Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Binegedi savaşı (Azerice: Binəqədi döyüşü), Nuri Paşa liderliğindeki Osmanlı-Azerbaycan koalisyon güçleri ile Lionel Dunsterville liderliğindeki İngiliz-Ermeni-Beyaz Rus kuvvetleri arasında 26-31 Ağustos 1918 tarihleri arasında I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olarak meydana gelen bir savaştı. Savaş, Bakü Savaşı'nın önemli bir parçasıydı.
Arka plan
1917'de Rus Kafkas Cephesi, Çar'ın tahttan çekilmesinin ardından çöktü. 9 Mart 1917'de savaş sırasında işgal edilen bölgelerdeki idari boşluğu doldurmak için Rus Geçici Hükûmeti tarafından Özel Kafkasya Komitesi kuruldu. Kasım 1917'de, bağımsız Transkafkasya'nın ilk hükûmeti Tiflis'te kuruldu ve Bolşeviklerin St. Petersburg'da iktidarı ele geçirmesinin ardından Transkafkasya Komiserliği adını aldı. 5 Aralık 1917'de bu yeni "Transkafkasya Komitesi", Osmanlı Üçüncü Ordusu ile Ruslar arasında imzalanan Erzincan Mütarekesi'ni onayladı. Rus askerleri ağırlıklı olarak cepheyi terk edip evlerine döndüler. Ateşkes kurallarına aykırı olarak bir dizi Rus askeri İran Harekâtı için ayrıldı.
10 Şubat 1918'de Sejm toplandı ve bağımsızlık kararı verdi. 24 Şubat 1918'de Sejm, Transkafkasya'nın Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti adı altında bağımsız olduğunu ilan etti.
3 Mart 1918'de Sadrazam Talat Paşa, Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Brest-Litovsk Antlaşması'nı imzaladı. Brest-Litovsk Antlaşması, sınırın savaş öncesi seviyelere çekilmesini ve Batum, Kars ve Ardahan şehirlerinin Osmanlı İmparatorluğu'na devredilmesini öngörüyordu. 14 Mart - Nisan 1918 tarihleri arasında Osmanlı Devleti ile Sejm heyeti arasında Trabzon barış konferansı yapıldı.
9 Mart 1918'de Bakü'ye gelen Azerbaycan tümeninin komutanı General Talyshinski ve bazı subaylarının tutuklanması, şehrin Azerbaycan halkında Sovyet karşıtı duyguları artırdı. 30 Mart'ta Evelina gemisinin Azerbaycanlı (Müslüman) mürettebatının silahlı olduğu ve Sovyetlere karşı ayaklanmaya hazır olduğu yönündeki asılsız rapora dayanarak Sovyetler direnmeye çalışan mürettebatı silahsızlandırdı.Mart Olayları olarak bilinen, üç gün boyunca etnik gruplar arasında yaşanan çatışmalar sonucu Bolşevikler ve silahlı Ermeni birlikleri tarafından Bakü kentinde ve Bakü Guberniyası'nın diğer yerlerinde 12.000'e yakın Azeri katledildi. Üç günlük şiddetli sürecin ötesinde Mart olayları, Azerbaycan'ın dört bir yanında bir dizi katliamın yaşanmasına neden oldu.
Mayıs 1918'de Azerbaycan bağımsızlığını ilan etti. O dönemde devletin asıl amacı Bakü'yü kurtarmaktı. Osmanlı Devleti ona bu konuda yardımcı oldu. Haziran 1918'de Bakü'ye askeri operasyonlar başladı.
Savaş
Binegedi savaşıi Bakü Muharebesi'nin önemli bir parçasıydı. Savaşın asıl amacı Binagadi köyü yakınlarındaki 311 ve 364 numaralı tepeleri ele geçirmekti.
26 Ağustos'ta başlayan savaşta 13. Piyade Alayı, 364 tepesi'ni ele geçirdi. 311 tepesi ele geçirilemedi. 27 Ağustos'ta Merkezi Hazar Diktatörlüğü 364 tepesini yeniden ele geçirmeye çalıştı ancak başarısız oldu. Bir süre sonra 311 numaralı tepe Azerbaycanlıların eline geçti. Binagadi köyüne ek olarak, Digah ve Mohammadi köyleri de Azerbaycanlılar tarafından ele geçirildi.
Sonrası
Savaştan sonra General Lionel Dunsterville, "yeryüzündeki hiçbir gücün Bakü'yü Türklerden alamayacağını" ilan etti. Böylelikle Bakü'nün kuzeyindeki Merkezi Hazar Diktatörlüğü, Bileceri'nin zirvelerine geri çekildi ve Bakü'nün kurtuluşu için kararlı bir saldırının düzenlenmesi için önemli mevkiler alındı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Yale, William (1968) Near East: A Modern History p. 247
- ^ Russian Azerbaijan, 1905–1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. United Kingdom: Cambridge University Press. 1985. s. 106. ISBN . 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Temmuz 2010.
- ^ Robert M. Slusser and Jan F. Triska (1959), A Calendar of Soviet Treaties, 1917–1957 (Stanford University Press), p. 2.
- ^ a b c d Kazemzadeh 1951
- ^ Rusça: Документы об истории гражданской войны в С.С.С.Р.
- ^ A History of European Diplomacy, 1914-1925. Longmans: Green & Company. 1927. ss. 203.
- ^ Nuru paşa və silahdaşları. Baku. 2014. s. 111.
- ^ Birinci Dünya Savaşında Osmanlı Ordusunun Azerbaycan ve Dağıstan harekatı - Azerbaycan ve Dağıstanın bağımsızlık kazanması. Ankara: Genelkurmay Basımevi. 1996.
