Birinci Filipin Cumhuriyeti (İspanyolca: República Filipina) veya Malolos Cumhuriyeti, Filipin Devrimi sırasında kurulan bir cumhuriyetti. Resmen Emilio Aguinaldo başkanlığında 23 Ocak 1899 tarihinde kuruldu. Filipinler dışında tanınmadı ancak 19 Nisan 1901'e kadar aktif kaldı. Manila Körfezi Muharebesi'ndeki Amerikan zaferinin ardından Aguinaldo Filipinler'e döndü, 12 Haziran 1898'de Filipin Bağımsızlık Bildirgesi'ni yayınladı ve o yılın 18 ve 23 Haziran'ında ardışık devrimci Filipin hükûmetlerini ilan etti.
Filipinler República Filipina Republica ng̃ Filipinas Filipin Cumhuriyeti | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1899-1901 | |||||||||
Slogan Libertad, Justicia, e Igualidad "Özgürlük, Adalet ve Eşitlik" | |||||||||
![]() Filipinler'in konumu | |||||||||
Başkent | |||||||||
En büyük şehir | Manila | ||||||||
Resmî dil(ler) | İspanyolca | ||||||||
Tanınan millî diller | |||||||||
Resmî din | Seküler devlet | ||||||||
Demonim | Filipinli | ||||||||
Hükûmet | Üniter parlamenter cumhuriyet | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Yasama organı | |||||||||
Tarihî dönem | Filipin-Amerikan Savaşı | ||||||||
| |||||||||
Yüzölçümü | |||||||||
• Toplam | 298.719 km2 | ||||||||
Nüfus | |||||||||
• 1898 sayımı | 7.832.719 | ||||||||
Para birimi | |||||||||
|
Aralık 1898'de İspanya ve Amerika Birleşik Devletleri, İspanya-Amerika Savaşı'nı sona erdiren 1898 Paris Antlaşması'nı imzaladı. Antlaşmanın bir parçası olarak İspanya, Filipinler'i Amerika Birleşik Devletleri'ne devretti. Antlaşma, karşılıklı onayların değiş tokuş edildiği 11 Nisan 1899'a kadar resmen ilan edilmedi. Bu arada, 23 Ocak 1899'da, Birinci Filipin Cumhuriyeti'ni kuran Malolos Anayasası ilan edilmişti ve 4 Şubat 1899'da Manila'da Amerikan ve Filipin güçleri arasında Filipin-Amerikan Savaşı'na dönüşen bir çatışma patlak vermişti. Aguinaldo, 23 Mart 1901'de Isabela'da Amerikan güçleri tarafından ele geçirildi ve 19 Nisan 1901'de ABD'ye bağlılığını ilan ederek Filipin Cumhuriyeti'ni fiilen sona erdirdi.
Birinci Filipin Cumhuriyeti bazen Asya'daki ilk uygun anayasal cumhuriyet olarak nitelendirilir, ancak ondan önce eski Hindistan'ın Mahajanapadalar, , Formosa Cumhuriyeti veya Ezo Cumhuriyeti gibi birkaç eski Asya cumhuriyeti daha bulunmaktaydı. Aguinaldo, Malolos'tan önce, Tejeros ve Biak-na-Bato'da kurulan ve her ikisi de kendilerine República de Filipinas ("Filipinler Cumhuriyeti") adını verenler gibi bir dizi hükûmete liderlik etmişti. Ancak, bu hükûmetlerin kurucu belgelerinin aksine, Malolos Anayasası kısmen seçilmiş bir kongre tarafından usulüne uygun olarak onaylandı ve gerçek bir temsili demokrasi çağrısında bulundu.
Kaynakça
- ^ La Dinastía (Barcelona). 29/11/1898, page 3 24 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. as returned in search results at the National Library of Spain 11 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ a b Guevara 1972, ss. 104–119
- ^ Kalaw 1927, ss. 199–200.
- ^ (2 Haziran 1899). "Pedro Paterno's Proclamation of War". The Philippine-American War Documents. San Pablo City, Philippines: MSC Institute of Technology, Inc. 19 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016.
- ^ Aguinaldo y Famy, Don Emilio (19 Nisan 1901). "Aguinaldo's Proclamation of Formal Surrender to the United States". The Philippine-American War Documents. Pasig, Philippines: Kabayan Central Net Works Inc. 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016.
- ^ Brands 1992, s. 59.
- ^ "The First Philippine Republic". Philippine Government. 7 Eylül 2012. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ "Asia's First Republic". Mantle. 12 Haziran 2019. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2024.
- ^ Saulo, A. B. (1983). Emilio Aguinaldo: Generalissimo and President of the First Philippine Republic--first Republic in Asia. Phoenix Publishing House. ISBN . Erişim tarihi: 6 Aralık 2024.
