus amaci bilginin artisiyla gunumuzde bilim insani ve arastirmacilarin cok ozel bilgi gereksinimlerinin karsilanmasi ve ozel bilgi hizmetlerinin verilmesi icin olusturulmustur ve bilgi bilimi de bunun gibi bircok bilim daliyla ugrasan kuruluslarin bilgi ihtiyaclarini karsilamaktadir Bilgi bilimi hem toplum icin bilgiyi denetler ve duzenler hem de kuruluslarin bilgi gereksinimlerini de karsilar Yani bilgi bilimi bilgiyle ve bilgiyi ilgilendiren her turlu var olan islerle ugrasmak icin vardir Bu bilim daliyla ilgili olarak Danimarka da kurulmus The Royal School of Library and Information Science lang tr Kutuphane ve Bilgi Bilim Kraliyet Okulu okulu vardir Okulda alti arastirma programi vardir Kutuphaneler ve Yenilikci Surecler Arastirma ve Arastirma Politikasi Bilgi Sistemleri ve Etkilesim Tasarimi Bilgi Okuryazarligi ve Uygulama Kulturel Arabuluculuk Bilgi ve Bilgi KuramiBilgi bilimcilerBilgi bilimi ile ugrasan kisilere bilgi bilimci denir Temelini bilgi bilimine dayandiran ve bilgi isleri ile ugrasan kisiler de bilgi bilimci olarak adlandirilir Bilgi bilimciler bilginin her yonuyle ilgilendikleri icin bilgi profesyoneli seklinde de tanimlanmaktadirlar Fakat bilgi profesyonelleri bilgi islerini daha cok kutuphanecilik bilimi baglaminda gerceklestiren kisilerdir Bilgi bilimcisi bilgi kaynaklarini denetlemek ve yerlestirmek icin bilgiye ulasmak referanslari birlestirerek bir butun olusturmak kaynaklari yeterli duzeyde yerlestirip genel sorulara ve ozel isteklere cevap vermekle sorumludur Bilgi bilimcilerinin bilgi profesyoneli bilgi yoneticisi kayit yoneticisi enformasyon yoneticisi ve arsivci gibi unvanlarla karistirilmamasi icin temelini bilgi bilimine dayandiran disiplinlerin tanimlanmasi sarti vardir Bilgi bilimi disiplininin daha iyi anlasilmasi icin bilgi isleri ile ilgili diger bilim dallarinin isimleri ve tanimlari verilerek karsilastirmali olarak degerlendirilmesi gerekmektedir Bilgi bilimiyle ugrasanlarin bilmesi gereken 3 ana kural mevcuttur Oncelikle bilgisayarlari iyice tanimalidir cunku bilgisayarlara harflerle ve rakamlarla istenilen bilgiler islenebilir Iletisimi iyi bilmelidir cunku bilgisayar teknolojisiyle makineye verilen bir yazi veya resim suratli bir bicimde dunyanin neresine istenirse oraya iletilebilir Mikrografik denilen minyatur fotograflara asina olmalidir cunku bu teknoloji sayesinde bircok bilgi cok kucuk bir safhada toplanabilir Temelini Bilgi Bilimine Dayandiran DisiplinlerFeather ve Sturges temelini bilgi bilimine dayandiran disiplinleri su sekilde siralamistir Kutuphanecilik Enformasyon Yonetimi Kayit Yonetimi ArsivcilikKaynakca Aydin 1991 s 15 Aydin E D 1991 Bilgi bilimi Informatik genel sistemler sibernatik ve kitle iletisimi Istanbul Aydin Ozel Egitim ve Yayincilik s 18 Aydin 1991 s 21 Tonta Y 2012 Kutuphanecilik ve bilgi bilim egitiminde gelismeler ve program degisiklikleri Turk Kutuphaneciligi 26 2 227 261 http www bby hacettepe edu tr yayinlar dosyalar 2370 4682 1 PB pdf 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sagsan M 2003 Bilgi yonetiminin kavramsal cercevesi ve baskent universitesi iletisim fakultesi bilgi ve belge yonetimi bolumu Ankara Baskent Universitesi http kaynak unak org tr bildiri unak03 u03 28 pdf 16 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aydin E D 1991 Bilgi bilimi Informatik genel sistemler ve kitle iletisimi Istanbul Aydin Ozel Egitim ve Yayincilik s 24 Sagsan M 2003 Bilgi yonetiminin kavramsal cercevesi ve baskent universitesi iletisim fakultesi bilgi ve belge yonetimi bolumu Ankara Baskent Universitesi http kaynak unak org tr bildiri unak03 u03 28 pdf 16 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aydin E D 1991 Bilgi bilimi Informatik genel sistemler sibernatik ve kitle iletisimi Istanbul Aydin Ozel Egitim ve Yayincilik s 21 Sagsan 2003 s 252