- ^ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası 2 cilddə.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Binegedi savasi Azerice Bineqedi doyusu Nuri Pasa liderligindeki Osmanli Azerbaycan koalisyon gucleri ile Lionel Dunsterville liderligindeki Ingiliz Ermeni Beyaz Rus kuvvetleri arasinda 26 31 Agustos 1918 tarihleri arasinda I Dunya Savasi nin bir parcasi olarak meydana gelen bir savasti Savas Baku Savasi nin onemli bir parcasiydi 1918 yilinda icin savas sirasinda Baku yakinlarinda Azeri ve Turk askerleriArka plan1917 de Rus Kafkas Cephesi Car in tahttan cekilmesinin ardindan coktu 9 Mart 1917 de savas sirasinda isgal edilen bolgelerdeki idari boslugu doldurmak icin Rus Gecici Hukumeti tarafindan Ozel Kafkasya Komitesi kuruldu Kasim 1917 de bagimsiz Transkafkasya nin ilk hukumeti Tiflis te kuruldu ve Bolseviklerin St Petersburg da iktidari ele gecirmesinin ardindan Transkafkasya Komiserligi adini aldi 5 Aralik 1917 de bu yeni Transkafkasya Komitesi Osmanli Ucuncu Ordusu ile Ruslar arasinda imzalanan Erzincan Mutarekesi ni onayladi Rus askerleri agirlikli olarak cepheyi terk edip evlerine donduler Ateskes kurallarina aykiri olarak bir dizi Rus askeri Iran Harekati icin ayrildi 10 Subat 1918 de Sejm toplandi ve bagimsizlik karari verdi 24 Subat 1918 de Sejm Transkafkasya nin Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti adi altinda bagimsiz oldugunu ilan etti 3 Mart 1918 de Sadrazam Talat Pasa Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Brest Litovsk Antlasmasi ni imzaladi Brest Litovsk Antlasmasi sinirin savas oncesi seviyelere cekilmesini ve Batum Kars ve Ardahan sehirlerinin Osmanli Imparatorlugu na devredilmesini ongoruyordu 14 Mart Nisan 1918 tarihleri arasinda Osmanli Devleti ile Sejm heyeti arasinda Trabzon baris konferansi yapildi 9 Mart 1918 de Baku ye gelen Azerbaycan tumeninin komutani General Talyshinski ve bazi subaylarinin tutuklanmasi sehrin Azerbaycan halkinda Sovyet karsiti duygulari artirdi 30 Mart ta Evelina gemisinin Azerbaycanli Musluman murettebatinin silahli oldugu ve Sovyetlere karsi ayaklanmaya hazir oldugu yonundeki asilsiz rapora dayanarak Sovyetler direnmeye calisan murettebati silahsizlandirdi Mart Olaylari olarak bilinen uc gun boyunca etnik gruplar arasinda yasanan catismalar sonucu Bolsevikler ve silahli Ermeni birlikleri tarafindan Baku kentinde ve Baku Guberniyasi nin diger yerlerinde 12 000 e yakin Azeri katledildi Uc gunluk siddetli surecin otesinde Mart olaylari Azerbaycan in dort bir yaninda bir dizi katliamin yasanmasina neden oldu Mayis 1918 de Azerbaycan bagimsizligini ilan etti O donemde devletin asil amaci Baku yu kurtarmakti Osmanli Devleti ona bu konuda yardimci oldu Haziran 1918 de Baku ye askeri operasyonlar basladi SavasBinegedi savasii Baku Muharebesi nin onemli bir parcasiydi Savasin asil amaci Binagadi koyu yakinlarindaki 311 ve 364 numarali tepeleri ele gecirmekti 26 Agustos ta baslayan savasta 13 Piyade Alayi 364 tepesi ni ele gecirdi 311 tepesi ele gecirilemedi 27 Agustos ta Merkezi Hazar Diktatorlugu 364 tepesini yeniden ele gecirmeye calisti ancak basarisiz oldu Bir sure sonra 311 numarali tepe Azerbaycanlilarin eline gecti Binagadi koyune ek olarak Digah ve Mohammadi koyleri de Azerbaycanlilar tarafindan ele gecirildi SonrasiSavastan sonra General Lionel Dunsterville yeryuzundeki hicbir gucun Baku yu Turklerden alamayacagini ilan etti Boylelikle Baku nun kuzeyindeki Merkezi Hazar Diktatorlugu Bileceri nin zirvelerine geri cekildi ve Baku nun kurtulusu icin kararli bir saldirinin duzenlenmesi icin onemli mevkiler alindi Ayrica bakinizSarvan Muharebesi Baku SavasiKaynakca Yale William 1968 Near East A Modern History p 247 Russian Azerbaijan 1905 1920 The Shaping of a National Identity in a Muslim Community United Kingdom Cambridge University Press 1985 s 106 ISBN 0 521 26310 7 26 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Temmuz 2010 Robert M Slusser and Jan F Triska 1959 A Calendar of Soviet Treaties 1917 1957 Stanford University Press p 2 a b c d Kazemzadeh 1951 Rusca Dokumenty ob istorii grazhdanskoj vojny v S S S R A History of European Diplomacy 1914 1925 Longmans Green amp Company 1927 ss 203 Nuru pasa ve silahdaslari Baku 2014 s 111 Birinci Dunya Savasinda Osmanli Ordusunun Azerbaycan ve Dagistan harekati Azerbaycan ve Dagistanin bagimsizlik kazanmasi Ankara Genelkurmay Basimevi 1996 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi 2 cildde