- ^ Tucker 2009, s. 364
Bibliyografi
- Agoncillo, Teodoro A. (1997). Malolos: The Crisis of the Republic. University of the Philippines Press. ISBN .
- (1992). Bound to empire: the United States and the Philippines. Oxford University Press. ISBN .
- Calit, Harry S. (2003). The Philippines: current issues and historical background. Nova Science Publishers. ISBN .
- Doyle, Robert C. (2010). The Enemy in Our Hands: America's Treatment of Enemy Prisoners of War from the Revolution to the War on Terror. University Press of Kentucky. ISBN .
- Duka, C. (2008). Struggle for Freedom. Rex Bookstore, Inc. ISBN .
- Guevara, Sulpico, (Ed.) (1972). The Laws of the First Philippine Republic (the laws of Malolos) 1898–1899. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Library (2005 tarihinde yayınlandı). Erişim tarihi: 26 Mart 2008. (published online 2005, University of Michigan Library)
- Halstead, Murat (1898). The Story of the Philippines and Our New Possessions, Including the Ladrones, Hawaii, Cuba and Porto Rico.
- Kalaw, Maximo Manguiat (1927). The Development of Philippine Politics. Oriental commercial.
- (2000a). The Philippine War, 1899–1902. University Press of Kansas. ISBN .
- Linn, Brian McAllister (2000b). The U.S. Army and Counterinsurgency in the Philippine War, 1899–1902. UNC Press Books. ISBN .
- Schultz, Jeffrey D. (2000). Encyclopedia of Minorities in American Politics: African Americans and Asian Americans. Greenwood Publishing Group. ISBN .
- Titherington, Richard Handfield (1900). A history of the Spanish–American War of 1898. D. Appleton and Company. (republished by openlibrary.org)
- Tucker, Spencer C. (2009). The Encyclopedia of the Spanish–American and Philippine–American Wars: A Political, Social, and Military History. ABC-CLIO. ISBN .
- (1967). Philippine history through selected sources. Alemar-Phoenix Pub. House.
Ek okuma
- Escalante, Rene. “Collapse of the Malolos Republic.” Philippine Studies 46#4 (1998), pp. 452–76. online 8 Aralık 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. blames Aguinaldo's incompetence for loss of public support and collapse of his regime, .
Dış bağlantılar
- The Malolos Republic
- The First Philippine Republic at Malolos
- Project Gutenberg – Panukala sa Pagkakana nang Repúblika nang Pilipinas by Apolinario Mabini
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birinci Filipin Cumhuriyeti Ispanyolca Republica Filipina veya Malolos Cumhuriyeti Filipin Devrimi sirasinda kurulan bir cumhuriyetti Resmen Emilio Aguinaldo baskanliginda 23 Ocak 1899 tarihinde kuruldu Filipinler disinda taninmadi ancak 19 Nisan 1901 e kadar aktif kaldi Manila Korfezi Muharebesi ndeki Amerikan zaferinin ardindan Aguinaldo Filipinler e dondu 12 Haziran 1898 de Filipin Bagimsizlik Bildirgesi ni yayinladi ve o yilin 18 ve 23 Haziran inda ardisik devrimci Filipin hukumetlerini ilan etti FilipinlerRepublica Filipina Republica ng Filipinas Filipin Cumhuriyeti1899 1901Bayrak ArmaSlogan Libertad Justicia e Igualidad Ozgurluk Adalet ve Esitlik Milli mars Marcha Nacional Filipina Filipin Ulusal Marsi source source track track track Filipinler in konumuBaskentEn buyuk sehirManilaResmi dil ler IspanyolcaTaninan milli dillerResmi dinSekuler devletDemonimFilipinliHukumetUniter parlamenter cumhuriyet 1899 1901Emilio Aguinaldo ilk 1901 1902 son 1899 ilk 1899 son Yasama organiTarihi donemFilipin Amerikan Savasi 23 Ocak 1899 Yikilis19 Nisan 1901Yuzolcumu Toplam298 719 km2Nufus 1898 sayimi7 832 719Para birimiOnculler Ardillar Aralik 1898 de Ispanya ve Amerika Birlesik Devletleri Ispanya Amerika Savasi ni sona erdiren 1898 Paris Antlasmasi ni imzaladi Antlasmanin bir parcasi olarak Ispanya Filipinler i Amerika Birlesik Devletleri ne devretti Antlasma karsilikli onaylarin degis tokus edildigi 11 Nisan 1899 a kadar resmen ilan edilmedi Bu arada 23 Ocak 1899 da Birinci Filipin Cumhuriyeti ni kuran Malolos Anayasasi ilan edilmisti ve 4 Subat 1899 da Manila da Amerikan ve Filipin gucleri arasinda Filipin Amerikan Savasi na donusen bir catisma patlak vermisti Aguinaldo 23 Mart 1901 de Isabela da Amerikan gucleri tarafindan ele gecirildi ve 19 Nisan 1901 de ABD ye bagliligini ilan ederek Filipin Cumhuriyeti ni fiilen sona erdirdi Birinci Filipin Cumhuriyeti bazen Asya daki ilk uygun anayasal cumhuriyet olarak nitelendirilir ancak ondan once eski Hindistan in Mahajanapadalar Formosa Cumhuriyeti veya Ezo Cumhuriyeti gibi birkac eski Asya cumhuriyeti daha bulunmaktaydi Aguinaldo Malolos tan once Tejeros ve Biak na Bato da kurulan ve her ikisi de kendilerine Republica de Filipinas Filipinler Cumhuriyeti adini verenler gibi bir dizi hukumete liderlik etmisti Ancak bu hukumetlerin kurucu belgelerinin aksine Malolos Anayasasi kismen secilmis bir kongre tarafindan usulune uygun olarak onaylandi ve gercek bir temsili demokrasi cagrisinda bulundu Kaynakca La Dinastia Barcelona 29 11 1898 page 3 24 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi as returned in search results at the National Library of Spain 11 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi a b Guevara 1972 ss 104 119 Kalaw 1927 ss 199 200 2 Haziran 1899 Pedro Paterno s Proclamation of War The Philippine American War Documents San Pablo City Philippines MSC Institute of Technology Inc 19 Agustos 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Aralik 2016 Aguinaldo y Famy Don Emilio 19 Nisan 1901 Aguinaldo s Proclamation of Formal Surrender to the United States The Philippine American War Documents Pasig Philippines Kabayan Central Net Works Inc 28 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Aralik 2016 Brands 1992 s 59 The First Philippine Republic Philippine Government 7 Eylul 2012 7 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2021 Asia s First Republic Mantle 12 Haziran 2019 18 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2024 Saulo A B 1983 Emilio Aguinaldo Generalissimo and President of the First Philippine Republic first Republic in Asia Phoenix Publishing House ISBN 978 971 06 0720 4 Erisim tarihi 6 Aralik 2024 Tucker 2009 s 364 Bibliyografi Agoncillo Teodoro A 1997 Malolos The Crisis of the Republic University of the Philippines Press ISBN 978 971 542 096 9 1992 Bound to empire the United States and the Philippines Oxford University Press ISBN 978 0 19 507104 7 Calit Harry S 2003 The Philippines current issues and historical background Nova Science Publishers ISBN 978 1 59033 576 5 Doyle Robert C 2010 The Enemy in Our Hands America s Treatment of Enemy Prisoners of War from the Revolution to the War on Terror University Press of Kentucky ISBN 978 0 8131 2589 3 Duka C 2008 Struggle for Freedom Rex Bookstore Inc ISBN 978 971 23 5045 0 Guevara Sulpico Ed 1972 The Laws of the First Philippine Republic the laws of Malolos 1898 1899 Ann Arbor Michigan University of Michigan Library 2005 tarihinde yayinlandi Erisim tarihi 26 Mart 2008 published online 2005 University of Michigan Library Halstead Murat 1898 The Story of the Philippines and Our New Possessions Including the Ladrones Hawaii Cuba and Porto Rico Kalaw Maximo Manguiat 1927 The Development of Philippine Politics Oriental commercial 2000a The Philippine War 1899 1902 University Press of Kansas ISBN 978 0 7006 1225 3 Linn Brian McAllister 2000b The U S Army and Counterinsurgency in the Philippine War 1899 1902 UNC Press Books ISBN 978 0 8078 4948 4 Schultz Jeffrey D 2000 Encyclopedia of Minorities in American Politics African Americans and Asian Americans Greenwood Publishing Group ISBN 978 1 57356 148 8 Titherington Richard Handfield 1900 A history of the Spanish American War of 1898 D Appleton and Company republished by openlibrary org Tucker Spencer C 2009 The Encyclopedia of the Spanish American and Philippine American Wars A Political Social and Military History ABC CLIO ISBN 978 1 85109 951 1 1967 Philippine history through selected sources Alemar Phoenix Pub House Ek okumaEscalante Rene Collapse of the Malolos Republic Philippine Studies 46 4 1998 pp 452 76 online 8 Aralik 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi blames Aguinaldo s incompetence for loss of public support and collapse of his regime Dis baglantilarThe Malolos Republic The First Philippine Republic at Malolos Project Gutenberg Panukala sa Pagkakana nang Republika nang Pilipinas by Apolinario Mabini